Ísafold - 01.02.1890, Side 3

89
ferðamenn landsfjórðunga milli; en fáir geta
notað þessa vegi sjer til hagræðis við vöru-
flutninga; því þeir liggja öfugt til þess. Erfið-
leikarnir við vöruflutningana eru yfir höfuð
allir hinir sömu, og samgöngur hafa ekki
batnað að öðru leyti en því, að þeir fáu menn,
sem er hentugt að nota þessa vegi, hafa feng-
ið greiðari götu til að ríða um og teyma lest-
ir sínar; og fyrir þetta hagræði, sem verður
þessum fáu mönnum að notum, er þá búið
að snara út 3—4 miljónum króna.
það sjest þó enn glöggar, þegar iitið er til
hinna einstöku landst'jórðunga, að vegalögin
1887 verða ekki til gagngjörðra samgöngubóta.
Jeg tek til dæmis vesturjaðar Islands, frá
Horni suður á Reykjanes. Jeg sje ekki, að
þær nær 30,000 manna, sem á þessu svæði
búa, sjeu í nokkru verulegu betur komnar
fyrir greiðan lestaveg frá Reykjavík vestur á
Isafjörð; flutningar þeirra ljettast ekki og
samgöngur þeirra greiðast ekki að nokkrum
teljandi mun fyrir slíkan veg, en á þenna
landshluta fellur þó að greiða töluvert á aðra
miljón króna af því fje, sem aðalpóstvegirnir
lögleiddu munu kosta. |>etta er of rífleg upp-
hæð til að snara henni út fyrir svo sem ekk-
ert eða þvi sem næst, enga verulega sam-
göngu- eða flutningsbót, bara fyrir lestaveg,
sem sárfáir menn nota til reiðar, og enn
færri til flutninga einstöku sinnum,—bara fyrir
fánýtan lestaveg, sem árlega liggur undir
skemmdum og þarf mikið viðhaldsfje. Mundi
nú ekki vera skárra að leggja út svo sem
hlut þessa fjár fyrir duglegt og gott vátryggt
gufuskip, sem gengi jafnt og stöðugt með-
fram þessum vogskorna vesturjaðri landsins?
Mundi það ekki gjöra nokkru meira og al-
mennara gagn ? Og mundi ekki tilkostnað-
urinn til þess vera minni áhættu bundinn en
þessi margra miljóna útaustur í lítt nýtan
veg, sem kemur aðeins örfáum mönnum að
óverulegu gagni og þarf stórfje til árlegs við-
halds ?
Sje aptur á móti litið til Norðlendingafjórð-
ungs, þá er honum ætlað að fá sinn aðal-
póstveg yfir sínar meginbyggðir þverar, og skil
jeg ekki, að Norðlendingafjórðungs-mönn-
um standi verulegur flutningaljettir af
slíkum vegi. Mest yrði gagnið að aðal-
póstveginum um Skaptafellssýslur að tiltölu,
7 hermnrmn-spítnlnvum.
þá keypti hún sjer líka fáeinar kekskökur og
ost til að nærast á. Jeg kynntist henni
þannig, að jeg rjetti manninum hennar vasa-
klút, vættan upp úr Kölnarvatni, og ljet hana
fá það sem eptir var í flöskunni. Hún þakk-
aði mjer innilega fynr það, og sagði mjer, á
mjög skoplega vandræðalegri ensku, að hún
mætti til að fara út fyrir dyr og selja upp
opt á dag; svo flökurt yrði sjer af hinu ó-
hreina lopti inni. Jeg fekk því áorkað, að
hún var látin fá mat sinn frá spítala-mat-
reiðsluhúsinu, þótt það væri á móti reglugjörð
spítalans; en læknirinn sagðist mundu láta
það afskiptalaust, ef við bærum það ekki út.
Maðurinn hennar var á batavegi og var
hraustlegur útlits, og höfðum við góða von
um, að hann mundi. fá heilsu sína aptur; en
einn dag kom hún til mín hingað, mjög þung-
buin og áhyggjnfu]]^ 0g gagði mjer, að hon-
um héfði slegið niður aptur. jþegar jeg kom
yfirum aptur á miðmikudagsmorguninn, var
rúmið hans tómt — hann var dauður! Guð
varðveiti hann Arthur; jeg varð hálfu hrædd-
ari um hann eptir þetta; þetta hafði mig
með því að hann þar ýrði aðalflutningaleið;
en þar er sá gallinn á, að þar mun mjög
víða ótiltækilegt, að leggja slíkan veg, vegna
sanda og vatnahlaupa.
En nú má gjöra ráð fyrir því, að lög þessi
fengi þá endurbót, að ákvæði 7. gr. um hall-
ann yrðu felld úr gildi og í stað þess tekin
upp almenn ákvörðun um, að svo skuli jafn-
an aðalpóstvegi leggja, að þeir verði nýtilegir
vaguflutningavegir. þ>á liggur fyrir sú spurn-
ing, hvort lög þessi mundu koma til leiðar
gagngjörðum samgöngubótum samkvæmt þörf-
um og kröfurn tímans, ef allir aðalpóstvegir
yrðu hæfir akvegir. En þessari spurning
getur ekki rjettilega orðið svarað öðruvísi en
neitandi; því þótt trygging væri komin inn í
lögin fyrir þessu, þá ganga þau beint á móti
þeirri meginreglu, að þar skuli fyrst og
fremst akvegi leggja, sem flutningar eru
mestir, þar sem þau leggja alla aðaláherzl-
una á póstvegi en ekki á mestu flutningavegi
hjeraðanna; en þessum aðalpóstleiðum víkur
svo við, að þær liggja víðast hvar, þar sem
landið er fjölmennast, ýmist yfir þver hjer-
uðin, eða hjeraðsbaki og þessvegna alveg öf-
ugt við meginflutningaleið flestra hjeraða,
sem liggur frá sjó og upp eptir hjeraði endi-
löngu og fram til dala. þetta er hið ólækn-
andi mein vegalaganna frá 1887, er veldur
því, að þau, þrátt fyrir verulega yfirburði yfir
hin eldri lög, eiga hið allra fyrsta að þoka
sæti fyrir hagfeldari lögum, sem trvggja veru-
Iegar samgöngubætur í landinu á ókomnum
tímum.
Ný lög. þ>essi lög frá síðasta alþingi
hafa enn fremur hlotið staðfesting konungs:
10. Lög um breyting á lögum 15. okt.
1875 um laun islenzkra embœttismauna (sjá
ísaf. f. á. bls. 243), staðfest 9. des.
11. Lög um sölu nokkurra pjóðjarða (bls.
274), staðfest 9. des.
12. Lög um varúðarreglur til þess að
forðast ásiglingar (bls. 250), staðfest. 9. des.
13. Lög um lögreglusamþykktir fyrir kaup-
staðina (bls. 262), staðfest 3. jan.
14. Lög um breytingar á tilskipun um
póstmál 26. febr. 1872 og lögum 15. okt. 1875
um breyting á sömu tilskipun (bls. 246), stað-
fest 3. jan.
15. —19. Lög um löggilding vcrzhínarstaða:
að Arngerðareyri við Isafjarðardjúp, við
Hólmavík i Steingrímsfirði, að Stapa í Snæ-
fellsnessýslu, á Búðareyri við Reyðarfjörð, að
Múlahöfn við Hjeraðsflóa, — öll staðfest 3.
I janúar.
Dómkirkjubrauðið veitt 2. jan. síra
Jóhanni þorkelssyni á Lágafelli, samkvæmt
kosningu safnaðarins.
Rangárvallasýsla laus- Sýslumanni
Herm. E. Johnsen veitt lausn frá embætti
2. jan. að beiðui hans með fullum eptirlaun-
i um frá 1. maí þ. á.
Frá Færeyjum- Færeyingar hafa byrj-
að á nýju blaði, á sínu máli, færeysku. Eina
blaðið,sem þeir hafa haft áður,»Dimmalætting»,
er stofnað var fyrir 12—13 árum, erá dönsku.
Hið nýja blað heitir nFaringinga-tíðindú, kem-
Póstskipiö Laura, skipstj. Christian-
sen, kom hingað í fyrri nótt. Hafði fengið
bezta veður alla leið, þangað til aðfaranótt
fimmtudagsins, að útsynningsrokið skall á
hana skammt undan Reykjanesi. Tafizt hafði
hún samt á Færeyjum að vanda nokkra daga, j
fyrir það, að hún kom við í Klaksvig, sem 1
eklci stendur á áætlun í þessari ferð.
Með skipinu komu frá Khöfn Sigurður E.
Waage verzlunarstjóri, Hansen kaupmaður úr J
Hafnarfirði, og Páll Jónsson (frá Hól), er j
stundað hefir vegfræði og vegavinnu í Noregi
í 3 ár. Frá Englandi Ásgeir Sigurðsson
verzlunarmaður, og þorbjörn Jónasson, fyrrum j
kaupmaður.i
ur út einu sinni í mánuði, í minna broti en
minnsta íslenzka blaðíð nú (»|>jóðvil.»), og
kostar 1 kr. árg.
Hjer er ein klausa úr 1. blaðinu, til sýnis,
og til þess að láta menn glíma við að skilja,
— flestir munu komast út úr því viðstöðu-
litið :
»1889 má heita eitt gott ár fyri Förjar.
-—Seyðurin var tá, ið árið gekk inn, yvir höv-
ur veikur. Yárið var so gott, at tað bötti
væl um seyðin og um neytafóðrið, sum hjá
mongum var í minsta lagi. Surnmarið var av
teimum bestu ; og ýtari gröði hevur íkki na-
krantíð komið í hús í Förjum enn tann í ár
sízt grunað. þegar jeg ætlaði út aptur, hrtti
jeg konuna þýzku í dyrunum. Hún fleygði sjer
um hálsinn á mjer og hrópaði: «Hann er dá-
inn! hann er dáinnU Svo bað hún mig um
að véra við jarðarförina hans daginn eptir.
Jeg gat ekki synjað henni þess. þar kom
löng hjúkrunarvagnalest með hverja líkkist-
una eptir aðra, og voru þær teknar niður
eptir töluröð. þjóðverjinn var ekki þar á
meðal. Við urðum að bíða eptir næsta farmi
og gengum inn í kot þar hjá til þess að ríða
sinn blómvöndulinn hvor. Kisturnar voru
látnar síga niður í gröfina, og meðan her-
presturinn var að kasta á líkin rekunum,
þreif hún ofsatökum í handlegginn á mjer og
kallaði: «Hún er of grunn; biðjið þá að taka
kistuna upp aptur og dýpka gröfina!» En
moldin var þegar tekin til að bylja á kistu-
lokinu, við köstuðum blómvöndlunum niðum í
gröfina, og vesalings-konan settist niður úti
á víðavangi og grjet. Um kvöldið var mjer
| sagt, að hún hefði lagt af stað með brautar-
j lestinni norður.
J>ú skalt ekki halda, að hjer sjáist ekki
I neitt annað en hógvært og guðrækilegt fram-
ferði. Stundum koma hingað á spítalann hin
verstu drusilmenni og ribbaldar. Við höfum
einmitt mina einn, sem liggur með hálfgerðu
óráði og blótar og ragnar og formælir öllu,
og þylur þar innan um sálmvers og bænir.
Svo æpir hann líka og hljoðar svo afskaplega
stundum, að engin hemill er á. Hinir sjúk-
lingarnir kvarta um, að þeir geti ekki sofið,
og hefir læknirinn því neyðzt til að setja
kefli í munninn á honum. það er þrælameð-
ferð; en hvað á að gjöra. Annar sjúklingur
tók og til að bölva og ragna hjer um daginn,
svo að voðalegt var að heyra. Lækniriun
sagði honum, að slfkur munnsöfuður væri
eigi leyfður á spítalanum. «Hvern fjandann
varðar mig um það», segir hann. «þ>ótt þú
virðir að vettugi manna setningar og fyrir-
skipanir, þá ættirðu samt að bera einhverja
lotningu fyrir Guði». «Jeg hirði hvorki um
himin nje helvíti,» svaraði hann; «jeg hefi
verið í Andersonville, og þá vona jeg að rnjer
verði eitthvað til með helvíti líka». (Ander-
sonville var mjög illa ræmd dýflissa, er
sunnanmenn vörpuðu í herteknum mönnum).
í gær varð allur spítalinn í uppnámi: einn