Ísafold - 18.11.1893, Blaðsíða 2

294
Morgunverður var kas-úldið kaffi, eða því
líkust var lyktin af því, og grámyglað,
hundgainalt gerbrauð/stundum smurt, svo það
sást með aðgætni, stundum ekki. Miðdags-
matur baunasúpa á 1 diski handa hverjum,—
þær baunir voru þykkri en vatn en varla eins
þykkar og áir,—flesk og niðursoðið kjöt; en
það var svo lítið, sem öllum var ætlað, að 1
maður hefði farið langt með að jeta það—
stundum fdr matsveinninn með það eptir borð-
inu og skammtaði það og gaf þá hverjum 2
munnbita, —- brauð eins og á morgnana, og
stundum verra. ^Kvöldmatur var sykurlaust og
bragðslæmt tevatn og brauð/eins og áður er
sagt frá. Við dvöldum þarna til þess 24.
Síðari dagana áttum við skárra, fyrir milligöngu
hr. B. Klemenssonar, sem allt af varð að
standa í erjum og skömmum. svo að við fengj-
um þennan góða(!) mat. Herbergin, sem við
vorum í á nóttunni. voru í alla staði sóðaleg;
ekki sást i neina tusku í rúmunum fyrir ó-
hreinindum, ekki borð eða bekkur, enginn nagli
eða snagi að hengja föt á; menn urðu að fleygja
fötunum otan i gólfið eða láta þau í þessi
þokkalegu flet. Svona var það i öllum þeim
herbergjum, sem jeg vissi til.
Það voru auglýsingar á veggjunum þess
efnis, að mönnum væri stranglega fýrirboðið
að spýta á gólfið, en þó var enginn spýtu-
bakki til; ekki voru nein áhöld til að þvo
sjer neinstaðar, svo menn urðu annaðhvortað
vera óþvegnir eða fara ofan í bakdyragaug-
inn og þvo sjer þar allir úr einu götóttu blikk-
fati eða standa við vatnskranann, sem var þar
í veggnum. Aðaldyrum hússins var lokað og
mönnum bannað að ganga um þær, en út um
bakdyrnar máttum við f'ara, og í þeim gangi
voru 2 salerni, óþokkaleg og illa hirt, svo
loptið í ganginum og helzt öllu húsinu var
illþolandi.
Úti fyrir var sami óþverri og inni; 1 stuttu
máli sú ljótasta gata, sem við sáum í borg-
inni.
Þá 5 daga, sem við vorum í þessu bæli,
sást hr. Sv. Br. ekki nema meö höppum og
glöppum og stundum aldrei heila daga.
Jeg vil ráðleggja þeim, sem fara með Dom-
inionlínunni, að hafa með sjer mat til hálfs-
mánaðar minnst, því matur á innflytjendahús-
inu er ekki mönnum bjóðandi. Hinn 24. júní
fórum við af stað kl. 7 hjer um bil og urð-
um þá að ganga nærri 2 stundir; bæði var
þaö langt og svo var tekinn á sig góður krók-
ur í tilbót. Það leit helzt út fyrir, að hr. Sv.
Br. væri ekki vel heirna í þessum útflutninga-
störfum. Svo urðum við að standa til há-
degis, og kl. 2 vorum við komin á skipsfjöl
Allur farangur var settur ofan í lest, bæði
það sem við þurftum að hafa og ekki hafa,
og með miklu þrasi og fyrir milligöngu síra
Matth. Jochumssonar ogB. Kiemenssonar feng-
um við að draga það sem við þurftum að hafa
hjá okkur upp í kaðli neðan úr annari lest.
Viðurgjörningur á skipinu, hvað fæði snerti,
var góður, enda var það ekki Dominionlínu-
skip. Það var Beaverlínuskip. sem hjet »Lake
Huron«. Það skip var hálfilla útbúið, rúmin
þröng og vond. Þar sem kvennfólk og börn
voru, var slegið í kring um rúmin, og þessir
klefar voru nálægt 5 ál. á lengd, 4 tæpar á
breidd, rúmar 3 á hæð, og i þessum klefum
voru 10 rúm, svo það getur hver sjeð, sem
vill, hvort þetta muni vera haganleg eða góð
herbérgi. Maður verður að renna sjer á end-
ann upp i rúmið, og þaðan getur maður ekki
hreift sig, nema tara úr því, ekki selt upp
nema í það, og ekki risið upp í því. Þar
var heldur ekki nagli eða snagi til að hengja
föt á, svo tnaður varð að láta allt sitt vera í
þessum rúmgóðu fletum. Þar sem karlmenn
voru, voru ekki neinir klef'ar, heldur allt milli-
þiljurúmið(í einu?),og þessum rúmumslegið nið-
nr með sömureglum. Svo voru2 opsittá hvor-
um enda, og var grenjandi stormur og súgur
í gegn um þetta rúm, enda urðu flestallir veikir
á skipinu. Það sagði skipslæknirinn að væri
af ofáti; en það var líka karl, sem vissi hvað
hann sagði! Það er til dæmis, að ein stúlka
datt á götu í Liverpool og fekk kúlu á vang-
ann. Það var leitað til læknisins, og sagði
hann, að það væri tannpína og þyrfti að draga
úr henni tannirnar. Ekkert varð þó af því.
Þetta er læknishjálpin, sem hr. Sv. Brynjólf's-
son lætur svo mikiö yfir í auglýsingum og
f'rásögnum. Hinn 5. júlí komum við til Que-
bec. Þaðan af gekk alls slysa- og hraknings-
laust, og komum 9. júli til Winnipeg, eptir
að okkur hafði reynzt flestallt ósannindi, sem
lofað var og sagt um hina góðu meðferð á
vesturförum »á hinum sterku og hraðskreiðu
og haganlega útbúnu fólksflutningaskipum og
í hinum þægilegu ensku vögnum og meö hinu
nægilega og góöa fæði« á innfiytjendahúsinu í
Liverpool.
Jeg þykist vita, að hr. Sv. Brynjólfsson
segi þetta lygi. En jeg segi fyrir mig, aðjeg
veit ekki hverju jeg ætti að geta skrökvað
innfiytjendahúsi þessu til minnkunar. Því
það mun hafa það flest til að bera, er gest-
gjafahúsi getur verið til minnkunar, og það
þarf meira en meðal-áræði til að fara optar
en einu sinni með Islendinga í þvílíka staði;
því þessa sömu útreið fengu vesturfarar í
fyrra i Liverpool.
Winnipeg 14. ágúst 1893.
Björn Hjörleifsson.
Brúin yfir Frakklandssund. Nú er
enn af nýju tekið til af miklu kappi að
bollaleggja brúargerð yflr sundið milli
Frakklands og Englands. Það er hátt upp
í þingmannaleið eða nál. 41/?, míl. danskar
á breidd, þar sem brúin á að liggja, milli
Folkestone á Englandi og Griz-Nez-höfða
á Frakklandi, og eru þar straumar miklir
og brim, og mjög hátt fjöruborð. Það þarf
118 stöpla ’ undir brúna, og fer svo mikið
fyrir þeim, að nema mundi meira en
þriðjung mílu vegar, ef þeir stæðu saman,
en hleðslan áætluð 4 miljónir teningsmetra.
Mest ríður á, að botninn sje traustur.
Hann er víðast í sundinu krítarklettar, er
geta borið 24 pd. þunga á hverjum ferh.
sentímeter, og þykir það gott. Klettar
eru 2 í miðju sundinu neðansjávar, er
nefnast Varne og Colbert, 25 fet fyrir neð-
an stórstraumsfjöruborð; á þeim eiga lægstu
stöplarnir að standa. En Frakklandsmeg-
in er all-djúp dæld og víð í mararbotninn.
Þar þarf lengsti stöpullinn að ganga um
180 fet niður fyrir lægsta fjöruborð, en upp
yfir það þurfa þeir allir að ná annað eins
eða einmitt 180 fet, til þess að hásigldustu
skip komizt undir brúna. Hefir talizt svo
til, að þessi lengsti stöpull, 360 fet alls,
mundi vega allur 240 railj. pund. Mestur
verður vandinn að grafa undan stöplunum
svo að öruggt sje. Það eru engin ráð til
þess önnur en að gera stöplana fyrst á
þurru landi að miklu leyti eða ytra borð
þeirra, af járni, og sökkva þeim síðan
niður, en hafa þá hola innan, tæma sjóinn,
er innan í verður, burt með dælu, og láta
verkamenn síðan síga þar niður til þess
að moka upp jarðveginum á mararbotni,
þangað til kemur niður á nógu fastan
grundvöll, er hlaða megi á innan í járn-
hólkinn. Eúm 1500 fet er ætlazt til að
verði hafið milli sumra stöplanna. Nær
700 milj. króna er ætlað á að brúin muni
kosta.
Árnessýslu 10. nóvbr.: Frjettalitið er hjeð-
an úr byggðarlagi. Heyafli nægur hvervetna
eptir hið ágæta sumar. Vörubirgðir nægar af
allri kornvöru i Eyrarbakkaverzlunum (þær
eru nú reyndar ekki nema 2). Aptur á móti
var þar alveg ofnkolalaust litlu eptir rjettir £
haust, og er þaö mjög bagalegt fyrir alla bjer,.
ekki sizt tyrir Eyrarbakkabúa sjálfa, sem hafa.
íremur ljelegt mótak; kom sjer þetta því ver
að fáir vissu um þaö fyr en í ótima, því á
seinustu skipum voru kolin vön að koma; nú
komu í þeirra stað eitthvað í kring um 100
tunnur af spritti. Minna heftú líklega mátt
gagn gjöra svona undir vetur.
Af Alþingistíðindunum eru komin hingað-
9 hepti af umræðunum í neðri deild og 4 hepti
úr efri deild og sameinuðu þingi. Þingmenn-
irnir okkar tá ekki lof hjá aimenningi hjer
íyrir afrek sín í selaeyðingarmálinu. Það er
þó áhugamál fjölda góðra bænda hjer, og er
illt til þess að vita, ab þab skuli fara í mola.
þing eptir þing. Þá munu og ekki sumir Ár-
nesingar syngja þeim lof og dýrð fyrir fram-
komuna 1 bruartollsmalinu. Vel má vera þó,
ab Þorlákur komist ab, ef hann býður sig
fram vib næst-u kosningar. En hvað Boga
snertir, þá er fremur hætt við, ab hiaupið sje-
nokkub ofan af hinu mikla gumi, sem fleipr-
að var með um hann kring um kjörfund í
fyrra, og mun hæpið fýrir hann ab reiða sig-
á, að Árnesingar gíni vib annari eins loforða-
rollu á næsta kjörfundi eins og siðast.
Austur-Skaptafellss. (Lóni) 31. október.:
Sumarið, sem nú er nýliðið, þykir veriö hafa.
eitt hib bezta oghagstæðasta, «em menn muna,
því að bæði var grasvöxtur allgóður og nýt-
ing hin bezta, enda veðrátta bin blíðasta og
óvanalega þurkasöm, eptir því sem hjer gjör-
ist. Vegna tíöarinnar ætti mönnum að geta.
liðið vel, en hjer er það verzlunin, sem krepp-
ir að. Eins og getið hefir verið um í blöðun-
um. kom ekkert skip til Papós-verzlunar haust-
ið 1892, og leiddi af því mikinn og almennan,
bjargarskort á síðastliðnum vetri (sem hjer um
sveitir var harðari miklu en um suður- og vestur-
land). Nú i haust var skip væntaniegt, en
koma þess hefir dregizt til þessa; þykjast
menn vita, ab það hafi veriö hjer nálægt landi
íyrir rúmri viku; þá sást skip úti fyrir, en-
síðan komu hvöss útsynningsveöur, og mun
það þá hafa rekiö í haf. Eru maigir orðnir-
vondaufir um að það komi nokkurn tíma, og
hefir almenningur orðið að leita til Djúpavogs,
eptir að búið var að bíba sjer til stórmikils.
baga. Lítur helzt út fyrir sömu bjargarvand-
ræði og í fyrra, og sýnir þetta bezt, hvort
ekki er þörf á, að hjer sje eitthvað reynt að
bæta úr samgönguleysinu. Hjer hefði orðið
mesta hungursneyð seinni bluta vetrarins sem
leið, ef ekki hefbi komið nokkur afli af sjó,
og saltkjöt fengizt í Papósverzlun. og þótt.
skip kæmi tvívegis í vor eba fyrra hlut sum-
ars, þá fengu menn ekki nærri nóg til heim-
ila sinna.
Slcepnuhöld urðu góð síðastliðið vor, því,
að bati kom í hentuga tíð og varð ekki enda-
sleppur, og nú í haust hefir fje verið með
vænsta móti, en lítið þykjast menn fá fyrir
það í kaupstaönum (16, 14, 12 og 10 a. pd),
og nú fást hvergi peningar, hvorki fyrir sauö-
fje nje annað, svo til mestu vandræða horfir
fyrir bændur að standa í skilum með gjöld sín.
Heilbrigði hefir mátt heita bærileg manna
á meðal á þessu sumri; þó hefir ýmisleg ves-
öld stungiö sjer niður hjer og hvar, einkan-
lega kvefveiki allþung í vor sem leið, og fylgdi,
sumstaðar lungnabólga; andaðist úr henni (29..
maí) einn bóndi hjer í sveit: Signiundur Sig-
mundsson (eldri) í Bæ (f. 9. nóv. 1846), atorku-
maður rnesti, vandaður og vinsæll.
-