Ísafold - 02.11.1895, Blaðsíða 2

342
sæju að afloknu hinu bóklega námi. Til
spíltalagöngu ytra þyrftu menn að minnsta
kosti eitt ár, ef vel ætti að vera, og naum-
ast mundu menn komast af með minna en
fjögra ára námstíma hjer.
Eins og nú standi, sje læknaskólinn vit-
anlega lífsnauðsynlegur, og vafasamt að
nógir læknar fengjust af háskólanum, þótt
kjör þeirra hjer á landi væru bætt. Það
sje rjett, sem Guðm. læknir Björnssan hafl
sagt, að hjer á landi sje sjerstök þörf á
góðum læknum. Hjer þurft læknarnir
helzt að vera specíalistar í öllu, með því
að þeir geti ekki sent sjúklinga neitt frá
sjer. En það sjeuháskólamenn ekki heldur.
Ekki áleit hann rjett, að skeila skuld-
inni á iæknaskólamenn fyrir það, að ekki
hefði verið gerðar ráðstafanir til að stemma
stigu við útbreiðslu tæringarinnar hjer á
landi, enda hefðu hjer og allt af verið há-
skólamenn jafnframt, og þeir hefðu ekki
heldur fundið, að veikin væri hjer að nein-
um mun, fyr en á allra-síðustu árum.
Vafalaust hefði landsspítali með góðum
tilfærÍDgum mikla þyðing fyrir læknaskól-
ann, ef nógu margir gætu komizt á hann
en til þess yrðu margir að geta legið þar
ókeypis. Einkum væri það sjúkdóma- og
sjúklingamergðin, sem læknaefnum riði á.
Hitt, að tilfæringar allar, húsnæði og út-
búningur annar, væri í sem fulikomnustu
lagi, hefði i raun og veru tiltölulega meiri
þýðing fyrir spítala sem spítala, heldur en
sem kennslufæri, af því að þann útbún-
ing vantaði læknana hjer á landi að miklu
leyti, þegar þeir kæmu út í lífið.
Að lokum fundum vjer að máli Bj'örn
Jensson, adjunkt, kennara í efnafræði við
læknaskólann. Hann kvaðst allt af hafa
gengið að því visu, að læknaskóli væri
nauðsynlegur hjer, með því að ekki mundu
fást nægilega margir læknar frá Kaup
mannahöfn. Með þeim kenDslukröptum,
sem við skólann væru, mundu læknaefni
fá góða tilsögn þar. En með því að hann
væri ekki læknir sjálfur, gæti hann ekki
um það borið, að hve miklu leyti spítala-
leysi og sjúklingafæð kynni að vera nám-
inu til fyrirstöðu.
Heldur fanöst houum það óviðfeldin til-
hugsun, ef ein af menntastofDunum lands-
ins yrði lögð niður. Menntaliflð væri ekki
of mikið í landinu, þótt menn hjeldu í það
sem þegar hefði fengizt. Og að því er
snerti náttúrufræðinám hjer í landinu,
væri það skref aptur á bak að leggja
læknaskólann niður. Innlent náttúrufræði-
nám væri eitt af aðalskilyrðum fyrir
framförum landsins, umbótum í búnaði og
fleiru. Það yrði aldrei að fullu gagni að
senda við og við einn og einn mann til
útlanda. Við læknaskólann væri eini vís-
irinn til þeirrar menntunar, sem til væri
hjer á landi, og það lægi næst að veita
þeim vísi allan þann þroska, sem auðið
yrði.
Annars Ijet hann í ljós ánægju sína út
af því að Guðmundur læknir Björnsson
skyldi hafa haflð umræður um þetta mál
og það af jafn-mikilli hreinskilni. Svo
þóttl honum og vænt um, hve stórhuga
læknirinn væri, að því er umbætur á lækna-
málunum snertir. Það væri svo hressandi
að hitta mann, sem ekki yxi allt í aug-
um, og ekki legði alla áherzluna á það,
hve miklir aumingjar vjer sjeum.
Svo kemur hjer að lyktum ofurlítil at-
hugasemd frá Gttðm. Björnssyni sjálfum
við fyriilestui s útdráttinn og skýring á af-
stöðu hans við málið.
»Herra ritstjóri! Viljið þjer gera svo vel
að ljá mjer rúm f> rir fáeinar athugasemd-
ir við frásögu yðar af fyrirlestri mínum
um læknaskipunina.
Jeghef ekkihaft þau orð að »læknar frá
skólanum þjer væru ekki boðlegir«.
Þjer talið um 500 kr. hækkun á launum
aukalækna, en gleymiö að geta þe3s, að
jeg ætlast tii að þeir yrðu um leið em-
bættismenn, með rjetti til eptirlauna, o. s.
frv.
Svo er mjer sagt að sumir áliti það ó-
samboðið stöðu minni sem (setts) kennara
við læknaskólann, að jeg er á móti inn-
lendri læknakennslu.
Það get jeg ómögulega skilið. Mjervirð-
ist að þarfir þjóðarinnar eigi að vera mjer
og öllum fyrir mestu.
Nú er það svo, að strjálbyggð og erfiðar
samgöngur heimta að bjeraðslæknarnir sjeu
sem allra bezt að sjer í sinni list. En fá-
tækt og fólksfæð hefur í för með sjer að
læknakennsla hjer getur aldrei orðið eins
fullkomin eins og hún er utanlands.
Þess vegna hafa ymsir merkir íslenzkir
læknar verið á móti innlendri læknakennslu
(t. a. m. Jón heitinn Þorsteinsson land-
læknir), og álitið, að bezt ræri að geta
komizt af án hennar.
Meðan jeg er kennari við læknaskólann
ætti mjer að vera leyfilegt að kvarta yflr
göllum þeim, sem jeg þykist sjá á honum
(of litlum kennslukröptum, sjúkiingafæð
o. s. frv.)
En úr þvf þetta er skoðun mín, að þörf
sje á sem fullkomnastri menntun handa
íslenzkum læknaefnum, þá kemur mjer
það fyrst og fremst undarlega fyrir sjóair
ef sanngjarnir menn vænta annars afmjer
en þess, að jeg muni láta mjer sem ann-
ast um kennslustarf mitt við skóiann meðan
jeg hef það á hendi; og í öðru lagi hljóta
menn samkvæmt þessu að sjá, og mega
líka vita með vissu, að ef það verður of-
an á. að þjóðin ekki þykist hafa efni á
að bæta kjör lækna sinna og styrkja menn
til læknisnáms svo vel, að viss von sje um
nógu mörg læknisefni frá háskólanum, þá
mun jeg gera það sem í mínu valdi stendur
til þess að læknaskólinn verði bcettur ept-
ir beztu fðngum.
Jeg vona að læknaskipunarmálið verði
tekið fyrir á næsta þingi, samkvæmt á-
skorun þingsins í sumar. En þá er æski-
legt að læknar landsins láti sem flestir
skoðanir sínar i ljósi og dragi það ekki of
lengi. Jeg mun síðar gera miklu nánari
grein fyrir mínum skoðunum, en hjer er
gert, en vona að þetta sem komið er sje
nóg til þess, að hvorki stjettarbræður mín-
ir nje lærisveinar mínir, sem iíka hljóta að
hugsa um málið, ætli mjer annað en það
sem oss öllum hiytur að vera áhugamál:
að læknarnir fái sem bezt kjör og þjóðin
sem bezta og haganlegast setta lækna«.
Mannalát.
Hjer í bænum andaðist 27. f. m. uppgjafa-
prestur sira ísleifur Einarsson, kominn á 63.
aldursár, sonur Einars Hákonarsonar hatta-
smiðs í Beykjavik og konu hans Guðrúnar
Guðmundsdóttur, útskrifaður úr latinuskólan-
um 1856, vigður prestur að Reynibtaðarklaustri
1861, þjónaði síðan ýmsum brauðum, síðast
Stað í Steingrímsfirði 1883 — 1892. Hann var
tvíkvæntur, í síðara skiptið Sesseiju Jónsdótt-
ir, prófasts Hallssonar, sem lifir mann sinn.
Meðai barna bans er frú Karólína, kona Guð-
mundar iæknis Hannessonar, uppeldisdóttir
mágs hans, kaupmanns W. O. Breiðfjörðs.
Hinn 23. f, m. andaðist bjer í bænum As-
geir Þorsteinsson, skipstjóri, rúmlega 35 ára
gamall. Hann var fæddur á Kollaijarðarnesi
í Strandasýslu 10. sept. 1860, og ólst upp hjá
foreldruin sínum, Þorsteini sál. Þorleifssyni
og Herdísi Jónsdóttur Eiríkssonar prests að
Undirfelli, er síðast bjuggu að Kjörvogi við
Reykjarijörð. Veturinn 1888 kom Asgeir al-
farinn suður og dvaldi fyrst í Hat'narfirði í
2 ár, en síðan i Reykjavík. Arið 1891 (2.
marz) giptist hann ungfrú Rannveigu dóttur
Sigurðar Símonarsonar, skipstjóra, hins al-
þekkta aflamanns. Með henni litði hann í
ástsælu bjónabandi rúml. 4‘/s ár, og eignuð-
ust þau 2 dætur, Jóhönnu og Herdísi, er báð-
ar lifa.
Jarðarförin framfór 31. f. m. og var gerð
með miklum veg af hendi fjelagsins »Alcfan«
í Reykjavík.
Asgeir sál. var mikill hæfilegleikamaður
bæði til sálar og líkama, tryggur, vinfastur
og glaðlyndur. Hann var þjóðhagur maður á
járnsmíði, eins og faðir hans sál., en aðalstarf
hans var sjósókn, er hann stundaði með kappi
og hagsýni og heppnaðist ágætlega. Próf i
stýrimannafræði tók Asgeir vorið 1891 og var
skipstjóri hjer í Reykjavik hin síðustu 6 ár.
Haustið 1893 gekkst Asgeir fyrir því að
stofna fjelagið »Aldan« í Reykjavík, er sam-
stendur at' skipstjórum og stýrimönnum, og
var hann síðan formaður þess ; hann var og
forgöngumaður að því, að fjelag þetta stot'n-
aði þarflegan sjóð til styrktar þurtandi ekkj-
um og börnum skipstjóra og stýrimanna, er
nefnist »Styrktarsjóður skipstjóra og stýri-
manna við Paxafióa«, sem siðar meir mun
verða niðjnm þeirra til heilla og nytsemdar.
Við lát Asgeirs hefir heimili hans og ást-
vinir misst hina traustustu og kærustu mátt-
arstoð sína, sjómannastjettin í Reykjavík hina
helzta og efnilegasta forvígismann sinn, og
Suðurland einn af sínum heppnustu og nýt-
ustu skipstjórum. J. N.
Strandferðaskipið Thyra,kapt. Garde
komst af stað aptur 28. þ. m., 4 dögum
á eptir áætlun, vestur fyrir iand og norð
ur.
Gufuskipið Colina frá GIa3gow, fjár-
kaupaskip Mr. Wattsons, sem Mr. Franz
var fyrir, kom hingað sunnud. 27. f- mán.
eptir fjárfarmi, er það tók nokkuð af 4
Akranesi daginn eptir (946), en mest hjep
(4712) á þriðjudaginn og miðvikudags-
morguninn, lagði af stað aptur þann dag
og Mr. Franz með því. Hafði verið geíið
fyrir fje þetta að meðaltali hátt 4 14. kr.t
allt borgað I peningum út í hönd. Aðal-
milligöngumaður við fjárkaupin var hr.
Sigfús Eymundsson.
Gufuskipið Orianda, 945 smál, skipstj.
Franz, kom hingað sama dag, 27. þ. m.
frá Manchester, eptir fjárfarmi fyrir þá G.
Thordal (sem kom með skipinu) og hans
fjelaga. Hafði, að hannsegir, tvívegis áð-