Ísafold - 17.10.1883, Blaðsíða 3

Ísafold - 17.10.1883, Blaðsíða 3
107 reksmann skorti hvorki þrek nje hamingju, efast jeg mjög um, að honum takist að finna hina fornu Eystribyggð fyrir austan Hvarf á Grænlandi. (Eitað í október 1883). UTLENDAR FRJETTIR. Khöfn 28. sept. Um það er haustönnum var lokið, óx fundasveimurinn að nýju hjer um land, þvi þá urðu bændur betur við látnir. A stöku stöðum sló í barsmíði með hægrimönnum og vinstri; mest kvað að því í Jyderup á Sjálandi, en þar höfðu hægrimenn 30 lög- gæzlumanna með sjer frá Khöfn til varðar og varnar, ef á þyrfti að halda. þeir hjeldu fund sinn í skógi greifa nokkurs, og innan vjebanda, og inn fyrir þau máttu vinstri- menn ekki koma. Við það reittist svo skap hinna, að þeir gátu ekki á sjer setið, og tóku þá að glettast við löggæzlumenn- ina, og urðu út úr því allmikil áflog og barningar. Sagt er, að bæði bændur og löggæzlumennirnir hafi horið rispur og skein- ur á sjer heim af þeim fundi. Skemmtilegra og friðsamlegra var ann- að fundarhald í byrjun þ. m. |>að voru fundir forstöðumanna fyrir bændaháskólum og kennara þeirra, sem haldnir voru á Jót- landi, þar sem fjöldi fólks kom til móta, og skólaforstjórar og kennarar frá Svíþjóð og Noregi. þá fór í hönd hátíð í 100 ára fæðingarminningu Grundtvigs, en hún byrj- i aði í Kaupmannahöfn 8. sept. og stöð í 3 ( daga. Hingað dreif þá mikið Gundtvigslið frá öllum hjeruðum landsins, og var mikið j um söng og ræðuhöld. Bæði prestar og skólakennarar, auk fleiri, minntust þess mjög lofsamlega, hver höfuðskörungur þjóðarinnar Grundtvig hefði verið: hetja drottins, forvígismaður frelsisins og frum- kvöðull bændaháskólanna. Hjá konungi vorum er enn húsfyllir af tignu fólki, en jeg man lítið af því að segja, þó eitthvað komi á fregnaflug, t. d. hvernig þeir Svíakonungur, sem kom einn dag til Fredensborgar, og Bússakeisari fóru að heilsast. Á skemmtiferð kom Gladstone hingað um daginn, og var honum boðið til veizlu- borðhalds hjá konungi iit á Fredensborg. Skipið sem Gladstone kom á, var bæði mik- ið og frítt, og fylgdu þeir honum, eigandi þess, Donald Currie, þingmaður, og skáld- ið Tennyson. Keisarinn og konungarnir heimsóttu með konum sínum tveim dögum síðar Gladstone út á skipinu og borðuðu þar morgunverð. Af látnum mönnum hjer í landi er að geta skáldsins Carls Andersens. Hann dó eptir langvinnan heilsubrest 1. sept., hálf- sextugur. Hann var fóstursonur þórðar sál. Jónassonar háyfirdómara og gekk 1 Bessastaðaskóla og Reykjavíkur (útskrifað- ur 1848). Ymsar smásögur eptir hann gerast á íslandi. Hann var ljúfmenni mikið. Sökin á hendur ráðaneyti Norðmanna er ekki enn langt á leið komin. Yerjandi þess hefur viljað gera nokkra menn í rík- isdómnum dómræka, en það hefur ekki tekiat. Blöð hægrimanna reyndu til um hríð að stappa stálinu í dómendurna úr hæstarjetti að ganga úr dóminum, og ónýta svo sökina að sinni; en nú er sagt, að þeim sje einráðið að sitja. Mikið um höfðingjafundi á þýzkalandi, en þeir ætlaðir til annars og meira en gam- ans og kynningar. Keisararnir, Yilhjálm- ur og Jósep, hafa fundizt; Bismarck og Kal- noky, utanríkisstjórnarherra Austurríkis- keisara, aptur enn einu sinni. Konungarnir frá Serbiu og Rúmeníu hafa og heimsótt háða keisarana og haft beztu viðtökur. Seinast kom Spánarkonungur og heim- sótti Vilhjálm keisara og var við hersýn- ingar hans og herleika, ásamt fleirum kon- ungum. þetta er þýtt svo af blaðamönnum: nKormngarnir hafa hvorki komið nje farið aptur erindislaust. |>eim hefur þótt sjer svo vænlegast, að mega 1 friði að sínu búa, ef þeir leituðu sjer hælis í hinu mikla frið- arskjóli Evrópu, sem Bismarck hefur búið til úr þýzkalandi, Austurríki og Italíu«. það er sagt, að Spánarkonungi sje heitið að koma ríki hans í stórvelda tölu. þetta mun ekki allt fjarri fara, því þungamiðja Evrópu er að svo komnu á þýzkalandi. í Austurríki, eða austurdeild þess, Ungverjalandi, hefur verið órótt allan mán- uðinn, og enn berast sögur frá Króatíu af vopnaviðskiptum með bændunum og land- gæzluliðinu. í Agram, höfuðborginni, gerð- ust allmiklar róstur, er borgarlýðurinn vildi rífa niður af húsum skjaldarmerki Ungverjaríkis. það er þjóðernisrígurinn gamli með Suðurslöfum og hinum, sem eigi vill hverfa, en er orðinn að aldarkvilla Austurríkis á svo mörgum stöðum. Frakkar hafa kúgað Anamskeisara til að ganga að þeim kostum, að Tonk- in og allt ríki hans hlýði svo mikilli til- sjá af þeirra hálfu, sem þeim þykir hagur Frakklands heimta. En með því að Kín- verjar kalla Anam sitt lýðskylduland, og þykjast eiga rjett á að ógilda þenna sátt- mála, þá eru hjer eigi öll kurl komin til grafar. I Tonkin standa líka allmiklar sveitir, er kallast «lið hins svarta fána#, og veita Frökkum viðnám. þeir flokkar eru að sögn flestir frá Kina. Nú stendur i samningum með Kínverjum og Frökkum, en til vonar og vara senda Frakkar meira lið í þann «austurveg». Englendingum er verst við ófrið með Frökkum og Kínverjum, því verzl- un þeirra verður að líða af honum hið mesta tjón. Fyrir þá sök reyna þeir að miðla málum. Einn af hinum merkari mönnum, sem látizt hafa í Evrópu, er ágætisskáld Rússa, Iwan Turgénjeff. Hann dó í París 4. sept- ember. það er sagt, að skáldsaga hans, «Minnisbók veiðimannsinso, hafi fengið svo mjög á Alexander keisara annan og opnað svo sjón hans á áþjánar- og eymdarkjörum bændalýðsins, að honum var síðan hugfast, að gera bændurna að frjálsum mönnum, þegar hann kæmi til valda. Á Sunda-eyjum austur urðu þau umbrot af jarðeldi 26. ágúst, að dæmi munu vart finnast til f sögu mannkynsins. Ósköpin byrjuðu á lítilli eyju, sem Krakatoa er nefnd, og gaus hjer úr 16 eldgýgjum á sömu stund. Hjer varð sjór og land í einu róti, og síðan hvarf eyjan í djúp með öllu sem þar lifði. A Java og fleiri eyjum ógurleg- ustu spell og manntjón. Talið er, að 80— 100 þúsundir manna hafi farizt í umbrot- unum. — Frá því var sagt í Isafold í fyrra, að danskur maður, er Hovgaard heitir, og var einn í för með Nordenskiöld á Yega forðum. lagði af stað frá Khöfn 18. júll í fyrra sum- ar í nýja norðurleit, norður fyrir Asíu og þar norður í höf, á skipi þvl, er Dijmphna (frb. dæmfna) hjet; kostnaðarmaður farar- innar að mestu leyti Gamél stórkaupmaður í Khöfn. Frá því hefir og verið sagt, að Dijmphna varð innifrosta í miðju Kara-hafi 18. sept., og þar með á sama stað annað skip norskt, er Warna hjet, og var á ferð með hollenzka náttúrufræðinga til Síberíu til vetrarsetu þar í því skyni að gera þar margvíslegar athuganir, sams konar og Austurríkismenn á Jan Mayen og vísinda- menn frá öðrum löndum hingað og þangað annarsstaðar hringinn í kringum heimskautið. Síðan spurðist ekkert til þeirra fjelaga allan veturinn og allt þangað til nú á áliðnu sumri, seinast í ágúst (30.), að rússneskt gufu- skip, er ætlaði til Jenisei í Siberíu, en varð að snúa aptur í Karahafi, kom til Vargseyjar (Yardö) í Finnmörk með skips- höfnina af Warna og hina hollenzku vís- indamenn, 21 mann alls. Hafði bjarg- að þeim á leið til lands við Waigatsey, vestanvert við Karahaf, á 4 bátum frá Warna. Sögðu þeir svo frá ferðum sínum, að þeir hefðu skilið við þá Hovgaard og hans fje- laga á Dijmphna heila á húfi í miðju Kara- hafi norðarlega 1. ágúst. Höfðu legið þar ísfastir alla tíð, en Warna marizt þar sund- ur i ísróti á þorláksmessukvöld í vetur en skipverjar bjargað sjer yfir í Dijmphna, er lá fáa faðma þaðan óskemmd, þar eð hún var traustari og hafði auk þess orðið síður fyrir skakkafallinu af ísnum. Hafði þó skrokkurinn af Warna flotið ofan sjávar á jökum þar til í sumar 24. júlí, að hún sökk. Hovgaard hafði vistir handa sjer og sín- um mönnum, 20 alls, til 27 mánaða. En við ófarir hinna varð Hovgaard að taka þá á sínar náðir og hafa þá alla á fæði frá því á jólum. Var því orðinn óbyrgari en skyldi, er þeir skildu. Vonaðist eptir að Dijmphna kynni að losna einhverntima í ágústmánuði, bezta tima árs, og ráðgerði þá að halda áfram ferð sinni lengra norður, ef auðið væri. Að öðrum kosti ætlaði hann að skipta liðinu í tvennt og láta helminginn halda til lands á ísnum í mánaðamótin, ágúst og septbr., og snúa heimleiðis, en verajjsjálfur eptir við skipið við 10. mann og bíða þar næsta sumars, ef svo vildi til takast. Ekki hefir enn orðið vart ferða þeirra, er heim skyldu snúa, og gjörast menn nú áhyggjufullir um forlög þeirra allra fjelaga á Dijmphna. —: Pola. herstipið frá Austurríki, er dvaldi lengi í Reykjavík í sumar, kom til þrándheims 10. ágúst, að afloknu erindi, en það var að vitja um náttúrufræðingana, er setið höfðu á Jan Mayen frá því í fyrra, til veðurathugana o. fl. Hittu þá alla heila á húfi og höfðu þá með sjer heimleiðis.

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.