Ísafold - 16.08.1890, Side 1

iCenrar út á miðvikudögum og
laugardögum. Verð árgangsins
<104 arka) 4 kr.; erlendis 5 kr.
Borgist fyrir miðjan júlímánuð.
ÍSAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bundin v ð
áramót, ógild nema komin sjt
til útgefanda fyrir I.okt. Af-
greiðslust. i Austurstræti 8.
XVII 66.
Reykjavik, laugardaginn 16. ágúst.
1890
Útlendar frjettir.
Kaupmannahöfn, 3. ágúst 1890.
Frá Norðurlöndum- Sumarblíðan loks
komin, og bæði til heytanga og uppskeru
|>ykir alstaðar sem vænlegast horfa. Tíðinda-
laust hjá Dönum að kalla. I stað Holsteins
Hleiðrugreifa er kosinn einn af bændaskör-
ungum, Ole Hansen að nafni.
Verkfall múrgerðarmanna varð árangurs-
laust; við það hætt 22. f. m. Frá Noregi
af tveimur eldsvoðum að segja. 21.-=22. f.
m. brann Hammerfest að mestum hluta og
flest stórhýsi þess bæjar. Skaðinn metinn
á 5 milj. króna. Nokkrum dögum siðar átti
Saunesund, lítill bær við Sarpsborg, sömu
forlögum að mæta.
Frá öðrum löndum. Nú er Vilhjálm-
ur keisari á Englandsferð og hefir hitt Leó-
pold Belgakonung í OsteDde. Á morgun
kemur hann til Osborne (á Wight) og gistir . .. , ,
hjá ömmu sinni, Viktoríu drottuingu, nokkra ^ Buenos Ayres, hofuðborg Argentoa-banda-
því ráð er fyrir gert, verður það
fólkið koma lögum við. Ezeta brást svo við,
að hann fór þegar með liðskost sinn yfir
landamerki Guetamala-manna, en áður en
hann lagði til orustu við her þeirra, bauð
hann Barillas hólmgöngu. |>ví vísaði sá
kappi af höndum, og svo tókust bardagarnir.
Innan skamms vann Ezeta fullan sigur, eptir
harða viðureign og mikið mannfall í hinna
liði. Af ýmsum freguum, sem bágt er reiður
á að henda, er sannfrjett kallað, að nú hóf-
ust óeirðir hjá hvorumtveggja heima. Ezeta
varð að hverfa aptur og stökkva burt úr
höfuðborginni öðrum foringja, Rivas að nafni,
sem kom þangað með Indíamenn og kyn-
blendinga, rændi og ruplaði, en gerði þar
mannspell, er mót var risið. Ezeta rak
hann út, og var hann síðan höndlaður á
flóttanum og skotinn. Ef ófriðuriun helzt,
þykir líklegt, að Bandaríkin og Mexíkó komi
sjer saman um að skakka leikinn.
Tíðindin ekki betri frá Suður-Ameríku, þó
hið versta kunni nú að vera um garð gengið.
daga, en að
flest á sjó leikið og framið, sem honum verð-
ur gert til skemmtunar — seinast flotasýning ar
við Portsmouth. I miðjum mánuðinum legg-
ur hann af stað til fundar við Rússakeisara.
— Svo mundi Bismarck þykja þarfast fyrir
friðinn unnið.
Nýlega varð sprengigos í námunum við St.
Etienne á Frakklandi eitthvað um 120 manna
að líftjóni, en margir lemstruðust þar að
auki.
Stjórn Rússa færir sig svo upp á skaptið
sem henni er helzt lagið, þar sem til þving-
unar og áþjánar kemur. Nú er haft fyrir
stafni að ryðja rússneskunni til rúms á
Finnlandi á líkan hátt og gert hefir verið í
löndunum við Eystrasalt. Kúgun við Gyð-
inga hafa Rússar aldrei sparað, en nú hefir
nýtt keisarabrjef aukið hjer svo afdæmislega
á, að telja verður til rainnkunarmarka vorr-
ar aldar. Eitt af ákvæðum brjefsins er, að
þeim er fyrirmunað að njóta kennslu í skól-
um Rússa, æðri og lægri.
Á Spáni er kólera aptur í uppgangi, síðam
hitarnir urðu meiri. Frá Mekka borið, að
-hún sje þar all-mannskæð.
ríkjanna (14 að tölu) dró til uppreisnar í
lok umliðins mánaðar. Helztu tildrög henn-
voru fjárvandræði ríkisins og þurðir í
sumum bönkum. Forseti sambandsins heitir
Juarez Celman, doktor í lögfræði, xjarkmað-
ur mikill, en ráðríknr og harðvitugur. Hann
hefir verið við völdin síðan 1886. Um úr-
ræðin varð mikill ágreiningur í ráðaneytinu,
og hann færðist þá til flokkanna, er forset-
inn ljet fjármálaráðherrann setja í varðhald.
Sumir hershöfðingjar hugðu sjer nú til hreif-
ings, sem hjer er vandi til, en klerkar grun-
aðir um undirróður, þvi þeim er illa við
Celman og kalla hann trúleysmg. Uppreisnin
byrjaði 26. júlí, og um stund veitti stjórnar-
liðum svo erfitt, að Celman varð að hörfa út
úr borginni. Honum tókst samt að eflast
svo að liði frá öðrum bandaríkjum, að hann
vendi skjótt aptur, og í lok mánaðarins hlutu
uppreisnarmenn að láta undan eptir mikið
mannfall af beggja flokkum og herfileg borg-
arspell. Tala fallinna manna sögð 1000, en
særðra 5000. Hvort hjer er öllu lokið,
verður að bíða seinni sagna.
Frá Mið- og Suður-Ameríku. Bú
hefir helzt viljað raunin á verða, að þjóð-
veldin hafa hjer optast haft á sjer þann ó-
stillingarbrag, sem heldur fylgk skapferli
hins rómanska þjóðakyns en hins germanska.
|>au hefir hvað eptir annað rekið í rastir ó-
friðar og uppreisna, og þegnlífið hefir jafnan
jþá að eins mátt næðis njóta, er forsetarnir
kunnu svo á alræðisvaldi að halda, að öf-
undarmenn þeirra gátu engu við komið.
Fyrir skömmu flutti ísafold óróafrjettir frá
Mið-Ameríku, en það gerðist síðar á, að Bar-
illas, forsetinn í Guatemala, ljet — líklega í
nafni hins ákveðna ríkjasambands (sem byrja
skyldi 15. næsta mán.) — boð fara tilEzeta,
■hershöfðingjans, sem brotizt hafði til valda í
San Salvador og stytt forseta þess aldur, að
harm skyldi aptur allt upp gefa og láta
Póstgufuskipið Laura, kapt. Christi-
ansen, kom hingað í gærdag frá Khöfn,
Skotlandi og Eæreyjum. Með því komu frá
Khöfn amtmaður E. Th. Jonassen og frú
hans, og prestaskólakand. Olafur Helgason ;
frá Englandi agent Sigfús Eymundsson,
kaupm. Jón Guðnason og f. kaupm. G.
Thordal, og 4—5 Englendingar; frá Vest-
mannaeyjum sýslumaður Aagaard með frú
sinni og börnum.
Gufubátur þeirra Sigf. Eymundssonar
og Sig. Jónssonar, annar en þessi sem þeir
ætluðu að kaupa fyr í sumar, er jafnvel
væntanlegur hiugað í næstu viku, frá Greenoek
á Skotlandi. Hann er 45 jaktar-tons að stærð,
75 fet ensk á lengd og 12 á breidd, ristir
5—8| fet, tvfmastraður; hefir verið hafður
til skemmtiferða miili lands og eyja og með
fram vesturströnd Skotlands. |>að stóð ekki
á öðru að báturinn Ijeti í haf en að skoða
þurfti gufuvjelina áður. Hann verður að
öllum líkindum mikið góður til milliferða hjer
um flóann, Faxaflóa, og getur jafnvel skroppið
lengra sumarduginn að minnsta kosti. Ráð-
gert er hálf-vegis að hann verði látinn heita
Faxi. Hann kostaði ekki nema 500 £ =
9,000 kr. Farið er að hafa miklu stærri
skip í förum þar sem slíkir smábátar gengu
áður, og eru þeir því seldir nú með afföllum.
Vesturfarar. Hátt á annað hundrað
Vesturfarar hjeðan af Islandi segir Lögb. að
komið hafi til Winnipeg 9. f. m. þ>ar á meðal
var Gestur Pálsson ritstjóri, Hermann Hjálm-
arsson stúdent og verzlunarm. frá Húsavík
með konu og börnutn, frú Helga Eiríksdóttir
(kona Jóns Ólafssonar) o. fl. Á leiðinni
vestur yfi Atlanzhaf Ijetust 2 menn af þess-
um vesturfarahóp, Sigurðux Jónsson, bóndi
úr Strandasýslu, og Kristbjörg Jónasdóttir,
kona Halldórs Guðmundssonar af Eyjafirði.
Gestur Pálsson tók við ritstjórn »Heims-
kringlu« 24. f. m., ásamt Eggert Jóhannssyni,
er hefir verið einn ritstjóri blaðsins að und-
anförnu. Ritstjórabreytingin er ekki ritstjóra-
skipti, heldur ritstjóra-mðbót, eins og segir f
fáeinum ávarpsorðum hins nýja ritstjóra.
Nýlunda er það um Heimskringlu-númer
þetta, að þar er enginn dropi af bankadellu-
vellingi Eiríks Magnússonar ; fer hann líklega
að verða í ílátshraki úr þessu. Lögberg
(Jón Ólafsson) fagnar vel sínum nýja blaða-
bróður. »Að vorri hyggju hafa útgefendur
Heimskringlu aldrei farið jafn-viturlega að
ráði sínu eins og þegar þeir rjeðu Gest Páls-
sou hingað vestur til þess að taka við rit-
stjórninni á blaði þeirra«, segir Lögb.
Islendingadagur- Nálægt 20 helztu
íslendingar í Winnipeg, blaðamenn og for-
stöðumenn fjelaga þar í bænum, þar á meðal
allir ritstjórar blaðanna beggja (fjórir), síra
Jón Bjarnason, W. H. Paulson, Sigtryggur
Jónasson o. fl., höfðu komið sjer saman um
að halda nokkurs konar þjóðminningarhátíð
2. ágúst — þjóðhátíðardaginn íslenzka —, að
dæmi annara þjóða í Ameríku, svo sem fyrst
og fremst Bandaríkjamanna (4. júlí). Er
skorað á »alla, sem unna vexti og viðgangi
verulegs þjóðlífs meðal íslendinga vestan hafs,
að þeir sæki hátíð þessa og sýni innlendum
mönnum hjer, hvað við erum margmennir
og hvað rnikið vjer eigum undir okkur«. Til
hátíðahaldsins höfðu þeir leigt skemmtigarð
stóran, Victoria Gardens, og skyldu allir, sem
vetling gátu valdið, af íslenzku kyni, fylkja
sjer í hátíðagöngu gegnum borgina Winnipeg.
Ekki skyldi mega veita neina áfenga drykki
við hátíðarhaldið.
Bæjarbruni. Hinn 19. júlí brann allur
bærinn að Auðshaugi á Barðaströud til kaldra
kola; hafði kviknað í hefilspónum við elda-
vjel.
Líf og lífsvon sjómanna- Síra Oddur
V. Gíslason, sem fór hjeðan með strand-