Ísafold - 21.02.1888, Síða 3

ið að leggja á tvær hættur við stundun
atvinnu yðar, leggið fram hver sinn
skerf, svo að þjer getið að minnsta kosti
haft þá von, að ekkjur yðar og börn verði
eigi hjálparlaus eptir, ef svo sorglega skyldi
atvikast, að þjer yrðuð burtkallaðir á sjón-
• um. Og þjer, sem eigi búizt við að þurfa
styrks af sjóðnum fyrir náunga yðar, látið
yður vera það ánægju að styrkja gott fyrir-
tæki, sem miðar fjelagsbræðrum yðar til
mikilvægra hagsbóta, og hugsið um, hvern-
igekkjur og munaðarleysingjar muniblessa
þá menn, sem, með því að styrkja sjóðinn,
veita þeim hjálp og huggun í þungum raun-
um þeirra !
það væri æskilegast, að föst samtök
kœmust á í öllum veiðistöðum á því svceði,
sem sjöðurinn noer til, þegar í vetur, áður
en vertíð byrjar, um það, að af hverju skipi
eða bát, sem róið er til fiskjar, og af
hverju þilskipi, sem stundar fiskiveiðar,
verði lagður árlega fram lítill skerfur til
sjóðsins. Mundi það vera hagfeldast, að
af hverjum hlut væru gefnir fáeinir fiskar,
sem formaður sæi um innheimtu á, og af-
henti síðan þéim manni, eða þeim mönn-
um, sem í hverri veiðistöðu tækju að sjer
að safna tillögunum fyrir sjóðinn og koma
I þeim í peninga. þetta þarf engan veru-
lega að muna um, en sjóðnum verður það
stórmikill styrkur. Frá Seltjarnarnesi eiuu
hafa 1884 og 1885 komið f fríviljugum
gjöfum rúm 200 kr.; hversu mikið gæti þá
safnazt með almennum tillögum úr öllum
veiðistöðunum ? Setjum svo, að hin ár-
legu tillög yrðu 1000—1500 kr., sem er
alls eigi há áætlun, og að helmingur væri
lagður við höfuðstól, en helmingnum út-
býtt með hinum árlegu vöxtum sjóðsins,
þá jykist höfuðstóllinn drjúgum, og hinir
árlegu styrkskamtar gætu þó orðið bæði
allmargir og verulegir ; mundi þá sjóðurinn
og þola að verja jafnvel tvöfaldri upphæð
til styrkveitinga þau ár, sem stórslys bæri
að höndum, og mætti þá kalla, að munaðar-
leysingjum drukknaðra sjómanna væri all-
vel borgið í þessu hjeraði.
Fyrir hönd stjórnarnefndarinuar, sem
hefir gefið okkur undirskrifuðum umboð í
þessu efni, skorum við því fastlega á alla
góða menn fjær og nær, en einkum á sjó-
menn, er stunda fiskiveiðar í Gullbringu-
og Kjósarsýslu og Keykjavíkurbæ, að þeir
góðfúslega styrki sjóðinn nú þegar á þessu
ári og framvegis, sumpart með gjöfum,
sumpart með föstum tillögum af aflanum
á þann hátt, sem vikið er á hjer að fram-
an, og treystum við því fullkomlega, að
við munum njóta við öflugs liðsinnis margra
góðra málsmetandi manna í hverju byggð-
arlagi, til þess að hvetja hver sína fjelags-
menn, koma á samtökum og föstum fje-
lagsskap, sjá um, að heitin samskot sjeu
greidd, og koma þeim á bagfeldan hátt í
peninga; efumst við ekki um, að kaup-
menn vorir muni og verða þessu máli vel
sinnandi, meðal annars með því, að taka
á móti vörum eða innskriptum til sjóðsins,
og borga síðan upphæðina til gjaldkerans,
sem er bæjarfógetinn í Keykjavík. Bæði
hann og sýslumaðurinn veita og móttöku
þeim peningagjöfum, sem menn kynnu að
vilja styrkja sjóðinn með.
Árangurinn af þessari áskorun mun á
sínum tíma verða auglýsturí blöðunum, að
tilhlutun stjórnarnefndarinnar.
Reykjavík, 16. febr. 1888.
Hallgrimur Sveinsson. Halldór Daníelsson.
„Prestur strokinn“. Góðkunnur
landi vor í Ameríku, síra Jón Bjarnason,
hefir í blaði sínu »Sameiningunni« (II. 8)
tekið upp þykkjuna fyrir embættisbróður
sinn síra Magnús Jósefsson frá Hvammi í
Laxárþal, út af því að frá því var sagt í
blöðum hjer, sem satt var, að hann hefði
strokið frá brauðinu vestur (til Nýja-íslands)
og skilið þar við allt í algerðu reiðuleysi.
Síra Jón vill lýsa þessa stroksögu ósanna;
bæði yfirmönnum hans og öðrum hafi ver-
ið fullkunnugt um, að hann ætlaði vestur:
— »Að hin kirkjulegu yfirvöld hafi vitað
um, að síra Magnús ætlaði vestur, löngu
áður en hann fór, þarf nú ekki að sanna,
því það [var alkunnugt um endilangan
Skagafjörð og Húnavatns3ýslu og jafnvel í
Reykjavík í vetur«.
þetta segir »Samein.« En prófastur síra
Magnúsar segir svo frá í skýrslu sinni til
biskups um viðskilnað hans við staðinn í
Hvammi, að hann hafi skrifað síra Magn-
úsi, þegar fór að kvisast um fyrirætlan
hans, og spurt hann, hvað hæft væri í
því, en hann hafi þá þverneitað því.
Slíka aðferð mun ekki vera svo mikið
rangnefni að kalla »strok«, og lítil ástæða
til að fara tniklum frægðarorðum um þess
konar háttalag af embættismanni og sálu-
sorgara, hvað svo sem líður harðiudum og
horfelli.
J>að má segja, að» í freistni leiðast jafn-
vel útvaldir«. |>að má vera eitthvert ó-
skiljanlegt aðdráttarafl, sem vesturfara-
postularnir (erindrekar Kanadastjórnar o. 8.
frv.) hafa, að annar eins maður og síra
J. B. skuli vera allur á þeirra bandi og
bera blöð hjer brigzlum fyrir það, að þau
vilja ekki staðfesta hallærisýkjur þær, sem
notaðar eru til að flæma menn vestur.
Hitt og þetta.
Við háskólann i Berlín er tilsögn veitt í
þessum tungumálum : latinu, grísku, frakk-
nesku, ensku, ítölsku, spænsku, dönsku, forn-
þýzku, pólsku, rússnesku, forn-slavnesku, san-
skrit, sýrnesku, assýrisku, babylonsku, forn-
semítamáli, arameisku, arabisku, tyrknesku,
eþíópisku, egipzku og kinversku.
Við háskólann í París stunda 108 kvenn-
menn læknisfræði. Af þeim eru 83 frá Rúss-
landi, enskar stúlkur 11, franskar 7, frá
Ameríku 3, frá Austurríki 2, fri Rúmeníu
1, og 1 tyrknesk.
Á ferðalagi eru að jafnaði 5,000,000 manna
hjer í álfu.
I Sviss eru hjer uih bil 100 hótel eða veit-
ingahús með gistingu fyrir ferðamenn, með
samtals 58,000 rúmum og 16,000 þjónum. Tekj-
ur af gestahýbýlum þessum ern 30,000,000 kr.
(þrjátíu miljónir kr.!) á ári. Erindi flestra ferða-
manna til Sviss er að skoða náttúruna: hrikaleg
fjöll og jökla, fagra dali og stöðuvötn o. s. frv.,
— samkynja náttúrufegurð og hjer er á íslandi,
auk þess sem hjer er enn liollara loptslag á
sumrum. En sá er munurinn, að hjer er minna
um „hótellin“ eða hvers konar þægindi, er
menntað ríkisfólk á bágt með án að vera.
Hraði járnbrautarlesta. Mestur hraði, sem
menn vita til á járnbrautum hjer í álfu, er
milli Lundúna og Glasgow ; þar fer brautar-
lestin að jafnaði 9'/s mílu danska á klukku-
stundunni, eða nærri því 2 þingmannaleiðir.
þá fer brautarlestin milli Calais og Parísar 73/«
mílu á klukkustundu, og milli Parísar og
Bordeaux jafnhratt. Milli Berlínar og Kölnar
á þýzkalandi er hraðinn 7'/2 míla.
Til samanburðar má geta þess, að í Derby-
kappreiðinni 1886 hljóp fljótasti hesturinn rjett-
ar 7 mílur danskar á klukkustundinni.
Af miljón börnum, er fæðast jafnsnemma,
deyja 150,000 á 1. árinu. Á 2. árinu fækkar
þeim enn um 53,000. Eptir 45 ár er ekki eptir
nema helmingurinn (500,000). Eptir 60 ár eru
370,000 uppi standandi, gráir fyrir hærum.
Eptir 80 ár eru þó 97,000 á róli, með veikum
burðum samt. Eptir 95 ár eru einir 223
eptir, og eptir 108 ár er hinn síðasti lagður í
sitt hinnsta hvílurúm.
þannig reiknast hagfræðingum aldur manna
að jafnaði eða meðaltali.
Tala Gyðinga um allan heim er, eptir nýj-
ustu og beztu skýrslum, um 6,300,000; áður var
haldið að þeir mundu vera 7—8 miljónir. þar
af eru 5,400,000 hjer í álfu (2,552,000 á Rúss-
landi); í Asíu 300,000; í Afríkn 350,000; og í
Ameríku 250,000.
Mesta sjávardjúp, er menn vita til í At-
lanzhafi, er 3,755 faðmar, eða hátt upp í mílu.
það er nálægt Antilla-eyjum. öldur á Atlanz-
hafi eru að meðaltali 3 mannhæðir; en dæmi
eru þess, að þær verða fram undir 7 mann-
hæðir.