Ísafold - 10.09.1892, Page 2

‘286
koma meö óbundið og öðrum óháð atkvæði
sitt á kjörfundinn.
En þar með er ekki sagt, að ekki megi
löngu áður hafa fremur augastað á einum
en öðrum. Það er skylda og skilyrði fyrir
því, að kosning til alþingis geti tekizt vel
yfir höfuð, að sem flestir og helzt allir
kjósendur geri sjer sem hezta grein fyrir
því, hver stefna í öllum aðalmálum þjóð-
arinnar verði heilladrjúgust og aífarahezt,
og sjái sjer svo út þann mann, er þeir
treysta hezt til að víkja málunum í það
horf.
Eeyndar erum vjer flestir hörn í þessum
sökum. Þekking vor er því miður lítil, og
það, sem verra er, vjer erum enn of tóm-
látir í að auka hana með samfundum og
viðræðum; en hvað sem þessu líður, þá
herum vjer allir í hrjóstum vorum löngun
til meiri vellíðunar og framfara, og það
liggur að því leyti í augum uppi, hverjum
vjer eigum að gefa atkvæði vort við al-
þingiskosningu, nfl. þeim, sem vjer með
sjálfum oss teljtim líklegasta til að að hafa
þau afskipti af málum vorum, erheztsam-
svara þrá vorri eptir ineiri veliíðun, vel-
líðun einstaklingsins og vellíðun þjóðar-
innar.
Og þegarvjersvo spyrjum, hvernig vjer
eigum þá að kjósa á þing, þá verður svar-
ið þetta: Vjer þurfum ab kjósa vandaðan
mann, vitran, góðgjarnan og rjettlátan eða
sanngjarnan.
Vjer þurfum að kjósa vandaðan mann,
mann, sem ekki segir eitt í dag og annað
á morgun, heldur er trúr sannfæringu sinni
og »vinnurþað ekki fyrir vinskap manns,
að víkja af götu sannleikans«.
Vitran mann og framsýnan, svo sem kost-
ur er á, þurfum vjer á þing, því margt,
sem þar er hyggt, á lengi að standa, og
af mörg eru dæmi flausturs og fyrirhyggju-
leysis hjá þingmönnum.
Loks þurfum vjer síðast en ekki sízt
góðgjarnan og rjettlátan mann á þing,
mann, sem heldur fram sanngirni til handa
öllum stjettum.
Menn, sem kunnir eru að sjerplægni sjer
eða vissri stjett til handa, á ekki að kjösa
á þing. Það er þjóðinni í heild sinnihag-
ur, að greidd sje sem hezt gata hverrar
stjettar, og ekki hvað sízt þeirrar, sem telj-
ast má fótur alls þjóðfjelagsins.
Það eru ekki mikil líkindi til, ef fæt-
urnir eru í sárum eða hafti, að þjóðlikam-
inn færist mikið áfram í framfaraáttina.
Með þessa nauðsyn fyrir augum, að
greiða sem hezt götu þeirrar stjettar, er
sækir afurðir þær í greipar náttúrunnar,
er siðar, hreyttar í peninga, verða vatn á
myllu þjóðfjelagsins, með þetta fyrir aug-
um verðum vjer að kjósa mann á þing.
Öll nesjaskoðun, sem svo er nefnd, öll
hreppa- og sýslnasjerplægni verður að víkja
úr vegi fyrir þeirri stefnu, sem hezt gagn-
ar landinu í heild sinni.
Að vísu er þingmaður kosinn fyrir sýslu
fhverja; en vjer verðum að hafa það hug-
fast, að vjer um leið kjósum þingmann
fyrir land allt, og eins og vjer til þessa
starfa kjósum þann, er vjer herum það
traust til, að hvervetna komi fram með
sanngimi og góðvild, eins verðum vjer og
að hera það traust til kjósenda í öðrum
sýslum, að þeir muni kjósi þá menn, sem
þessa kosti hafa til að hera. A þennan
hátt verður hver einstaknr þingmaður þing-
maður þjóðarinnar, en allir í sameiningu
talsmenn hvers þess málefnis, sem líkindi
eru að verði til heilla fyrir hverja stjett
og hvert lijerað landsins.
Af j>ví að l>að eru mannkostir og hæfl-
leikar , sem mest her að fara eptir við
þingmannskosningu, þá leiðir af því, að
minna er á það lítandi, hverri stjett í þjóð-
fjelaginu þingmannsefnið er úr. Sje mað-
urinn annars kunnur að sanngirni, góðvild
og þekkingu á högum þióðarinnar, þá get
jeg ekki annað sjeð, en að hann sje jafn-
ákjósanlegur þingmaður hvemar stjettar
sem hann er.
Jeg skal fúslega játa, að æskilegt væri,
ef þess væri kostur, að þingmannatalan
væri í sem næstu hlutfalli við kjósendur
í hveriú stjett, en þegar svo hagar til, að
einhver stjett, kannske fjölmennasta stjett-
in, heflr ekki völ á nógum færum mönnum,
þá her að því, að kjósa verður menn af öðr-
um stjettum í viðhót, og þá er eðlilegt, að sú
stjett verði fyrir því, sem næst stendur
liinniy
'JEíí jeg ætla mjer ekki að fara langt ut
í þetta efni. . Jeg vildi að eins vegna skoð-
unar minnar og sannfæringar vekja athygli
á því, hvort það mundi vera hyggilegt til
framhúðar, þetta að amast við prestum á
þingi, sem töluvert heflr horið á að þessu
sinni.
Bændur og prestar eru tvær stjettir, sem
eptir því sem hjer hagar til líða að mestu
súrt og sætt hvor með annari, og hafa
rnjög mikið, meira en nokkrar aðrar stjett-
ir, saman að sælda.
Jeg er ekki mikill spámaður, en mig
grunar, að ímugustur þessi til presta á
þingi af hálfu sumra hændastjettarmanna
verði til þess, að hjer dragi heldur í sund-
ur, og sje jeg þá ekki hetur en að hún
hafl varpað frá sjer liðsmönnum, sem opt
hafa haldið uppi fyrir henni hlífiskildi og
talað hennar máli, og standi sýnu verr að
vígi en áður; því almennt er það viður-
kennt, að aörir menn í öðrum emhættum
standa hændastjettinni yflr höfuð miklu
fjær, og láta sjer ekki eins annt um hag
alþýðunnar.
Jeg álít það m,jög áríðandi, að ekki
slitni hand það, sem sameinað heflr þessar
stjettir, mjög áríðandi, að þær sæki fram
sem einn maður, af því að kjör þeirraeru
svo náið samtvinnuð, og því sje ekki
hvggilegt að herjast á móti því, að prest-
ar, sem til þess eru hæflr, nái sæti á al-
þingi; en vitanlega eru þeir þar jafn ó-
hrúkandi og aðrir, hafl þeir ekki til að
bera þá kosti, sem hver þingmaður ætti
að hafa til að hera.
Svo læt jeg úttalað um þetta málefni.
.Teg óska að eins, að þctta sje skoöuð sem
lítil hending, framsett í veikleika, en eng-
in tilraun til að fella einn nje styðja ann-
an. Þeim vanda vísa jeg frá mjer, en vil,
að hver haldi sannfæringu í huga sjer, og
fylgi henni, þegar til kjörfundar kemur, en
hindi sig ekki fyrir fram með atkvæði
sitt.
Karðastrandarsýslu vestanv. 25. ágúst:
Með stófta-hyrjun hrá til óþurka, og hjeldust
þeir út júlímánuð; voru alimiklar rigningar
síðari hluta mánaðarins. Hlýindi voru optast
þennan mánuð, opast 10—13° R. hádaginn,
þokur sífelldar á fjöllum og ofan í hyggð, og
grassprettuveður hið hezta, enda hatnaði gras-
vöxtur til mikilla muna þennan tíma. Síðan
í hyrjun þessa mánaðar hafa verið stöðuon}
þurrviðri og hlíðviðri, hin hezta heyskapartíð,
opt allheitt um daga, hæstur hiti dagana 4.,
5. og 24. þ. m. -)- 14°E. Aptur heíir opt verih
frost á nóttum og hjeta fram á morgun.
Enda þótt töluvert sprytti í votviðrunum i
júlí, urðu þó hæði tún og engjar almennt i
langversta lagi sprottið, svo sjálfsagt verður
í haust að fækka skepnum töluvert, einkum
kúm. Taðan velktist nokkuð, sú er fyrst var
slegin, en mestur hluti hennar náðist innmeð
góðri nýtingu. En hætta varð sumstaðar við
túnin síðast fyrir hörku sakir, og er þeim fyrir
þá sök á stöku stað ólokið enn. Það mun
sjálfsagt hæta nokkuð úr með útheyskapinn,
ef veðrátta helzt svona hagstæð til lengdar.
TJm þennan tíma árs mega fáir vera að, að
sinna sjósókn á opnum skipum, en afii mun
enn nægur, ef hans væri leitað. Um þilskipin
hef jeg heyrt, að þau sjeu nú farin að afla
minna en framan af sumrinu, en góðan afla,
munu mörg þeirra vera húin að fá. Þannig
var fyrir nokkru sagt um Bildudalsskipin, að
þau væru húin að afla um 36—44 þús. fiskjar
hvert eða að meðaltali um 40 þús. hvert skip.
Frakknesk fiskiskip munu öll vera alfarin
hjeðan í ár. — Hvalveiðaskip það, er hjer
hafðist við lengst af i sumar á firðinum, og
kom fyrst í maí, fjekk, eins og fyr hefir verið
getið, fyrsta hvalinn 12. júní, en fór hjeðan
alfarið í ár 18. þ. m. með 14 hvali.— Bjargafli
hefir nær alveg brugðizt. •
Eigi er enn algjörlega víst verð á ull og
fiski. En verð á útlendum aðalvörum mun
vera Hkt eða eins og áður er um getið. Mat-
vörulítið þykir þegar í verzlunum hjer.
Til kosninga á þingmanni þessa kjördæmis
er hoðað 14. næsta mán. Þykir líklegt, að
síra Sigurður prófastur Jensson verði endur-
kosinn, ef hann býður sig fram.
Heilsufar ávallt á sumrinu í lakasta lagi;
kvef, magaveiki og fleiri kvillar allt af að
tina fólk upp, og leggst allþungt á marga..
Margir samt eigi dáið, en þó nokkrir.
Sti'andasýslu 21. ágúst: Yetrarharðindin.
enduðu í 12. viku sumars. Þá fyrst var al-
mennt fært frá, og þóttust þeir heppnir, sem
eigi höfðu gert það fyrr. Sláttur byrjaði ekki
fyrr en 14 vikur af sumri; voru þá tún mjög
illa sprottin og úthagi víðast sömuleiðis. Töð-
ur helmingi minni en i fyrra eða meir. >
Skipstrand. í svonefndri Naustavík
við Steingrímsfjörð strandaði 13. f. m. skon-
nortan Elise, skipstj. Meyer, sem flutti
pöntunarfjelagsvörumar þangað á flóann..
í skipinu var nokkuð af útlendri vöru, sem,
átti að fara á Norðurfjörð við Trjekyllis-
vík, og 20 ballar af ull, er það tók á
Skeljavík. Hinn jlO.s.m. var haldið upphoð á
skipinu og vörunum, og seldist það allt
með gjafverði; ullin öll fyrir 10—20 kr.,
og skipið með akkeri og festi á 80 kr., og
annað eptir því.
Eptirmæli.
Hinn 11. f. m. andaðist hin aldraða
merkis- og sómakona, Ragnheiður Einars-
dóttir á Heydalsá í Strandasýslu. Hún var
fædd 3. apríl 1817. Hún var einka-dóttir
Einars sál. Jónssonar, dhr.manns, á Kolla-
fíarðarnesi, systir þeirra alþingismanna
Ásgeirs og Torfa Einarssonar. Hún var
ekkja eptir Sakkarias Jóhannsson, hónda
á Heydalsá, er andaðist níræður í fyrra
vor; höfðu þau lifað í hjónabandi 55 ár.,
Af 9 hörnum þeirra liflr eptir einn sonur,
Einar að [nafni, í Englandi, og 3 dætur
hjerlendar, húsfrú Guðlaug,_ kona skóla-
stjóra Torfa Bjarnasonar i Ólafsdal, Guð-
rún, kona Ásgeirs Sigurðssonar, og Ragn-
heiður, kona Aðalsteins Halldórssonar, er
heimili eigá að Heydalsá.
Ragnheiður sál. var mesta gáfu- óg dugn-