Ísafold - 05.09.1891, Blaðsíða 1

ÍSAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bundin við
áramót, ógild nema komin sje
til ótgefanda fyrir I.okt. Af-
greiðslust. í Austurstrœti 8.
iCemu. ót á miðvikudögum og
!«ugardögum. Verð irg. (um
too arka) 4 kr.; erlendisS kr.
Borgist fyrir miðjan júlimánuð.
XVIII. 71. ||
Heiðraðir kaupendur Isafold-
ar, sem enn eiga blaðið óborgað,
áminnast um, að gjalddagi var 15.
júlí í sumar, fyrir nær 2 mánuðum.
Skyndileg verðhækkun á matvöru-
Með seglskipi, setn hingað kom 1 gær frá
Khöfn, eptir 15 daga ferð, barst sú frjett í
blöðum og brjefum, að kornvara hefir hækk-
að stórum f verði á skömmu bragði, einkum
ntgur og rúgmjöl. Eúgur var þá, 18. f. m.
í Khöfn kominn upp í 22|-kr., riigmjölí23kr.,
og bankabygg í 21 kr.
Orsökin er útflutningsbann, er Eússakeis-
ari hefir látið tit ganga, gegn því, að nokk-
ur ögn af rúgi eða rúgmjöli sje tíutt þar úr
landi í sumar. jpar hefir verið mikill upp-
skerubrestur og hallæri því yfir vofandi og
sumstaðar þegar í garð gengið í því afar-
víðlenda og geysi-fólksmarga ríki. Eru voða-
legar sögur af ástandi lýðsins þar í sumum
hjeruðum.
J>ar við bætist, að vegna stórvægilegra
rigninga og hrakviðra síðan á leið sumar
hefir litið illa út með uppskeru eða upp-
skera brugðizt meira eða minna í ýmsum
öðrum löndutn álfunnar, og er Danmörk þar
á meðal.
Harðast kemur útflutningsbann þetta nið-
ur á f>jóðverjum, og hjeldu þeir fyrsc jafn-
vel að það væri í hefndarskyni gert fyrir
meinbægni af þeirra hendi í peningaverzl-
unarviðskiptum þeirra við Eússa og út af
hinum og þessum nábúakrit. En það sann-
aðist brátt, að bannið átti brýna nauðsyn
við að styðjast, þar sem var hallærið.
Að J>jóðverja muni um það, að fá ekkert
hár af korni frá Eússlandi hjeðan af á þessu
ári, má fara nærri um á þessum tölum.
Arið 1889 fengu jpjóðverjar aðflutt af
rúgi....................... 10,599,300 tnr
þar af var rússneskur rúgur 9,346,570 •—
Arið 1890 aðfluttur rúgur alls 8,764,480 —
þar af rússneskur . . 7,573,800 —
Fyrri helming ársins 1891 að-
fluttur rúgur alls . . 3,496,010 —
þar af rússneskur rúgur . 3,147,640 —
Sum blöð,—þýzk—, sýna fram á, að lengi
muni þó varla þurfa að kvíða hættulegum
afleiðingum af þessu útflutningsbanni frá
Eússlandi, vegna þess, hve samgöngufæri
eru orðin fullkomin nú um hinn menntaða
heim, í samanburði við það sem áður var, svo
að bæta má nú upp á skömmu bragði mat-
vörubrest nærri hvar sem er, með aðflutn-
ingum einhversstaðar frá í heiminum, hvar
sem varan fæst. Benda þau á það dæmi,
að 1880 hafi eigi flutzt frá Kússlandi nema
1 milj. tunnur af hveiti, sama sem ekki
neitt við það sem vandi er til, og frá Indía-
löndum alls ekki neitt; en þá hafi Ameríka
Reykjavík, laugardaginn 5- sept.
snarað inn á heimsmarkaðinn í einni svipan
4 miljónum tunna af hveiti. Auk þess telja
þau litlar líkur til, að Eússastjórn geti, þó
fegin vilji, haldið útflutningsbanninu fram
til lengdar, vegna þess, að það muni baga
hana svo í peningaverzlunarviðskiptum við
önnur ríki.
Aðrar útlendar frjettir.
Svo er að sjá, sem mjög fátt hafi frjett-
næmt við borið þann hálfa mánuð, er liðið
hafði frá því póstskip lagði af stað hingað
síðast og þangað til þetta seglskip byrjaði
ferð sína.
Uppreisninin í Chile í Suður-Amríku
heldur áfram og má enn eigi á milli sjá,
hvorum betur muni vegna að lokum.
I Portúgal voru óeirðir nokkrar eða upp-
þot af þjóðvaldsvinum, en svo sem ekkert
ágengt orðið.
Herskipaflotinn frakkneski var á heimleið
aptur frá Eússlandi eptir hinar miklu fagn-
aðarviðtökur þar, en ekki þykir sem neitt
bandalag sje fullráðið með Frökkum og
Bússum þrátt fyrir öll þau vinalæti.
A því leikur þó varla nokkur efi, að ef í ó-
frið slær við þrenningarsambandið (þýzka-
land—Austurríki—Italíu), þá muni Bússar
og Frakkar á einu bandi; og segja fróðir
menn, að þá muni leikslok mjög undir því
komin, að hvorum England hallar sjer sjer
eða hvort það lætur þá voðalegu viðureign
hlutlausa. Einkamálum hefur Bretastjórn
engum bundizt við þrenningarsambandið;
það þykjast menn geta fullyrt. En hitt er
haft fyrir satt, að Salisbury lávarður hafi
heitið Itölum að styðja þá, ef raska skyldi
þeirri skipun, er nú er á Miðjarðarhafslönd-
um, og mundi því herfloti Breta skerast í
leikinn, ef Frakkar rjeðust að Itölum með
sínu skipaliði.
þýzkur hermálarithöfundnr hefir gert
þann mannjöfnuð milli þessara þjóða, stór-
veldanna sex, er kemur til vígafla á sjó,
að minnst kveði að herskipaflota Austurrík-
ismanna; þá sje þýzki flotinn, hinn rúss-
neski og hinn ítalski hjer um bil jaínvígir,
en hinn frakkneski tveggja maki þeirra
hvers um sig, en herskipafloti Breta þeim
mun mestur, að hann sje tveggja maki
slíkra sem frakkneska flotans.
Englendingar eiga alls 711 herskip, þar
á meðal 78 bryndreka.
Frakkar eiga 402 herskip, þar á meðal
41 bryndreka.
Italir 252 herskip, þar af rúma 20 bryn-
dreka.
Austurríki 129 herskip, þar á meðal 15
bryndreka.
þýzkaland 78 herskip, þar af 27 bryn-
dreka.
Bússland 174 herskip í Eystrasalti, þar
af 35 bryndreka.
því veldur mismunandi stærð, styrkleiki
1891
og útbúnaður skipanna, að ekki verður í
samanburðinum farið nær því eingöngu ept-
ir skipafjöldanum.
Bússar eiga og nokkurn flota í Svarta-
hafi, en hans búast menn við þeir geti eigi
haft nein not þegar til kemur, með því að
honum verði eigi leyfð útganga um Dar-
danella-sund.
Eigi Eússar og Frakkar að kljást við
þjóðverja eina í Eystrasalti, þykjast menn
vita, að þeir, þjóðverjar, fái eigi rönd við
reist; en komi Englengar þar nærri, þjóð-
verjum í vil, þá muni hinir enga hamingju
sækja í þær greipar.
“Nýjasta laxafriðunar-hringlið*
Herra ritstjóri! — Leyfið mjer að fara
nokkrum orðum um greinina : »Nýjasta laxa-
friðunar-hringlið« í seinasta tölublaði »ísa-
foldar».
Höfundur greinarinnar er óánægður mað
frumvarp það til laga um friðun á laxi, sem
alþingi hefir fallizt á í sumar, og ber tvennt
til þess. Höfundurinn telur frumvarpið ó-
heppilegt og 4. gr. þess ekki samkvæma
vorum gildandi lögum. Um fyrra atriðið
skal jeg ekkert segja, því að jeg er efninu
of ókunnungur, til þess að geta lagt orð í
belg um það. þar á móti skal jeg leyfa
mjer að minnast lítið eitt á seinna atriðið.
4. gr. frumvarpsins hljóðar, eptir tilvitnun
höfundarins, þannig :
»Hverjum manni er heimilt að skjóta sel
og styggja í ám, árósum og fyrir ósamynn-
um, eina mílu út frá þeim, þar sem lax fer
um; þó má ekki raska þinglesinni friðun
eggvera eða selalátra frá 1. maí til 1. júlí
ár hvert«.
Höfundurinn segir, «að þingið hafi farið
talsvert leugra en hæfilegt var« með því að
orða greinina þannig.
A hverju byggir nú höfundurinn þennan
dóm sinn ? Hann byggir dóm sinn í fyrsta
lagi á því, að þingið hafi með 4. gr. frum-
varpsins »numið úr gildi þær ákvarðanir
hinna núgildandi veiðilaga, sem heimila land-
eiganda allan veiðirjett á landi og svo langt
út frá landi, að 60 faðmar sjeu frá stór-
straums-fjörumáli«. — þetta er ekki rjett.
Tilskipun 20. júní 1849, sem höfundur mun
eiga við, stendur óhögguð að öðru leyti en
því, að selurinn er ófriðhelgur í ám, árósum
og fyrir ósamynnum, eina mílu út frá þeirn,
þar sem lax fer um. Oll önnur veiði en
selveiði ér því framvegis, eins og áður, ó-
heimil öðrum en landeiganda bæði á landi
og 60 faðma út frá landi, og selveiöi er ekki
öllum frjáls hvar sem er.
Eins og 4. gr. kveður á, er selveiði að
eins heimil öðrum en landeiganda í ám, árós-
um og fyrir ósamynnum, eina mílu út frá
þeim, en ekki annarsstaðar, og þar næst er
selveiði ekki frjáls í öllum ám, árósum eða
fyrir öllum ósamynnum, eina mílu út frá
þeim, heldur að eins þar sem lax fer um. 4.