Ísafold - 05.11.1890, Blaðsíða 3

sjálfu sjer, að það er skylda laudsstjórnar-
innar, að kosta grundvallarmenntun hvers
einstaklings og hafa umsjón á því. Bnn sem
kornið er, er allt nám alþýðunnar á þvílíku
reiki, laust við allar grundvallarreglur, og
yfir höfuð miklu dýrara fyrir hvern nemanda
heldur en ella mundi.
því hefir verið hreyft, að eðlilegt væri, að
sá sem vildi öðlast öll borgaraleg rjettiudi,
yrði að hafa náð vissu þekkingar- og mennt-
unarstigi. Sumir hafa fordæmt þessa skoð-
un niður undir allar hellur; en sje rjettlátt,
að krefjast ákveðinnar þekkingar til þess að
geta orðið hluttakandi í altarissakrament-
inu, og geta fengið fermingu, þá virðist
ekkert móti því, að krefjast hins sama til
þess að fá fullkomin borgaraleg rjettindi.
Br nokkur skynsemi fólgin í því, að binda
t. d. kosningarrjettinn við kýr og kindur,
gras og gróður og sveitarþyngsli, en taka
ekkert tillit til hinnar andlegu þekkingar
þeirra sem fá rjettindi þessi í hendur, eða
hvort líkindi sjeu til, að þeir geti neytt þeirra
skynsamlega?
Og sje það viðurkennt, að líkindi sjeu til,
að menntaðri þjóð muni líða betur í barátt-
unni fyrir lífinu heldur en annari, sem stend-
ur steingjörð á rústum hins umliðna tíma,
þá er augljóst, að bezta ráðið til að bæta
úr því, sem ábótavant er í því efni, og til
þess að geta átt von á, að þekking þjóðar-
innar aukist yfir höfuð, er, að öll þjóðin
bindist í eina heild undir sömu lög og geri
hverjum einstakling sömu kröfur. — þá fyrst
má vænta þess, að árangurinn samsvari
kostnaðinum að nokkru leyti. Bn áður en
nokkrar kröfur eru settar í því efni verður
þjóðin í heild sinni og þingið sjerstaklega að
viðurkenna, að sameiginleg lög eigi að ganga
í því efni yfir land allt, undantekningarLaust
að því leyti sem hœgt er. Á þessum grund-
velli verða öll komandi kennslulög að byggj-
ast. — því þangað til því verður framgengt,
verður öll unglingafræðsla vor ekkert nema
kák og sundrung á sundrung ofan.
Að ímynda sjer, að nokkur mynd geti
verið á menntastofnunum þeim, sem hrófað
er upp eitt og eitt hingað og þangað eins og
spilahúsum, er barnaskapur. Dæmin sýna
það með barnaskólana okkar, sem ýmist
hjara eða deyja á víxl. — það ér sorgleg van-
brúkun á landsins fje, að veita þeim yfir
höfuð nokkurn styrk, að minnsta kosti flest-
um þeirra, enn sem komið er. Meðan þeim
er ekki stýrt eptir ákveðnum reglum og þeir
hafa ekki allir ákveðnar námsgreinir, ættu þeir
einkis styrks að njóta af almannafje.
þingsályktunin á síðasta alþingi um barna-
skólana er að eins hin fyrsta byrjun í þá
átt. y.
Strandferðaskipið Thyra komst loks
af stað hjeðan að kvöldi hins 2. þ. m. Með
henni voru allmargir farþegar: til Khafnar
kaupmennirnir W. Christensen og D. Peter-
sen frá Bvík, Chr. Zimsen frá Hafnarfiði, R.
Riis frá Borðeyrí, H. Clausen frá Stykkis-
hólmi, N. Chr. Gram frá þingeyri, Markús
Snæbjarnarson frá Yatnseyri o. fl. Til Eng-
lands 11 vesturfarar, áleiðis til Ameríku, þar
á meðal Páll Eggerz með konu og 4 börn-
um. Til Fœreyja Kristján Jónasson verzl-
unarmaður.
Fjárkaupaskip Slimons, Dunedin,
kom hingað aðfaranótt hins 3. þ. m. og fór
aptur í gær með 4000 fjár. Yon á Magne-
tic þessa dagana eptir næst síðasta farmin-
um af fje Coghills og með talsvert af kolum
handa bæjarbúum.
Samkvœmt lög^im 12. apríl 1878 og opnu
brjefi 4. jan. 1861 er hjer með skorað d alla
þd, er telja til skulda hjd Ara Jónssyni d
Kirkjuvöllum d Skipaskaga, sem hefur fram-
selt bú sitt til shiptamr.ðferðar, að lýsa króf-
um sínum og sanna þcer fyrir skiptaráðanda
hjer í sýslu innan 6 mdnaða Jrá síðustu (3.)
bírtingu þessarar auglýsingar.
Skt ifstofu Mýra o<r Jtíorjjarfjarðarsýslu 23. okt. 1890
Sigurður þórðarson.
Um leið og jeg kveð þá vini og skipta-
vini mína, sem jeg ekki hefi getað hvatt
munnlega, læt jeg þá hjer með vita, að
herra Teódór A. Matthiesen veitir verzlun
minni forstöðu í fjarveru minni.
Hafnarfirði 2. nóvbr. 1890.
C. Zimsen.
þeir, sem vilja tryggja líf sitt hjá lífs-
ábyrgðar-og framfærðlustofnuninni frá 1871,
áminnast um að láta beiðni sinni fylgja.
lögmœtt aldursskírteini, því annars verður
henni ekki sinnt.
Rvík 4. nóvbr. 1890.
J. Jónassen-
í verzlun Eyþórs Felixsonar
fást ágæt sauðskinn með góðu verði að eins
gegn borgun í pemngum.
TAPAZT hetír frá Hofi i Oarði dökkjörp fol-
alshryssa með miklu faxi og síðutökum, brenni-
merkt á framhófum með: Hnf í Oarbi. Folaldið
dökkt hestfolald með litla stjörnu í enni. Eyrna-
marlcið raan eg ekki. Hver sem hitta kynni
hryssu þessa er vinsamlega beðinn að gjöra mjer
aðvatt sem allra fyrst.
Hofi i Gat ði 2fi. október 1890.
Hildibrandur Tómdsson.
þeir sem hjer í Reykjavik á naesta vori viija og
geta leigt annaðhvort lítið íbúðarhús, eða 2—3
herbergi með eldhúsi og nokkru geymslurúmi í
stærra húsi, etu beðnir að gjöra svo vel að láta
vita hvar það sje, og með hvaða kjörum, í lokuð-
um seðii með utanáskript HUSNÆÐI, sem rit-
stjóri þessa blaðs veitir móttöku.
/ Hjá undirskrifuðum fæst ágætt yfirsœngur-
og undirsœngur-fföxxY ; einnig
gott ísl. smjör.
Rvík 5. nóv. 1890.
jþorl. O. Johnson.
í bókaverzlun O. Finsen
i Reykjavík eru nýkomin hin fallegustu jóla-
og gratulations-kort og skrautlegar glans-
myndir, sem öll eru seld með óvanalegu lágu
verði.
VIÐ UIíDIESKEirADIB tökum að oklutr
smíði og aðgjörðir á reiðtygjum, og yfir höfuð á
öllu því, sem að söblasmíöi Jýtur, og leysum það
af hendi svo fljótt og ódýrt sem framast má verða
Hvergi ein8 vandað smíði
Reykjavík 5. nóv. 1890.
ólafur Eiríksson krni Jónsson
______söðlasmiður._________söðlasmiður.
L e s i d !
Til sölu er einsársgamall sexæringur, með öllu
tilheyrandi. Afbragðs gott skip og allur útbún-
ingur vel vandaður. Semja við.
Otta Gudinundsson skipasmið
Vesturgötu nr 44 Rvík.
Fribrik Vilhji'ihnur 1
afloknum miðdegisverði, en konung syfjaði
stundum og krassaði þá eitthvað á ljereptið
þvert og endilangt með penslinum, en kenndi
kennaranurn um þá ómynd, er hann vaknaði,
og barði hann með staf sínum. Hirðmenn-
irnir lofuðu mjög handaverk konungs, svo
sem lög gjöra ráð fyrir. Einn þeirra,
Pöllnitz barón, sagði eina mynd hans ómet-
anlega til fjár, en ætti hann að nefna eitt-
hvert verð, mætti stinga upp á hundrað
gyllinum. »það er gott«, mælti konungur.
»þú hefir vit á því. þú skalt fá haua fyrir
fimmtíu. Jeg hef lengi hugsað mjer að gera
þjer einhvern greiða«.
Konungur þóttist vera tnaður trúrækinn
og las á hverjum degi kafla úr einhverri
guðsorðabók fyrir konu sinni og börnum, en
allir urðu að hlýða á með mesta fjálgleik,
og síðau urðu börnin að syngja sálm á eptir
með einhverjum hirðmanni. Bkki er þó
að sjá, sem guðrækni þessi hafi haft neitt
betrandi áhrif á skaplyndi hans. Bn rnjög
var hann siðavandur í kvennamálum, og var
það hið eina, er hann gat haft sjer til hugg-
unar á bauasænginni.
Friðrik Vilhjálmur konungur var, þrátt
fyrir alla aparsemiua, hneigður fyrir tóbak
og ölföng, og átti hann tóbaks-samkvæmi
með beztu vildarvinum sínum á hverju kvöldi,
og þorði enginn að korna þar að ónáða hann.
Hjelt hann samkundu þessa í herbergi einu
á afviknum stað í höllinni; var herbergið
lagað eins og veitingastofa, með borði
eptir endilöngu og trjebekkjutn beggja vegna;
sat konungur í hægindastól fyrir öðrum enda
borðsins og Gundling við hinn endann. þarna
sat konungur með pípuna í munninum eða
ölkrúsina í hendinni, og þar varð hann loks
að mennskum manni, en ekki harðstjóra.
Bkki var konungur betri við skyldmenni
sín en þegna. Einkum var honum uppsigað
við son sinn, Briðrik konungsefni, og Vil-
helmínu dóttur sína ; var hún þó mjög blíð-
lynd stúlka og föður síuum eptirlát. Drottn-
ingin vildi að hún gengi að eiga prinzinn af
Wales, konungsefni Breta ; en með þyí kon-
ungi hafði borizt til eyrna, að prinzinn gerði
lítið úr sjer, varð hann þeim mæðgum reiður
fyrir þá ráðagerð og vildi láta dóttur sína
giptast markgreifa af Brandenburg, valda-
lausum manni, er var þar að auki drykkju-
maður ; en Vilhelmína aftók það og drottn-
ingin móðir hennar tók í sama streng.
Konungur kvaldi þessi börn sín bæði á
ýmsa lund, með illyrðum, og með því að
neyða þau til að neyta þeirrar fæðu er þau
höfðu viðbjóð á, svo þau seldu stundum upp
yfir borðum. Hann fleygði í þau diskum og
skálum hvað lítið sem honum mislikaði við
þau ; stundum skammtaði hann öllum börn-
unum við borðið nema þeim tveimur, og ef
eitthvað var þá eptir í skáluuum, hrækti
hann stundum i það sjer til gamans, til þess-
að þau gætu ekki borðað það og yrðu að
svelta.
Binu sinni, þegar konungsdóttir stóð upp
frá borðum og kom nærri hægindastól kon-
uugs, barði hann hana með kvista-priki sínu.
Hljóp hún þá dauðhrædd fram og aptur um
iskalda gangana 1 höllinni, fjekk af því inn-
kuls, lagðist í rúmið og fjekk út úr því
bólusótt. þegar faðir hennar heyrði það,
Ijet hann loka öllum dyrum inn til hennar