Ísafold - 25.03.1885, Blaðsíða 1

ítaur dt á miSvikudajsmorjiia. íerí
árjanjsins (55-60 arka') 4kr.: eriendis
5 kr. Borjist tjrir miöjan júlimánuJ.
ISAFOLD.
öppsöjn (skrifl.) kundin viJ áramót, 6-
jild nema komin sje 81 útj. tjrir 1. okt.
Mjreitolustota i Isafoldarprenlsm. 1. sal.
XII 14.
Reykjavík. miðvikudaginn 25. marzmán.
1885.
53. Innlendar frjettir.
54. Ferðapistill frá Jiýzkalandi. Brýrnar og
bankinn.
55. Um alþýðumenntun.
56. Kirkjumálefni. Auglýsingar.
Forngripasafnið opið hvern mvd. og ld. kl. I—2
Landsbókasafnið opið hvern rúmhelgan dag kl. 12 — 2
útlán md„ mvd. og ld. kl. 2—3
Sparisjóður Rvíkur opinn hvern mvd og ld. 4—5
Veðurathuganir í Reykjavík, eptir Dr. J. Jónassen
Marz Hiti (Cels.) Lþmælir Veðurátt.
ánóttu um hád. fm. em. fm. em.
M. 18. -T- 11 -r- 7 30.2 29,6 A h d A hv d
F. iq. O + 1 29,5 29.4 Sv h d Nv h d
F. 20. -j- 8 -T- r» 29,9 29.9 N h b 0 b
L. 21. ri-13 +- 7 3° 30,' 0 d 0 d
S. 22. -7- 10 + 1 3° 29.S Na hv b Sa hv d
M. 23. I + 3 29,5 29,4 Sa h b Sv hv b
í>. 24. — 3 0 29,3 29,1 Sv hv b Sv hv b
fessa vikuna hefir ókyrð verið mikil á veðri
hlaupið úr einni átt í aðra; um miðja vikuna
var talsverður kaldi; síðari partinn á útsunnan
með miklu brimi til sjáfarins og hríðarbyljum
í dag 24. útsunuan (sv) hvass með byljum, en
bjart veður jiess á milli.
Reykjavik 25. marz 1885.
Póstskip lagði af stað hjeðan 22. þ.
m., samkvæmt áætlun. Auk landshöfdingja
sigldu með því ýmsir kaupmenn (Stgr. John-
sen, Eyþór Felixson, þorbjöm Jónasson,
John Lowrie frá Leith; G. Johnston frá
Hafnarf. o. fl.).
Utanþjóðkirkjuinennirnir í lteyðar-
firði. Mál milli sóknarprestins þar,
síra Daníels próf. Halldórssonar, og eins
af utanþjóðkirkjumönnum, Jónasar bónda
Símonarsonar í Svínaskála, út af gjöldum
til prests og kirkju, er prestur hafði látið
taka lögtaki hjá honum, hefir verið dæmt í
haust í hjeraði á þá leið, að prestur skuli
skila þeim aptur.
— Sakir almennrar velvildar til þessa
fyrsta vísis til frlkirkjusafnaðar hjer á landi
þykirþetta ef til vill almennt ákjósanleg nið-
urstaða í sjálfri sjer, safnaðarins vegna, og
mun þó mörgum finnast óviðfeldið, að sókn-
arpresturinn skuli án alls tilverknaðar missa
af svo og svo miklu af tekjum þeim, er hon-
um voru fyrirheitnar með veitingu brauðs-
ins. En galdur mun það þykja af hjeraðs-
dómaranum, að komast að þessari niður-
stöðu, eptir því sem lög vor eru vaxin.
Enda er dórnur hans byggður á þeirri sem
betur fer fáheyrðu kenningu, að stjórnarskrd
Dana sje gildandi hjer d landi, þar sem ís-
lenzku stjórnarskrdna þrýtur. það er hvorki
meira nje minna ! Hann segir í dómsástæð-
unum, að »grundvallarlög Danmerkur hafi
verið álitin gildandi hjer á landi« [af hverj-
um? og hvenær? eptir 1874?], og með því
að þar standi, að enginn sje skyldur að »yde
personlige Bidrag« — »hvar við rjetturinn
skilur venjuleg prests- og kirkjugjöld, í mót-
setningu við aukaverkaborgun og gjöld eptir
kirkjujarðir« — til annara guðsþjónustu en
hans eigin, þá sjeu það líka lög hjer á
landi.
það er ótrúlegt, að þessi merkilega kenn-
ing standi lengur en til yfirdóms.
Brú á Grímsá í Andakíl. (Ur brjefi úr
Borgfirði). Meðal framfaralegra fyrirtækja hjer
í sýslu má helzt telja brúargjörðina á Grimsá
í Andakít. Uppástungan kvað hafa komið frá
breppsnefndiuni þar, og hefir oddvitinn, Bjöm
í Bæ, og mest annar nefndarmaður, A. Fjeld-
sted á Hvítárvöllum, styrkt að því, að stöpl-
ar urðu gerðir i sumar, máttartrjen keypt og
flutt upp að brúarstæðinu. Lengra komst nú
eigi vegna fjárskorts, enda var tíðarfarið mót-
drægt, og sveitarmenn flestir daufir til styrkt-
ar. þar sem brúin á að liggja, rennur áin í
16 álna breiðum stokk, og er hvergi hægra að
koma brú á ána.
það ræddu margir, áður farið var að fram-
kvæma brúargjörðina, að þörf væri á brú á
Grímsá. Hún fellur um miðbik hjeraðsins.
Bóstleiðin norður og vestur liggur yfir hana á
þessum stað; munu póstar þeir, er um þær
leiðir hafa átt að sækja að undanfömu, geta
borið um það, hvort áin geti ekki orðið farar-
tálmi. Yfir á þessa á einnig allur suðurhluti
Borgarfjarðar að sækja til læknis og til yfir-
valdsins (í Mýrasýslu). Enn er áin á annexíu-
leið Hestþingaprestsins, o. fl. o. fl. En—eins
og opt á sjer stað, — þegar farið var að fram-
kvæma brúargjörðina, gullu við ýmsir dómar,
svo sem : þarfara hefði verið að brúa hina eða
þessa á; þarna lægi enginn vegur að ánni, o.
s. frv. Menn gæta eigi að því, að betra er að
luyiju á að brúa hinar smærri ár, heldur en að
bíða brúarlmist þangað til sá dagur kemur —
sem enginn veit hve nær muni koma — að
farið verðuraðbrúa hinar stærri ámar. Hleypi-
dómendur þessir gæta eigi heldur þess, að til
einkis er að leggja vegi að torfærunum, nema
þær sjeu gjörðar yfirfærilegar. Fyrst þegar
brúin er til, er þörf á veginum að ánni.
Fiskiveiðasamþykktir. Af Akranesi er ísa-
fold skrifað 19. þ. m. : Hjer á Akranesi hafa
menn viljað, eins og annarstaðar, fara að búa
til fiskiveiðasamþykkt, sem miðaði helzt að því
að takmarka ióða-brúkun, sem þykir nú hjer
eins og víðar vera mikið vafamál hvort sje svo
affarasælt veiðarfæri, eins og hún kann að vera
öðrum veiðarfæmm næmari að næla upp smá-
fisk. Var i því skyni haldinn hjer t fyrra dag
fjölmennur sveitarfundur, sem samþykkti:
1., aö ýsulóö skyldi aldrei leggja á grunnmiö
eöa innar línu, sem til var tekin. Menn treyst-
ust ekki til að takmarka lóðarbrúkun á djúp-
miðum eða Sviði, þó þá langaði til þess, fyr en
nágrannarnir á næstu nesjum, sem sækja í sömu
fiskileitir, vildu gjöra það líka, svo sem að
leggja ekki lóð fyrir 12. maí og ekki eptir 29.
sept., en þar um þyrfti að frjetta þá fyrst.
2., aö leggja ekki skötu- eöa lúöulóö meö þeirri
ýyrirœtlun, aö skilja hana eptir, heldur einungis
aö taka hana meö sjer í land í hvert skipti, eins
og ýsulóö, fyr en eptir Höfuödag; þá má leggja
hana og láta liggja, og eins á grunni sem djúpi.
Menn þóttust hafa reynslu fyrir, að margar skötu-
lóðir, sem hjertíðkast og sem lagðar erusnemma
á vorin vestur um djúp og Svið og þar eptir sí-
fellt látnar liggja fram eptir sumri og opt
marga daga í senn, sem ekki verður vitjað um
þær, mundu mikið spilla þessari fiskigengd og
máske fleiri upp að landi, og því síður fiskast
á grunnmiðum.
3., aö „bera niöur“ fyrir fisk á grunnmiöum
allt þaö slor eöa œti, sem ekki cr notaö til ein-
hvers á landi og sem álítast má til þess hœjilegt,
og á hver jormaöur eöa húsbóndi í lendingunni
aö framkvœma, aö þetta sje gert.
Síðan voru samþykktar greinar um eptirlita-
menn og sektir fyrir brot o. s. frv.
Jessar greinir á nú að senda sýslunefndinni
til íhugunar. En það er nú hvorugt vlst, að
hún hafi tíma til að ræða þær, eða þyki þær
formlegar, svo að óvíst er að þetta nái nokk-
urn tíma löglegri samþykkt. En á meðan að á
því stendur, cetla þó Akumesingar, nú þegar í
vor, að byrja á að fylgja þessum reglum með
lóðabrúkun og niðurburð, og sýnir sú fyrirætlun
þeirra eindreginn vilja. En þó má búast við
að eptirlitinu eða sektunum verði síður beitt
ef brotið yrði, á meðan samþykktin er ekki lög-
gild. En „sigursæll er góður vilji“.
— Af Eyrarbakka er og ísafold skrifað 2. þ,
mán.: „Hjer em nú samdar fiskiveiðasam-
þykktir, þannig, að ekki sje róið fyr en bjart
er orðið, og þegar brim er, þá rói enginn fyr
en flaggað cr, af manni, sem þar til er kjörinn11.
Aflabrögð. Nú er byijaður góður afli í Garð-
sjó og Leiru, í net, en þur sjór um allan flóann
innanverían. Tregt um gæftir. Tvö af þilskipnm
þeim, sem lögðu út hjeðan viku af þessum mánuði
til þorskveiða, komu inn í fyrra dag, annað með
1000 fiskjar (Clarina), hitt með 200 (Engey).
Manntjón af slysforum. Nýfrjett að vestan.
að farizt hafi bátur úr Bjarneyjum á leið til Stykk-
ishólms, með 4 mönnum.
Talsverð blaðaprentun. Vikuna semleið, 16.
til 2 I. þ. m„ voru sex blöð prentuð i Isafoldarprent-