Ísafold - 13.04.1887, Blaðsíða 3

67
hinu margháttaða atgervi mins virðulega skjól-
stæðings, að hann mælir fram upp úr sjer
hinar listilegustu smásögur, til þass að skemmta
vinum sinum; og eigihann aðheita lygari iyrir
það, þá yrði eptir þeirri kenningu t. d. hinn ó-
dauðlegi Shakspeare vor heitinn líklega heims-
ir.s mesti iygari". [Hlátur].
— fetta er ekki nema lítið sýnishorn af
hinni snjöllu ræðu verjanda, og var gerður að
henni mikill rómur. Mátti segja eins og þar
stendur : „í>ótti nú fremur sókn en vörn af
hans hálfu“.
Að því búnu gekk kviðurinn á ráðstefnu.
Að lítilli stundu liðinni kom hann aptur inn í
dómsalinn, og lýsti oddviti yfir því samhljóða
atkvæði dómsmanna, að stefndi skyldi al-sýkn
af kærum og kröfum rjettvísinnar í þessu máli.
— J>ótt þetta ætti nú reyndar að vera fulln-
aðardómur, voru kærendurnir samt ekki alveg
af haki dottnir. ý>eir þóttust sjá, að takast
msetti að koma málinu fyrir æðri rjett vegna
einhverra formgalla. En þá var mest undir
þvi komið, að vel tækist til með sóknara þar,
eða að það yrði þó að minnsta kosti ekki einn
hinn nánasti kunningi oglagsmaður Dicks Fobs,
er var einn í þeirra tölu, sem voru vanir að
annast málarekstur fvrir yfirdómi. Yfirdómar-
inn, aflóa garmnr og ölgiarn i meira lagi, átti
heima hálfa dagleið frá Slander Creek, og þótti
„föðurlandsvinunum11 óhultara að finna hann
að máli heldur fyr en siðar. f>eir fóru í býti
morguninn eptir tveir saman og riðu mikinn,
en gripu i tómt. Dick Foh hafði verið þeim
mun snarráðari, að hann hafði sent af stað
eptir dómarakindinni kvöldið áður. og þegar
hinir komu til hæjarins aptur og riðu fram hjá
húsi Dicks Fohs, sáu þeir, hvar hann og dóm-
arinn sátu við hið alkunna drykkjuhorð i dag-
legu stofunni og höfðu fullt af hálftæmdum
hjórum fyrir framan sig og hendurnar hvor
um hálsinn á öðrum. f>óttust þeir þá sjá fyrir
forlög Kartagóhorgar.
Daginn eptir var einum af „föðurlandsvin-
unum“, ritstjóra blaðsins Slander Creek Pioneer.
hirt stefna frá talsmanni Dicks Fohs, þar sem
honum var stefnt til að láta lif, æru og góz
fyrir að hafa hirt i blaði sínu sakargiptirnar
gegn Dick Foh og þar með ófrægt hann hremmi-
lega og bakað honum óbotnandi atvinnutjón.
Dómur var upp kveðinn i því máli von hráðar,
og fjekk ritstjórinn að visu að halda þvi sem
mest var um vert af þessu þrennu, lifinu s.jálfu,
og svo sem á að gizka hálfri ærunni, en eigu
sina alla varð hann að láta fyrir tilvikið.
Seðlar landsbankans.
(Fyrirspum).
Herra ritstjóri! — Getið þjer frætt mig
um lítinn hlut: hugsa eg rjett, og er hlut-
arins eðli rjettri hngsun samkvæmt, þegar
jeg hugsa svona : — Við erum að sperrast
við, allt hvað við getum, að borga kaup-
mönnum skuldirnar. Borgunin er nú bara
vöruhreytur og seðlar, því peningur sjest
ekki. f>að sem kaupmönnum gelzt í seðl-
um, fara þeir náttúrlega með svona: —þeir
fara með seðlana á pósthúsið og fá þar
póstávísanir fyrir þá. Upp á hvað? ^Póst-
húsið í Höfn ; er ekki svo? |>ar á Island
víst ekkert til góða, sem neinu munar.
Sjóður pósthússins í Köfn er ein grein af
ríkissjóði Dana. Svo er að sjá, sem það sje
þegjandi samþykkt einhvers eða einhverra,
að öllum skuldum, sem landsmenn borga
kaupmönnum í seðluni, sem þeim eru einsk-
is virði, megi pósthús Islands ávísa til út-
borgunar úr ríkissjóði Dana. Með öðrum
orðum: þessi ávísunar-vísdómur sökkvir
landssjóði alveg takmarkalaust í skuld
við ríkissjóð Dana svona þegjandi, án þess
nokkur eiginlega viti af, og það í skuld,
sem það getur eigi borgað með eigin lögeyri,
seðlunum, heldur verður að taka lán til að
borga! Mikið á Island vitringunum að
þakka, sem feður gerðust þessarar ávísun-
ar-ráðsmennsku. Ekki vænti jeg sje búið
að ávísa svo miklu þegar, að fasta tillagið
hverfi úr fjárlögum Islands á næsta fjár-
hagstímabili? — Er það ekki snjallræði, sem
stendur eitt út af fyrir sig í sögunni, eins
og ísland í útsænum, að landssjdður skuli
verða að borga kaupmönnum á endanum
einka-skuldir landsmanna? — Spurull.
* *
#
Svar : Sá dómur spyrjauda er fyrst og
fremst á engum rökum byggður, að seðlar
landsbankans sjeu kaupmönnum einskis-
virði. þeir geta fyrst og fremst sjálfir
greitt alla sína tolla í seðlum, og í annan
stað taka bændur að mínnsta kosti með
þökkum af þeim seðla til þess að láta þá
í þinggjöld sín og önnur opinber gjöld, þó
svo væri, sem ekki er, að almenningur
vildi alls ekki hafa seðlana að öðru leyti
til gjaldeyris manna á milli; enda nema
þessi gjöld svo miklu, að það fer að ganga
á seðlamergðina, sem til er, þegar þeim
er lokið.
Annar höfuð-misskilningur spyrjanda er
sá, að landssjóður sökkvi fyrir ávísanirnar
takmarkalaust í skuld við ríkissjóð Dana.
f>að hefir að vísu verið nú við fyrsta rennslið
og getur orðið optar í mjög illu árferði svo
mikill straumur af seðlum á pósthúsið hjer,
að inngjöld til landssjóðs í Khöfn vegi
ekki þar upp á móti. En að öðru leyti
eru einmitt einskorðuð takmörk fyrir þess-
um straum, og það er seðlamergðin manna
á milli í landinu, sem, eptir að einu sinni
er innan sópað, er afskömmtuð með því,
sem jarðabókarsjóður miðlar á ári í em-
bættislaun og önnur útgjöld sín til lands-
manna, en það mun ekki nema meiru en
svo sem 350,000 kr. á ári. Hitt má til að
vera |þar kyrrt, í jarðabókarsjóði, úr því
það er einu sinni þangað komið, sem fyr-
irliggjandi forði sjóðsins, honum arðlaus að
vfsu, en gefandi samt sem áður arð af sjer
til bankans í vöxtum [af lánum þeim, er
hann hefir véitt og greitt í þessum seðlum.
En svo er aðgætandi, að nú rennur viðlíka
mikið inn í jarðabókarsjóð aptur frá lands-
mönnum, eins og hann lætur úti; og sjeu
þessar tekjur jarðabókarsjóðs greiddar í
seðlum, verða meira að segja alls engir
seðlar til manna á meðal til þess að láta
á pósthúsið; en greiðist þær í gulli eða
silfri, þá getur sem því svarar komið á
pósthúsið, en meira ekki.
Yegna þessara takmarka fyrir seðla-
straumnum inn á pósthúsið getur áhallinn
fyrir jarðabókarsjóð þannig ekki orðið mjög
tilfinnanlegur til lengdar.
Og nú ber auk þess svo vel í veiði, að
vegna leigulækkunarinnar verður ríkis-
sjóðurinn danski að greiða hingað líklega
svo hundruðum þúsunda skiptir í slegnum
peningum handa þeim, sem vilja heldur
láta greiða sjer ríkisskuldabrjefa-höfuðstól
sinn heldur en að ganga að leigulækkun-
inni. f>að fje nemur að öllum likindum
jafnvel miklu meira heldur en þessi seðla-
skuldasúpa jarðabókarsjóðs við ríkissjóðinn,
er spyrjanda stendur svo mikill ótti af;
þá jafnast hallinn og fram yfir það, ef
til vill.
Að fasta tillagið hverfi úr fjárlögum
vorum fyrir þessi póstávísana-skuldaskipti
við ríkissjóð, er óskiljanleg ímyndun hjá
hinum heiðr. spyrjanda, sem ekki virðist
þurfa að eyða orðum að. Ritstj.
Hitt og þetta.
í hálfu trje eða fullu trje ?— f>að er gara-
all og að mörgum þykir fagur siður í höfuð-
borg vorri, að kaupmenn og aðrir merkisborg-
arar, erhafatæki til I>ess, „flagga" í hálfa stöng
fyrst og fremst hve nær sem einhver er jarð-
sunginn frá dómkirkjunni, svo framarlega sem
hinn framliðni hefir ekki verið hreinn og heinu
sveitarómagi, og í annan stað jafnan á föstu-
daginn langa, sjálfsagt í sams konar ræktar
skyni við jiann, Bem var píndur og deyddur
þennan dag fyrir 18*/2 öld.
Hjer um daginn vildi nú svo til, að þennan
dag har upp á afmælisdag konungs vors, 8.
apríl, en þeim degi þykir hlýða að fagna með
því að „flagga i heila stöng“, þ. e. (hafa veifuna
í fullu trje.
Nú var úr vöndu að ráða. Hvorn átti að
meta meira, Danakonung, eða konung konung-
anna frá Golgatha ?
Sem „praktiskir" menn ljetu flestir kaup-
menn og aðrir flagg-eigendur sinn veraldlega
og líkamlega lifandi konung (að vonandi er),
sitja í fyrirrúmi, og höfðu veifuna í fullu trje.
— Prestr spyr hörn í sunnudagaskóla (ensk-
um) þessari spurningu : „Nú nú, drengir mínir.
getur nokkur af ykkur sagt mjer, hvaða boð-
orð Adam hraut, þegar hann tók hinn forboðna
ávöxt ?“.— Einn strákhnokkinn svaraði: „það
voru víst engin boðorð til þá“.