Ísafold - 04.08.1894, Blaðsíða 3

195
Þingmaður Snæfeilinga vill hafa löggiltan
verzlunarstað að Stakkhamri.
Siglinga- og járnbrautafjelag. Þá
eru þeir Jens Pálsson og Jón Þórarinsson
flutningsmenn að allmiklu trumvarpi um
að veita hlutafjelagi (ensku) einkaleyli til
að leggja járnbraut frá Reykjavík austur
í Rangárvallasýslu, og aðra frá Reykjavík
eða Akranesi norður í iand allt til Eyja-
fjarðar, sem og lengri eða styttri greinar
út frá þessum tveimur aðalbrautum innan
sýslna þeirra, er þær liggja um. Fjelagið
byrjar á þvi, að leggja járnbraut 50 mílur
enskar austur frá Reykjavík og lætur eim-
lestir ganga eptir brautinni 6 sinnum í
viku í minnsta lagi frá 15. april til 15.
nóvember ár hvert, en aðra tima eins opt
og við verður komið sökum snjóa. Fyrir
það áskilur fjelagið sjer 50,000 kr. ársstyrk
úr landssjóði í 30 ár. Jafnframt því tekur
fjelagið að sjer fyrir annan 50,000 kr. styrk á
ári í 30 ár gufuskipsferðir bæði milli Englands
og íslands (Faxaflóa) og umhverfis landið.
Millilandaskipið á að vera 800 smálestir
að stærð og fara 2 ferðir á mánuði i
minrista lagi á sumrrim, en 1 á mánuði á
vetrum. Strandferðaskipið á að vera sí-
fellt á ferð umhverfis landið frá 15. febrú-
ar til 15. nóvember ár hvert.
Höfuðstóll fjelagsins sje 6 miljónir
(6,000,000) krónur, en má hækka upp í 10
miijónir. Hlutirnir sjeu 100 kr. hver.
Fjelagið hefir varnarþing í Reykjavík.
Prentsmiðjurnar íslenzku vill Einar
Jónsson láta skylda með lögum til að láta
bókasafn austuramtsins hafa 1 eintak af
öllu því, sem þær prenta, eins og hin
söfnin.
Stafsetning m. m. Valtýr Guðmunds-
son ber upp þirigsályktunartillögu um að
skora á stjórnina að hlutast til um, að skip-
uð sje nefnd manna til að gera tillögur
um, hverri rjettritun skuli fylgja við kennslu
í íslenzkri tungu, að öllum kennslustofn-
unum og kennurum, sem njóta styrks af
almannafje, sje gert að skyldu að kenna
þá rjettritun eina, er nefndin hefir álitið
heppilegasta og stjórnin síðan samþykkt,
að samdar sjeu ýtariegar ritreglur eða
orðabók með hinni fyrirskipuðu rjettritun
til leiðbeiningar fyrir kennara og þá aðra,
er rjetta stafsetning vilja nema tilsagnar-
laust. Enn fremur, að íslenzkukennurum
sje fyrirskipað að nota einnig nýrri tíma
(19. aldar) rit við kennsluna, um að notað-
ar sjeu íslenzkar kennslubækur, m. m.
Utanþjóðkirkjumenn. Þeir Skúli
Thoroddsen og Jón frá Múla Jónsson flytja
írumvarp um þá breytingu á utanþjóð-
kirkjumannalögunum frá 1886, að þeir, sem
hvorki eru í þjóðkirkjunni nje í neinu
kirkjufjelagi utan þjóðkirkjunnar, skuli
greiða lögboðin gjöld fyrir aukaverk, svo
og offur, iambseldi, dagsverk, Ijóstoll og
lausafjártíund til kirkna og presta þjóð-
kirkjunnar, til barnakennslu í þeim hreppi.
er þeir eru búsettir í, en prestar fá þann
tekjuhalla endurgoldinn úr iandssjóði. Var
samhljóða frv. frá Sk. Th. fellt í fyrra
þegar við 1. umr. í neðri deild.
Brunabótasjóður. Frumvarpið um
stofnun innlends brunabótasjóðs, er dagaði
uppi í fyrra í efri deild, flytja þeir nú
Olafur Briem, Sk. Thoroddsen og Jón frá
Múla, eins orðað og neðri deild gekk frá
þvi.
Kosningin á Mýrunum. Eptir nær 3
stunda fund í dag í sameinuðu þingi og
mikla rimmu og harða var fyrri tillaga
kjörbrjefanefndarinnar (sjá hjer að framan),
um að samþykkja kjörbrjef þingmanns
Mýramanna, Halldórs Daníelssonar, sam-
þykkt með 20 atkv. gegn 13, og hin síð-
ari, um áminnig til kjörstóra, sömuleiðis
samþykkt, með öllum þorra atkvæða.
/---
Heitingar óaldarliða. ' Milli tíu og tutt-
ugu heitingarbrjef er mælt að Carnot ríkis-
forseti hafi fengið daglega í voiy’ áður en hann
var myrtur, frá óaldarliðum, til hefnda fyrir
aftöku fjelaga þeirra, illræðismannanna Vaill-
ants og Henrys. — Daginn eptir að hinn nýi
ríkisforseti, Casimir Perir, var tekinn við
völdum, fannst á húsvegg skammt frá bústað
hans prentað heitingarbrjef til hans, og nefnd-
ur 25. júlí; sagt að þá mundi hinni frakknesku
þjóð aptur harmur að höndum bera. Carnot
var, eins og kunnugt er, myrtur 25. júní.
Ekkja Carnots, hin mesta ágætiskona, fyr-
ir atgervi sakir og mannkosta, hefir eigi vilj-
að þiggja eptirlaun þau úr rikissjóði, er þing-
ið hafði ætlað henni.
Brúarbákn nýtt ætla Bandamenn i Norð-
ar-Ameríku að leggja. Sambandsþingið gerði
lög um það í vor, sem Cleveland forseti hefir
staðfest. Brúin á að liggja yfir um Hudsons-
fljót, milli New-York og New Jersey. Hún
verður 1050 álna löng, eða aOO álnum lengri
en Brooklynbrúin, og búizt við að hún muni
kosta 150 milj. krónur.
Klakaverzlun Norðmanna. Fimmmán-
uðina framan af þessu ári fluttu Norðmenn
úr landi og seldu 126,000 smálestir af klaka.
Áfengisbann. Með lagabanni gegn áfeng-
issölu greiddu \ 80,000 kjósendur atkvæði í vor
í Ontario, helzta ríkinu í Canadabandalaginu,
en þús. á móti.
Fornaldardýr. Beinagrind af hinu tröll-
aukna fornaldardýri mastodont, sem löngu er
útdautt, fannst í vor í Ohio í Vestuvheimi.
Beinin viktuðu 1700 pund.
21,000 miljónum frímerkja (21 miljarð-
ur) er eytt á ári um heim allan. Á Frakk-
landi fara árlega 80,000 pund af lími frá Senegal
(Senegal-gúmmí) undir frímerkin.
Hvað Gladstone les. Hann mátti ekki
líta í bók í vor fullan mánaðartíma eptir að
skorið var í augað á honum. Skiptust þá vin-
ir hans og kunningjar á að lesa fyrir bann
honum til skemmtunar það er hann fýsti helzt
að heyra. Einu sinni átti undirráðherrann
innanríkis, George Russell, að lesa fyrir hann.
»Iívað á jeg að lesa?« spurði hann. »Aðra
bók í Eneasardrápu« svaraði Gladstone. Russ-
ell las 600 erindi, auðvitað á frummálinu (lat-
ínu). Gladstone ljet hann nema staðar stöku
sinnum til þess að gera athugasemdir um
textann eða þá til þess að hafa upp sjálfur
aptur nokkur erindi er hann kunni.
Rafmagnssamkvæmi. »Franklíns til-
raunafjelag« heitir vísindafjelag eitt í New-
York. 1 Það hjelt hátíðarsamkvæmi í vor einu
sinnp /Veizlusalurinn var uppljómaður af raf-
124
kynni að skilja þetta allt öðru visi en hún ætlaðist
til.
Hún flýtti sjer því að bæta við þessum orðum:
»Það liggur svo vel á mjer í dag, að jeg vildi feg-
in gefa öllum mönnum rósir«.
Henni sýndist hann líta á sig með spyrjandi augna-
ráði og eins og hann gæti ekki áttað sig.
»Jeg hefi sem sje lofazt í dag« bætti hún við.
Það er ekki gott úr því að skera, hvort það var
heldur tilviljun eða ekki, að hann missti niður rósina.
Hann laut niður eptir henni, eins og hann ætti bágt með
að ná henni, og var seinn að rjetta sig upp aptur.
En hvað hann var orðinn fölur i andliti!
»Lofuð honum frænda yðar ?« segir hann svo í hálf-
um hljóðum.
Hún hneigði höfuðið, en sagði ekki neitt. Það kom
yfir hana áköf geðshræring, svo að hún skalf öll og titraði.
Henni fannst eins og hún rjeði sjer ekki fyrir fögnuði
öðrum þræði, en gat þó varla varizt gráti. En helzt af
öllu hefði hún viljað fleygja sjer í fangið á honum og segja:
»Þú ert sá eini, sem jeg ann hugástum«.
En verksmiðjustjórinn hafði í snatri gert sjer rótt í
geði aptur.
»Leyfið mjer þá að óska yður til hamingju* mælti
hann þurrlega. Síðan hneigði hann sig og fór leiðar sinnar.
121
Hún gat ómögulega fengið af sjer að neita því.
Síðan gengu þau hvort við liliðina á öðru yfir völlinn.
»Getur verið fegurra nokkursstaðar í heimi en hjer?«
mælti hún allt í einu og nam staðar; henni hafði aldrei
þótt fegurra um að lítast þar heima fyrir.
Hann leit út undan sjer til hennar. »Ef bara verk-
smiðjan væri ekki« mælti hann.
»Já, en þá væruð þjer ekki heldur hjer» anzaði hún
alveg ósjálfrátt.
Þessi fáu orð bergmáluðu í hjarta hans margar vik-
ur á eptir; liann gat alls eigi gleymt þeim.-----
Snemma í ágústmánuði kom ungur frændi Herthu
greifadóttur kynnisför_til þeirra feðgina i Welgenstein; þau
voru þremenningar. 1 Hann var sendiherraritari? og nefnd-
ist Arwegh von Welgenstein und Aue. “Tlann talaði varla
um annað við greifann en ættartölur, sem hann var sjer-
lega vel heima í. Var svo að heyra sem hann kynni
Aðalsmannatalið allt utanbókar; hann kunni svo góða
grein þar á hverjum hlut, smáu og stóru, að
Hertha var alveg forviða. Hann var hefðarburgeis frá
hvirfli til ilja/ viðhafnarmikill og óhlýlegur^en hinn kurt-
eisasti, og aldrei kurteisari en þegar hamí hafði á móti
því sem aðrir sögðu. Hann sló trænku sinni fagra gull-
hamra.
»Hvers vegna ætli hann hafi farið að leita okkur uppi