Ísafold - 18.10.1888, Blaðsíða 3

195
laga- eða varaliðinu. Til landstjórnar þar
efra hafði hann komið stórauðugum höfð-
ingja af Arabakyni, Tippó Tipp að nafni,
þó hann hefði auðsins aflað með þræla-
sölu. Hann vissi að sá maður kunni bet-
ur en aðrir tök á mannskepnunum í þeim
pörtum Afríku, og skyldi hann útvega
menn til fylgdar og farangursdráttar. B.
fór ekki að lítast á, þegar ekki spurðist
til ferða Stanleys, og eptir langa reki-
stefnu við Tippó Tipp um útvegun fylgdar-
manna, hjelt hann snemma sumars með
nokkur hundruð manna—allt svertingjar
frá Manyemalandi, en tveir af Evrópu-
kyni—austur eptir Stanley. I þessurn
mánuði sú harmafregn af Barttelot spurð,
að fylgdarmenn hans hafi myrt hann, en
tvístrazt síðan. Sem nærri má geta hefir
þessi atburður vakið ófagnaðargrun um
ferðir Stanleys, hverra tíðinda sem af
henni enn er að bíða. Nú eru jpjóðverjar
að gera út stórsveit til ferða og liðs við
landa sinn Emín pasja (Schnitzer doktor),
og mun til hans haldið að austan frá
Zanzibar, þar sem þeir þegar eiga miklar
landeignir, en munu ætla að auka þær
drjúgum við þetta tækifæri.
( iðurl.).
Hin þriðja heimvísunarástæða fyrir lands-
höfðingja gat hafa verið sú, að málið var
ekki löglega meðhöndlað á hjeraðsfundinum
10. sept. 1884, sem prófastur vitnar í. Hann
sóttu að vísu 10 manns, eins og prófastur
segir — í greininni í Isafold XV. 46 var
ekkert talað um tölu fundarmanna á peim
fundi—, en ekki nema 1 (presturinn) af
3 hjeraðsfundarmönnum, þeim er hlut áttu
að máli. En nú segir í niðurlagi 12. grein-
ar safnaðarstjórnarlaganna (~y- 80):
»Enga breytingu má gjöra á takmörkum
sókna eða prestakalla, og eigi leggja niður
kirkju eða færa úr stað, nema meiri hluti
hjeraðsnefndarmanna þeirra er hlut eiga
að máli, samþykki breytinguna á hjeraðs-
fundi«.
Til þess að málið gæti orðið löglega upp
borið og meðhöndlað á hjeraðsfundi, þurftu
því að mæta þar að minnsta kosti 2 af 3, sem
þar áttu hlut að máli, en það voru prest-
urinn og sinn fulltrúinn úr hvorri sókninni,
Mosfells og Gufuness, og svo þurftu þessir
2 báðir að samþykkja breytinguna. En
þar mœtti í þess stað alls ekki nema 1
þeirra !
Hjer er því um bersýnilega lögleysu að
tefla, sem hlaut að ónýta undirbúning
málsins. það eitt var því, ef sjezt hefir á
skjölum málsins, ærin ástæða til að vísa
málinu heim til nýrrar og löglegri með-
ferðar, og því að eins, að þá tækist betur,
gat málið fengið lögleg úrslit.
En nú er að vita, hvernig úr því rættist.
Prófastur heldur hinn fyrirskipaða fund
að Korpúlfsstöðum, 28. ágúst 1886, til þess,
eptir því sem f fundarboðinu mun hafa
staðið, að fá endileg úrslit á þessu máli,
og með þeim skýlausum fyrirvara, að «at-
kvæði þeirra, sem ekki sæktu fundinn,
yrðu tekin í tölu þeirra, sem fleiri yrðu»,
(ekki að þeir «mættu búast við» að svo yrði
gjört). Á fundinum fór atkvæðagreiðslan
svo, sem áður er frá skýrt, og báðum
málspörtum kemur saman um. þetta ráð,
sem prófastur segir síðan hafa verið upp
tekið: að leita atkvæða þeirra, sem heima
sátu, gat naumast löglegt talizt, eptir
tilgangi fundarins og undirbúningi, þó að
það hefði verið samþykkt af fundinum í
heild sinni. f>ó að sumir fullyrði nú, að
það hafi ekki verið gjört fyr en búið var
að segja fundi slitið, og þá af fáeinum
hinum áköfustu fylgismönnum málsins, án
vilja og vitundar nokkurs manns af meiri
hlutanum (20), þá skulum við nú ekki
hirða um að byggja á því. En hitt segir
sig sjálft, að þessir sömu 20, sem málið
felldu, gátu ekki í sömu andránni hafa
samþykkt, að skjóta skyldi þannig útkljáðu
máli undir þá, sem heima sátu! f>eir
hljóta því að segja það satt, að þeir (þ.e.
meiri hlutinn) hafi verið gengnir af fundi,
þegar «þjóðráðið» var upp borið, og að
þeir hafi ekki vitað af því fyr en eptir á.
f>annig til orðið «fundar»-samþykki er að
minnsta kosti ekki mikils virði; vægari
orðum er ekki hægt um það að fara.
Að aflokinni atkvæða-smöluninni um
sveitina eptir fundinn er svo málið lagt
fyrir hjeraðsfund af nýju, 10. sept. 1886. Á
þeim fundi mættu 6 menu alls, auk pró-
fasts, eða 7 með honum, og þar var mál-
ið samþykkt með öllum atkvæðum. Kær-
endurnir segja: »með meiri hluta 5—6
manna«; það mun nú vera hjer um bil hin
eina missögn í skýrslu þeirra, þegar öllu er
á botninn hvolft, og er hún vissulega
smávægileg, og ríður alls engan baggamun
í málinu.
En nú hafa náttúrlega 2 af þessum 7
að minnsta kosti verið »þeir sem hlut áttu
að máli«, þ. e. úr sóknunum, sem sam-
eina átti.
• Onei-nei; á fundinum mætti að eins
safnaðarfulltrúinn úr Gufunesssókn, en
hvorki presturinn, nje fulltrúinn úr Mos-
fellssveit (fekk ekki fundarboðið fyr en um
seinan, að hann segir).
f>að er með öðrum orðum : sama lög-
leysan upp aptur á þessum hjeraðsfundi,
1886, eins og á hinum, tveimur árum áð-
ur (1884)!
— Nú var tími til fyrir mótstöðumenn
sameiningarinnar, að grípa fram í, og skýra
biskupi og landshöfðingja frá þessum mis-
fellum á meðferð málsins. f>að mundi
vafalaust hafa haft tilætluð áhrif. Fyrir
það, að þeir vanræktu það, er nú komið
sem komið er.
Vissulega hefir þeirra hlutur verið fyrir
borð borinn, þar sem málið hefir fengið
þau úrslit, sem það hefir fengið, fyrir ó-
Iöglegan undirbúning. En nú verður það
ekki aptur tekið; þeir hafa þagað of lengi
til þess.
Og úr því þeir hafa ekki talað í tíma,
þá ættu þeir nú að hætta að tala í ótíma.
f>að mun ekki mælast vel fyrir því ráði,
sem þeir hafa nú með höndum: að leys-
ast úr sóknarbandi við Lágafellsprestinn
og taka sjer kjörprest, enda hæpið, hversu
affarasælt það yrði til frambúðar. f>að
mundi ala sundurlyndi og flokkadrátt í
söfnuðinum, koma óþægilega niður á pre3t-
inum, sem nú er að Lágafelli, sem er ann-
ars mikið vel þokkaður af sóknarbörnum
sínum, og baka hlutaðeigendum sjálfum
gagnslausan kostnaðarauka; því »gjalda
skal (sóknar)-leysingi til sóknarkirkjunn-
ar öll lögboðin gjöld og sóknarpresti
allar fastar tekjur« (lög 12. maí 1882).
f>eir ættu líka að sjá það, að sigur
þeirra á Korpúlfsstaðafundinum virðist
raunar ekki hafa verið öðru en tilviljun
að þakka, eða rjettara sagt tómlæti hinna,
sem heima sátu, og þá mundi hafa að
því rekið fyr eða síðar, að þeir (þ. e.
meðmælendur sameiningarinnar) hefðu hafb
fram sitt mál löglega, — ef til vill þegar
á næsta ári, hefði málið verið látið niður
falla í það sinn eptir úrslitin á Korpúlfs-
staðafundinum, sem hefði verið hið eina
rjetta og löglega. f>ví verður og eigi neitað,
að sóknarmönnum sjálfum er kirkjuflutn-
ingurinn að Lágafelli að öllu samanlögðu
fremur hagfelldur en hitt, og væri því
kynlegt, ef þeir færu að erfa þetta mál
til lengdar við þá, sem því hafa ráðið,
þar á meðal prófast sinn, sem, eins og
hann segir, hefir þá fyrst orðið það kapps-
mál, er «búið var að ginna Gufunessókn-
armenn til að láta af hendi sína kirkju»,
í von um að fá kirkju í staðinn að Lága-
felli, og þeir því hefðu verið illa leiknir,
ef það hefði brugðizt. Hin ólöglega með-
ferð málsins á hjeraðsfundunum er og við
Iíka mikið að kenna hinum hjeraðsfundar-
mönnunum, eins og honum, og er auðvitað
hvorki fyrir honum nje þeim sprottin af öðru
en því, að reglan í 12. gr. safnaðarstjórn-
arlaganna hefir ekki verið vakandi fyrir
þeim í því sambandi, en þess konar er
jafnan hættast við fyrst framan af, er
beita skal nýjum lögum.
Hins vegar ætti sameiningarmönnunum.er
fengið hafa sínum vilja framgengt, að vera
Misklíð út af kirkjuflutnmgi.