Ísafold - 17.10.1896, Síða 1

Kemur útýmisteinu sirjnieBa
tvisv.í viku. Vt'!ö árg (90<trka
miunst) 4kr.,erlendis6 kr.eða
l'/adolí.; borgist tyiir miðjan
)úlí (eilendis fyrirfram).
ÍSÁFOLD
TJppsögn (skrifleg)bundin við
áramót, ógiid nema komin sje
til útgefanda fyrir 1. október.
Afgreiðsiustofa blaðsins er í
Austurstrœti 8.
XXii! árg.
Fiskiveiðamá!.
í »Pj.konu« blaði 8.jú!í síðastl.erhr Guðm.
Einarsson i Nesi að berja það blákalt á-
fram, að fiskur haíi verið genginn fram
hjá syðri veiðistöðum Faxtflóa síðastliðna
vertíð, þegar þorekanet hafi mátt leggja
þar (1. apríl). Þessa skoðun, eöa rjettara
sagt imyndun sína. byggir hann á neta-
lögnum Teits á Meiðastöðum og Þórðar í
Giasgow, sem hann segir að hafi fengið
100 fiska í net sín eptir nóttina; en hið
sanna er, að Teitur fekk þenna afla eptir
að rut hans höfðu legið 3 eða 4 nsetnr í
norðanveðri. og hefir það til þessa ekki
þótt sjerlega tjöiugur afli eptir svo ianga
lögn
Það bera víst fáir á móti því, að nokk-
ur fi-ikur hafi verið kominn í Garðsjó í lok
marzmánaðar þvi að menn fengu hann þar á
færi eptir 20. marz; en tiigangur sam-
þykktanna var og er sá að veiða ekki
fiskinu í net á djúpi, meðnn hann er í
göngu. hetdur þegar hann er korninn á
grunn; en að hann hafl verið kominn á
grunn og farinn þaðan aptur, mun eng-
inn sjómaður halda; þvíaö hvert skyldi flsk-
urinn hafa átt oð fara, þegar hvergi varð
vart við hann í flóanum? Próflagnir Arn-
bjarnar Ólaf'ssonar syndu það líka bezt í
vetur, því að ekki varð hann var í sin net
allan marzmánuð út. Uppi á grunni (Njarð
víkurbrúnum) varð fyrst vart i netin, þeg
ar fai ið var að dreifa þeim úr Garðsjón-
um, eptir miðjan apríimánuð.
Innarlega í Leirusjó urðu menn varla
fiskvarir í net fyrst eptir að þau voru lögð,
sem líka sýnir, að fiskur var ekki þangað
kominn 1. apríl, því síður fariun þar fram
hjá. Þessu getur enginn mótmælt, sem
sjó etundaði í vetur og satt vi!l segja.
Áð þorskauet stöðvi fiskiun, þegar hanD
er i gönga, þykir fuilsannað af reynsl-
unni; að minnsta kosti þóttust menn sjá
glögg meiki þess þau ár, sem netamerkja-
línan var í giidi, og sömu verkanir munu
þau enn hafa á fiskigöngurnar, hvar sem
þau mæta þeim.
Naf'ni minn spriklar mikið út af þeirri
misprentun eöa ritvillu, sem stóð í ísafold,
nefnil. að »nr. 7« vildi ekki láta leggja
net, þar sem flskur aflaðist. Þetta var nú
reyndar seinna leiðrjett í biaðinu, og heflr
liann máske tekið eptir því, að það átti
að vera sfœraflskure.. En það var ofur-
eðlilegt, þó að nafni spriklaði út af þessu
orði; það heíir margur hirt minna sjer til
inntektar, þegar ástæðurnar að öðru leyti
eru veikar og málefuið magurt svo að því
liggur við horfalli.
Jeg get samt failvissað nafna minn um
það, að það eru miklu fleiri sjávarmenn
en Hafnfirðingar, seni hafa þá skoðun, að
þorskanet ættu aklrei að leggjast í Garð-
sjó, á meðan fl kur er i göngu, nje heldur
þar sem fœra-flskur aflast því bæði spilla
þau flskigöcgum: stöðva þær, og færaafla
er mönnum iíka ómögulegt að stunda inn-
an um net. Það sýndi sig bezt í vetur,
þegar netamenn lögðu net sín ofan yfir
stjórafæri og handfæri hinua, og hinir
(færamenn) urðu að draga netin upp og
skera þau utau af akkerunum, til að ná
sínu.
Það er færa-aflinn, en alis ekki netaveiðin,
sem á síðastliðnum 20 árum hefir orðið
drýgst sjávarmanninum; ekki af því, að
jeg telji kostnaðinn við þau svo gífurleg-
an, heldur af hinu, að þau árin eru orðin
serið fá, sem netatiskur gengur, en hin
Reykjavik, laugardaginm 17. okt, 1896,
miklu fleiri, sem enginn netafiskur fæst,
þó að þau hí-.fi verið íögð.
»Norsk Fiskeritidende« hefi jeg ekkisjeð,
og getur nafni minn því sagt mjer úr
þeim hvað sem honum synist; jeg er til
með að trúa því öllu saman. En jeg get
aptur á nsóti sagt honum frá því, að jeg
átti tal við norskan skipstjóra i sumar, sem
hafði verið 4 vertíðir á þilskipi við Lófót
í Norvegi, tíl að kaupa blautan fisk. Hann
fræddi mig á því, að þegar fiskur vatri
þar algenginn, væri hann ekki nema
mílu undan landi, eri með þor-k:met væri
þar aldrei farið lengra en */4 milu frá
landi; þá væri djúpið svo mikið, að menn
gætu ekki lagt net lengra undan.
Af því má ráða, að Norðmcnn geta aldrei
lagt net sín fyrri en íi.skur er genginn;
jrað er því ekki hætt við að þau spiUi
flskigöngum þar þóað þau geri þaðhjer hjá
os?, þar sem yfir allan flóann skaga í milli
er svo grunnt, að alstaðar má leggja þau.
Hitt, sem skipstjórinn fræddi mig um,
vitum við báðir: að þorskanet má aldrei
leggja þar sem haldfærum eða lóðum er
ætlað að vera og að viss skipatala er á-
kveðin í hverja veiðistöð, með ýmsum
fleiri strðngum reglum, sem okkar miklu
dugruiðarmönnum rnundi þykja þungt að
lifa undír. En þettu, verða Norðmenn að
lifa við og hafa sjáltír sett sjer þessi lög.
Hvort nokkur bieyting verður á fiski-
veiðasamþykkt okkar i ár, um það get
jeg engu spáö; en það þykist jeg vita með
vissu að þeir sjómenn fyrir sunnan Hafn-
arfjörð eru flein.sem engri breytingu hafa
óskað eptir, heldur en hinir, sem breyt-
inga hafa beiCzt; því að það er óhætt að full-
yrða, að ekkert það ár, sem net hafa verið
lögð 1. apríi, hafa menn misst af netaflski
fyrir það, að hann þá hafi verið genginn
fram hjá, en öll árin hafa sparazt mörg
hundruð krónur í árangurslausum neta-
kostnaði og netamissi.
Nafni barmar sjer út af því, að fjö’di
sjómanna sje »nú að streyma frá Faxaflóa
og flytja sig í önnur sjávarhjeruð lands-
ins, einmitt af því þeir mega ekki stunda
fiskiveiðar sem frjálsir menn vegna sam-
þykktanna«.
Þetta segir hann, blessaður fuglinn, og
undirskrifar 7. júlí; einmitt þá, þegar Öll
um er frjáist að nota hvaöa veiðarfæri og
hverja veiðiaðferð sem menn vilja.
Menn hafa í beztu afla árum að undan
fðrnu farið í ýms hjeruð landsins að sumr-
inu, til að leita sjer atvinnu; það heflr
við gengizt bæði fyrir og eptir að fiski
veiðasamþykktir komust hjer á. Meira að
segja, þeir fara þessi ár burtn á sumrin
úr þeim hjeruðum við sjóinn, þar sem
engin samþykkt á sjer stað: af Miðnesi,
Höfnum, Akranesi og jafnvel úr hinni
aflasælu Grindavík.
Þessi setnÍDg nafna míns er á likum
grundvelli byggð og sú, sem kemur næst
á eptir, er hann segir, að menn hafl »vitað
aflann vera við landsteinana á vetrarver-
tiðinni, en ekki mátt afla hans«. Hvenær
eða hvar var sá afli, sem hann minnist á,
upp við landsteina, og hvað varð urn þann
mikla fisk? Hvergi varð hans vart í fló-
anum. Skyldi hann allur hafa smogið í
gegn um uppgöngu-augað, sem gömiu
munumælin segja að liggi undir Vogastapa
alla leið til Grindavíkur? Þá er ekki að
undra, þó að góður afli væri í Grindavík.
Á fundi, sem haldinn var hjer i hreppi
10. þ. m., var sú spurníng borin upp fyiir
sjómönnum, sem þar voru saman komnir,
hvort nokkur þeirra hefði hugmynd um,
73 blað.
að fiskur hefði verið genginn og farinn
aptur 1. apríl síðastl vertíð? Kvaðst eng-
itm þeirra hafa minnstu átyllu til aðímynda
sjer, að þetta belði átt sjer stað nokkurt
ár, sem þessi síðasta samþykkt hefði gilt.
Og þá vil jeg spyrja: Hvaða ástæða er þá
tíl að breyta samþykktinni?
Það er annars ieiðinlegt fyrir mig, sem
allt af hefi haft miklar mætur á nafna mín-
um i Nesi, að sjá hann rita nafn sitt undir
það. sem enginn sjómaður vill samsinna;
þvi að góður sjómaður er hann þó, það játa
jeg En með ósancsögli þokast mál þetta
aldrei áfram i þá átt, sem hann vill.
Fróðlegt er að sjá, hvaða skoðun forfeð-
ur vorir höí'ðu um þorskanetalagnirnar
í sunnanverðum Faxaflóa fyrir rúmum 100
írura liðnum.
Konungsbrjef til stiptamtmanns Ólafs
St‘phensens, dags. 18 sept. 1793, segir
svo:
»Vjer Kristján VII o. s. frv. Þar eð Oss
allra undirgefnast heflr verið tjáð, að í
Gullbringusýslu innan Suðuramtsins eigi
sjer stað óregla, hvað þorskanetalagnir
snertir, þar sem þau sjeu lögð á móti fiski-
göngunni við landið í marzmánuði, og þeir,
sem búa yzt á Suðurnesjunum, leggi þau
allt of snemma móti fiskinum, svo að hann
með öllu hindrist frá að ganga lengra inn
í flóann, inn að hinum helztu þorskaneta-
stöðvum, þar sem fiskurinn gýtur, eða er
vanur að leggja. hrogn sín, og að mikill
hluti landsmanna, sem leiti þangað til fiski-
veiða, líði við það atvinnumissi og_ afla-
tjón; eins og einnig að sjómenn frá Álpta-
nesi áseilist Strandarmenn með því að inni-
loka þeirra bcztu veiðistöð, hinn svonefnda
Stapa, með þorskanetum, þar sem þau, að
sögn, ekki hafa veiið lögð áður, og eyði-
leggi þannig allt færafiskirí fyrir þeim;
einkum er tjáð að Leirumenn, þrátt fyrir
þar um gjörð forboð, alveg án nokkurrar
reglu og eptir eigin geðþótta, brúki þorska-
net, og að þeir með því gjöri þeim mönn-
um tjón með sínum óleyfllegu þorskaneta-
lögnum, sem innar búa og stunda flski-
veiðar, svo viljum Vjer, til þess að afnema
ofannefndar misbrúkanir, og fleiri slíkar,
sem farnar eru að tíðkast, sem og til þess,
að koma á fastii og betri reglu á þorska-
netalögnum í Leirusjó, Keflavík, Njarðvík
og undir Vogastapa, allranáðugast hjer
með fyrirskipa:
1) skulu þorskanetalagnir með öllu vera
afnumdar og bannaðar í Leirnsjó og Garð-
sjó, sem liggur fyrir sunnan Leirusjó, og
enn þá nær hinni fyrstu göngu fiskjarins
fram með landinu. Þó skalt þú, ef slíkt
gæti álitist mega eiga sjer stað, án skaða
fyrir hina aðra þegna vora í landinu.hafa
heimild til, eptir kringumstæðum, að leyfa
ábúendum á hinum þremur jörðum í Leir-
uuni. nefnilega: Gufuskálum, Stóra-Hólmi
og Hrúðurnesi, hverjmn fyrir sig að gjöra
út eitt skip með 6 netum; skal hvert net
vera 30 faðma langt, og að leggja þau í
Leirusjó. Skyldu ábúendur þessara jarða
vilja brúka fleiri þorskanet, skal þeim
heimilt að leggja þau fram undan Njarð-
vík og Keflavík, innan þeirra miða, sem
tiltekin verða fyrir Njarðvík og Keflavík.
2) Hvað snertir Keflavik og Njarðvik,
þá viljum Vjer leyfa, að þorskanetalögnum
sje haldið þar áfram enn þá í nokkur ár til
þess að fa frekari vitneskju um, hvort
þær gjöri mönnum skaða eður ekki; en þó
með þeirri ákvörðun, að netin sjeu ekki