Ísafold - 24.09.1884, Side 2

150
er líklegt að nokkuð íari saman um ísmegin
þar og hjer við land, hefir hann viljað fræð-
ast um það.
Skýrsla herra |>orvaldar sýnir þá meðal
annars, að þrír seinustu mánuðir ársins er
sá tfmi þess, er jafnan er íslaust hjer við
land eða því sem næst. Svo hefir það ver-
ið alla þessa öld. í októbermánuði aldrei
sjezt hjer nokkur ögn af ís á þessari öld.
í verstu ísárum fer ísinn kring um höfuðdag
eða laust fyrir þann tíma. Svo telst til, að
ekki sje hafíslaust hjer við land nema 5.
hvert ár. jpað sem af er þessari öld að eins
20 ár alveg íslaust.
Ferðapistill frá Islandi. þ>að ea
kunnugra en frá þurfi að segja, að vjer Is-
lendingar höfum eigi farið varhluta af því
meini fáþekktra og lítilsigldra þjóða, að
verða fyrir missögnum, óhróðri og hleypi-
dómum í ferðasögum útlendinga. Yjer
þökkum meira að segja fyrir, ef ekki kennir
líkra grasa jafnvel í því sem samlandar
vorir, utanlands eða innan, bera á borð fyr-
ir almenning í útlendum blöðum og bókum.
Vjer erum svo vanir slíkum góðgjörðum,
að vjer verðum harla Ijettbrýnir, þá sjaldan
að einhverju er að oss bugað af öðru tagi.
Af því tagi ér ferðapistill í Morgunblaðinu
danska 20. f. m., dagsettur við Mývatn 28.
júlí, og er varla um að villast, að hann muni
vera eptir herra Arthur Feddersen fiskifræð-
ing. Pistill þessi er að vísu eigi efnismikill,
sem ekki er og ætlandi til af manni, sem
ér nýkominn til landsins, enda brjefið auð-
sjáanlega skrifað í flýti og eins og inngang-
ur til einhvers meira. En það lítið sem
þar er sagt um landið og landsmenn, er tal-
að bæði af greind og góðu þeli.
Hjer er éigi hægt rúmsins vegna að gera
nema tína lauslega úr brjefinu fáeinar máls-
greinar.
Brjefritarinn byrjar á því, að með sæmi-
legri eptirtekt þurfi ekki langa dvöl í land-
inu til að reka sig á það, hvað lítið fólk í
Danmörku þekki í rauninni til Islands, og
hve skakka hugmynd menn gjöri sjer þar
almennt um þjóðina og hagi hennar. þeim,
Dönum, sje gjarnast að líta smáum augum á
Island og Islendinga, svo sem eitthvað ó-
merkilegt, sem eigi komi þeim neitt við í
raun og veru. íslendingum sje því eigi lá-
andi, þótt þeir sjeu tortryggnir við Dani og
þótt þeir sem sjálfstæð þjóð sjeu þeirraa
skoðunar, að ef vjer (þ. e. Danir) þykjumst
geta verið án þeira, þá geti þeir líka lifað
sjer og baukað sjer. »Og þetta hugarþel
gagnvart Danmörku mun auk þess« segir
hann »eiga sjer hinar dýpri rætur í fyrri
tlma ójöfnuði, er stjórnin skoðaði Island
nánast eins og skattland, sem ætti að reyna
að hafa sem mestanarð af. Úr þeim rek-
spöl, sem eigi var einsdæmi í fyrri daga,
höfum vjer auðvitað verið seinir að komast;
það hefir verið eins um það og svo margt
annað. Hin fslenzka einokunarverzlun á-
bataðist á Islandi og kom upp stóreflis-auð-
mönnum í Danmörku, en þar fyrir utan var
ísland látið eiga sig sjálft að mestu leyti í
verklegum efnum. það er hin langa, ekki
raunar eiginlega undirokunar-öld, heldur ó-
myndugleika-ástand, sem nú kemur aptur
niður á viðskiptunum við Danmörku, og það
er líka það, sem gerir Islendingum svo örð-
ugt fyrir að komast upp á það fjörspor, er
þessi framfaraöld má eigi án vera. En það
tekst með tímanum. f>að leynir sjer ekki
á þeim meðal landslýðsins, er augun hafa
opnazt á og sem eigi vilja láta sjer veiklast
von um það, að Islandi megi auðið verða
mikilla framfara.
Árið 1874 fóru Islendingar að eiga með
sig sjálfir; og annað fara þeir eigi fram á,
þeir hafa því látið sjer fátt um finnast, er
hin danska stjórn hefir þótzt þurfa að vera
að gefa sig fram í íslenzk mál. |>eir þarfnast
framfara og eigi tálmatia fyrir framförum«.
A öðrum stað í brjefinu segir höf., að ept-
ir allar þær reyfarasögur, sem maður hafi
heyrt og lesið um landið, búizt maður eigi
við góðu, og bregði því heldur en eigi í brún,
er maður komi inn á fyrsta fjörðinn fyrir
austan og sjái þar alskipað snotrum timbur-
húsum og iðgrænar hlíðar allt umhverfis.
*Maður hittir þar fyrir notaleg hýbýli, með
öllum þeim þægindum, er nokkur danskur
kaupstaður hefir fram að bjóða ; maður hitt-
ir þar fyrir laglegt fólk, heyrir skynsamlegt
tal og röskmannlegt, og verður var við öt-
ula starfsemi, er margur smár N. N. . . .
kaupangur mætti óska sjer. Á hinum næsta
firði fer á sömu leið, og svo koll af kolli.
Vjer yfirgefum verzlunarstaðina og ferð-
umst bæ frá bæ; manni lízt allt af eins
vel á sig. »Á jeg að trúa því, að það líti
svona út á Islandi og hjá Isléndingum« segir
maður við sjálfan sig. Hluturinn er sá, að
menn hafa eigi viljað líta á ásigkomulagið
eins og það er og eins og það hlýtur að vera;
því það má til að meta Island eptir sjálfs
þess mælikvarða og eigi eptir Khafnarmæli-
kvarða og því síður enskum. Islenzk gést-
ristni er mjög mikil. því hraparlegra er
það, að svo margir ferðamenn, sem hafa orð-
ið hjartansfegnir að leita sjer hælis undir
íslenzku torfþaki og notið leiðsögu kunn-
ugra manna um landið og þar með komizt
hjá að fara margs á mis og jafnvel hjá hætt-
um, hafa getað verið svo vanþakklátir að
fara að »búa til« þannig lagaða lýsingu á líf-
inu á Islandi, er þeim mátti sjálfum vera
kunugast að þar með var illa goldið það sem
þeim var af góðum hug í tje látið. Komi
jeg á heimili manns og sje þar vel tekið,
optsinnis langtum betur en jeg gat búizt við,
þá er það ekki sjerlega vandað eða hyggi-
legt sjálfs sín vegna að gleyma velgjörð-
unum og fara í þess stað að fást um smá-
vegis bresti eða ávirðingar veitandans, er
gesturinn, sem hefir átt betra að venjast,
þykist verða var við.
Komdu til íslands þegar góð er tíð og blfð,
eins og í sumar. Farðu á land af gufuskip-
inu, fáðu þjer hesta, hnakka og klifsöðla og
annað, er á þarf að halda, vertu þjer úti um
duglegan fylgdarmann og legðu svo af stað
upp 1 sveit og um fjöll og heiðar. Hver sá,
sem hefir vit á náttúrunni, mun skjótt kom-
ast að raun um, að hann saknar hvorki skóg-
arins nje hinna svipfögru akurreina; hjer
er annað, er augum hans er engu minna
yndi. Og alla þessa dýrð sjer hann á Is-
landi, hinu fátæka landi, er fáir gefa gaum,
og þar sem menn hugsa sjer helzt að ekki
sje annað en steinn við stein og stöku ýlu-
strá innan um handa hungruðum rollum«...
Póstskipið Eomny, er fór hjeðan 7. ágúst
og kom 11. til Færeyja, hlekktist á þar þá um
kvöldið skömmu eptir að það var komið af stað
frá þórshöfn. það rak sig á í þoku við Nols-
eyjartanga og lestist nokkuð, komst á flot apt-
ur með flæði og inn á þórshöfn. þar gengu
farþegjar af skipinu og fóru með Thyra, er
kom þar daginn eptir, áleiðis til Khafnar. Ein-
hverju var klínt í það sem bilað hafði á Romny
á Færeyjum og komst skipið þannig til Skot-
lands og var nú þar í viðgerð, er Thyra fór
hjá hingað í leið.
Kennarastörfum við Möðruvallaskóla
gegnir Mag. Benidikt Oröndal í vetur í fjær-
veru þorvaldar Thoroddsen.
Aukalæknir á Seyðisfirði er kandídat í
læknisfræði Bjarni Jensson frá 1. septbr., með
800 kr. styrk á ári eptir ijárlögunum.
Málaflutningsmaður við yflrrjettinn var
cand. juris Frans Siemsen settur frá 1. sept., í
stað Skúla Thoroddsen, er þá tók við ísafjarð-
arsýslu.
Avarp frá hinum danska fiskifrceðing.
Herra Arthur Feddersen hefir sent Isafold
til birtingar eptirfarandi gréin :
Eptir að jeg nú hefi dvalizt hjer á Islandi
síðan í miðjum júlímánuði til þess eptir áskor-
un landstjórnarinnar og samkvæmt fjárveit-
ingu alþingis að rannsaka hið núverandi
ástand laxveiðanna hjer og ásigkomulag
laxánna og annara fiskivatna, hefi jeg nú
orðið að hætta þessum rannsóknum, af því
að jeg má ekki vera lengur að heiman. Jeg
hefi þó komið að svo mörgum af hinum
helztu fiskivötnum landsins og skoðað þau
svo ýtarlega, að jeg, að því er snertir svæðið
frá Mývatni vestur og suður um land að
þingvallavatni, hefi getað gert mjer áreiðan-
lega hugmynd um, hvernig þar hagar til. f>að
er ekki ætlun mín að leggja nú þegar fram
fyrir almenning almenna skýrslu um á-
rangurinn af ferð minni; jeg verð að yfirfara
betur og ganga vandlegar frá því sem jeg