Ísafold - 03.11.1886, Blaðsíða 1

5eiu 5t á miBTriiudajsmorgna. Iei5
árjanjjins (55-60 uia5 4kr.; eriendia
5 tr. Borgist íyrir miöjan júl'inánnJ.
ISAFOLD.
önpjöp (skr.il) imdin vií inmöt, 5
Jild nema komin sje til ötg. tjrir L okt.
Upttsliistota í Isatoiíarpnrtanidjn.
XIII 45.
Reykjavik, miðvikudaginn 3. nóv.
1886.
177. Innlendar frjettir. Banka-stælan.
178. Langlíli.
179. Sýnishorn af vísnakveðskap Islendinga á síð-
ari timum.
180. Auglýsingar.
Forngripasafnið opið hvern mvd. og ld. kl. I—2
Landsbókasafnið opið hvern rúmhelgan dag kl. 12—2
útlán md., mvd. og ld. kl. 2—3
Póstar fara 9., 10. og II. þ. m.
Sparisjóður Rvíkur opinn hvern mvd ogld. kl. 4—5
Söfnunarsjóður Rvíkur opinn I. mánud. í
hverjum mánuði kl. 4—5
Veðurathuganir í Reykjavik, eptir Dr.J. Jónassen
okt. | Hiti (Cels.) Lþmælir Veðurátt.
nóv. |ánóttu|umhád. fm. | em. fm. | em.
M. 27. + 4 + 7 29,4 |29 4(Sahv d |Sa hv d
F. 28. +- 3 + 5 29,8 29,7 S h b IS h b
F. 29. O + 5 29,7 29,6 A h b 0 b
L. 30. -f- I + 4 29,5 29, Na hv d A hv d
S. 30. + 3 + 7 28,5 28,7 Nahv d'Svhv d
M. 1. O + 2 29,9 28,9 Sv h b 0 b
Þ. 2. 0 + 3 28,8 28,7 |A h b |A h d
J>essa vikuna hefur optast verið sunnan eða aust-
anátt og fremur óstöðugt veður, h. 27. f. m. var
hjer ofsaveður af landnorðri með húðarigningu allt
fram að kveldi; þá lygndi. Stöku sinnum hefur
verið logn og bjart veður opt; 31. var landnorðan,
hvass að morgni en komið logn um kl. 3. e. m.; en
skömmu eptir rauk hana allt i einu á suðvestan
með ákaflegri rigningu og brimróti til sjáfarins, en
veðrið stóð aðeins c. 6. klukkutima hjer. í dag 2.
hægur á austan, bjartur fyrri partinn en dimmur
seinni partinn. Talsverður snjór faliið til fjalla að
sjá hjeðan. Hjer alauð jörð.
Reykjavik 3. nóv. 1886.
Gufuskipið „Wergeland“ kom hjer í fyrra
dag norðan um land frá Newcastle eptir fje
og hestum fyrir þá Lauritzen & Co. og með
ýmsar nauðsynjavörur. Fer aptur eptir fáa
daga.
Tíðarfar segja póstar gott í haust norðan-
lands og austan, eins og hjer syðra.
Aflabrögð. Aflalaust fyrir norðan og aust-
an, bæði af síld og þorski. En hjer syðra á-
vallt heldur góður afli, þegar á sjó gefur.
Hallærislán, að upphæð 1500 kr., hefir
landshöfðingi veitt i gær sýslunefnd Gullbringu-
og Kjósarsýslu til handa Vatnsleysustrandar-
hreppi. J>ar reyndust við skoðunargjörð í
haust um 100 heimili að kalla mátti bjargar-
laus að öðru en því, er úr sjónum fæst jafnóðum,
og meðan það stendur; en gjörsamlega tekið
fyrir lán í kaupstöðum, jafnvel við efnamenn.
Skiptapi varð á Akranesi laugardag 30. f.
m. Fórst skip með 7 mönnum-, er allir drukkn-
uðu, í uppsiglingu úr fiskiróðri, sökk við boða
nálægt Flösum, sem kallaðar eru, skammt und-
an landi við Skipaskaga. Formaður var Hall-
dór Erlendsson frá Teigi á Akranesi, ungur
maður og • mikið efnilegur, en hásetar Jón
nokkur Helgason, þurrabúðarmaður á Akranesi,
upprunninn frá Neðranesi í Borgarfirði, Ólafur
Magnússon, vinnumaður frá Efra-Skarði í Hval-
tjarðarstrandarhreppi, og loks fjórir brœður:
Sœmundur, Vilmundur, Guðmundur og Sigurð-
ur Guðmundarsynir Oddssonar frá Litla-Sandi,
en bræður Odds barnakennara á Skipaskaga,
ungir menn og efnilegir, sumir lausamenn og
sumir vinuumenn.
Banka-stælan.
Bankastjórnin hefir auðsjáanlega ein-
sett sjer, að taka öllu aðkasti með himn-
eskri þolinmæði, eins og lamb til slátrunar
leitt. Hún ber hvergi hönd fyrir höfuð
sjer, utan lítils háttar á þingi í sumar, er
þar var rædd fyrirspurnin um landsbank-
ann. þetta er mikið fögur kristileg dyggð.
En hver ábyrgist, að hún eða bankinn
hennar dafni svo vel á eintómum kristi-
legum dyggðum ? Gróðastofnanir munu
jafnaðarlega þurfa á fleiru að halda sjer
til vaxtar og viðgangs, þar á meðal því
sem kallað er álit og traust almennings.
En getur bankinn átt þess nokkra von, ef
ekki heyrist annað um hann talað en illt
eitt, — ekki annað en einhliða áfellisdómar
um hvað eina, sem bankastjórnin gerir ?
Eða viðurkennir hún allar þessar syndir,
sem henni eru bornar á brýn, og hugsar
sjer að bæta ráð sitt umtalslaust svona
smátt og smátt, eptir því sem færi býðst?
Hver veit hvað henni býr í skapi.
En það er vonandi, að hún fari samt
ekki að uppræta hveitið með illgresinu,
bara fyrir það, að kunningi hennar E. M.
eða einhver annar hinna skriptlærðu segir,
að hveitið sje illgresi.
Henni er líklega óhætt að uppræta það
sem stendur í 13. gr. bankareglugjörð-
arinnar, um að lána eigi fje gegn sjálf-
skuldarábyrgð nema ábyrgðarmennirnir sjeu
búsettir í Beykjavík eða í nágrenni við
hana. Viðbáran um ókunnugleika hennar
á boðlegum ábyrgðarmönnum út um land
er naumast takandi trúanlegt, í svo fá-
mennu þjóðfjelagi, þar sem allir, sem veru-
legt mannsmót er að, eru meira eða minna
þjóðkunnir, og jafnan virðist vera innan
handar að heimta ábyrgðarmennina því
fleiri sem þeir eru fjarlægari eða banka-
stjórninni miður kunnir.
Hitt getur miklu heldur verið skoðunar-
mál, hvort það er svo vítavert, að vilja
ekki lána gegn veði í húsum anuarsstað-
ar en í Beykjavík. Auðvitað má vátryggja
hús annarstaðar, þótt eigi sje það lögboðið
nema þar; en hitt er víst, að verð á húsum
er langt um stopulla í flestum öðrum kaup-
túnum landsins, hvað þá heldur upp til
sveita, svo að bankinn mætti nauðsynlegrar
varúðar vegna eigi lána nema ef til vill
út á l—J virðingarverðs þeirra sumstaðar;
en svo takmarkað lán væri hlutaðeigend-
um jafnaðarlega hefndargjöf. það eru
dæmi til, að ný hús í uppgangs-kauptúni í
grennd við Beykjavík hafa ekki komizt í
ý virðingarverðs á uppboði.
þá er þessi nafnfrægi gróðahnykkur, að
skila ekki aptur ofborguðum vöxtum. Hann
er ljótur afspurnar og því óhyggilegur, þótt
hann kunni að vera til í reglugjörð »Na-
tionab-bankans í Khöfn. Bankastjórnin
ætti því fremur að hætta við þann gróða-
hnykk, sem sjá má í hendi sjer, að hann
mundi ekki draga bankann mikið í reynd-
inni. Að minnsta kosti ætti bankanum að
vera útlátalaust, að greiða þeim, sem skil-
ar aptur láni fyrir gjalddaga, sömu vexti
til þess tíma og hann greiðir annars af
innlánum.
Að vilja ekki svara lánbænum öðruvísi
en munnlega, er óneitanlega hálfkátleg
fyrirtekt, sem eigi stoðar að ætla sjer að
verja með því, að lánbeiðandi þurfi hvort
sem er að hafa umboðsmann í Beykjavík
til að annast um viðskipti hatis við bank-
ann, eða að öðrum kosti að gera sjer ferð
þangað sjálfur. því það er þá fyrst, er
loforð er fengið fyrir láninu frá bankanum,
að til slíkra viðskipta kemur. Svarið af
eða á ætti lánbeiðandi að geta fengið skrif-
legt frá bankastjórninni með pósti heim til
sín hvar á land sem er. Sje það t. d.
nei, er þar með búið, og hefði sannarlega
vérið hart að neyða manninn til að takast
ferð á hendur til Beykjavíkur utan af
landsenda til þess að sækja þetta nei
munnlegt til bankaskjómarinnar. Hvað
snertir ástæður fyrir synjuninni, þá er
líka hart, ef bankastjórnin skyldi eigi
vilja láta þær uppi, sjeu þær að eins
einhverjir formgallar, sem úr má bæta,