Ísafold - 27.11.1894, Blaðsíða 2

Bismarcks og seldi hæði embættin einum
manni í hendur. Það er Hohenlohe-Schil-
lingsftirst, í mörg ár landsstjóri eða jarl í
Elsass og Lothringen, en áður um tíma
sendiherra í París. Hann hefir ávalltverið
með mestu skörungum Þjóðverja talinn,
vinur Bismarcks og honum vel samrýndur.
Hann er nú á aldur hniginn, 75 ára gam-
all, og ætla menn því, að hann verði keis-
aranum auðveldur við að ráða, svo að það
takist, sem keisarinn kýs sjer til handa,
að vera „sinn eiginn ráðherra" þar sem
honum þykir mestu skipta. Köller heitir
sá, sem heflr tekið við innanríkismáium,
fylgismaður lendra manna; en hvað ráðið
verður til lykta á móti „byltingaflokkun-
um“ veit enginn að svo komu, en alríkis-
þingið tekur ekki til starfa fyr en í næsta
mánuði (þann 5.), af því beðið er eptir, að
hin nýja þinghöll verði þá fullbúin. Ann-
ars segja seinustu frjettir af meira losi í
ráðaneyti keisarans,
Frakkland. Á eylandinu mikla, Mada-
gaskar, ruddu Frakkar sjer fyrir nokkrum
árum svo braut til yflrráða eptir allmikla
baráttu, að þeir kalla það sjer lýðskyltog
sitt skjólstæðisland. Allt um það gerist
höfuðkyn eyjarbúa, Hówa-fólkið, þeim
ódælt, þegar það kemst höndum undir, og
nú veit svo við, að þeir verða að senda
þangað herskip til að segja því til siðanna.
Englendingar taka fjarri, að þeir láti hjer
neitt til sín taka, en þeim hefir aldrei lík-
að betur við neinn franskan sendiherra
en þann nýja, sem Courcell heitir oggerir
sjer allt far um, að vekja þýtt þel til
Frakka. Rosebery lávarði fórust líka, svo
orð nýlega í Gildahöllinni, að báðar þjóð-
irnar mundu eptirleiðis fyigjast að í friði
og bróðerni.
Sem nærri má geta, urðu allar yflrlýs-
ingar í þingdeildum Frakka og blöðum
eptir tiðindin í Livadíu (lát keisaran) af
mesta viðkvæmdar þeli. Sama samhryggð-
arblæ höfðu kveðjurnar frá Casimir Perier
ríkisforseta til keisarans unga, og frá konu
forsetans til keisaraekkjunnar.
Ítalía. Þaðan helzt til nýnæma að færa,
að Crispi hefir lagt forboð fyrir öll fjelög
sósialista, látið sundra þeim og rannsaka
skjöl þeirra og allar hirzlur. Hann ætlar,
að sv'o verði hægra að koma höndum á
kolapilta og illa bófa á Ítalíu, en það kann
enginn óþarfl að vera, því undarlegt má
þykja, að í marzmánuði gáfu 3200 manna
morðingja af óstjórnarliðinu atkvæði sín
til kosningar í Livornó.
í Napólí fundust þeir Crispí og hinn
gamli forustumaður þjóðveldismanna á
Spáni, Emilíó Castelar, og hjelt Crispí hon-
um veizlu. Castelar hefir kastað trúnni á
fortakslaust ágæti og yfirburði þjóðveldis-
ins, og vottaði hjer í ræðu sinni, að frjáls-
legt einveldi hlýddi mun betur á Spáni og
Ítalíu.
Belgía. Nú er þingkosningunum lokið
eptir lögunum "nýju, og höfðu klerkavinir
fullan sigur í báðum deildum. Upp í þá
slaga dálítið í neðri deildinni sósíalistar (í
29 eða 35 sætum), en hinir svo nefndu
frelsisvinir urðu herfllega aptur úr, en
vegnaði þó nokkuð betur i kosningunum
til efri deildar en til hinnar.
Bolgaraland. Þar fer ailt sem skapleg-
ast,og ráðaneyti furstans — fyrir því enn
Stóiloff — hefir náð góðum og traustum
þingfylgisafla við kosningarnar síðustu.
Yið lát Alexanders keisara tjáði furstinn
sem kurteislegast samhryggð sína fyrir
syni hans, og varþví vingjarnlega svaraö.
Rússland. í ávarpsboðan sinni til þegn-
anna tjáir Nikulás keisari fyrir þeim með
hjartnæmum orðum, hve trúfastlega faðir
sinn hafl unnið að farsældum ættlandsins
og uppihaldi friðarins. Hann heitir »fyrir
augliti drottins« að feta í hans fótspor og
að því höfuðmiði, sem sje: »blessan friðar-
ins, valdsmegin og heiður síns dýrmæta
Rússlands, og farsæld allra hinna trúu
þegna sinna«.
Tala tignarfólksins frá öðrurn löndum,
sem sækir til útfararinnar i Pjetursborg,
ætla menn verði 75.
Útförin fer fram eptir miðjan þ. mán.
Ekki löngu síðar stendur brúðkaup keisar-
ans og Alixar prinsessu frá Hessen-Darm-
stadt, en hún dvaldi all-lengi í sorgarsveit-
inni Lívadíu, þar sem keisarinn lá bana-
leguna.
Viðureign Slnlendinga og Japans-
manna. Sökum tímaskorts verður hjer
stutt yflr að fara og rekja að eins helztu
atburði. Eptir sjóorrustuna við Jalúár-
mynni í miðjum september hefir lítið ann-
að spurzt til Sínverjaflotans en að hann
lægi á varðstöðvum við Petsjilíflóa, en sum
skipin, sem undan hefðu komizt, biðu við-
gerðar. Her Japansmanna sat nokkra
stund um virki, sem Vitsjú heitir, sunnan-
vert við fljótið, en unnu það 8. október,
en hinir komust norður yflr fljótið við
nokkuð mannfall. Jamagata marskálkur,
foringi Japansmanna, beið um stund eptir
meira liði, áður en hann sótti norður yflr
ána í seinni hluta mánaðarins og rjeðst
þegar á vígisborg Sínverja, Kjúlsende að
nafni. Sínverjar biðu ekki átekta, heldur
runnu frá vopnum og öðrum forða. Síðan
heflr hann haldið norður eptir, en hinir
þjóta víðs vegar úr hverri stöð eptir aðra,
brenna og bæla og fara þar með ránum,
sem þeir geta þeim við komið. Annar
marskálkur, Oyama að nafni, hefir hleypt
her á land á Kintsjútanga, þar sem Port
Arthur liggur, góð höfn með allstyrkum
kastala. Nýlega hefir hann unnið tvö
minni vígi ofar á tanganum, þar sem Sín-
verjar veittu nokkuð viðnám og misstu um
300 manna og 55 fallbyssur. í höfninni
fyrir kastalanum liggja 9 eða fleiri skip
af flota Sínlendinga, en þeir örvænta nú
svo um varnir, að þeir segja þess ekki
langt að bíða, að skipin hljóti þeir að
brenna. Örvæntingin er nú þegar kom-
in til sjálfrar höfuðborgarinnar, Peking, og
Kung prins, sem nú hefir tekið við alræð-
isvöldum, heflr heitið á stórveldi álfu vorr-
ar, að freista milligöngu til friðar. Að
svo komnu hafa allir beðið sig undan-
þegna. Á þingi Japansmanna heflr verið
uppkveðið, að friðarkostirnir skyldu boðn-
irjí Peking. Nú verður að sjá, að hverju
vill reka, og í seinni frjettum skal minn-
ast á hverju framfarasniði Japansmenn
hafa komið á alla stjórnarskipun Kóreu,
og hvernig þeir hafa þegar lagfært þar
umboðsstjórn í Mantsjúríríkinu, er þeir hafa
náð tökum.
Frd Norður-Ameríku. Kosningar hafa
farið fram til bandaþingsins, til ríkjaþing-
anna, landsstjórakosningar og annara em-
bættismanna, og í öllum hafa samveldis'
menn (repúblíkanar) haft þann sigur, sent
enginn liafði við búizt. Talið að þeir f
næstu þingsetu stýri í fulltrúadeildinni 210
atkv. af 356. Um þetta meira í næstu
frjettum.
Rafmagnsmálið og hr. Fr. B. And-
erson. Hann er allstækur gegn áætlun-
inni frá Lundúnafjelaginu, í sínu langa
máli, helzt til langa. ísafold hefir nú enga
freisting til að fara að senna við hann eða
taka hart á því, þó að hann rangfæri um-
mæli blaðsins út af tjeðri áætlun, og hár-
togi eða snúi út úr sumu bæði í þeim og
sjálfri áætluninni, en lætur þess að eins
getið, að þó að óskandi væri og vonandi
sje, að hann hafl miklu rjettara fyrir sjer
en áminnzt fjelag, þá mun fyrst fullt traust
borið til áætlana hans og bollalegginga,
er bann getur komið með reglulegt tilboð
í fullri alvöru um að koma raflýsingar-
fyrirtæki þessu á legg, frá einhverjum
til þess færum, sjálfsagt útlendum og með
útlendu viti, eins og hans eigið vit er f
þessu máli,—enda í sjálfu sjer hvorki verra
nje betra fyrir það eitt.
Póstskipið Laura (Christiansen) kom
loks í morgun, eptir 16 daga ferð frá Khöfn,
þar af 8 daga viðdvöl á Færeyjum að koma
af sjer vörum ! Farþegar hingað: Guðm.
læknir Guðmundsson frá Laugardælum,
kaupmennirnir Björn Kristjánsson, Eyjólf-
ur Jóhannsson (frá Flatey) og Þorbjörn
Jónasson; ennfremur Sigurður Fjeldsted.
Verzlunarfrjettir góðar frá útlöndum.
Einkum flskur að hækka í verði, 0g korn-
vara að lækka, að sögn. Nánara næst.
Fjársalan enska. Frjettir þær, er bor-
izt höfðu áður um það mál, reynast hjer
um bil rjettar. Þó hafa þeir Zöllners
menn látið þess ógetið, að þeir Mr. Slimon
og Mr. Franz höfðu selt engu betur en
kaupm. B. Kristjánsson, nefnilega Mr. Franz
Hi/2 sh-—21 sh., og Mr. Slimon 14 sh. að
meðaltali, en B. Kr. 15 sh. að meðaltali.
Kostnaður talsvert meiri hjá B. Kr. en hin-
um, vegna þess, að hann varð að hafa
svo lítið skipið og ekki nema 1 ferð. Af
þeim 200 fjár, er hann missti, köfnuðu 160
eptir að skipið var komið í höfn í Leith,
fyrir töf þá, er þar varð á uppskipun
vegna tilraunar af hálfu Mr. Rennie að
leggja löghald á farminn upp i málskostn-
aðarskuldakröfu sína á hendur B. Kr.
Að fje seldist miklu ver á Skotlandi en
Englandi (þar seldi Zöllner) ætla menn
muni stafa af verzlunarhnekkisafleiðingum
eptir hina miklu kolanemaskrúfu í sumar
á Skotlandi.
Bráðapest. Hún heflr verið voðalega
megn og skæð í haust hjer sunnanlands
víða hvar, eða með langversta móti. Sumir
bændur misst jafnvel þriðjung sauðfjenað-
ar síns, t. d. 40 af rúmum 100 o. s. frv.
Gerð heflr verið bólusetningartilraun sam-
kvæmt því, sem kennt var í ísafold í sum-
ar eptir norskum dýralækni, af einum
merkum manni, Guðm. bónda Guðmunds-
syni í Landakoti, en varð að tjóni, að
hann skýrir frá (skýrsla hans kemur í
næsta bl.).