Ísafold - 31.07.1889, Blaðsíða 2

242
3. gr. Nú eru hundar fieiri en ákveðið er sam-
kvæmt 2. gr., og skal þá gjalda 5 kr. skatt í
hreppssjóð eða bæjarsjóð, af hverjum 4 mánaða
gömlum hundi, sem umfram er. Hreppstjóri eða
bæjarfógeti innheimtir skattinn á manntalsþingum.
Húsbóndi greiðir skattinn fyrir sig og heimamenn
sína.
4. gr. Tvisvar á ári, í maí og nóvember, skal
gefa hverjum hundi inn bandormaeyðandi meðul,
samkvæmt reglugjörð, er landlæknir semur.
Hreppstjórar framkvæma það í sveitum, en lög-
reglustjórar í bæjum, en taka sjer aðstoðarmenn
eptir þörfum, og má enginn að forfallalausu und-
an þvi skorast. Aðtsoðarmenn fá hver fvrir sig í
laun fyrir hvern dag ígildi eins dagsverks, eins og
það er í þargildandi verðlagsskrá.
5. gr. í hverjum hreppi og hverjum bæ skal
hreppstjóri eða bæjarfógeti útvega hentuga staði,
einn eða fleiri eptir þörfum, til þess að hundum
sje þangað safnað, þá er þeim skal inngefa. Skal
á þeim stöðum byggja hús með básum til að geyma
þá i á meðan. Bóndinn, sem á þeim stað býr, fær
hæfilega þóknun fyrir átroðning,
6. gr. Sjerhver húsráðandi er skyldur til að sjá
um, að allir hundar á heimili hans komi þangað,
sem á að gefa þeim inn, á þeim tíma, sem hrepp-
stjóri eða bæjarfógeti ákveða.
7. gr. Sleppi nokkur hundur hjá inngjöf hinn
ákveðna tíma, skal hreppstjóri í sveitum og lög-
reglustjóri í bæjum sjá um, að hann sje þegar
drepinn, nema eigandi kjósi heldur, að láta þegar
geía honum inn á sinn kostnað. Verði það van-
rækt og hundurinn þó látinn lifa, ber að álíta
sem honum hafi verið skotið undan inngjöf, og
varðar það sekt samkvæmt 11. gr.
8. gr. Hreppstjórum í sveitum og lögreglustjór-
um í bæjum ber i hvert skipti 25 aura þóknun fyr-
ir hvern hund, er þeir gefa inn samkvæmt reglu-
gjörð landlæknis.
9. gr. Allan kostnað, sem leiðir af ákvörðunum
laga þessara, skal greiða úr hreppsjóði eða bæj-
arsjóði. J>6 skulu starfalaun (laun hreppstjóra,
lögreglustjóra, aðstoðarmanna) eigi greidd fyr en
hlutaðeigendur hafa með nákvæmri skýrslu, stað-
festri með drengskaparvottorði, sannað, að þeirhafi
til þeirra unnið. Sú skýrsla fyigir siðan hrepps-
eða bæjarreikningunum.
10. gr. Finnist sullir í skepnum, þegar slátrað
er, skal brenna þá, eða grafa svo djúpt, að hund-
ar nái þeim eigi. Bins skal fara með heila úr höf-
uðsóttarkindum. Yfir höfuð er hverjum manni
skylt að sporna af fremsta megni við þvi, að
hundar nái að jeta sulli. Einnig skal varast að
haia matarílát manna fyrir bundum.
11. gr. Sje hundur dreginn undan framtali, eða
skotið undan inngjöf án gildra forfalla, varðar það
10 kr. sekt í fyrsta sinn, en tvöfaldast í hvert sinn,
sem brotið er ítrekað. Sömu sektum varðar, ef
vanrækt eru störl þau, sem fyrirskipuð eru í 4.
gr. Brot gegn 10. gr. varða 5—50 kr. sekt eptir
málavöxtum, og tvöfaldast einnig, ef brotið er í-
trekað.
12. gr. Allar sektir eptir lögum þessum falla
hálfar i hrepps- eða bæjarsjóð, en hálfar til upp-
ljóstrarmanna.
13. gr. Mál, sem rísa af brotum gegn lögum
þessum, skal farið með sem almenn lögreglumál.
14. gr. Með lögum þessum er tilskipun 25. júní
1869 um hundahald úr gildi numin.
Biiandi i sveit.
Kennimannleg hheinskilni. Sorgarleikur
i þremur þáttum.
Fyrsti þáttur. Aköf brjefadrífa frá kenni-
manni, með andheitu ákalli til venzlamanna,
vina og kunningja í söfnuðinum um fulltingi
til kosningar.
Annar þáttur (5 vikum síðar): Kennimað-
ur: »Hláleg meðferð er það á mjer og argvít-
ug, ef jeg fæ ekki að komast á skrána*.
Einn af kunnimjjunum: »Jpjer væri enginn
fengur í að komast á skrána, því þú fengir
hvort sem er ekki eitt einasta atkvæði«.
|>riðji þátcur (fám dögum síðar). Kenni-
rmður (á prenti): »það var aldrei mín alvara
að sækja um.....................prestakall.
Mjer óx ábyrgð þess of mjög í augurn. En
af því jeg á hjer, að jeg hygg, ekki fáa vel-
vildarmenn, sem mjer eru kærir, og sem
vissulega hefðu gefið mjer atkvæði sitt, ef
reynt hefði verið, þá finnst mjer ódrengilegt,
að kveðja þá ekki með fáeinum orðum«.
J>ingináliifuii<liir í Vestur-Skaptafells-
sýslu. Arið i88g, hinn 25.júní var sam-
kvæmt fundarboðun alþingismanns Vestnr-
Skaptfellinga, umboðsm. Ólafs Pálssonar,
þingmálafundur haidinn í Loptsalahelli,
fyrir Dyrhóla og Hvammshreppa; fundar-
stjóri var kosinn nefndur þingmaður, en
til skrifara var kosinn Finnbogi I'inars-
son. Kom þá til umræðu
1., að lagður sje tollur á allan aðflutt-
an glysvarning, að undan teknu járni,
smíðuðu og ósmíðuðu, og leirtaui, og að
tollurinn sje settur að hæð eptir því er
þingmaður álítur og í sambandi við aðra
þingmenn.
2., að lagður sje tollur á allan aðfluttan
drykk, sem hefir eins stigs kraft, og nið-
ur úr, nema óblandað vatn, io aurar á
hvern pott.
3., að 40 tollur verði lagður á hvert pd.
af aðfluttu smjöri.
4., að allir álagðir tollar á öllum vin-
föngum og tóbaki verði látnir standa eins
og er.
5., að tíundarlöggjöfin verði látin standa
óhögguð að svo stöddu.
6. Skorað var á þingmanninn, að leggja
fram allt sitt til þess, að i'rumvarpið frá
sýnódus fyrra ár um tekjur presta nái
ekki fram að ganga.
7. Fundurinn skoraði fastlega á þing-
maninn, að hann gangist fyrir, að efna-
fróður maður sje látinn rannsaka hið að-
flutta overheadmjöl, þar grunur liggur á,
að það sje blandað annarlegum efuum.
8. Fundurinn stukk upp á, að ferða
kaup þingmanna sje fast ákveðið með
lögum.
g. Fundurinn stakk upp á, að sú breyt-
ing sje gjörð á undirstöðu verðlagsskránna,
að hreppsnefndir í sameiningu við prest
og hreppstjóra safni og semji, hvort verð-
lag sje á því ári í hreppnum á þeim
aurum, sem þar ganga kaupum og sölum
samkvæmt eldri lögum, og f verðlagsskrán-
um standa.
10. Komið hafði ávæningur af fundi á
Flögu í Skaptártungu 11. s. m., að þar
hefði verið fram á, að Hvamms og Dyr-
hólahreppar væru numdir af Skaptafells-
sýslu, en lagður til Rangárvallasýslu; því
mótmælti fnndurinn í einu hljóði.
11. Ef tíundar lögin verða látin standa
óhögguð, biður fundurinn um, að eptir
verði gefið hið hálfa landssjóðsgjald af
lausafje og jarðaábúð, um næstM fjár-
hagstímabil, eins og að undanförnu.
Fleira kom ekki til umræðu; fundi slit-
ið.
Olafur Pálsson. Finnbogi Einarsson
Aðalpóstleið um Húnavatnssýslu-
Búmið leyfir ekki að fara nema sem styzt yfir með
lagf'æringar á skekkjum þeim og missögnum, er
síra St. M. Jónsson á Auðkúlu kemur með í hinu
langa svari sínu í ísaf. XVI, 16. Sleppi jeg þá
fyrst ýmsum villum í samanburðinum á vega-lengd
og vega-sfe/ww á þeim tveimur i>óstleiðum, er hvor
okkar heldur fram (jeg í ísaf. XV. 59—60), en
vík mjer að þvi sem bann segir um vegagjörð
í Svínavatnshreppi. Vil jeg þá spyrja : hvar á að
taka grjót og möl í veg yfir alla Búrfellsflóana
utan frá Skóg og fram að Sólheimatungum ?
þegar þangað kemur er að vísu á nokkrum stöð-
um holt og börð, nokkru ofar en prestur ætlast
til að vegurinn liggi; þó er enn víða á allri leiðinni
fram að Blöndu ekki neitt vegarefni að sjá ofan-
jarðar. það er því öllum auðsætt, jafnvel eptir
orðum prestsins sjálfs, að vegur þar fremra hlyti
að verða miklu dýrari, þar sem aldrei hefir neitt
verið gjört að vegi, og allt efni, grjót og möl
þarf að flytja að máske um lengri veg allvíða,
heldur en á ytri leiðinni, sem þegar er nálega
búið að Ieggja veg alla leiðina, og þó hann þurfi
óneitanlega viða endurbóta við, álít jeg þá byrjun,
sem komin er, góðan styrk, einkum þar sem nægi-
legt byggingarefni er við hendina. Flestum mun
skiljast, sem sjeð hafa vandaða vegagjörð, að
erviðara er að byggja vegi á blautum jarðvegi en
þurrum og hörðum, einkum ef landslagi hagar þá
líka svo,að vegurinn liggur með fraiu hlíðarhalla;
er honum meiri hætta búin af vatnsrennsli þegar
jarðvegurinn er blautur og moldarkenndur. Prestur
hefir getið þess, að öllum sje innrrett að vilja
heldur hafa hag en halla. því skyldi þá lands-
sjóður ekki vilja spara nokkur þúsund krónur*
með því að nota bæði það sem búið er að gjöra og
sneiða hjá óþarflega dýrri vegagjörð?
Prestur segir: „Mikill hluti af veginum hans
er nú líka i Svínavatnshreppi“. þetta virðist vera
helzt til persónulegt, eins og margt fleira, þvi það
er ekki jeg einn, sem held fram ytri leiðinni, held-
ur eru það allir sýslubúar, sýslunefnd og amtsráð,
nema Svínvetningar einir. Hvort þessi sögn prests
er af ókunnugleika eða einhverju öðru, skal jeg
engum getum að leiða; það sjá allir, er líta vilja
á uppdrátt ísl., að þetta eru fjarrnæli ein.
Enn fremur segir prestur: „en þegar hún var
byggð“ (0: Tindabrúin) „mun hafa ráðið mestu,
að þá bjó sýslumaður Húnvetninga í Langadal
og eini kaupstaður sýslunnar Skagaströnd, svo
margir áttu leið þarna um“. Mig getur eigi annað
en furðað stórlega að annar eins maður og prest-
ur er, skuli láta sjer detta í hug að bera aöra
eins fjarstæðu og þessa á borð fyrir almenning í
velferðarmáli þjóðarinnar. Jeg leyfi mjer að spyrja
prest: Hverjir Húnvetningar notuðu helzt þennan
veg fyrir verzlunarleið á Skagaströnd ?
„J>á eru farartálmarnir11, segir presturinn. Hann
segir að jeg telji þá á fremri leiðinni „stafa af
ótryggum ferjustað hjá Löngumýri“ — það er satt.
Tunguferju nefni jeg ekki, sem ekki er von,
því hún er engin til — „af Svartá sem sje opt
ófær fyrir flóði, ruðning og vaðleysur11. J>etta eru
ekki orð mín rjett tilfærð. Jeg sagði „að Svartá
þætti opt ógreið yfirferðar, að Undir eins cg hún
yxi að mun yrði hún al-ófær þar ytra (út undir
ármótum), og að ekkert þrautavað væri á henni
utar en svo kallað Brúnarvað“. |>etta sem jeg
sagði, telur prestur „stóra sannleikann (!)“. En
hvernig tekst honum að hrekja orð min þessu
viðvíkjandi? Hann segist ekki' neita þvi að það
kunni að geta átt sjer stað, að óferjandi veröi á
Asmundarliyl þegar ferjandi sje á HoltastHöum“.
Er það enginn farartálmi að menn komast alls
ekki leiðar sinnar ? Prestur segir og, „aö Svartá
veröi ofmikil til aö ríöa hanal‘. Más! " hann telji
það engan farartálma, þótt sú á veiði eigi riðin,
sem engan ferjustað hefir ? Hvernig skyldi póst-
urinn og aðrir ferðamenn þá eiga að komast á-
íram leiðar sinnar ? Hvort mun prestur heldur
ætla þeim að neyta sunds eða flugs yfir ána ? Að
ekki sje hægt að komast yfir ár tel jeg farartálma
og það tel jeg, l>° Þ®r sjeu eigi ávallt ófærar.
Prestur telur það ferjustað á Holtastöðum til
ógildis, að áin sje þar lygn. J>að er skrítin álykt-
un; eða máske hann vilji hafa ferjustað þar sem
kaststrengur er ? Og þar sem prestur kemst að
þeirri niðurstöðu, að Blanda, sem eptir hans sögn
er lygn í Langadal, leggi upp meiri ruðning á
bakka sína en Svartá, sem er miklu straumharðari,
þá er þetta sú ályktun, sem fáum mun skiljast að
rjett geti verið. J>ví lygnari sem áin er því sjaldnar
ryður hún sig; því strengri sem húu er, því optar
ryður hún sig og lilýtur að leggja upp meiri
ruðning á bakka sína. Vöðin segir hann mörg
fremra t. d. Móvað, Strengjavað og Tunguvað.
Móvað er nú ekki til, þó það áður hafi verið, og
um Tunguvað — sem prestur nefnir svo — og
Strengjavað er það að segja, að þau eru á grjót-
hryggjum, sem áin hefir borið í sig, en sem hún
getur hæglega sópað burt þegar minnst varir.