Ísafold - 11.03.1891, Blaðsíða 3

79
Wiwwa»wirwwwwwro*cOHmn—»iTK’-V'-vw*w»ww<«»*-*-» *>«»»wn’Wii'>«■> ■■n.iwuum w <*>)»* »wwi
Samt alstaðar gæftalaust til sjávar, því öðru-
hvoru 8tormar nokkrir.
Fiskiafli svo sem enginn undir Jökli, þegar
róið er. Mun mega meðfram eða mest kenna
það gæftaleysi.
Vörubirgðir að þrotum komnar hjá Stykkis-
hólmskaupmönnum, en sagðar góðar enn þá
í Ólafsvík, og þar einnig mjög óveilt lánað,
og má Jöklurum við það bregða eptir gamla
lagið sem var, enda hefir Sigurður E. Sæ-
mundsen hjer mjög gott orð á sjer sem
kaupmaður, þótt dýrt þyki selja. Utlit eru
fyrir heldur hagstæða verzlun hjer á nesinu
á komandi sumri, því samkeppni mun verða
talsverð.
Siðferði mun mega heita hjer bærilegt,
þegar tekið er tillit til þess, að hjer korna
sjaldan, til þess að gjöra, fyrir sakamál.
þótt mjer sje það eigi fullkurmugt, þá er
mjer þó næst að halda, að í sumum hjer-
uðum hjer á landi með líkri fólkstölu og
hjer komi slíkt talsvert öptar fyrir. Eeglu-
semi, að því er kemur til áfengra drykkja,
er hjer reyndar eigi eins góð sumstaðar og
vera ætti, þó í mörgum sveitum sje enginn
teljandi drykkjuskapur. Embættismenn sýsl-
unnar, sem eru 9 alls (þar af 7 prestar,
þegar hinn væntanlegi prestur að Breiðaból-
stað er með talinn), munu mega teljast
reglusamir, ef litið er á alla í heild sinni og
hver látinn jafna annan upp; en sjeu þeir
athugaðir hver í sínu lagi, láta sumir sjer
um munn fara, að signor Bakkus kom
stundum við hjá sumum þeirra á embætt-
isferðum. »En ekki eru vandskírð fátækra
manna börm, — og svo þykir þeim líklegast
að segja megi um Jöklara. En þess má eigi
dylja, að sumir embættismenn sýslunnar eru
prýði sinnar stjettar, í reglusemi sem öðru.
Stjórnsemi í sveitum mun víðast vera hjer
í góðu lagi, þótt undan kunni að mega taka
2 eða 3 sveitir í því tilliti, er eigi sjeu bún-
ar að koma sjer fullkomlega í stellingar með
það, og búizt sje við, að dráttur verði á, að
ein þeirra geti það í fljótu bragði.
Stjórn safnaða mun vera óhætt að segja
að sje á þeim megi að komast í gott lag,
þótt finna megi ef til vill stöku sóknarnefnd,
sem eigi skilji til fulls ætlunarverk sitt, eða
að stundum sjeu fásóttir hjeraðsfundir, t. a.
m. eins og í haust, er eigi sóttu hann nema
3 menn auk prófastsins ; en að því munu
hafa legið ýmsar sjerstakar orsakir.
T i l Strandarmanna, úr brjefi úr
sveit: »Með tíðindum má telja það, að kom-
ið hefir til tals, meðal helztu manna sýsl-
unnar hjer, að bindast samtökum í því
mannkærleikans augnamiði, að reyna að forða
Vatnsleysustrandarmönnum frá þeim voða,
sem þeim finnst hjeraði því búið af útróðrar-
mönnum úr sveitinni, þannig: að enginn út-
róðramaður ráðist í veiðistöð þessa framvegis.
Mönnum finnst ekki svo ábatavænlegt orð-
ið að róa þar, að tilvinnandi sje að hafa það
á samvizkunni, að þeir (Vatnsleysustrand-
armenn), fátækir sem ríkir, gangi með bein-
ingapokann hoknir í ’nnjáliðunum fram fyrir
landsstjórnina, »hvenær sem fiskurinn ekki
gengur upp í landsteinana« (sbr. Isafold 10. bl.
þ. ár.); því þótt við nú vildum gjöra það að vilja
þeirra, að ráða menn vora til þeirra upp á
10—12 kr. af hundraði hverju, og þótt það
kynni þannig að koma fyrir, að þeir, sem
fengju 600 til hlutar, slyppu með að borga
60—70 krónur, sem sýndist heldur ábata-
vænlegt, mundu þeir á næsta ári ekki verða
ánægðari en áður, og þykjast samt fjeflett-
ast á gjöfum til okkar, sveitamannanna«.
Síðustu forvöð. það hefir verið í frásögur
fært í vetur eptir fráfall Vilhjálms Hollands-
konungs, hins III. með því nafni, að árið
1870, er ófriður hófst með Frökkum og
þjóöverjum, vildi konungur ólmur í þá styrj-
öld og slást í lið með Frökkum, því honum
var mein-illa við Prússa. Hann gekk með
ófriðarskeytið í vasanum marga daga og
bjuggust menn við, að hann mundi þá og
þegar senda það erindreka Prússa og hleypa
landinu þar með í sýnan voða. Yfirráðgjafi
hans hjefc Thorbecke, ágætur maður og þá
við aldur, allra riianna stilltastur og hóg-
látastur, en konungur hinn mesti funi. Thor-
becke var grannur vexti og höfði hærri en
aðrir menn, en konungur lágur mjög og
gildur. Er mælt, að það eitt hafi verið
líkt með þeim, að þeir höfðu báðir mjög
gaman af, ef vel var svarað fyrir sig og af
fyndni.
Nú bar það til einn morgun, að Thor-
becke gengur fyrir konung og er mjög
þungbúinn og alvarlegur á svip. Konungur
gefur honum heldur óhýrt auga og spyr
tíðinda. Hinn lætur lítið yfir nýjungum;
kvað naumast með tíðindum teljandi, að
borgarlýðurinn þar í höfuðstaðnum væri
með ýmislegan heimskuþvætting. »það er
8vo. Jeg er þó að vona að þvættingur sá
snerti bara ráðgjafana mína og ekki mig«
svarar konungur. »Jú, yðar hátign; yður
líka«. »Mig líka ! Viljið þjer þá ekki gjöra
svo vel og láta mig heyra, hvað það er«
segir konungur, og sefcti dreyrrauðan. »Mjer
er harla óljúft að hafa hjer eptir heimsku-
lega palladóma alþýðu«, segir hinn. »En
jeg vil nú vita það !« svarar konungur. »Ur
því svo er«, mælti ráðgjafinn og talaði mjög
hægt og skýrt, »þá segir almenningur, að
yðar ’nátign sje orðin brjáluð«.
Lengra komst hann ekki. því konungur
stökk upp úr sæti sínu eins og naðra, rýkur að
skrifborðinu og þrífur þar geysistórt blekílát
og skrautlegt af silfri og ætlar að henda
því í höfuðið á ráðgjafanum, en það festist
einhvern veginn í ábreiðunni yfir borðinu, og
áður konungur fekk losað það, var Thorbeeke
kominn að borðinu, laut ofan yfir konung,
og mælti :
»Sje það áform yðar hátignar, að henda
þessari ljómandi fallegu blekbyttu í höfuðið
á mjer, þá hafa bæjarmenn hjerna í Haag
auðsjáanlega rjett fyrir sj :r«.
Konungur áttaði sig og sleppti hendinni
af blekbyttunni. þá tók Thorbecke til máls
og flutti langt erindi og snjallt fyrir kon-
ungi um það, hvert vanhyggjuráð það væri,
að hyggja á hernað ; tjáði hann, að hvorki
ráðgjafarnir nje þingið mætti heyra slíkt
nefut. Fám stundum síðar vitnaðist það,
að konungur hafði rifið sjálfur í sundur ófriðar-
boðskap sinn, ogurðu allir menn því fegnir,
nema Frakkar og—hollenzkir herforingjar.
Biflíufjelagið enska er nú 81 árs gamalt.
það hefir á þeim tíma látið prenta og út-
72
víst ekki bíða hans. Tekur þegar á rás eptir kirkjugarðinuin
og leitar útgöngu. þegar hann kemur að hliðinu, er draugsi
komirm á hæla honum. Hleypur hann nú allt hvað af
tekur út í myrkið og þykist eiga fótum sínum fjör að launa,
er hann komst heim til sín.
þarf eigi þess að geta, að draugur Odds var maður, er
hann ljet liggja í leyni á kirkjugarðinum við leiði það, er
hann sló á staf sínum; og hafði hann hið mesta gaman af
leik þessum. En eigi er þess getið, hverjar skriptir galdra-
maður hafi fengið hjá Oddi; en fara munu þeir nærri um
það, er Odd þekktu og orðbragð hans.
Frá Hafnarbræðrum og niðjum þeirra
Eptir Ásmund Sveinsson.
Frá Hafnarbræðrum, Hjörleifi og Jóni, er nokkuð sagt í
þjóðsögum vorum, af háttum þeirra, skaplyndi, aflraunum
miklum og ýrnsu öðru. En fleiri miklu eru sagnir af þeim
á Austfjörðum en þar greinir, og eru hjer nokkrar, þær er
jeg heyrði getið á uppvaxtarárum mínum þar eystra.
Einhverju sinni voru þeir bræður báðir staddir í Vopna-
fjarðarkaupstað sjóveg og legaðist nokkuð. Vildi þá svo til, að
Hjörleifi varð illt (fekk kveisu) og röltir hann inn í kaupmannshús
69
inn eptir dalnum, og komu þangað sem bóndi hafði verið
um daginn, og voru þar trjespænir og smíðar hans; en hníf-
inn fundinn þeir eigi. þessi ókennilegu spor röktu þeir
langt inn dal og sáu sumstaðar blóðdrefjar. það þóttust
þeir sjá, að maðurinn hefði hlaupið lengi áður en ófreskjan
náði honum, en þar sem hún hafði náð honum var traðk
mikið; slitið hafði hann sig lausan og komizt þangað sem
þeir fundu hann dauðan.
Og kann jeg eigi þessa sögu lengri.
Jeg leyfi mjer, áður en jeg legg frá mjer pennann, að
bæta hjer við lítilli athugasemd.
Espólín segir, að Árni á Brú »hafi beitt fje sínu á
Hrafnkelsdal*. Jeg efast um, að þetta sje rjett, vegna þess,
að Jökulsá, eitt með mestu vatnsföllum á íslandi, rennur
milli bæjarins að Brú og Hrafnkelsdals, og hlýtur því
Brúar-bóndinn að reka fje sitt yfir Jökulsá, ef hann vill
beita því í Hrafnkelsdal. En ómögulegt er það ekki, þegar
ís er á ánni á vetrum. Mjer þykir hitt sennilegra, eins og
frásögn konunnar bendir til, að fjenu hafi verið beitt í Brúar-
landi inn á dalinn, þeim megin árinnar, sem bærinn er.
Enn fremur segir Espólín, »að þetta sje sagt eptir þings-
vitni, er tekið var«. Hann lætur sögu þessa hafa gjörzt árið
1749. Er þá mjög líklegt, að þingsvitnið hafi verið tekið
eigi all-löngu síðar en atburður þessi varð, og það hefir þá
að líkindum gerfc Pjetur sýslumaður porsteinsson, einhvér
merkasti sýslumaður 18. aldar hjer á landi, og þarf eigi að
efa, að þingsvitnið hafi verið vel úr garði gert frá hans hendi,