Ísafold - 30.12.1882, Blaðsíða 2

126
Upphaf allsherjarríkis á íslandi og stjórnar-
skipunar þess eptir Konráð Maurer pró-
fessor í Munchen suður á Bajern, er Sig-
urður Sigurðsson skólakennari hefur ís-
lenzkað. Rit þetta er mjög mikilvægt og
fræðandi að því er snertir öll hin fornu lög
og venjur meðal Islendinga.
Nú hef jeg þá talið upp flestar þær bæk-
ur, er fjelagið hefur gefið út frá stofnun
þess, að undanteknum fáeinum smáritling-
um, og má með sanni segja, að margar af
þeim eru mikið fróðlegar, og hafa stuðlað
mikið að menntun og uppfræðslu alþýðu
hjer á landi, og vonum vjer, að það einnig
hjer eptir muni gefa út þær bækur, er
styðja að þessu sama engu síður en hingað
til. Eins og jeg gat um fyr, hygg jeg að það
yrði affarasælla fyrir framkvæmdir fjelags-
ins, að Kaupmannahafnardeildin sameinað-
ist deildinni hjer, og handritasafnið, er fje-
lagið á ytra, yrði flutt hingað, svo að fje-
lagið gæti unnið hjer með öllum sinum
kröptum. f>ær ástæður, sem áður voru til
þess að hafa deildirnar tvær, eiga sjer nú
eigi lengur stað. Eins og jeg þegar hef
bent á, hefur fjelagið unnið landinu mikið
gagn, og þarf ekki efast um, að það muni
einnig gjöra það hjer eptir, einkum með
þvi að gefa út óprentuð rit eptir látna
fræðimenn, því þau eru mörg til og hafa
mikinn fróðleik í sjer fólginn; jeg vil taka
til dæmis einhver hin beztu af ritum síra
Jóns Halldórssonar í Hítardal, biskupanna
Finns, Hannesar og Steingríms, Jóns Espó-
líns, Daðá Níelssonar, Einars Bjarnasonar
á Mælifelli, Gísla Konráðssonar, Páls stú-
dents Pálssonar, og margra annara, því rit
þessara manna eru mjög fróðleg í sögulegu
tilliti. Enn fremur vil jeg taka fram alla
þá annála og annálabrot, sem til eru, og
innihalda margt það, sem enn þá hefur
ekki verið prentað; einnig ýmsar af hinum
áreiðanlegustu ættartölubókum (t. d. eptir
Steingrím biskup, Ólaf Snókdalín, Jón
Espólín og fleiri), því að vjer megum sann-
arlega bera kinnroða fyrir það, að eiga
enga prentaða ættartölubók, og þó var ætt-
fræði sú vísindagrein, er forfeður vorir lögðu
mikla stund á, og urðu frægir fyrir, en nú
þykir það nálega mestur frami, að vita
ekkert um ætt sína, sökum þess að ættar-
tölur sjeu ómerkilegt rugl, er ekkert vit sje
1, en sleppum því og látum þá menn hafa
sínar skoðanir.
En Islendingar! Jafnframt því sem vjer
könnumst við, að bókmenntafjelagið sje
gagnlegt og enda nauðsynlegt, þá verðum
vjer og að sýna í verkinu, að vjer viljum
styðja að því, að það verði að sem mestu
gagni og bæti sem bezt úr þörfum vorum;
vjer hljótum nú að rísa upp af löngum
dvala deyfðar og dáðleysis, og líta í kring-
um oss, og sjá, hvernig þjóðunum fleygir
áfram í alls konar menntun og framförum,
meðan vjer þokumst ofur hægt eptir hinum
sama vegi, og látum hvergi óðlega; vjer
segjum: það er nógu snemmt enn þá að
rísa á fætur, og vjer hljótum þó fyrst að
nudda stýrurnar úr augnnum á oss, og átta
oss á hlutunum í kringum-oss, áður en vjer
tökum til starfa; en nú eru komnir þeir
tímar, að þetta tjáir ekki lengur, og ef vjer
viljum ekki vera eptirbátar feðra vorra,
hljótum vjer — afkomendur hinna frægu
manna—að s£na bæði dáð og dug, og halda
uppi virðingu hinnar fornu sögueyjar, að
svo miklu leyti sem í voru valdi stendur,
þrátt fyrir það, þótt óblíða náttúrunnar
leggi ýmsar tálmanir í veginn, því að vjer
verðum að gæta að því, að eigi er kaldara
hjer nú, en var í fornöld, eða landið svo
miklu lakara, að ekki sje lífvænt hjer,
heldur er það kunnáttuleysi og atorkuleysi
vort, er örbirgðinni veldur. það er því
bæði í menntunarlegu og búnaðarlegu til-
liti, að vjer þurfum að taka framförum, og
það sem allra fyrst. Hugleiðið það !
*
*
þetta ofanritaða hef jeg skráð til þess, að
gefa alþýðu stutt yfirlit yfir lífsferil hins
íslenzka bókmenntafjelags og störf þess
hingað til, svo að menn sjái, hve gagnlegt
það hefur verið og hver ástæða er til að
styðja það; eg veit og að margir alþýðu-
menn hjer á landi unna fjelaginu, og eru
mjög hneigðir fyrir alls konar fróðleik og
menntun, engu síður en sumir lærðir menn.
það væri mjög æskilegt, að fræðimenn hjer
á landi vildu styrkja fjelagið með því að
senda því annaðhvort rit eptir þá sjálfa eða
gömul skjöl og handrit, er enn þá kunna
að leynast hjá einstökum mönnum, þótt
miklu hafi verið safnað, og jeg vona, að
allir vinir fróðleiks og framfara láti sjer
annt um þetta.
í desember 1882. II. p.
Auglýsingar.
ÁHEITI TIL STRANDARKIRKJU
borguð á skrifstofu undirskrifaðs biskups
frá 13. maí til ársloka 1882.
Áheiti frá ónefndri kouu sunnan úr
Hraunum 2.00
18 ~S~ Jökli 3.00
23 6 ónefndum 10.00
24 "6“ — C 2.00
28 ~6~ — ónefndum í Alptaveri ... 2.00
30 ~S~ C. R. S. í Skaptafells- sýslu 1882 1.00
6 7 ónefndri stúlku í Gnúp- verjahreppi 2.00
7 7 ónefndum í Grímsnesi... 2.00
7 7 ónefndri stúlku í Sauð- árhrepp 2.00
7 7 — málleysingja 1.00
12. 7 gömlum manni í Rang- árvallasýslu 2.00
14 7 G. V 1.00
1_7 7 ónefndri stúlku í Hruna- sókn 1.00
22 7 ónefndri konu á Vatns-
• - leysuströnd 1.00
29 '7 — Eyfjelling 5.00
¥ — úr Hrútafirði 2.00
i — ónefndum úr Reykjavík 4.00
5 ¥ afhent af manni frá Eyrar-
bakka 2.00
11 frá ónefndri stúlku undir
Eyjafjöllum 1.30
¥ — yngispilti á Álptanesi ... 10.00
30 ~s~ — ónefndum í Reykjavík... 0.50
1 bónda á Ströndinni 5.00
7 9 ónefnd. dreng í Stokks- eyrarhrepp 0.50
Áheiti sent sunnan úr Njarðvíkum 1.00
UG- ---- frá ónefndum að vestan .... 4.00
----- — ónefndri konu í Njarðvík 1.00
U8- ---- — ónefndum stúlkum í
þvkkvabæ, sín kr. hvorri 2.00
-g1-----— ónefndum í Dyrhólahr... 2.00
21 “9" M 2.00
2 Tö — ónefndri konu í Grindav. 4.00
2 1(7 — ónefndum í Njarðvíkum 1.00
3 177 — Vestur-Eyfjellingi 2.00
10 1(7 — einhverjum 4.00
16 1 ö — ónefndri stúlku 1.00
16 1T7 — ónefndum Breiðfirðingi 2.00
24 177 ónefndum bónda í Rosm- hvalaneshreppi 2.00
24 Tö manni á Akri 3.00
2 8 TX7 Samandregið áheiti í fjelaginu af
R. B 10.00
ii Aheiti frá þorbjörgu í Rosmhvala-
nesi 4.00
14 11 ónefndri konu í Kálfa- tjarnarsókn 2.00
a ónefndri konu í Reykja- sókn í Olvesi 4.00
a — ónefndum í Hafnarfirði 3.00
ff — ónefndum gjafara 4.00
2 7 11 — ónefndum Húnvetningi 1.00
1 8 T2 — P. í Reykjavík 1.00
18 12 — ónefndum í Mosfellssveit 2.00
H úr Árnessýslu 10.00
2 9 Tö frá ónefndri konu í Njarð- víkum 5.00
29 T2 — Stíg Jónssyni 1.00
30 TZ — konu í Reykjavík 2.00
Skrifstofu biskupsins yfir Islandi,
Reykjavík 30. desbr. 1882.
P. Pjetursson.
Brugte Frimærker.
Islandske Erimærker kjöbes til höjeste
Priser hos
F. Edmund Jensen.
Grönnegade 37. Kjöbenhavn K.
Iðnaðarmannafjelagið í Reykjavik
hefir ákveðið að halda tombólu ein-
hverntíma seinni hluta vetrarins og kos-
ið undírskrifaða 5 menn til að gangast
fyrir því. Agóðanum á að verja til
að styðja að því að almenn sýning fyr-
ir land alt verði haldin komandi sum-
ar í Reykjavík. þá sem á einhvern
hátt vilja styðja fyrirtæki þetta, með
því að gefa peninga eða aðra muni til
tombólunnar biðjum vjer að koma því
til vor eigi síðar en um það leyti að
að póstarnir koma hingað í næstkom-
andi marzmánuði.
Reykjavík, 30. des. 1882.
Sigfús Eymundsson. Pdll porkelsson.
Jónas Helgason. Jakoh Sveinsson.
Björn Guðmundsson.
Danske Psalmeböger. pent indbundne,
faaes hos Chr. E. Gemynthe Reykjavík.
Útgefandi: Björn Jónsson, cand. phil.
Ritstjóri: Biríkur Briem.
Prentuð í Isafoldar prentsmiðju.