Ísafold - 03.01.1891, Page 3

3
fara mjög varlega að irmbyrða mennina að
þeir komi sem minnst við, borðstokkinn og
skal taka þá fyrst sem hættast sýnast komnir.
þegar skipið er á hvolfi, sem bjargað er af,
og maður finnur ekki alla mennina, er nauð-
syn að velta því við, og verður þá að rífa úr
negluna eða brjóta gat á botninn ; því vel
getur verið, að eitthvað af skipshöfninni sje
flækt í veiðarfærum eða áhöldum innan í
skipinu. þegar velta skal við skipi, sem hvolft
hefur undir seglum (sem alloftast vill til), er
aðalatriðið, að reyna að komast svo undir há-
stokkinn, að losa megi stögin öðru megin,
svo seglið leggist út af; því annars er ómögu-
legt að velta farinu við, og sje farið að mun
stærra, sem á hvolfi er, en það, sem er að
bjarga, álít jeg þetta ekki fært í vondu veðri.
Jeg álít mjög hættulítið, að leggja að skipi
á hvolfi þó sjór sje úfinn. Skipið liggur flatt
við hvikunni og dregur úr sjógang á skipinu,
sem er að bjarga. Bn sjálfsagt væri mjög
nauðsynlegt, að hafa lýsi eða olíu til að
deyfa sjógang, þegar þannig stendur á.
Báðar ferjurnar, er jeg bjargaði mönnun-
um af, fórust á siglingu, og svo mun oftast
vera hjer við Faxaflóa.
það er því miður hugsað meira um það,
að hafa seglin nógu stór eða of stór, en um
hitt, að geta minnkað þau nóg í tfma
Að síðustu hygg eg, að hin mikla seglfesta
af grjóti, sem samfara er hinum stóru segl-
unum, hafi á stundum orðið þess valdandi
að engin tök hafa verið á að bjarga. Skipið
hefir fyllt í einni holskeflu, sokkið eins og
steinn með öllu saman, og þó að mennirnir
hafi flotið út úr því um leið og það sökk,
hefir ekki verið hægt að sjá neitt í sjórok-
inu; mennirnir hafa þá ekki getað náð í neitt
til að halda sjer við, og því allt af verið í kafi.
Jeg álít þess vegna mjög nauðsynlegt, að
sem flestir taki upp kjölfestupoka. Sumir
hafa það á móti þeim, að þeir sjen svo dýrir;
en kostnaðurinn þarf ekki að verða svo mjög
tilfinnanlegur. það hafa nokkrir menn hjer
í plássinu tekið þá upp, og þeir taka einn
fisk úr hverjum róðri af óskiftum afla, og
segja þeir að það muni hjerumbil borga pok-
ana, að því ógleymdu, hvað þetta fer betur
með menn, skip og skinnklæði; því þarf ekki
að lýsa fyrir sjómönnum.
Hliðanesi, á Gamlárskvöld 1890.
Kristján Jnnsson.
Systrasjóður kvennaskólans í
Reykjavík.
Fimmtudaginn 18. desember 1890 var í
kvennaskólanum í Beykjavík stofnaður sjóð-
ur, er heitir: Systrasjóður kvennaskólans í
Bcykjavík. Stofnendur sjóðs þessa voru:
forstöðukona skólans, kennendur hans og
allar þær yngri meyjar, sem nú í vetur eru
þar til náms. Upphæð fjárins, sem þannig
safnaðist saman, er 140 kr. og er áformað, að
koma þeim á vöxtu í; Söfnunarsjóð Islands,
leggja síðan ársvextina við höfuðstólinn, þang-
að til hann er orðinn að minnsta kosti 1000
kr. Skal þá meiru eður minna af ársvöxtum
varið til þess, að styrkja fátæka en efnilegar
námsmeyjar, sem í skólann ganga.
Af þessu er ljóst, að hugmyndin er hjer
mjög lfk þeirri, sem vakti fyrir þeim mönn-
ur°, er stofnuðu bræðrasjóð Reykjavíkur lærða
skóla árið 1846. Sá sjóður var upphaflega
lítill, eins og að líkindum lætur (um 200 kr.),
en hefir á þeim 44 árum, sem síðan eru liðin,
aukizt svo og margfaldazt, að nú er hann
orðinn um eða yfir 11000 kr., og hefir þóum
mörg undanfarin ár styrkt margan fátækan
skólalærisvein til góðra muna af vaxtafje sínu,
eins og skólaskýrslurnar bera með sjer. Sann-
ast hjer sem optar hið fornkveða, «að mikið
má ef vel vill».
Stofnun þessi ætti að geta gjört sjer von
um góða aðhlynningu frá þeim hinum all-
mörgu merkiskonum hjer á landi, er notið
hafa menntunar í þessum elzta og helzta
kvennaskóla landsins. þeim og þeirra vanda-
mönnum er það kuunugt af sjálfs sín raun,
hvílík nytsemdarstofnun skólinn er, og hve
mikilsverða umbót á menntunarhögum þjóð-
arinnar einmitt kvennaskólarnir gera og eru
því líklegri til að gera eptirleiðis, sem þeir
eru betur studdir. Yiðgangur bræðrasjóðs
latínuskólans er einmitt hvað helzt að þakka
rækt góðra lærisveina þaðan við þá stofnun.
þeirra dæmi skyldi konurnar taka sjer til
fyrirmyndar, og verða eigi þeirra eptirbátar,
heldur öllu fremri þeim, með því að tryggð
og hugulsemi eru að fornu fari ríkari dyggðir
með konum en körlum.
Landsbókasafnið 1890.
Léð Lán- A Les-
bindi út takendur lestrarsal endur
í janúar 390 175 314 105
- febrúar 250 115 335 120
- marz 272 152 272 110
- apríl 219 111 211 90
- maí 108 50 243 72
- júnf 94 50 271 65
- júlí 135 56 300 56
- ágúst 131 59 232 68
- sept.ber 179 77 277 74
- október 150 77 238 67
- nóv.ber 213 109 198 63
- des.ber 78 36 196 80
Samtals: 2219 1067 3088 970
Safnið hefir auðgazt að hjer um bil 800
bindum. f>ar af hafa gefið: hr. gehejmeráð
A. F. Krieger 130 bindi; Albert bóksali
Cammermeyer 360; Magnús landshöfðingi
Stephensen 9; Möller & Meyer í Kh. 20,
ennfremur prófessorarnir Konráð Maurer;
Fiske og Hiram Corson; justizráð C Bruun;
Höst bóksali; sfra Arnljótur Olafsson; síra
Walker, er hjer hefir komið tvö undanfarin
sumur; Doeent Finnur Jónsson; síra Jón
Bjarnason í Winnipeg; þorleifur ritst. Jóns-
son; þorvaldur adjúnkt Thoroddsen og að-
stoðarbókavörður Pálmi Pálsson. Bnn hafa
þeir Magnús Stephensen landshöfðingi, Dr.
Jón þorkelsson ýngri, Dr. Björn M. Ólsen,
Páll sagnaritari Melsteð, Ólafur Davíðsson og
Jón Ólafsson ritstjóri gefið ýmislegt smávegis,
er annars hefði eigi verið auðfengið (Jón
ólafsson t. d. ýmisl. úr útl. blöðum viðv. Is-
landi, þar á meðal syrpu viðv. harðindunum
á ísl. 1882). f>á hefir bókasafnið fengið
sendar bækur frá ýmsum stofnunum og fje-
lögurn, svo sem: Actademia dei Lincei; Geol.
and naturalhist. Survey of Canada; Gesellsch.
fúr Pommersche Geschichte u. Alterthumsk.;
Hinu norræna fornfræðafjelagi; Observatorio
meteorologico í Rio de Janeiro; Meteorolog.
Observat. Upsala; Association géodésique
internationale (Norvegs-nefndinni); Samf. til
den danske Literaturs Fremme (yfir 30
bindi) o. fl.
Af bandritum hefir safinu bætzt 33 númer.
Af þeim hefir eitt verið gefið af fröken D.
Rafn, eitt af Dr. B. M. Olsen og eitt af
Gesti ritstjóra Pálssyni.
££ 90. Hallgr. Melsteð.
Okeypis »skemmtun fyrir fólkið*
hjelt kaupm. f>orl. O. Johnson í gærkveldi í
Good-Templarahúsinu að vanda, myndasýning,
söng o. fl., fyrir fátæklinga bæjarins,
300 manns, er urðu þeirri hugulsemi harla
fegnir, og glaðningi þeim, er fylgdi skemmt-
uninni : 100 pd. af kaffi að gjöf frá flestum
kaupmönnum bæjarins.
Aflabrögð- Mikið góður afli var í
Garðsjó og innar nokkuð milli jóla og nýárs,
jafnvel inni í Strandarsjó, af vænum stútung
og þorski nokkrum með, 30—50 í hlut einn
daginn.
Barðastrandarsýsla (Arnarfirði) 15. nóvbr.
»Haustið hefir verið fjarskalega umhleypinga-
samt, optast stórviðri, stundum með frosti og
kafaldi, eða þá stórrigningar. Sjávarafli brást
að mestu, bæði sökum gæftaleysis og fiski-
leysis, enda kom nú ekki hin ágæta beita,
smokkfiskurinn í fjörðinn, eins og i fyrra og
hitt eð fyrra, er gjörði hann þá að gullnámu.
Samt hefir einn formaður og frægur sjófara-
maður, Matthías skipstjóri Asgeirsson á Baul-
húsum, aflað um 600 hdr. til hlutar, mest af
ýsu; er það eingöngu því að þakka, að hann
hefir haft hina beztu beitu, er hægt er að fá
til þeirrar veiðar, en það er görn úr hnýsu,
sem hann hefir manna bezt lag á að skjóta,
enda unnið 20 á þessu hausti. f>ar að auki
var hann svo heppinn, að járna hval, sem
sveitungum hans á Arnarfjarðarstönd kom—
að góðu haldi. Sumstaðar hjer íDölum, þar
sem helzt gaf á sjó, aflaðist nokkuð af þorski,
en eingöngu á kúffisk, sem hjer var notaður
til beitu nú í fyrsta sinni og veiddur þar tií
með verkfæri eða plógi, sem Einar Gíslason
hreppstjóri í Hringsdal smíðaði og notaði hér
fyrstur manna og kenndi oðrum að nota.
Aður befir þessi sami ötuli aflamaður fyrstur
allra smíðað hjer og brúkað smokkfisksöngla,
og auk þess varið miklum peningum til að
koma á síldarveiði með nótum, er mjög hefir
bætt aflabrögð í Arnarfirði á seinni árum.
Siík framtakssemi er þess verð, að henni sje
haldið á lopti og að minnsta kosti viður-
kennd í orði.
Bráðapest sumstaðar tekin að stinga sjer
niður og hefir drepið nokkrar kindur á sum-
um bæjum, flest tíu. — Kvillasamt hefir
verið manna á meðal síðan í haust er leið,
eitthvað svipað inflúenzaveikinni; engir þó
dáið, nema 2 börn ung á sama bæ í Tálkna-
firði.
ITT AF HVERJU OG HVAÖANjEFA.
Brjbstveikislækning. Dr. Koch,
heimsfrægur læknir og efnafræðingur í Ber-
lin, hefir fyrir skemmstu gert upp skátt, að
því er segir í síðustu blöðum enskum, að sjer
hafi nú loks eptir margra ára tilraun og ept-
ir grennslanir, takist að finna óyggjandi með-
al við þeirri tegund brjóstveiki einkanlega, er
nefnist lungnatæring og er mjög tíð veiki í
öðrum löndum og banvæn, en hjer að vísu
fágæt, að læknar segja. Hann »bólusetur«
menn, með einhverju kemisku efni, líkt og
Pasteur f París fer að lækna þann hinn voða-
lega sjúkdóm, er kviknar af biti óðra hunda,
og hann er víðfrægur orðinn fyrir. í ráði er,
að koma upp í Berlín stórkostlegri lækninga-
og efnafræðisrannsóknarstofnun til frekari
hagnýtingar á þessari uppgötvun Dr. Kochs
og stuðnings ýtarlegri rannsóknum hans, á