Ísafold - 21.09.1887, Síða 2

178
Spurningarnar síðast í ritinu eru marg-
ar vel valdar, og gætu bændur gjört sjer
ljóst, hvemig þeim ætti að svara, væri
mikið unnið við það.
Vonandi er, að almenningur taki ritinu
bvo vel, að það sýni sig, að mönnum sje
umhugað að auka þekkingu sína á því, er
að landbúnaðinum lýtur. Búnaðarritið ætti
skilið að verða eins algengt og húslestrar-
bækur. í því eru góðir veraldlegir hús-
lestrar, sem vjer þurfum einnig að hafa
daglega um hönd til að vekja oss af and-
varaleysinu í stundlegum efnum, sem opt
mun baka oss andlegan eymdarskap, og
vera rótin til margra lasta.
u. a.
f>inglok.
i.
Eptir að búið er að skýra frá úrslitum
mála þeirra, er þingið í sumar hafði til
meðferðar, þykir hlýða að meta stuttlega
gjörðir þingsins, eins og vandi er til.
Af þeim 28 frumvörpum, sem þingið af-
greiddi sem lög, er fjórði hlutinn smámál,
sem varla getur heitið að geri nema að fylla
töluna, svo sem skipting sýslu (Barðastr.),
stækkun kaupstaðarlóðar (á Eskifirði), lög-
gilding eins verzlunarstaðar, sem aldrei
verður notuð (Víkur), ógilding hákarlanið-
urskurðarbannsins í Strandasýslu, afnám
biflíufjelagsstyrksins, lenging landamerkja-
lögunarfrestsins, útflutningslagaviðaukinn,
sem allur mergurinn kreystist úr á hrakn-
ingnum milli deildanna, og fjárhaldsafsöl-
un í hendur safnaðanna á 2 landssjóðs-
kirkjum.
|>ar næst má nefna 4 fjárlagadilka, sem
lítið er í spunnið, sem sje tvenn fjárauka-
lög, ein reikningssamþykktarlög, og lögin
um linun í ábúðar- og lausafjárskattinum
um fjárhagstímabilið.
Fjárlögunum sjálfum hefir verið ýtarlega
lýst áður. Af því sem framgang fekk af
sparnaðartilraunum í þeim, er helzt telj-
andi þessi helmingur af gufuskipastyrkn-
um (9000 kr.), og svo talsverður sparnað-
ur á styrknum til vísindalegra og verklegra
fyrirtækja.
Stjórnarskráin sjálf varð til í þinginu,
eins og kunnugt er; en framgang hlaut
sjerstök breyting á einni grein hennar, um
skipting þingmauna milli deildanna, í því
skyni að þjóðkjörnir þingmenn geti ráðið
atkvæðum í báðum deildum, til þess að
stjórnin geti síður haft bæði tögl og hagld-
ir : bæði ráðið úrslitum málanna á þing-
inu, þeirra er henni þykir miklu skipta,
og sfðan neytt síns ótakmarkaða synjun-
arvalds.
Hjer um bil þriðjungur af öllum lögun-
um frá þessu þingi snerta atvinnuvegi
landsins, beinlínis eða óbeinlínis, þó fjár-
lögin sjeu eigi þar með talin. það er
eðlileg afleiðing af hinu sárbága árferði, er
nú er búið að standa svo lengi, að þingið
hefir sjerstaklega lagt hug á þau mál, og
þó miður en skyldi, að því leyti sem ým-
islegt af þess konar frumvörpum ónýttist
á þinginu.
Tvö af þessum atvinnufrumvörpum eru um
fiskiveiðar : um .bátfiski á fjörðum og síld-
veiði fjelaga í landhelgi. það voru stjóm-
frumvörp, er verið höfðu til meðferðar á
fyrri þingum, og lauk nú svo, að þingið
slakaði til, svo að nú er vissa fyrir, að
rjettarbætur þær, sem þau hafa inni
að halda, verða nú loks að lögum.
jpá er frumvarpið um verzlun lausa-
kaupmanna rjettarbót að því leyti, að
landsmenn eiga miklu greiðari aðgang að
viðskiptum við þá eptir en áður, ef það
verður að lögum, þar sem lausakaupmenn
mega eptir því verzla á skipi hvar sem
vera skal við strendur landsins, gegn lít-
ilfjörlegu árgjaldi í landsjóð (100 kr.).
Tvenn samgöngulög lauk þingið við.hvoru-
tveggju mikil sverð, eflaust framar flestum
öðrum lögum frá þessu þingi. það eru
fyrst og fremst almenn vegalög, miklu
betri og nákvæmari en áður voru til, sem
líklegt er að við megi hlíta jafnvel til
langframa. Hin eru um brúargjörð á
Olvesá. f>að er mál, sem búið er að vera
æðilengi á dagskrá, lengur en vera hefði
átt ; nú mun ekki þurfa að gjöra ráð fyr-
ir, að það eigi lengra í land en 2—3
missiri.
þurrabúðarmannalögin eiga að minnka
athafnaleysi fjölda landsmanna til að
bjarga sjer öðru vísi en með hinum stop-
ula sjáfarafla eða þó hann bregðist, og
jafnframt að auka einarhinarmikilsverðustu
landsnytjar vorar. Er það harla nytsamt,
ef vel tekst, en illa vært við það sem er
og verið hefir : hinn mikla og margvíslega
byrðarauka, sem landinu er að þurrabúð-
armennskunni við sjóinn, eins og hún al-
mennt gerist.
Bjettarbætur í þurfamannalöggjöfinni
snerta óbeinlínis atvinnuvegi landsbúa.
þingið lauk við tvenn slík lög, og undir-
bjó auk þess umbætur á fátækrareglugjörð-
inni. f>að er handvömm sveitastjórnanna,
ef þær láta letingja og iðjuleysingja stinga
hendi eins greitt og eins djúpt í vasa
dugnaðar- og iðjumanna eptir sem áður
að þær eru búnar að fá í hendur lögin
um sveitai'styrk og fúlgu, þó að þingið því
miður drægi mjög úr framkvæmdarafli
þeirra með því að fella uppá3tungu stjórn-
arinnar um að beita mætti líkamlegri refs-
ingu við lata og þrjózka þurfameDn; og
lögin um framfæri óskilgetinna barna bæta
mikið úr rjettleysi mæðra þeirra og hlut-
aðeigandi sveitastjórna gagnvart þeim, sem
hlaða niður óskila-ómegð.
Saknaðarljóð
eptir
síra Sigurð B. Sivertsen, r. dbr.
Drungi er í lopti,
dimmu slær á jörðu,
drúpa dagliljur,
dimmt er í lautu,
hljómar bára
fyrir Hvalsnesi,
andar nágustur
að Útskálum.
Margt hefir orðið
á minni æfi ;
engin er gleði
nema grátur fylgi;
hverfur hugur
að harma rúnum
liðinna ára,
þó langt um fari.
Missti eg föður
meginfrægan,
stoðina styrku
stjettar sinnar;
hneig íturmenni
fyrir örlög fram,
bjargvættur sveitar
og barna gleði.
Gaist mjer annar
göfugur faðir,
sómi safnaðar
og sálna hirðir,
hjeraðs höfðingi,
hölda foringi,
öðlingur ítur,
er eg aldrei gleymi,
Man eg mætastan
mjer ljúfastan
manna allra
fyrir mold ofan,
sterkan stiginn
frá stöðum æsku
yfir endimark
aldurtila.
Sá gat son
svásan og ljúfan,
hann varð mjer unnandi
ektamaki,
glöð var eg og gleymdi
gráti jarðar,
unz mig Heljar hönd
honum svipti.