Ísafold - 16.12.1885, Side 1

ta.ir ót 3 ittiívikudijsmorjna.' íerí
árjpmjsins (55-60 irkak 4kr.: erlendis
5 kr. Borjisl [jrir miðjan júl'niánuð.
ÍSAFOLD.
Uppsögu (skrií.) imndm viS áramót, ó-
jiid nema kemin sje li! úlj. Ijrir 1. akL
Aljreiísiustota í Isatoldarprentsm. L sai
XII 54.
Reykjavik, miðvikudaginn
16. desembermán.
1885.
213. Innlendar frjettir. Söfuunarsjóðurinn í
Reykjavík, eptir Eirík Briera.
215. Vegagerð á jþorskafjarðarheiði. Ferða-
pistlar eptir J>orv. Th.
216. Hitt og þetta. Auglýsingar.
Brauð laust: Tjörn i Svarfaðardal 2/12 . . 1214
Forngripasafnið opið hvern mvd. og td. kl. I — 2
Landsbókasafnið opið hvern rúmhelgan dag kl. 12 — 2
útlán md„ mvd. og ld. kl. 2—3
Sparisjóður ltvíkur opinn hvern mvd og ld. 4—5
Veðurathuganir í keykjavik, eptir Dr. J. Jónassen
des. | Hiti (Cels.) Lþmælir I Veðurátt.
inóttu|um hád. fm. | em. 1 fm. em.
M. 9. — 2 -T- I 30,5 30,5 A h d A h d
F. 10. -r 4 -f- 2 29,6 29,5 Sa hv d Sv hv d
F. 11. -T- 2 I 29.4 28.9 Sv h d S h d
L. 12. 0 0 28,9 29 Nv h b V hv d
s. 13. -T- 3 -i- 2 29 29,2 V h d Sv h d
M. 14. -U 3 -r- 3 29,5 29,8 Nv h b Sv hv b
í>. '5- -1- 5 -F 3 30,1 30,1 Sv h b S h b
Umliðna viku hefir verið fremur ókyrð á veðri,
þar sem hann hefir hlaupið til úr einni átt í
aðra og opt rokið upp að kveldi eða á nóttu,
stundum með ákairi rigningu (t. a. m. ll.)
stundum með útsynningshryðjum ; seinni part
vikunnar hefir veður þó heldur stillzt; hægur
útsynningur í hafinu. í dag (15.) hægur á S,-
Sv. bjartur, rjett logn ; loptþyngdamælir fer nú
aptur sí-hækkandi síðustu dagana og stendur
nú hátt; snjór enn mjög lítill hjer. Hinn 8-
þ. m. kl. rúml. 2 e. h. fundust 2 jaröskjálpta-
kippir á Akranesskaga; brakaði í barnaskólahús-
inu og víðar þar í húsum ; um sama leyti varö
jeg og hjer var viö ofurlítinn hristing tvisvar
meö svo sem ’/s mínútu millibili.
Keykjavík 16. desbr. 1885.
Brauð veitt. Mýrdalsding 1. þ. ru.
síra Kristjáni Eldjárn þórarinssyni á Tjörn
í Svarfaðardal.
Verkleg búnaðarkennsla handa
Islendingum í Noregi. Búnaðarfje-
lagið danska hefir í haust vakið máls á því
við landshöfðingja og hann leitað um það
álits amtmanna, »hvort það mundi eigi vera
líklegur vegur til að efla framfarir í búnað-
arlegu tilliti á Islandi, að ungum, efnilegum
bændasonum hjer á landi gæfist kostur
á að fara til Noregs, og vera þar, einkum
norðanfjalls, þar sem landshættir eru
helzt svipaðir því, sem gjörist á Is-
landi, hjá bændum á hagkvæmum og
vel setnum jörðum, til að læra verk-
legan búnað undir handleiðslu þeirra.
Hefir þetta ráð til að efla kunnáttu manna
í búnaði verið notað í Danmörku um lang-
an tíma og reynzt ágætlega vel, og ung-
urn bændasonum þaðan verið komið fyrir
í þessum tilgangi ýmist í Norvegi eða á
Skotlandi. Er ætlazt til, að námsmenn-
irnir gangi að öllum verkum sem vinnu-
menn, og fái á þann hátt tækifæri til, að
kynna sjer og læra alla þá vinnu, sem
tíðkast á jörðum þeim, er þeim yrði kom-
ið fyrir á, svo sem akuryrkju og túnyrkju,
engjaskurð og vatnsveitingar, ræktun mýra,
meðferð og notkun áburðar og heys, kvik-
fjárrækt alla, meðferð mjólkur og ullar o.
s. frv.; enn fremur alls konar innanhúss-
vinnu; og til þess að skerpa athuga náms-
pilta og eptirtekt á ölluþessu, ér ætlazt til,að
þeirhaldi dagbækurog ritiíþærallt það, er
fram fer á býli því, er þeim er komið fyr-
ir á; yrði staða námspiltanna yfir höfuð
hin sama og vinnumanna, að öðru leyti
en því, að eigi verður ætlazt til, að þeir
fái nein laun, og yrðu þeir að kosta sjálf-
ir föt handa sjer og annað, sem vinnu-
mönnum er eigi lagt af húsbændum í
Noregi. Kennslutíminn er gert ráð fyrir
að yrði 2 ár, og yrðu námspiltarnir sitt
árið á hvorum staðnum, til þess að kynn-
ast fleiri en einni búskaparaðferð«.
Búnaðarfjelagið lofar að útvega náms-
piltunum, með aðstoð hins norska búnað-
arstjóra, góða og hentuga verustaði í
Norvegi, láta þá fá nokkur búnaðarleg rit,
sem þeir eignist að vel afloknu námi, og
að afhenda þeim vitnisburðarbrjef um nám
þeirra, og að endingu, að veita á ári 2 fá-
tækum og efnilegum bændasonum íslenzk-
um, sem vilja fara til Norvegs í á-
minnztuin tilgangi, 100 kr. styrk hvorum
til ferðarinnar þangað og verunnar þar.
Aflabrögð. Suður í Garðsjó er nú farið
að fiskast að góðum mun, af vænum stút-
ungsfiski og ýsu, og eru margir farnir að
leita þangað af Inn-nesjum, sjer til góðr-
ar hjálpar. Sumir jafnvel búnir að fá
góðan meðal-haustvertíðarafla. Annarstað-
ar hjer við Faxaflóa sunnanverðan að eins
smælkisreitingur í soðið eða varla það.
Söfnunarsjóðurinn i Reykjavík.
Eptir
Eirík Briem.
I.
Jafnvel þótt minnzt hafi verið áður í Isa-
fold á »Söfnunarsjóðinn í Reykjavík«, vil
jeg þó fara hjer um hann nokkrum frek-
ari orðum, og minnast þá fyrst á hinar
sjerstöku deildir.
Útborgunardeildin er hagkvæm til að láta
í hana fje, sem á að ná sjerstakri upphæð,
áður en það verður notað, og sem langan
tíma þarf til, t. d. ef menn vilja koma
einhverju sjerstöku fyrirtæki á fót, en hafa
miklu minna fje til þess en þörf er á.
Hversu lítið sem fjeð er upphaflega, þá
margfaldast það með tímanum, svo að það
verður nægilegt. Deild þessi er enn frem-
ur hagkvæm til að safna þar saman mörg-
um smáum upphæðum, er ekki þarf að
taka til fyr en eptir nokkuð langan tíma,
eins og t. d. venjulega á sjer stað um tekj-
ur kirkna, sem í góðu standi eru. Kæmi
það fyrir, að á upphæð í deild þessari þyrfti
að halda einhverra orsaka vegna nokkru
fyrri en upphaflega var til tekið að hún
skyldi falla til útborgunar, þá mun það
sjaldnast verulegum vandkæðum bundið, að
fá bráðabyrgðarlán til þess tíma.
Bústofnsdeildin tekur, eins og áður hefir
verið skýrt frá, móti fje barna og unglinga,
sem eigi eru búnir að lifa tuttugustu árs-
lokin. Ef svo eigandi að fje í deild þess-
ari deyr áður en hann hefir lifað 25 árs-
lok, þá fá foreldrar hans eða dánarbú að
vísu öll innlögin afdráttarlaust 6 mánuð-
um eptir að stofnuninni er tilkynnt and-
látið, en það, sem við innlögin hefir bætzt
í sjóðnum gengur sem erfðafje til þéirra
jafnaldra hans, sem fje áttu í deildinni
næstliðið nýár, og skiptist milli þeirra eptir
því, hvað mikið þeir áttu þar auk innlag-
anna. Ef eigandi aptur lifir 25 árslok, þá
fær hann útborgað eigi að eins innlögin
með rentum og renturentum, heldur og
allt það, sem hann hefir erft af vöxtum
jafnaldra sinna. það má því ávallt gjöra
ráð fyrir, að eigandinn fái, ef hann lifir,
töluvert meira en innlögin og venjulega
vexti af þeim; en fyrirfram verður eigi
sagt,hversu miklu erfðafjeð eptir jafnaldrana
muni nema; það getur orðið mikið eða
lítið eptir atvikum, bæði eptir því, hvað
mörg börn deyja, og hvað miklir vextir eru
búnir að safnazt af innlögum þeirra, sem
og milli hvað margra barna erfðafjeð skipt-
ist, og það getur auðveldlega komið fyrir,
að erfðafjeð nemi miklu meiru en vextirnir
af innlögunum, þótt það á hinn bóginn
geti einnig orðið lítið.
það er athugavert, að sá hluti af erfða-
fjenu, sem hvert barn fær, fer eptir því,