Ísafold - 08.09.1887, Blaðsíða 2

170
mann og fleiri heldri íslendinga í
Winnipeg, til að fá nánari vitneskju um
þetta og heyra álit þeirra um þetta kyn-
lega tiltæki.
þeir sögðu, að það mundi ekki hafa ver-
ið annað en viðbára, að hætta væri að
hleypa þeim inn í innflytjendaskálana,
vegna mislinga og annars sóttnæmis, því
að hægt hefði verið að fá inni annarstað-
ar í bænum. Ymsir kunningjar þeirra
annarstaðar höfðu verið búnir að bíða ept-
ir þeim þar í bænum marga daga. »Jó-
hann nokkur Jóhannsson, sem er búinn
að vera i Winnipeg árlangt, átti von á
konu sinni og tveim börnum; en þegar
þau komu, var honum ekki leyft að taka
þau heim með sjer. þegar brautarlestin
hjelt af stað til Brandon, stökk hann upp
í vagninn til þeirra; það átti að hrinda
honum niður, en tókst ekki, því að mað-
urinn er knár. Ó. Ólafsson, sem hefir
verið i Winnipeg í 2 ár, fekk að sjá föður
sinn nýkominn, en mátti ekki hafa hann
heim með sjer; hann gat að eins kvatt
hann um leið og lestin hjelt af stað til
Brandon. Hvers vegna einmitt sá staður
hefir verið valinn fyrir nauðungarsamastað
handa þessu fólki, í því gátu landar þess
í Winnipeg ekkert skilið ; þeir sögðu, að
þar væri enginn Islendingur neinstaðar
nærri. f>ess var til getið, að það mundi
eiga að setja það sem vinnandi var af því
í járnbrautarvinnu, en þá svöruðu hinir
að þar væri engri járnbrautarvinnu til að
dréifa venju fremur.
Hin sanna ástæða til þessarar fátíðu
aðferðar ætla þeir að muni vera sú, að
Kanadastjórn eða embættismenn Kyrra-
hafsjárnbrautarinnar í Kanada sjeu hræddir
um, að eitthvað af þessu fólki kynni að
láta tælast til að fara til Dakota (í Banda-
ríkin). Baldvin nokkur Helgason, er var
einn af þeim, sem frjettaritarinn talaði við,
átti að vera einn af þessum hættulegu
»launuðu erindrekum« frá Dakota; en hin
djúpsettu ráðabrugg hans var ekki annað
en að hann var að taka á móti kvenn-
manni, sem ætlaði að fara suður yfir
landamerkin, suður í Dakota, til kunningja
sem hún átti þar, og ætlaði hann að fylgja
henni þangað. Aðrir Dakota- »erindrekar»
voru þeir E. H. Bergmann og Tómas
Pálsson; þeir sneru aptur fám dögum
síðar, og höfðu með sjer nokkra af þeim,
sean síðast höfðu komið.
f>að var fortekið, að þeir hefðu neitt
með sjer af peningum á boðstólum nema
það sem þeir ætluðu að hjálpa kunningj-
um sínum um, frá sjálfum sjer, þeim er
komu allslausir. Hvorki síra Jón Bjarna-
son nje Fr. Eriðriksson kváðust ætla, að
neinar höinlur væri nauðsynlegar til að
aptra innflytjendum frá að fara til Banda-
ríkjanna. Sumir, sögðu þeir, koma hingað
austan um haf með því áformi, að fara til
Dakota, til vina sinna og kunningja þar,
—t. d. konur og börn, sem ætla til manna
sinna og feðra; og það fólk fer þang-
að auðvitað, hvaða hömlur sem fyrir
það er lagt. Aðrir, sem fara þangað,
leigja húsnæði í Winnipeg handa fjöl-
skyldu sinni og ætla sjer að koma
aptur þangað að haustinu, þegar þeir eru
búnir að vera í kaupavinnu hjá bændum
syðra um sumarið, eins og 30—40 Islend-
ar, sem eiga heima í Winnipeg, eru vanir
að gera á hverju ári. Og þykir síra Jóni
Bjarnasyni miklu líklegra að þeir muni í-
lengjast í Manitoba, heldur en hitt, að
þeir setjist að þar syðra, suður í Banda-
ríkjum, af því að þar sje ekkert land ept-
ir til ókeypis bólfestu neinstaðar nærri Is-
Iendingabyggðum þeim, sem þar eru fyrir.
Annað það, sem Manitoba hefir fram yfir,
er, aðþar er miklu meira fyriraf Islendingum,
í sveitum eða byggðum út af fyrir sig hing-
að og þangað um landið.
I vetur, sem leið, var ætlað á, að um
6000 Islendingar mundu vera í Ameríku, og
nú í sumar hafa 1400 bætzt við.
Islendingar í Dakota er ætlað að muni
vera um 2000, flestir í Pembina-hjeraði, og
um 120 fjölskyldur í Minnesota útsunnan
til. Af þeim, sem komið hafa í sumar,
er gizkað á að tæp 200 muni hafa farið
suður yfir landamerkin, og nokkrir af þeim
er ætlað á að muni koma aptur. Annars
er hið íslenzka fólk flestallt í Manitoba
og í Norðvesturlandinu í Canada. Að-
ur en innflutningar byrjuðu þetta ár,
voru á að gizka 1000 Islendingar í Winni-
peg, og svo eru 4 íslenzkar sveitabyggðir.
Ein er í Argylehjeraði, nálægt Glenboro,
við suðvesturkvísl Kyrrahafsbrautarinnar,
og eru þar um 90 fjölskyldur ; önnur sem
nefnist þingvallabyggð, er nálægt Langen-
barg, við endann á Manitóba- og norðvestur-
járnbrautinni, og eru þar á að gizka 20—
30 fjölskyldur; hin þriðja er við hina
fyrirhuguðu Hudsonsflóajárnbraut, hjer um
bil 80 mílur enskar fyrir norðan Winnipeg,
byrjuð hjer um bil fyrir mánuði, með 12
—15 fjölskyldum, og lítur vel út fyrir
henni ; hin fjórða heitir á Gimli, er hún
elzt og stærst og liggur við vestanvert
Winnipeg-vatn, og líklega svo sem 30 míl-
um enskum fyrir austan nýlenduna, sem
síðast var nefnd, með á að gizka 200 fjöl-
skyldum.’
þeir síra Jón Bjarnason Ijetu illa yfir
hinni áminnztu meðferð á hinum nýkomnu
innflytjendum og kváðust vera hræddir um,
að hún mundi hafa slæm áhrif á innflutn-
inga eptirleiðis, vegna brjefanna, sem þeir,
sem fyrir skakkafallinu hafa orðið, munu
skrifa kunningjum sínum í hinu gamla
landi. f>eir segja, að hin beztu innflutn-
ingsrit sjeu ekki bæklingar, 3—4 ára gaml-
ir, er gefa alveg ranga hugmynd um á-
standið, eins og það er nú, heldur skýrsl-
urnar, sem vesturfarar þeir, er líðnr vel
og eru ánægðir, skrifa heim; og því sje á-
ríðandi, að taka sem bezt á móti þeim, er
þeir koma, til þess að þeim lítist sem bezfc
á sig.
þá var minnzt á linun þá í fargjaldi til
Winnipeg, er innflytjendur með Allan-lín-
unni hefðu fengið fyrir það, að stjórnin
þægist henni fyrir, og sögðu þeir, að
fargjaldið með Anchor-línunni, sem ekki
nýtur þeirra hlunninda, væri samt einmitt
hið sama; þeir kváðust því ekki skilja f
því, hversvegna þeir, sem færu suður yfir
landamærin, væri látin greiða stjórninni
aptur 4£ doll. á mann.
Prjettaritarinn spurði, hvort burtflutn-
ingur þessara 1400 manna frá Islandi á
þessu sumri mundi ljetta nokkuð á bág-
indum þeirra, sem eptir væru, og hjelfc
síra Jón Bjarnason, að það yrði nú ekki,
með því að þeir, sem helzt þyrftu hjálp-
ar við, væri ekki fœrir um að komast af
landi burt. Hann hjelt, að útlitið værí
ekki betra nú en að undanförnu. það liti
reyndar iit fyrir betri heyskap ; en marg-
ir hefðu þess engin not, af því að þeir hefðu
fellt skepnur sínar, en þær væru aðalbjarg-
ræðið, auk fiskiveiða, sem hefðu brugðizt
víða. Ef engin hjálp kæmi frá öðrum
löndum, hlyti margt fólk að deyja út af f
aumustu sveitunum; fáeinir væru þegar
dánir úr hungri(!!). Mest væri bágindin
á norður- og vesturlandi; þar hefði komið
kafaldsbylur seint f vor og drepið megnið
af búfje manna, er þá var komið á afrjettti.
þá barst í tal hvernig ætti að fara að
hjálpa hinu bágstadda fólki. Síra Jón
Bjarnason sagði, að Islendingar í Ameríku
sendu ár eptir ár peninga heim til íslands
til að hjálpa vinum sínum og kunningjum
til þess að komast vestur. Stjórnin legðí
fram fje til að efla innflutning, og nú væri
þörf á sjerstakri hjálp til að afstýra hung-
ursneyð, enda væri verið að hugsa um að
skora á almenning í því skyni. En hann
kvaðst ætla hyggilegra að stjórnin (Kan-
adastjórnin) sæi hinum bágstöddu fyrir
ókeypis fari véstur fyrir veturinn, heldur
en að senda gjafir til hins gamla lands.
Hann hyggur, að landið (Kanada) mundi
hafa hag af því, að verja fje á þennan
hátt til þess að flytja vestur um haf svo-
sem 6000 manns, tafarlaust. Mörgum