Ísafold - 30.01.1889, Blaðsíða 3

37
Tliorsteinsen, f. Jkaupmaður og alþingismaður
á ísafirði.
Tvö skip Fischers-verzlunar, »Waldemar«
°g »Arnold«, höfðu laskazt til muna og vör-
ur skemmzt, og sömuleiðis Eagnheiður, eign
J• 0. Y. Jónssonar kaupmanns.
Gufuskip á Sauðárkrók, Skrifað af
Blönduós 9. þ. m.: Nú rjett í þessu kemur
hingað sú fregn með manni af Sauðárkrók,
að Vathne hafi komið þangað á gufuskipi á
laugardagskvöldið var, til þess að reyna að
ná út gufuskipi því, sein strandaði þar í
haust (Lady Bertha); hafði liann haft með
sjer »Muddermaskínu« til þess að hjálpa til
við það, og 7 pumpur til að halda skipinu á
floti með, 'ef það væri bilað. Hann kvað
ekki búast við, að ná skipinu út fyrr en í
næsta stórstraumsflóði, og ætlar því að liggja
á Sauðárkrók þangað til, en nái hann því út
hugsar hann sjer að eins að fara með það
til Eyjafjarðar og láta það liggja þar til vors.
|>að er sagt að hann eigi að fá fyrir þetta
£ 1000 (18000 kr.), en það er víst ónákvæmt.
A skipið halda menn að sje komið gat, en
hvernig sem það nú er, er örðugt að eiga
við allt þetta um þenna tíma, nema bæði
sje blítt og stillt veður.
f Waldemar Fischer.
Afeð þossari ferð gufuskipsins frjettist hing-
að lát kaupmanns Waldemars Fischers. Hann
andaðist f Kaupmannahöfn 22. dag síðast
liðins nóvembermánaðar, og hafði lengi áður
þjáðzt af nýrnaveiki. Hann var danskur
maður að ætt og uppruna, og fluttist hingað
hl lands 14 ára gamall; kom hann fyrst til
Keflavíkur syðra, og var þar til þess árið
1851. Hann var þá með öllu fjelaus ung-
lingur, en var við hina svonefndu Flensborg-
ara verzlun.
Arið 1851 tók Knudtzon hann fyrir verzl-
unarstjóra við verzlun sína hjer í Beykjavík,
og þá sýsluhafði hann, unz hann 1859 keypti
hús þau hjer í Reykjavík, sem Sveinbjörn
kaupmaður Jakobsen hafði áður átt, en varð
há að hverfa, og stofnaði sjálfur verzlun upp
á eigin býti, og þannig rak hann verzlun hjer
á landi fyrir eiginn reikning í því nær 30 ár.
16. dag júnímánaðar árið 1855 gekk hann að
eiga yngismey Arndísi, dóttur Teits dýralækn-
is Finnbogasonar og konu hans Guðrúnar
Guðbrandsdóttur. Hann fluttist til Kaup-
mannahafnar árið 1859 ásamt konu sinni og
var þar búsettur stöðugt eptir það, en kom
þó hingað til landsins á sumri hverju, til að
líta eptir verzlun sinni. Með konu sinni
oignaðist hann 3 börn, sem öll lifa, einn son,
Friðrik, sem nú mun taka við stjórn verzl-
unal'innar eptir föður sinn látinn, og 2 dætur,
Guðrúnu og Elísabet, báðar giptar í Danmörku.
það má með öllum rjetti segja, að Fischer
heitinn var í mörgu merkur maður, framúr-
skarandi dugnaðarmaður og hagsýnn, og má
það sjá á því, að þótt hann byrjaði verzlun
sína svo að segja fjelaus, var haun orðinn
stórríkur, er hann dó, fyrir sinn eiginn
dugnað og atorku. Hann var maður hæg-
látur og stilltur vel, en honum vannst þó
allt það, sem hann vildi frammi hafa, enda
var hann stakur reglumaður í öllu, hverju
nafni sem nefnt verður. Yjer ætlum og að
fáir kaupmenn hafi verið vinsælli hjer á landi
en hann, þegar öllu er á botninn hvolft, eða
liðlegri í því að hæna að sjer skiptavini, og
rak hann því optast meiri verzlun hjer, en
nokkur annar kaupmaður í Reykjavík. Hann
var drenglyndur og rjettsýnn maður, enda
tryggur við skiptavini sína. Dæmi þess má
telja það, er hann gaf árið 1881, þá er harð-
ast var manna á ineðM 5000 kr. til útbýt-
ingar milli bænda í M^iasýslu og Borgar-
fjarðarsýslu, einkum þeirr^\r verzlun ættu
við hann ; og optar sýndi hami'það, að hann
var bæði idnfastur og stórgjöfull. Ekkj vildi
hann láta \\rzlunarmenn sína safna skuí^fttp,
þegar vel ljefN^ ári, því að hann taldi þat^
eins og er, sannfe»».hag bænda, að vera eigi
skuldum, bundinn, en aptur á móti var hann
mjög hjálþsamur með lán, þá er^bágt var í
ári, og hann sá, að menn höfðu þess þörf
og gátu eigi bjargazt á eigin spýtur, og þá
gjörði hann það af fúsum vilja og eigin hvöt.
Eigi getum vjer að þessu sinni með vissu
sagt, hversu gamall maður Fischer var, er
hann ljezt, en eptir því sem vjer getum næst
komizt, mun hann hafa verið á 67. árinu.
Verzluninni, bæði í Reykjavík og Keflavík,
verður samkvæmt auglýsingu hlutaðeiganda
haldið áfram af ekkjunni í samvinnu við son
hennar Friðrik Fischer.
W.
Leiðarvisir ísafoldar.
43. þegar einhver flytur búferlum úr einnm
hrepp i annan, og skilur eptir tíundarbæran fjenað
í högum og á heyjum árlangt eða lengur, hvar
á fjenaður þessi að teljast fram og hvar á að
borga tiund af honum?
Sv.: í heimilishreppi eigandans, sjá 4. gr. tí-
undarlaga 12. júlí 1878, orðin: „Skyldur er hver
búandi maður að mæta á hreppaskilaþingi því, er
hann á sókn aó, og telja fram“ o. s. frv.
44. Er hreppstjóri elcki skyldur til að ganga
eptir því, að tíundarbær fjenaður, sem er í hreppi
hans, sje talinn fram til tíundar ef hann er þar
árið yfir?
Sv.: Jú, að hann sje talinn fram þar, sem eig-
andinn á heima.
45. Er hreppsnefnd heimilt að jafna auka-
útsvari til fátækra á þann, sem á tíundbært búfje
eptir í hreppnum ár eða lengur, en hann sjálfur
er burt fluttur?
Sv.: Nei. Hann á að eins að gjalda til sveitar
þar, sem hann á lögheimili (sjá lög 9. jan. 1880).
46. Hafa hreppsnefndir heimild til að hækka
aukaútsvars-upphæðir hinna einstöku gjaldenda,
sem standa á niðurjöfnunarskránni, iyrir það ár,
sem hún nær yfir, án leyfis sýslunefndar?
Sv.: ííei. Sjá 26. gr. sveitarstjórnarlaganna
(4. maí 1872).
47. Siðan hætt var að lesa upp hin nýútkomnu
lagaboð á manntalrþingum, hef jeg ekki orðið
þess var, að þau hafi verið birt á neinn hátt í
mínum hrepp. Er það ekki skylda hreppstjóra,
að gjöra þau almenningi kunn ? eða hefur hann
enga ábyrgð á að vanrækja það?
^Sr.: það er lagaskylda hreppstjóra að lesa ný
Iög og tilskipanir (í A-deild Stjórnartíð.) upp á
kirkjufundum eða hreppaskilaþingum (sjá lög 24.
ágúst 1877), og mega þeir búast við fá áminningu
hjá sýslumanni eða sektir, ef þeir vanrækja það.
AUGLÝSINGAR
ísamfeldu máli með smáletri kosta 2 a. (þakkaráv. 3 a.)
hvert orð 15 stafa frekast; með öðru letri pða setning
I kr. fyrir þuml. dálks-lengdar. Borg. út í hönd.
Með brjefi, dags. 1. f. m. hefur landshöfð-
inginn yfir Islandi tilkynnt okkur undirskrif-
yillt. um. veyanda.
°g urðu lafhræddir,—fóru að hngsa um drauga
°g forynjur. Jeg hjelt að þetta hefði verið
hans síðasta andartak, — að sál hans hefði
með þessu voða-ópi lagt út á hina ókunnu
braut, veg allrar veraldar. En það eins og
hjaðnaði niður og breyttist í þungar stunur
og uml. Loks fóru að heyrast einhver orða-
skil. Orðin urðu allt í einu með ánægju- og
fagnaðarróm : »Ada ! Ada mín ! Yndið mitt!
0, hvað mjer þykir vænt um þig. Ó, hvað
heitt jeg blessa þig, Ada!« Hann umlaði
nafuið upp aptur og aptur, og sofnaði síðan
hægt og vært.
Baráttan var úti. Jeg svaf ejng iellgj 0g
hann í hægindastól rjett hjárúminu, og vakn-
aði undir eins og hann hreyfði sig. Hann
Vaknaði með fullu ráði og spurði hvar hann
væn. Fyrst, er hann raknaði við sjer og
stadr)tlSt ^eSS’ { hvaða kröggum hann var
með'llU"’ dofuaði mÍö8 yfir honum að sjá; og
hu b Ví að dómÞiu8ið har honum fyrst fyrir
•§S otssjónir, þá spyr hann moð áhyggju-
sektir ?° ^ bálf-brosandi: »Sekur eða ekki
»Alls ekki dæmdur. Yður varð illt á dóm-
þinginu.«
»Já, nú man jeg það. þjer eruð sá, sem
bauðst til að liðsinna mjer. Jeg man eptir,
að jeg var að tala við yður, en ekkert frek-
ara.«
Læknirinn bannaði frekara viðtal, og jeg
yfirgaf hann með beztu vonum vegna bata
hans.
Jeg kom aptur fám dögurn síðar. Fanga-
vörðurinn sagði, að jeg skyldi ganga beint inn
til hans. »Hann gefur ekkert um að sjá yð-
ur, og bað mig að segja yður það«, mælti
hann; »en jeg held nú samt að það sje eins
gott að þjer finnið hann.«
Hann tók mjer kurteislega, en þó þurt
nokkuð. Honum var að batna, en hann var
mjög fálátur fyrst í stað, og átti1 jeg næsta
örðugt með að fá hann til að tala um hagi sína.
það verður flestum, sem dylja vilja skap
sitt eða eins og loka huganum fyrir öðrum
og fela því lykilinn sem vandlegast, að um-
hugsunin um það, hvernig hann sje bezt
geymdur, verður einmitt til þess, að vísa
mönnum á hann. En það var eigi því að
skipta um þennan mann. Jeg var ráðalaus
með hann.
það var ómögulegt að fá upp úr honum
hvað hann lijet, hvar hann átti heima nje neitt
um æfi hans áður. Harm var fyrirmannlegur
á svip, snjall í máli með köflum, kurteis í lát-
bragði og hafði auðsjáanlega átt að venjast
samneyti heldra fólks. þetta allt saman gat
hann ekki dulið. I sambandi við mál hans
gat jeg loks fengið hann til að segja mjer,
hvar hann hafði alið manninn nóttina, sem
morðið var framið.
Hann kvaðst hafa verið á ferð þar um
hjeraðið ríðandi, og riðið mikinn, því sjer
hefði legið á. Hann hafðiSstaðið við snöggv-
ast hjá búgarði Salómons Davíðssonar; hann
ætlaði að fá sjer þar vatn að drekka. þetta
var snemma morguns; en með því að þar var
allt hljótt og kyrt, ímyndaði hann sjer, að
þær væri enginn kominn á flakk, og hjelt
því áfram leiðar sinnar. Hann var á aptur-
leið, og fór annan veg, er hann var tekinn.
Hann veitti ósjálfrátt viðnám, er á hann var
leitað, og hefði óefað tekizt að forða sjer,