Ísafold - 01.02.1890, Side 1

Kemui út a imðvikudögum og
laugardögum. Verð árgang«ins
(lO^arka) 4 k».; erlendis 5 kr.
Borgist fyrir niiðjan júlímánuð.
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bundin við
áramót, ógild nema kornin sjt
til útgefanda fyrir i.okt. At-
greiðslust. í Austurstrœti 8.
XVII 10. Reykjavík, laugarilaginn 1. febrúar 1890
Útlendar frjettir.
Khöfn 14. jan. 1890.
Veðrátta og heilsufar. Til þessa hefir
verið svo lítill vetrarbragur á tíðinni um
mestan hluta Bvrópu og Norðurameríku, að
nýbrigði mega þykja. En þeim veður-vilkjör-
um hafa annmarkar fylgt, — og við þau, að
ætlua læknanna, í náttúrlegum tengslum. J>að
er landfarsótt (kvefsótt), hraðfarandi land af
landi um alla álfu vora, og nú komin til
Vesturheims. Hún byrjaði á Rússlandi, var
með linara móti hjer og víðar framan af, en
síðar harðtæk í flestum borgum, — lagði í
sumum 3. hvern mann í rúmið — og eykur
enn drjúgum manndauðann, einkum 1 suður-
löndum; þá hættulegust, er hún snerist í mein-
semdir í kverkum og lungum, eða önnur
veikindi, en við því hættast, er þeir fóru ó-
varlega með sig, sern voru ljett haldnir eða
í apturbata. — Mestum ófögnuði gegnir, ef
það skyldi rætast, sem sumir læknar segja,
að sóttin muni vera undanfari kóleru. Svo
segir rússneskur læknir hafa fimm sinnum
farið á Rússlandi.
Friðarhorfið Yfir því hafa allir höfð-
ingjar álfu vorrar vel látið, sem orð og um-
mæli eru eptir höfð um nýársleytið, og svo
er satt að segja, að menn hafa sjaldan verið
svo öruggir um friðinn, sem þeir þykjast nú
vera. Er þá vígbúnaðinum hætt? Nei, hitt
heldur; að honum unnið á sjó og landi með
sama kappi og áður. Hitt er líka satt, að
þar er hvergi um heilt gróið, sem lengi hefir
verið við veilur að búa.
Danmörk. Boðað til nýrra kosuinga, og
eiga þær að fara fram 21. þ. m. Fólksþingið
hefir haldið sjer vel að vinnu, og nefndará-
litið var búið frá fjárlaganefndinni, og mörg
lagafrumvörp vel á veg komin, þegar botni
var slegið í allt saman. Að svo stöddu virð-
ist hjer allt—eða mestallt—til ónýtis unnið.
Um kosningarnar viljum vjer fæstum getum
leiða, en líklegt er, að þær sæti minni breyt-
ingum en hægri menn ætla, þó hinir sje svo
á tvístringi sem kunnugt er—-og jafnvel só-
síalistar sjeu í tvennt dottnir.
i nóvember komst Hörup 1 varðhald fyrir
ókvæðis-orð eða ofuryrði um einn af bæjar-
fógetum stjórnarinnar. Kemst ut aptur í
febrúarmán. þ. á.
Tvö skip hafa enn slys hent (um jólin) í
skipastól »hins sameinaða gufuskipafjelags«
Annað (Kieff) brann, nýkomið með farm frá
suðurlöndum, svo að skaðinn kom á 150 þús.
króna, eða nieira, en hitt (Norge) lestist á
klöpp, er það hjelt inn til lægis í Kristjaníu.
Af dánum mönnum skal nefna C. J• Brandt,
prest við Vartou—hælishús aldraðs fólks í
Kh.—, eptirmann Grundtvigs, og vel metinn
í hans liði. Enn fremur: Matthison-Hansen,
organista við dómkirkjuna í Hróarskeldu.
Noregur og Svíaríki- Frá hvorugu
landinu neitt markvert að segja, en nú fara
þingseturnar í hönd, og á báðum þingum
þar um vant mál að ræða, sem er »Mellem-
rigsloven«, eða nm verzlunarsamskipti beggja
ríkjanna, ákvæði um tolla o. fl. Vinstriblöð
Norðmanna segja, að á stórþinginn skuli
kanna hug og dug stjórnarinnar nýju til
frammistöðu í jafnstæðiskröfuuum við Svía.
Norðmenn hafa að dæmi Dana hafið al-
menningssamskot til landvarnar — kastala,
skipa og vopna—, og beinast hjer konnr til,
sem hjá Dönum, með ötulleik og kappi.
Af Norðmönnum er látinn að segja Ketil
Motzfeldt, sem varð 75 ára að aldri. Skör-
ungur á þingi og í ráðherrasessi, þó hann
hjeldi sjer utan flokka, en alla tíð frjáls-
lyndur og traustur maður. Meðal Svía er
látinn Carl Ifvarson (27. des.), höfuðskör-
ungur sænskra bænda, bæði á þingi og utan-
þings. Um tíma helzti forustumaður fyrir »land-
mannafjelaginu«. Hann hafði skömmu áður
sagt af sjer þingmennsku, en var varafor-
maður neðri deildarinnar. Eptirmælin hin
loflegustu í öllum sænskum blöðum.
England. Lent í misklíðir við Portúgal um
landeignir í Zambezelöndunum í Afríku (austan-
vert) —þau eru gullauðug og kostarík—, út af
frumhlaupi á þjóðflokka, sem Englendingar
kalla standa undir sínum hlífðarskildi. Sjálf-
sagt talið, að hjer greiðist úr til sátta, en
þó svo, að Portúgalsmenn verði að sætta sig
við, að lúta í lægra haldi.
Dómskýrslan í Parnellsmálinu er ekki enn
birt, en verður líkast að drjúgum ræðutexta
þegar hún kemur til þingsins. Af höfnðsök-
inni oddur brotitin við uppgötvun falsbrjef-
anna. Nú er nýju óhróðursmáli upp ljóstað
Parnell á hendur, sem hanti eignar flokks-
vinum Times. Um þaðmáþá frekara herma,
þegar reynt þykir hver tilhæfan er.
29. des. varð Gladstone áttræður, og þá
slík tilsókn að hallargarði hans, og fagnaðar
sendingar, sem nærri má geta. Forustufán-
anum heldur hann enn uppi með þeim krapti,
sem fáum er unnt, og það forsmegin er enn
í ræðum hans, að margir ætla honuin auðn-
ist, að sjá enn rofna fyrir þeim stíflugarða
Torýmanna.
Barnum, hinn nafnkenndi sýningamaður
undra og ginninga, frá Ameríku, er nú í Lund-
únum og skemmtir þar borgarlýðnum í hall-
arskála, sem Olympshöll heitir, en þar kom-
ast fyrir 12,000 manna. Meðal margs ann-
ars eru þar hestreiðaleikir framdir á þrem
stöðum.
Frakkland. Sýningunni lokað 6. nóv-
ember. Hennar höfðu vitjað á 28. miljón
manna, þeirra sern inngangseyri borguðu.
jþannig urðu 8 milj. franka yfir kostnaðinn
fram, sem í borgarsjóðinn rennur. það er
sú eina alþjóðasýning, sem slíku hefir átt að
fagna.
Jung Erakka tók til starfa sinna 19. nóv-
ember, og hefir þar farið allt skaplegar fram
en vandi hefir verið til; og betur en nú hefir
aldrei horfzt á fyrir þjóðveldinu, síðan það
komst á stofn. Konungsliðar með daufu
bragði, og los kallað komið á öll bönd við
hina af óvinum þjóðveldisins. þ>ví fleygt
fyrir skömmu, að nokkur hluti keisarasinna
og Boulangersliðar hinir skárri mundu binda
lag sitt og kallast »lýðvaldsmenn hægra meg-
in«. Garpurinn sjálfur gerður kjörrækur,
sem við mátti búast; situr í öngum sínum á
Jersey, og er nú sjaldan á hann minnzt. En
er hann nú úr sögunni með öllu?
Jpýzkaland- Af nýnæmis- eða höfuðtíð-
indum hjeðan fátt annað að segja en lát
Agústu drottningar, ekkju Vilhjálms keisara
fyrsta. Hún andaðist 7. þ. m., og er sagt,
að landfarsóttin hafi lagzt á ellilasleik henn-
ar. Hún var prinsessa frá Weimar, f. 1811,
og hafði þar á æskuárum haft kynning af
Goethe. Eagurlega er eptir hana mælt í þýzk-
um blöðum og öðrum, um menntun hennar,
hjartagæzku og alla valkvendiskosti.
I Afríku eða Zansibar hefir lið jpjóðverja
jafnan fullt í fangi við árásasveitir Araba.
Nýlega höndluðu þeir þann foringja, sem
Buskíri nefndist, og hafði gert þeim mikinn
óskunda, og var hann upp festur. En hjer
kemur þegar maður í manns stað, þegar slík
óhöpp henda, og fyrir skömmu barst þaðan,
að nýr Arabaforingi hefði komið tveimur eða
þremur fyrirliðum á óvart, og haft þá hurt
með sjer. jþeir verða dýrir í útlausninni, ef
til kemur. Annars sækist liði J>jóðverja vel
áleiðis vestur, og því áttu þeir Stanley og
Emin pasja alla þá fyrirgreiðslu að þakka,
sem þeir hlut í Mpúapúa á austurleið sinni.
Kosningarnar nýju til alríkisþingsins fara
fram 20. febr.
Eptir allar hviksögurnar fram og aptur af
dr. Peters mun því mega trúa, sem nú er
eptir brjefutn Jiaft, að hann sje á lífi og fylgd
hans öll, en afdrifin illu hafi hlotið sveit enskra
manna sunnar á þeim slóðum.
Belgía. f>ú verkaföll sje alstaðar tíð á
vorum dögum, er þeirra hjer optast við að
geta. það er líka náraafólkið, sem á hjer
undir þyngri byrði að stynja en á flestum
stöðum öðrum. Nýlega var talað um kola-
þurð og vandræði sökum verkafalla, en sein-
ustu fregnir segja, að þau muni skaplegum
lyktum nærri.
Stundum spilla hjer sósíalistar og bylt-
ingamenn tnálstað verkmanna, en það vegur
lijer á móti, að stjórnin klerkhugaða hefir
orðtð uppvís að svo illum hrekkjum sem þeim,
að senda falsara á fjelagafundi verkmanna til
ginninga eða æsinga, og komast svo yfir sak-
arefni þeim á hendur, eða þeirra forustu-
mönnum. Af slíku máli mikil rimma áþing-
inu í byrjun desbrmán., þó ekki tækist að
vinna bug á klerkavinum eða ráðherrunum af
þeirra flokki.
Laeken heitir sá hallargarður— nokkuð frá
Bryssel—sem Leopold konungur hefir til að-
seturs. Meðan hann var í höfuðborginni á
nýársdag að taka við fagnaðarkveðjum stór-
mennisins, kviknaði í höllinni af eldi í vatns-
hitukjallara, og varð ekki slökkt fyr en mik-
ill partur hennar var brunninn. Hjer eydd-
ist stórmikið af dýrindismunum, þar á meðal
mest af bókum konungs og pentlistarverkum,
þó mörgu yrði bjargað. Bana beið þar sú
kona við hirðina, sem hafði fóstrað Clemen-