Ísafold - 10.04.1889, Blaðsíða 3

115
ur áhugi komið upp í sókninni á því, að sýna
kirkjunni sóma, og tilfinning er að glæðast
fyrir því þar, að hið rjetta sje, að vernda
hana sem bezt ásamt öllu, sem er i henni,
eins og forngrip, sem verður æ merkari eptir
því sem tímar liða fram. Síra Benidikt sál.
Vigfússon hefir haft tilfinning fyrir þessu;
það er hægt að sjá þetta af umhirðingu hans
á kirkjunni í hans tíð, og hinni umhyggju-
samlegu kirkjureikningafærslu hans, sem
curators hennar. En jafn-augljóst er einnig
hitt, að í tíð Jóns sonar hans hefir kirkjan
og það, sem að henni laut, verið trassað. A
þeim árum tapaði hún yfir 20 ára vöxtum og
vaxtavöxtum af 1200 kr., fyrir vangá að
hefja þá í svo langan tíma.
Nú er í áformi, að halda «lotterí» á kom-
andi sumri, samkvæmt leyfi landshöfðingjans
frá 30. nóv. f. á., og á að verja öllum ágóð-
anum af því til orgels í Hólakirkju, er sam-
svari stærð kirkjunnar. Með þessu er bæði
kirkjunni sýndur sómi og skipulegur og fagur
kirkjusöngur efldur. I «lotteríinu» eiga að
vera 4 vinningar: 1. reiðhestur á 100 kr.; 2.
loptþyngdarmælir á 25—30 kr.; 3. kíkir 40—
4:5 kr.; og 4. 6 silfurteskeiðar. Seðlarnir
skulu vera 2000, og kosta að eins 50 a. hver,
og fást þeir nú þegar til kaups í Reykjavík
hjá Sig. bóksala Kristjánssyni og Sig. skóla-
pilti Jónssyni, á Eyrarbakka hjá bóksala
Guðmundi Guðmundssyni, í Ólafsdal hjá
Torfa skólastjóra, á Borðeyri hjá Jóni Ja-
sonsyni, á Seyðisfirði hjá Lárusi barnakeun-
ara Tómassyni, á Akureyri og Sauðárkrók og
víðar.
Sjerhver góður íslenzkur drengur, sem ekki
vill láta «feðranna frægð falla í gleymsku og
•tán, vonum vjer að styrki fyrirtæki þetta og
kaupi sjer miða og reyni einnig gæfuna, og
einnig allir þeir, sem unna fögrum söng og
hljóðfæraslætti. það er mikil unun í fögr-
um söng, en hvergi er hann eins tilhlýðileg-
ur eins og í guðshúsi. það er hörmulegt, hve
söng í kirkjum er ábótavant hjer á landi; það
er hörmulegt, að söngur 1 guðshúsi skuli opt
vekja hneixli og hlátur, í stað þess að vekja
fagrar, blíðar og háleitar tilfinningar. Auk
þess kenist opt ekki messa á sökum söng-
leysis. Opt er enginn kraptur til að stýra
söngnum, og svo sem 2—3 syngja af 50—100
í kirkjunni. Enginn hinna heldur á bók, og
veit ekki heldur hvað sungið er, þegar hann
kann ekki sálminn, sem menn kunna eigi nú,
er sungið er á hina nýju bók. Vita menn þá
ekki, að kirkjusöngurinn er mikilsverður part-
Ur guðsþjónustunnar í kirkjunni? En hvílík
uPPgerðar guðsþjónusta er hann, eins og nú
kagar til víðast á landinu! Söngur í kirkj-
urn landsins þarf bráðra umbóta við, og þær
umbætur komast fljótast á á þann hátt, að
kiikjur eignist harmonium eða orgel, og viss-
an forsöngvara með árlegri þókun, sem stýri
söngnum við hverja messugjörð með orgel-
slætti. þetta er svo á einstöku stað, á einum
stað t. d. hjer 1 prófastsdæminu. Sjerhver,
sem styrkir það mál, gjörir vel.
Viövík, 18. niarz 1889.
Z. Halldórsson.
Sjómannasjóður Arnessýslu.
E'ns og flestum sjómönnum í veiðistöðun -
um í Arnessýlu mun vera kunnugt, var stofn-
aður hjer sjómannasjóður fyrir sýsluna, 1.
marz 1888, með 260 kr. 90 aur., er safnazt
hafði af innlögum sjómanna í fiski árið 1887.
þetta ár hefir sjóðurinn aukizt af fyrra árs
vöxtum, gjöfum og innlögum um 51 kr. 87
aur., svo að hann á nú á vöxtum 312 kr. 77
aura. Sjerhver, sem leggur inn í sjóðinn, er
skrifaður fyrir tillagi sínu út af fyrir sig, með
nafni, stöðu, heimili og ástæðum, eins ogþað
er þegar hann byrjar að leggja í sjóðinn.
þegnr sá, er lagt hefir í sjóðinn, ferst í sjó,
við íi-kiveiða-atvinnu sína, fær fjölskylda
hans eður erfingjar útborgað úr sjóðnum
fimmfalt það, er hann hefir lagt í hant}, og er
ekki tekið tillit til, hvar hlutaðeigandi hefir
átt heimili eða í hvaða veiðistöðu hann hefir
drukknað. Einnig fá þeir, er deyja á sóttar-
sængt og hafa langt 15 kr. eða meira í sjóð-
inn, útborgað úr honum eptir sinn dag, eptir
sömu reglum, ef mikil örbyrgð er.
það mun enginn neita því, að stofnun þessi
er mjög fagurt ög nytsamt fyrirtæki, og ætti
enginn sjómaður að láta eptirliggja að styrkja
sjóðinn eptir megni. það má sjá á Isafold
að samskonar mál hefir fengið mjög góðar und-
irtektir kriugum Faxaflóa. Eg skal því leyfa
mjer að skora alvarlega á alla sjómenn í
veiðistöðunum í Arnessýslu, að styrkja þetta
fagra og nytsama fyrirtæki, með því að leggja
í sjómannasjóðinn hjer; því að það er heið-
arlegt, að reyna eptir megni að sjá fjölskyldu
sinni borgið, eptir sinn dag, að svo miklu
leyti sem unnt er. Eg skal ennfremur leyfa
mjer að beiðast þess, að bændur, sem senda
vinnumenn sína til sjávar, gefi þeim leyfi til
að leggja í sjóðinn þó eigi væri nema 3—4
fiska af hlut sínum; það yrði eigi tilfinnanleg
útlát fyrir hvern einstakan, en getur þó orð-
ið mikið fje. það er eigi ólíklegt, að með
tímanum yrði færri sveitarómagar en nú ger-
ist, og færri þiggendnr af sveit, en nú
á sjer stað, þegar skiptapar koma fyrir, ef
almennt væri lagt fje í sjómannasjóðina.
þess skal getið, að sjóðurinn hjer í Arnes-
sýslu borgar út tillagið fimmfalt, þegar inn-
leggjandi ferst í sjó, hvort sem hann hefir
verið ríkur eða fátækur, en einungis fátækum,
sem á landi deyja.
Stóru-Háeyri í marz 1889.
Guðm. Isleifsson.
KIRKJUPLUTJSriNGUE. Á AKRANESI.
Ht af fiví sem stóö í frjettapistli af Akranesi í
Isaf. ti7. i. m. viðvíkjandi ráðgerðum kirkjuflutn-
ingi þar, vilja nokkrir málsmetandi Innlireppingar
fá að gjöra litla athugasemd.
„það mun satt vera“ segja fieir, „að þetta Æfinga-
fjelag, er sig kallar því nafni, á Skaganum, hefir
árlega haft á dagskrá. að fá Garðakirltju flutta á
Skagann; það málefni mun vora jafngamalt fje-
laginu, eða hjer um bil 6 ára, og mun fiað vera
hinn fyrsti pottur, er það hóf til hlóða, euda var
farið að sjóða svo geist í honum, að sumarið 1888
hafði það ekki rúm; og fóru þá þrír hinir betri
menn Skagans uin alla sóknina, til að safna at-
kvæðum ; en hvort sem þeir fiskuðu mörg eða fá
atkvæði með málinu, þá áleit hjeraðsfundur þetta
óheppilega aðferð, og visaði málinu heim aptur.
það eru ekki allar ferðir til fjár,
Höfundurinn segir, að þaö virðist, sem Skaga-
menn hafi hjer mikið til síns máls, og sem ástæðu
fyrir þvi færir hann það: „að kirkjan sje nú S0
ára gömul, og taki að eins 200 til sætis, en í
sókninni sjeu 1050 manns". Hjer liggur beint við
að spyrja: hvaða torfærur sjer höfundur i kringum
Garðakirkju, að ekki megi færa grunn hennar svo
mikið út, að á honum megi byggja nógu stórt
sauðahús fyrir alla hjöröina?
Hvað viðvíkur vegalengd til kirkjunnar, þá eru
það einmitt Skagamenn, sem eiga stytztan og
beztan veg, og það svo, að eflaust er tífalt lengra
úr innsta parti sóknarinnar, eða með öðrum orð-
um: Skagamenn vilja taka af sjer ’/4 kl.tíma gang,
en bæta því við hina, sem eiga lengstu leiðina.
Á almennum safnaðarfundi, sem haldinn var að
Görðum 5. marz síðastliðinn, sannaðist það við
atkvæðagreiðslu þá er fram fór viðvíkjandi kirkju-
flutningsmálinu, að altir bæði úr Skilmannahrepp
og Innri-Akraneshrepp voru með því að kirkjan
sje endurreist í Görðum, að 3 mönnum undan-
teknum. það er því einungis ósk þessara sóknar-
búa, að kirkjan sje byggð upp aptur á sama stað„
með sameinuðum kröptum, á þeim tíma sem
fjárhagur hennar er orðinn svo, að það sje form-
andi. En að Skagamenn byggi kirkju upp á sínar
eigin spýtur, hefir aldrei verið ósk iunri-sóknar-
manna, en þeir gætu þó vist ekki bantiað það.
Af þessu má nú sjá, að höf. frjettapistilsins
hefir hallað nokkuð sögu sjer í vil eða sínum
málsstað11.
Útlendar frjettir.
ísalög voru mikil í Eyrarsundi fram yfir
20. f. m., enda 10—12° frost um miðjan mán-
uðinn.
Fjárlagafrumvarpið komst yfir í landsþing-
ið frá fólksþinginu 18. f. m., tæpum hálfum
mánuði fyrir lok fjárlagaársins. Stjórnin sagði
það óhafandi. Má þá sjálfsagt búast við
bráðabirgðarfjárlögum, eins og vant er.
Stúdent einn á Garði f Khöfn rjeð sjer
bana með skoti af marghleypu í f. mán.
Samsæri hafði uppgötvazt í París til að
koma Boulanger að völdum með ofbeldi; við
það riðnir nokkrir þingmenn ; lögsókn hafin
gegn þeim. Stjórnin hafði veitt hertoganum
af Aumale landsvist aptur. Yar honum vel
fagnað í París. Hann er andvígur Boulanger.
Gladstones-sinnar á Englandi höfðu unnið
góðan sigur við aukakosningar til parlament-
isins á þremur stöðum, þar á meðal í einu
miklu kjördæmi í Lnndúnum. þaö eru eptir-
köst ófaranna í Parnellsmálinu, sem stjórnin
hlýtur skcll af. Gengi Parnells nú meira en
nokkru sinni áður.
Konungaskipti í Serbíu. Mílan I., er þar
hefir ráðið ríkjum síðan 1868, konungur síð-
an 6. marz 1882, sagði af sjer 6. f. m., en
konungstign tók sonur hans Alexander I., á
13. ári. Stjórnarráð hefir á hendi ríkisstjórn
fyrir hann.
Dáinn er John Erickson, hinn nafntogaði
hugvitsvjelameistari f Bandaríkjum, sænskur
að uppruna, rúmlega hálfníræður.
Leiðarvisir ísafoldar,
95. Páist enginn í einhverjum söfnuði til arV
standa fyrir og halda uppi söng í kirkjunni nema
fyrir þókun, hver á þá að borga hana: presturinn,
sóknarnefndin eða söfnuðurinn?
Svar: það er hvergi ráö fyrir því gjört í lögum,
að greiða þurfi þóknun fyrir að halda uppi söng í
kirkjum (nema í fjárlögunum fyrir organslátt í
dómkirkjunni). Eptir stöðu prestsins sem stjórn-
anda og aöalframkvæmanda guðþjónustunnar er
það annars hans skylda, að halda sjálfur uppi
eptir megni eða sjá um að aðrir haldi uppi,
söng í kirkjunni (sjá hið stutta svar við 11. fyrir-
spurn í Isaf. 5. jan. þ. á.), og á hann heimtingu á
aðstoð sóknarnefndarmannanna til þess sem lög-
skipaðra meðhjálpara sinna við guðsþjónustugjörð-
ina. Með góðu fylgi þeirra mun jafnan mega tak-
ast að halda uppi kostnaðarlaust nokkurn veginn
söng í kirkju með einhverju lagi sem við á, gömlu
eða nýju, enda er engin lagaheimild til að teygia
áminnzta skyldu þeirra (prests og sóknarnefndar)
lengra en það, — lengra en meðan þeir þurfa
engu til að kosta. En vilji rnenn hafa vandaöri
söng í kirkjunni en þann veg er fáanlegur, hvort
heldur er með hljóðfæri eða án þess, og þess sje
ekki kostur öðruvísi en fyrir þóknun til forsöngv-