Ísafold - 11.05.1887, Blaðsíða 1

Kemur út á miðvikudags-
morgna. Verð árgangsins
(60 arka) 4 kr.; erlendis 5 kr.
Borgist fyrirmiðjan júlímán.
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifl.) bundin við
áramót, ógild nema komin sje
til útg. fyrir l.okt. Afgreiðslu-
stofa í ísafoldarprentsmiðju.
XIV 22.
Reykjavik, miðvikudaginn 11. maí.
1887.
85. Innl. frjettir. ..Fræsala Garðyrkjufjelagsins11.
Óekta smjör.
86. Afleiðingar hallærisins.
87. Auglýsingar.
Forngripasafnið opið hvern mvd. og ld. kl. I—2
Landsbankinn opinn hvern virkan dag kl. I—2
Landsbókasafnið opið hvern rúmhelgan dag kl. 12—2
útlán md„ mvd. og ld. kl. 2—3
Söfnunarsjóður Rvikur opinn I. mánud. í
hverjum mánuði kl. 4—5
Veðurathuganir í Reykjavik, eptir Dr. J. Jönassen
apr. maí Hiti (Cels.) Lþmælir Veðurátt.
ánóttu um hád. fm. em. fm. em.
M. 4- + 2 + 7 29,6 29,6 jSa hv d S h d
F. S. + 2 + 7 29,5 29,6 Sa hv d A hv d
F. 6. + I + 6 29,5 29,6 Sa h d 0 d
L. 7. + 4 +10 29,6 29,3 0 b A hv d
S. 8. + 3 + & 29,2 29, S hv d A hv d
M. 9. 0 + 3 29,8 29,9 N hv b N h b
í>. 10. + 1 + 6 29.9 29,9 A h d A h d
Landsynningurinn (Sa), sem byrjaði siðast í fyrri
vikunni, hefir haldizt við mest alla umliðna viku,
við og við með talsverðri úrkomu og opt hvass;
aðfaranótt h. 9. gekk veður til norðurs, hvass til
djúpa fyrri part dags, en ekkert varð úr þvi veðri.
Talsverður kalsi er í loptinu og í morgun (h. 10,)
snjóaði hjeðan að sjá til fjaila. I dag 10. hægur
á austan, heldur dimmur fyrir hádegið með rign-
ingu.
Reykjavík 11. maí 1887.
Aflabrögð. í gær var reynt hjer með
lóðir í fyrsta sinn og fengust 50 í hlut,
þar af hélmingur þorskur, hitt mest stút-
ungur. Sömuleiðis aflast vel á færi hjer
víðast hvar um nálægar veiðistöðvar.
Skiptapi varð 29. marz, sama daginn
og mest urðu slysin hjer syðra, frá Bár í
Eyrarsveit, á heimleið úr veri undir Jökli,
skip með 5 á, er allir drukknuðu, 4 karl-
menn og 1 kvennmaður. Formaður var
Kristján Sigurðsson, vinnumaður frá Bár.
þar er fullt hundraðið komið í sjóinn
síðan í haust, og þó einum betur!
„Fræsala Garðyrkjufjelags-
ins.“
—:o:—
Út af grein í »Fjallk.« 8. maí með þess-
ari fyrirsögn vil jeg biðja yður, herra rit-
stjóri, að gera almenningi kunnugt f næsta
blaði Isafoldar,
að kálrabí-fræ það, sem hið íslenzka
garðyrkjufjelag út býtir, er úr garði verzl-
unargarðyrkjumanns Hermansens f Nið-
arósi og kostar þar 4 kr. pundið. það er
látið hjer fyrir 4 kr. 50 a. pundið, 2 kr.
25 a. þ pd, 16 aura hver 3 kvint til fjelags-
manna, og 18 a. hver 3 kvint til utanfje-
lagsmauna, meðan það endist.
Frætegundir, sem kosta um 4 kr. pund-
ið, selja fræsalar erlendis annars ætíð á 8
a. kvintið (24 a. hver 3 kvint), svo að
Garðyrkjufjelagið lætur jafnvel utanfjelags-
menn fá fræið miklu ódýrara í smáskömmt-
um (3 kvint) en hægt er að fá það nokk-
ursstaðar erlendis. Ætti Garðyrkjufjelagið
að hafa nokkurn ávinning á fræsölunni,
yrði verðið að vera 24 a. fyrir hver 3
kvint, eins og erlendis.
Ef lagt væri jafnmikið á þetta fræ eins
og nFjallk.o segir, að kaupmenn hjer í
Beykjavík leggi á fræ, sem kostar 80 aura
pundið í innkaupi og þeir selja á 8 a. lóðið,
þá ætti fræ Garðyrkjufjelagsins að kosta 40
a., í staðinn fyrir 18 a.
Vottorð og reikninga frá verzlunargarð-
yrkjumönnum f Niðarósi og frá prófessor
Schúbeler, sem hefir keypt fræið fyrir mig,
viðvíkjandi verðinu á því, gæðum þess og
því, hvar þess er aflað, liggja til sýnis hjá
mjer fyrir þá, sem vilja rengja orð mín.
Annars er jeg sannfærður um, að við-
leitni Garðyrkjufjelagsins til eflingar garð-
yrkju hjer á landi muni ekki bíða neinn
hnekki af illgjarnlegum árásum frá nafn-
lausum persónum í »Fjallkonunni«.
Fyrir hönd hins ísl. Garöyrkjufjelags
Rvík | ’87. Schierbeck
formaður.
Óekta smjör.
það mun ekki líða á löngu, að bændur
hjer á landi, sem í öðrum löndum, fari að
finna til afleiðinganna af hinu óekta smjöri,
sem hingað flyzt.
því er miður, að vjer búum ekki til eins
mikið smjör og vjer þörfnumst sjálfir. Ætti
oss þó ekki að vera það nein vorkunn, svo
vjer þyrftum ekki að kaupa útlenda feiti,
þó hún beri nafnið »smjör». Vjer viturn
eigi, hvað vjer kaupum, nema að það er
samt ekki smjör, sem kaupmenn vorir bjóða
oss, þótt þeir aldrei nema nefni það danskt
smjör; heldur er það alls konar samsetn-
ingur, reyndar úr feiti; en hvernig er sú
feiti ?
Óekta smjör var fyrst til búið á Frakk-
landi á árunum 1866—67. Hermálaráð-
gjafinn, er þá var þar, var í vandræðum
með smjör handa flotanum, og leitaði því
ráða til efnafræðingsins Mége-Mouries um,
hvort hann gæti ekki blandað saman ýms-
um feitartegundum svo, að þær líktust
smjöri, en kostuðu þó ekki eins mikið.
Mége-Mouries tókst það; en ekki var það
notað verulega fyr en 1870—71, einkum
meðan París var í umsát. Síðan má kalla,
að það hafi færzt út um allan heim, eða
gengið eins og logi yfir akur, og hefir nú
í nokkur undanfarin ár svo mjög skemmt
fyrir einum hinum helztu afurðum sveita-
bóndans—smjörinu—, að smjörbændur hafi
farið á höfuðið tugum saman í öðrum lönd-
um, mest fyrir þá skuld ; enda er nú víða
tekið til að kveða þann draug niður, eptir
því sein verður.
það má þvf fremur takast, sem þeir, er
búa til óekta smjör, eru nú ekki eins vand-
látir með efnið, eins og fyrst framan af.
þá var sjaldan haft í óekta smjör nema ný
nautatólg, og það ekki nema nýrnatólg,
og var vandlega hreinsuð og þvegin áður.
En nú má heita, að hvers konar feiti sje
notuð, úr hestum, svfnum, hundum og
jafnvel hrækvikindum, og flestum sjálfdauð-
um skepnum, og alls konar olíur úr jurta-
ríkinu.
Af þessu sjest, að það »er ekki allt gull
sem glóir». Mestallt það smjör, er hingað
flyzt til kaupmanna, mun vera og er til-
búningur úr alls konar úrgangi, hverju nafni
sem nefnist, sem einhver feiti er í, og er
ekki gott að ábyrgjast, að það kunni ekki
að vera hættulegt fyrir heilsu þeirra, er
neyta hins óekta smjörs, — sem er til búið
í verksmiðjum svo miljónum punda skiptir
á ári hverju.
Ef þessi mikli aðflutningur hingað til
lands á óekta smjöri helzt við, eður jafn-
vel eykst, — og auðvitað lækkar verðið á
því æ meir og meir, bæði eptir því sem
það eykst, og fleiri keppa um að koma því