Ísafold - 25.11.1885, Blaðsíða 2

202
og láta þá framkvæma vald sitt og hafa
ábyrgð á stjórnarstörfum fyrir alþingi, þá
myndi Island með þessu móti, eins og Vjer
þegar áður höfum tekið fram í auglýsingu
Vorri til alþingis 23. maí 1873, er um líka
uppástungu frá alþingi var að ræða, í raun
og veru verða leyst úr öllu sambandi við
ríkið, þar sem æðsta stjórn þess þá yrði fal-
in á hendur stjórnarvaldi í landinu sjálfu,
er óháð væri bæði hinni annari stjórn Vorri
og eins ríkisráði Voru. En slíkt fyrirkomu-
lag mundi fara í bága við hina gildandi
8tjórnarskipun ríkisins, og gæti eigi sam-
rýmzt stöðu Islands að lögum sem óaðskilj-
anlegs hluta Danaveldis, er gerir það að
verkum, að æðsta stjórn hinna íslenzku
mála, sem og allra mála ríkisins til samans,
verður að vera í höfuðstað Vorum, eins
og líka er gengið út frá í lögunum 2. jan.
1871, 6. gr.
Enn fremur hefir það eigi getað dulizt
Oss, að alþiugi hefir tekið upp í fyrstu
greinir frumvarps síns ákvarðanir um það,
hver sjeu sjerstakleg málefni Islands og
hver sje staða þess, er um alrnenn mál
ríkisins er að ræða, en hefir þó eigi, eins
og stjórnarskráin 5. janúar 1874, sett í
frumvarpið nauðsynlega tilvísan til laga 2.
janúar 1871 um hina stjórnarlegu stöðu
Islands í ríkinu, og þessi lög hefir frum-
varp alþingis líka látið ónefnd í 34. gr.
sinni sem heimild fyrir tillagi því, er rík-
issjóðurinn leggur til sjerstaklegra gjalda
islands. f>að er hætt við, að ef frumvarp-
ið yrði staðfest í þessu formi, þá mundi
það stuðla til þess, að efla þá röngu skoð-
un, er hið ráðgefandi alþingi hjelt fram
1871, að lögin 2. janúar 1871 sjeu eigi
bindandi fvrir Island; en shk skoðun fer
hreint og beint í bága við stjórnarskipun
ríkisins, sem byggð er á grundvallarlögun-
um, og getum Vjer eigi rjett hjáiparhönd
til þess að glæða eða efla hana.
I Vorri konunglegu auglýsing til Islend-
inga 14. febr. 1874 ljetum Vjer í ljósi, að
Vjer álitum, að með stjórnarskránni um
hin sjerstaklegu málefni íslands 5. jan.
1874 væristjórnarskip.múlþess að fulluog öllu
til lykta leitt, og tókum Vjer einnig fram,
að tekið sje með lögum þessum það tillit
til þeirra óska, er komið höfðu fram af
hálfu Islands, sem frekast má verða, og
samrýmzt getur hinni gildandi stjórnar-
skipun ríkisins. |>að hefir því glatt Oss,
að verðaþess vísir af ávörpum þeim, er
Oss hafa verið send, að Vorir kæru og
trúu þegnar á lslandi einnig viðurkenna
það, að stjórn Vorri og alþingi hafi tekizt
í góðri samvinnu að efla töluvert framfarir
landsins á hinum fáu árum, er stjórnar-
skráin hefir verið í gildi. En fyrst svo er,
þá höfum Vjer þá von, að fram komi við
kosningar þær, er nú eiga fram að fara,
alþingi svo skipað, að þaó kjósi heldur að I
halda áfram því verkinu, er farsællega
hefir byrjað verið á til blessunar fyrir
landið undir þeirri stjórnarskipun, sem nú
er,— og skal eigi til þessa skorta hvöt og
aðstoð frá Vorri hálfu,—en að eyða tíma,
kröptum og fje landsins í árangurslausa
stjórnardeilu, og endurnýjaða baráttu til
að koma fram kröfum, er gagnstæðar eru
eining ríkisins.
Gefið á Amalíuborg, 2. nóvember 1885.
Undir Vorri konunglegu hendi og innsigli.
Christian B. (L. S.) — J. Nellemann.
Isafjarðarsýsla Og bæjarfógetaem-
bættið á Isafirði er veitt 6. þ. m. settum
sýslumanni og bæjarfógeta, cand. juris
Skúla Thoroddsen.
Prestaskólinn. Forstöðumannsem-
bættið er veitt 1. f. m. prestaskólakennara
síra Helga Hálfdánarsyní.
Brauð veitt. Bergstaðir í Húnavatns-
sýslu veittir 19. þ. m. síra Brynjólfi Jóns-
syni á Hofi í Alptafirði.
Fensmark náðaður. Með konungs-
úrskurði 6. þ. m. er hegningu þeirri,
er Fensmark var dæmdur í við landsyfir-
rjettinn , 8 mánaða betrunarhússvinnu,
breytt í 3 mánaða einfalt fangelsi!
Mannalát. Dr. med. J»n Constant
Finsen, stiptislæknir á Lálandi og Falstri,
andaðist 12. f. ra., 58 ára gamall. Hann
var sonur Ólafs (Hannesar biskups) Finsens,
landsyfirrjettarassesors t 1830, en bróðir
þeirra Vilhjálms Finsens hæstarjettardóm-
ara, Hannesar Finsens stiptamtmanns í
Bípum og 0. Finsens póstmeistara í Bvík.
Hann ólst upp hjá Arna biskupi Helgasyni
í Görðum, er átti föðursystur hans Sigríði
Hannesdóttur, útskrifaðist úr skóla 1848
og sigldi til háskólans. Hann var í þýzka
stríðinu um 1850 (settur undirlæknir); enn
fremur var hann kólerulæknir bæði í Khöfn
og Friðrikshöfn 1853, og þótti ganga prýði-
lega fram. Embættispróf í læknisfræði tók
hann 1855, og var síðan hjeraðslæknir á
Akureyri þangað til 1867, að hann fluttist
til Danmerkur og varð hjeraðslæknir í Ör-
sted á Jótlandi, en síðan stiptslæknir á
Lálandi og Falstri 4. júní 1875. Hann
varð doctor í læknisfræði við háskólann
(dispúteraði) 6. nóv. 1874. Hann átti danska
konu og dó barnlaus.
— í gær varð það fáheyrða slys hjer i bæn-
ura, að ferðamaður eínn, Gottskálk bóndi Ein-
arsson frá Sogni í Ölvesi, hlaut bana með þeim
hætti, að haun ætlaði að súpa á brennivíns-
tlösku hjá samfylgdarmanni sínum, en sá fjekk
honum karbólsyruflösku i misgripum. Hann
drakk sem svaraði einu staupi af karbólsýrunni,
komst úr búðinni, þar sem þeir fjelagar voru
staddir, heim í íbúðarhús eitt við Hlíðarhúsa-
stig, fjekk þar vatn að drekka og hnje þar níð-
ur örendur, að því er lækuir vottaði.
Eigandaskipti „f>jóóólfs“. Að því, er rit-
stjóri þjóðólfs hefir skýrt oss frá, þá eru kaup-
in eigi /ull-gerð enn.
Ferðaáætlun póstskipanna næsta ár kom
með þessari póstskipsferð, og er að kalla má
alveg samhljóða þ. á. áætlun.
Árferði o. s. frv. Nú hefir tíðarfar verið
þítt og blítt um hríð, líklega víðar en hjer um
suðurland, er hefir haft af góðu hausti að segja
að öllu samtöldu, miklu betra en á norður og
vesturlandi.
Á vesturlandi er mikið látið af matvöruleysi
í kaupstöðum, og ráðgera menn jafnvel að reyna að
fá póstgufnskipið þangað með matbjörg á helztu
hafnir í miðsvetrarferðinni, til að afstýra ber-
um voða
Aflaleysi við sama enn við ísafjarðardjúp,
(nema vænt hlaup snöggvast snemma i þ. m.), og
eins víðarávestfjörðum. IJndir Jökli eitthvað að
lifna við. Hjer við Faxaflóa sunnanverðan reyt-
ingur í soðið öðru hvoru, margt nokkuð, en
örsmátt.
Verzlunarástandið eitthvert hið bágasta, er
meun muna. Meðal annars hafa sjer í lagi
fjárkaupmenn beðið stórskaða í haust; þeir
Slimon og Coghill t. d. að sögn svo hundruð-
um þúsunda kr. skiptir, vegna dæmalausrar
verðlækkunar á fje á Skotlandi og Englandi.
Hestasala tekizt þar líka mjög illa.
Útlendar frjettir.
Khöfn 7. nóv. 1885.
Danmöbk. Nú tekur að kárna. Síðan 25.
sept. hefir orðið meiri ferð á viðburðunum
en vandi er til hjá Dönum. Vinstrimenn
voru þá í öruggu skapi; nú eru þeir hnípn-
ir heldur, sem von er; því svo erjskjótast
frá að segja, að þeir eiga ekki annað fyrir
að vinna en drepa land sitt úr dróma.— Vjer
víkjum nú að röð viðburðanna.
Hinn 30. sept. var nefndardómur upp-
kveðinn í málinu, sem höfðað var móti þeim
Noes og Nielsen,mönnunum, semfærðu lög-
reglustjórann niður af ræðupallinum í Hol-
stebro, og móti Berg forseta fyrir eggjun-
arorð við það tækifæri. Voruþeir allir þrír
dæmdir til 6 mánaða varðhalds við band-
ingjafæði. þeir skutu alhr máli sínu til hæsta-
rjettar,eneptir dóminnvarþeim NoesogNiel-
sen hleypt út úr varðhaldi. Tiðindin vöktu ys
og fundahöld og mikil drjúgmæli í blöðum
vinstrimanna. Berg var þá staddur vest-
ur á Jótlandi, en kom til Hafnar aptur 2.
október að kveldi. Margar þúsundir manna
voru þá fyrir við járnbrautarstöðina til að
fagna kappa frelsisins, og þar kom, að lýð-
urinn leysti hestana frá vagninu og dró
Berg til híbýla sinna.
Svo komu veizlugildi, þeim Noes og Niel-
sen sjer í lagi haldin, og var Bergur í þeim
báðum. Hjer skorti ekki hraustleg um-
mæli, og eptir því að kveðið í blöðunum,
og í sumum heldur í heitum haft við Estrúp-
inga. Oddvitar vinstrimanna munu þá daga
hafa heyrt þyt af fylgisbyr þjóðarinnar