Ísafold - 22.08.1894, Blaðsíða 3

215
lagi; hafa of mikil logn bagaí) lundaveibina,
og fýlungi verður af sömu ástæöu gerbur í
sibasta lagi.
Fiskiafli hefur veriö harla rýr, helzt nokk-
ur reytingur af stútungi.
Elin kom hjer ÍO. J). mán., og lagðist inn á
höfn, og er þah í fyrsta skipti sem gufuskip
hefur hafnaf) sig hjer á kaupskipalegu.
Heilhrigði hefur verið allgóð.
Tíundarsvik.
Hreppstjóri dœmdur frá hreppstjórn
og sektaður fyrir tíundarsvilc.
Landsyfirrjettnr kvað upp 9. f. mán. mik-
ilsverðan dóm, sem sýnir landsins mörgn
tfnndarsvikurum í tvo heimana og ætti að
verða tii að hnekkja, nokkuð þeim alrsemda
þjóðlesti, tíundarsvikunum.
Málið var ættað úr Suður-Múlasýslu,
höfðað í rjettvísinnar nafni gegn Sigurði
Hallgrímssyni hreppstjóra í Vallahreppi,
og hann dæmdur i hjeraði með aukarjett-
ardómi 14. okt. 1893 fyrir tíundarsvik til
að missa hreppstjóraembætti sitt, til að
greiða sekt í landssjóð 50 k)-., svo og til
að borga tíund og önnur gjöid til lands-
sjóðs, amtsjafnaðarsjóðs og hlutaðeigandi
fátækrasjóðs af 6!/s! hndr., er sannað þótti
að hann hefði dregið undan tíund, og
loks til að greiða allan málskostnaö.
Lýsir yfirdómur þannig málavöxtum: *
»Þó að prófin í máli þessu sjeu mjög ó-
fuilkomin, óljós, ruglingsieg og alls ólík
því, sem próf í sakamálum eiga að vera,
og þó að sá, sem kærði brotið fyrir sýslu-
manni, eigi hafi verið yfirhcyrður, og þó
að ákærði sjálfur aldrei hafi verið eigin-
iega prófaður af undirdómaranum, má þó
telja það nægilega sannað með skýrslum
málsins, einkanlega játningu eða yfirlýs-
ingu hins ákærða fyrir rjetti 12. sept. 1893,
að hann, sem þá var hreppstjóri í Valia-
hreppi, hafi á vor- og hausthreppamóti
árið 1892 svikið tíund með því móti,
að hann taldi eigi fram 38 sauði fullorðna,
og taldi 40 ær lembdar með lambsgotum;
telst svo til, að hann hafi þannig dregið
undan tíundarframtali 6x/2, hndr. og er eigi
ástæða til að ætla annað en að hann hafi
gjört það af ásetningi, enda hefir ákærði
eigi borið fyrir sig sjer til málsbóta van-
gæzlu eða ógát«.
Dómsatkvæði yfirrjettarins er svolátandi:
»Akærði, Sigurður Hallgrímsson, skal
missa hreppstjórasýslan sína og greiða 60
kr. sekt tii fátækrasjóðs Vallahrepps; enn
fremur greiði hann allar tíundir og önnur
lögboðin gjöld af 6!/2 hndr. lausafjár. Svo
borgi hann og alian kostnað sakar þessar-
ar bæði í hjeraði og fyrir yfirdómi, þar
með talin málflutningslaun til sækjanda og
verjanda fyrir yfirdómi, málaflutningsmanns
Eggerts Briem og cand. jur. Hannesar
Thorsteinson, 10 kr. til hvors þeirra. Dóm-
inum ber að fullnægja innan 8 vikna frá
lögbirtingu að viðlagðri aðför að lögum«.
Mál út af staðarúttelít. Landsyfirrjett-
ur staðfesti 13. þ. m. aukarjettardóm úr Sub-
ur-Múlasýslu í máli milli þeirra sira Benidikts
Eyjólfssonar sem viðtakanda Berufjarðarstaðar
fyrir nokkrum árum og Þorsteins prófasts
Þórarinssonar sem fráfaranda. Hafði síra B. E.
farið fram á og fengið yfirúttekt á stað og
kirkju, með þeim úrslitum, að álagib var hækk-
að úr 313 kr. upp i 958 kr. En með þvi ab
yfirúttektin har með sjer, að hún hafði verib
gerð sem úttekt á prestsetrinu og kirkjunni í
þvi ástandi, sem þau voru í í fardögum 1891,
án þess að vera rökstudd með samanburði
og prófun á hinni áfrýjuðu úttekt frá 1890.
og hötðu kirkja og staðarhús þannig verið úr
ábyrgb fráfaranda heilt ár, en engin skýrsla
um, hve mikib prestssetur og kirkja hafi rýrn-
að það ár eða neitt dregiö frá fyrir því, þá
komst yfirrjettur að sömu niðurstöðn sem
hjeraðsdómarinn og sýknaði fráfaranda af
kröfum vibtakanda um álagsuppbót eptir yfir-
matinu, að viðbættum málslcostnaði, þar á
meðal 30 kr. fyrir yfirdómi.
Skiildnmál í Patersons-búinu var dæmt
i yfirjettinum 13. þ. mán.: síra Jón Guðmunds-
son á Skorrastab og 7 bændur norbfirzkir
dæmdir til að greiða þrotabúinu (Patersons)
11,142 kr. 91 e., er þeir höfðu haldið fyrir því
ranglega,— höfbu talib sig hafa f'engið eignar-
heimild yfir munum, er þeirri upphæð námu,
með fógetarjettarsætt, ábur en P. varð gjald-
þrota, en með fógetarjettargjörð þeirri (16.
okt. 1891) hafði að eins verib lagt iöghald á
þessa muni, en löghald það aldrei staðfest
með dómi og fjell því úr gildi þegar er P.
komst undir gjaldþrotaskipti. Þeir fjelagar
voru og dæmdir til að greiða 5°/o vexti af
fyrnefndri skuld frá 1. júlí 1893 og 100 kr,
upp í málskostnað fyrir yfirdómi.
Leiðarvísir ísafoldar.
1463. Þjóðvegur liggur að hverfi einu, þar
sem túnin öll eru áföst innan sömu girðingar,
og hefir gatan um aldur og æfi legið um sama
hliðið heim að hverju býli. Nú hafa búendur
veir, er næstir búa hliðinu, bannað samhverfis-
mönnum sínum umferð um hliðiö með hesta og er
þeim þannig bönnuð hin vanalega gata yfir
sín eigin tún, svo að þeir hljóta að fara tals-
verðan krók yfir grýttan og ógreiöan veg. Una
menn þessu stórilla. Hafa nú þessir tveir bú-
endur vald til að banna hina vanalegu götu
heim að býlunum?
Sv.: Nei, því fer fjarri.
1464. Er formanni heimilt ab róa hjá öðr-
um formanni af þeirri ástæðu,að hann hyggur sig
muni fiska meira hjá honum en með sínum
hásetum?
Sv.: Nei.
1465. Sje það ekki, hvers geta þá hásetar
hans krafizt af honum fyrir að standa í landi
góban fiskidag og geta ekkert aðhazft?
Sv.: Meðalhluts þann dag.
1466. Er formanni heimilt ab fara heim til
sín að nauðsynjalausu á miðjum degi og ept-
ir ab hann fer er almennt róið og fiskast vel,
Geta hásetar hans krafizt nokkurs af honum
fyrir að standa í landi og geta ekkert abhafzt?
Sv.: Sama og vib næstu sp. á undan.
130
»Og hann faðir þinn?«
»Mun blessa yíir þig fyrir hamingju þá, er þú veitir
mjer«.
»Og verksmiðju-ferlíkið?«
»Hún innilykur minn kostulegasta dýrgrip, og það
gerir hana fegurri í mínum augum en allar heimsins höfð-
ingjahallir!«
Hann kyssti hana svo, að hún fjekk varla að draga
andann. 1 »Yndið mitt, engillinn minn, ástin mín Hertha!«,
mælti hann í hálfum hljóðum) og rjeð sjer ekki fyrir
fögnuði.
Hún smeygði sjer úr fanginu á honum í snatri. Hurðin
fjell aptur á eptir henni. Hann stóð einn eptir. — —
Það bar brátt að um brottför sendiherraritarans. Þau
skiptust við orðum áður, Hertha og hann, og var hann
þá svo æstur og durgslegur í orðurn, að henni þótti ætla
að fara af hirðsiðaháttprýðin hans.
Nokkrum vikum siðar stóð brúðkaup þeirra Herthu
greifadóttur og Wolters verksmiðjustjóra. Þóttu það all-
mikil tíðindi, ekki sízt á höfðingjasetrunum þar umhverfis.
Hjónin settust að á greifasetrinu, eptir ósk hins gamla
greifa, og tók Wolters eptir skamma hríð að sjer alla
stjórn og búsforráð á greifasetrinu jafnhliða verksmiðju-
sjórninni.
»Takið eptir«, mælti einn stórhöfðinginn þar í sveit-
129
Hann vissi það eitt, að hann hafði í fangi sjer þá sem
hann unni einni á jarðríki.
»Jeg hjelt að þú værir dáinn!«, mælti hún og tárað-
ist af fögnuði.
»Hertha!», mælti hann; rómurinn var svo frámuna-
lega mjúkur og þýður; »liggur þjer hugur til inín?^ '
»Hvað heldurðu?« Það var mælt eins og andvarp
frá langþjáðum innstu hjartans rótum.
Það var klappað á dyrnar.
»Hver er það?«, spurði Wolters.
»Það er jeg, hann Filippus. Vill ekki hr. verksmiðju-
stjórinn koma snöggvast yfir í gangvjelaskálann?
»Nú kem jeg undir eins«.
Hún hjúfraði sig hrædd upp við hann.
»Þú mátt ekki fara!«, mælti hún. »Þú kennir til í
höfðinu enn. Þeir sögðu, að þú hefðir hrapað«.
»Já, en það er ekki neitt. Þú verður að fara, hvort
sem er, yndið mitt Hertha! En ef einhver sæi þig!«
»Vísarðu mjer burt? Viltu ekki hafa hana Herthu
þína? Trúðu mjer! Jeg vil vera konan þín, en ekki
hans frænda mins. Jeg veit nú fyrst, hve heitt jeg ann
þjer, þegar jeg hjelt, að jeg hefði misst þig!«
»Svo þú ert þá einlæg á því að vilja vera kona —
verksmiðjumannsins?*
»Ef hann vill mig — já!«