Ísafold - 19.12.1896, Blaðsíða 2

350
fjekk í Hammerfest 21. ágúst hraðskeyti frá
Skarfey, að »Fram« heföi komið þar um nótt-
ina, og ekkert væri aS«. — —
Þegar þeir Nansen og Johansen skildu við
»Fram«, seldi hann Sverdrup í hendur öll
völd á skipinu og þar meS ýtarlega fyrirsögn
um, hvaS gera skyldi, hvað sem aS höndum
hæri. Þar stóS meðal annars, aS ef eitthvaS
bæri þaS að höndum, aS yfirgefa yrSi skipiS,
skyldi þeir reyna að komast til Franz-Jósefs-
lands og Spitzbergen. Þar skyldu þeir hlaða
vörður sem víSast, þar sem mest bæri á, og
láta í þær frásögn um ferSalagið. HiS sama
áttu þeir aS gera, ef ísinn bæri skipiS aS
austurströnd Grænlands, og áttu þeir aS halda
þaSanannaðhvort til Islands, eSatilhinna dönsku
bygSa fyrir vestan Hvarf. Loks mælti Nan-
sen fyrir um, hvað þeir ættu aS reyna að
hafa með sjer, ef þeir yrðu aS yfirgefa »Fram«,
og hvernig halda skyldi áfram vísindalegum
rannsóknum og athugunum.
Þeir vörSu sumrinu (1894) til þess aS búa
vandlega undir sleðaför á ísnum, og munu
varla nokkrir norSurfarar hafa verið nokkurn
tíma betur viS búnir aS yfirgefa skip sitt.
í lok marzmánaSar (1895) tók aS losna um
ísinn; og þegar leiS á júlímánuð, var megnið
af »Fram« í auðum sjó. Það var ekki nema
skuturinn, sem var rígfrosinn í stórri ísspöng,
er margreynt hafSi veriS aS sprengja meS
púðri, en tókst ekki. Loks fór skipið að losna
einhvern dag og rann fram í sjóinn, eins og
það væri að renna af bakkastokkum, en skips-
höl'nin æpti fagnaðaróp. En eigi átti skipið
lengi lausninni að fagna. Það var orðiö inni-
frosta í ísnum aptur í ágvístmánuði.
ísinn rak jafnt og þjett vestur á bóginn
með »Fram« í sjer, fyrst seint nokkuð, en
herti síðan á skriðinu, þangað til það stöðv-
aðist, er á leið sumar, af vestan-átt og útsunn-
an, og tók jafnvel að reka aptur á bak, í
landnoröur. En þegar kom fram á haustið,
fór aptur að reka í vestur og hjelt því áfram
allan veturinn. Hinn 16. október var skipiö
statt á 85°27' norðurbreiddar og 86° austur-
lengdar. Nokkrum dögum seinna komst skipið
enn lengra norður, en þá var ekki hægt að
mæla hnattstöðu vegna dimmviðris. Eptir það
tók ísinn að reka suður á bóginn og vestur,
þangað ti! í miöjum febrúar 1896; þá stöðv-
aðist rekið aptur af sunnanátt, er hjelzt fram
í maí; þá tók enn að reka suöur á bóginn, og
19. júlí var skipið komiö á 83°14' norður-
breiddar og 14° austurlengdar. Þá tóku skip-
verjar til að reyna að losa það vír ísnum.
Hefði það ekki tekizt, heldur rekið áfram í
sömu átt, mundi þá hafa borið að Grænlandi
austanverðu.
Allt af var ísinn að skrvífa skipið upp eða
niður, og voru einna mest brögð að því í
júnímánuði 1896. Skipið lyptist upp að stað-
aldri tvisvar í sólarhring af áhrifum flóðs og
fjöru, stundum svo hátt, að sá undir botninn
á því. En ekki brakaöi einu sinni í því, og
höfðu skipverjar fullan svefnfrið, jafnvel þeg-
ar mest gekk á. Skipið hallaðist ofurlítið á
annan bóginn, þegar ísinn skrvifaði það upp,
en aldrei meira en 8 stig.
Ekki var kuldinn meiri að vetrinum til en
við hafði verið búizt, en þó meiri en á Franz-
Jósefslandi, þar sem þeir Nansen höfðust við.
A sumrum var hitinn stöku siunum lítið eitt
fyrir ofan þámark, en optast rjett í kringum
það. ltaki í lopti mjög lítill og regn auðvit-
að mjög fágætt.
Norðurljós voru mjög tíð í allri ferðinni,
sáust optast nær á hverri nóttu, ef heiðskírt
var. Stundum var eins og allt loptið stæði í
björtu báli. Litbrigðin og geislaflögrið mjög
dýrðlegt á stundum; en ekkert hljóS heyrðist.
Sjávardýpi var hið sama og áður, þangaö
til lengra dró suöur, í námunda við Spitz-
bergen. SömuleiSis var lítil sem engin breyt-
íng á hitanum í sjónum, nema hvað hin hlýja
vatnsfúlga lá heldur dýpra, er vestar dró.
Heilsufar skipverja var alla tíð óvenjulega
gott. Þeim varð aldrei meint, annað en lítils
háttar í maganum örsjaldan, eða af öðrum
ómerkilegum smákvillum. Skyrbjiigur gerði
aldrei vart við sig, og mun aldrei gera á slík-
um ferðum, sjeu vistir nógu forsjállega valdar.
Ekki var auðhlaupiö að því að losa »Fram«
vir ísspönginni, sem skipiö var frosið niðri í;
varð að grafa púöurholur í ísinn og sprengja
með tundri hvað eptir annað. Og er slvipiö
var losnað úr klakalæöingnum, var sú þraut-
in eptir, og hvin ekki auðveldari, að hafa það
út úr ísrekinu. Sumar spengurnar voru svo
stórar, að eigi sást vit yfir í kíki. Virtist opt
mjög á tvær hættur teflt í þeirri kreppu; þó
hafði skipiö sig að lokum áfram, fullar 150
jarðmálsmílur, innan um tómt hafísrek, og 13.
ágúst, sama daginn sem þeir Nansen komu
til Vargseyjar, komst »Fram« í auðan sjó.
Álygar.
(Landskjálftamálefni).
Herra ritstjóri! Jeg leyfi mjer að biðja um
rúm í heiðruðu blaði yðar til þess að and-
mæla tveim atriðum í grein einni, er Jón Sig-
urðsson í Þjóðólfshaga hefir ritað í 49. tbl.
»Þjóðólfs« þ. á.
Þar er komizt svo að oröi, að Holtahrepps-
menn hafi næstum algjörlega farið á mis við
verkamenn þá, er sendir voru hingað austur
til hjálpar mönnum, er tjón biðu af landskjálft-
unum, því þeir hafi að mínu fyrirlagi farið
upp á Land eða austur á Rangárvöllu, ekki
sízt á ríkisbœina.
Sannleikurinn er sá, að jeg sendi að eins
einn mann af verkaliði samskotanefndarinnar
austur á Rangárvelli — til bláfátæks frum-
býlings —, og að jeg hef ekki ráðstafað öör-
um mönnum á bæi í Landmannahreppi en
minum heimamönnum. Verkamönnum þar
skipti á bæi hinn alkunni dugnaðarmaður
Eyjólfur sýslunefndarmaður Guðmundsson í
Hvammi.
Ástæðan til þess, að Holtamenn fengu ekki
fyr mannhjálp en raun varð á, var sú, að þeir
almennt hjeldu áfram heyskap fram und-
ir fjallferð, og áleit jeg þá því ekki hjálp-
arþurfa.
Þá er það ekki rjett hermt, að »fulltrúi sveit-
arinnar» hafi vísað Þykkbæingum á bug hjeð-
an úr hreppnum. ÞaS gjörði jeg, og þóttist
bæði hafa heimild til þess og fulla ástæðu,
því þeir komu hingað fyrir síðasta !andskjálft-
ann, en í honum urðu spellin mest hjer í
hreppi.
Atriði þessi hef jeg leiðrjett af því, að jeg
álít að þeir, er gefið hafa fje til hjálpar mönn-
um á landskjálftasvæðinu, eigi heimtingu á að
fá upplýst, hvernig því hefir verið varið.
Onnur atriöi í grein Jóns tel jegekki svara-
verð.
Árbæ, 14. nóvbrm. 1896.
Magnús Torfason.
Ágrip af
ferðaáætlun landpóstanna 1897.
Tafla þessi, er hjer fer á eptir, mun flestum
einhlit, þótt sleppt sje hinum minni háttar póst-
stöövum. Hún hefir meðal annars þann kost, að
sjá má á augabragði, hvern frest þarf til þess,
að fá svar aptur, hjer um bil hvert á land sem
skrifað er.
Skammstafanir. Hj.h. = Hjarðarholt. ísaf.
= Isafjörður. Gr.st. = G-rimsstaðir (á Fjöllum).
Seyðf. = Seyðisfjörður. Kh.kl. = Kirkjubæjar-
klaustur. Bj.n. = Bjarnanes.
M — *► ÖrS_Q S S O tíO - *8 -H *tí >: 03 CÖ <V Oö a c ",-S *‘= -O I' o • n8H S Cð h •»—»•(—». ” CQ O M «0
Ph aoflDcoioa>cO’^cogot'-Tt<<Mcoaoc} O'l C'l tH t-H Oi (01 tH (01 rH
S* S s? •5» s •flð’Ö ~C* £ 8 ~8 C 8 X . Hf » flð <V <31/ ö 53 -Ö -8 -d O0 Ph P 2 •r-»«M H Cð C •<—»•■—CO Cft O flrti Þ-coiocqaoHmt-iocioocpa OIPIHH OIOItH CNH
® G b'^-3 60 -| 2 • r~»• r—i6*—< H flS P g •r-í.pi.-co -03 [fl O fl 'tj
(NClOt'-HiOÞ'CCCOHOOlOHH (M Ol H H (M H Ol H (M H
u h •<s> •flð 0 jan fehr mrz apr apr maí júni júlí ág ag spt spt okt nóv des
(11 — 03 HH Ol Ol tH (M H (M M H ri
*© ft 1 ■as tí H <3 -H J_3 -H> þ- co 3 "2 3 3 -^d bJD p* -o O • 1—»«H 8 P Cd ÍH •r-»*r-».p%-c3 tfl Cfl O fjrtí
é W (MÞ-IMOHtH^OOCOOMCOCOCO — (M (M H (MIOH (MriHH
£ 'Oj'rS d H f-i "’O 'C2 8 *~,~l -H -H> r- CX • r—8 eð 8 8 *r-»-r-»-tra -cð co O O 8 h8
W OH'XHiOOOÞ-OXOiOOOO 5 Ol (01 H t-H (M rH rH (M tH (M (M (Ol
— X •flC fi .U •—s jan fehr mrz apr apr maí júni júlí ág ag spt spt okt nóv des
1 O O O lO Q O O M lO CO H Ji O O O (M H TH (M(MH (Mh(M(M(M(M
'Ö •flj S 8,0 £ 2 H 'd 8 C X . h> h> > co d © 8 8 ^ d -3 -8 PH P.^ '2 • i—»«h 8 8 cð 8 •P»»h»*i—»-d m cn O 88
COOCOOKMiOiOÞ-HOOir, lOCOW tH (M (M tH (M CO tH CM H rH t—i
•<s> '-3 eð •flC'Ö 8 o dl ^ H *H! rr ri -r-i i -> | xn .2» o o a 0-1 a *P *P -8 Ph P<-^ “2 rH ^«h «*-< 8 co 8 —,-co c« co O 8 “
'o l>COiO(M(DOHCOlHiO(MOOt-Þ* (M <M H H (M (M H (M tH
■'r > a « 1 1 HlÍ a -S
CO 03 H X Ol O O O Ol O ls* a (M (M (M(MHH (M <M (M H CO H
M 8 >> 8 8 -H 1 "H r- Cfl § ’S q 3 £< S -c= -B '2 •r-»«*H 8 8 Cð 8 •I—**I—»-CÖ -cS M co O 8 0
Ph ^H(DO*tí(j3COCOHa3l>'X'(DCOCO tH tH CO (M tH (M tH (M tH rH tH
s “glð £ -h 8 >3 í? '2 8 8 *'l~l -*j -*—> > cfl c<3 ’o 8 8 8 'P -8 tiO P* (=V-M ‘g rS • r—»«h 8 8 8 8 •=»■-—».,—,*flc tfl tfl O 80
5 Sí •cá tJl OÞ*(MOO(M(MCO(OOTj(CO(MOO t-i CM <M th (M (M rH (Mth
‘u •cö g g -g | £,2 g « ~ 60 6C-S.S S
< (MOCOCO(MiO(DMMHOI>iOHH CO (Nl tH tH (M tH C'l tH (01 tH
U c •oi •flðw* f* m* sl I g-ll-§3 8 •r—»«M 8cð88 •r-».f-»-CO -co co O O 8 T3
(J1 o (MXCOI>H(MHiOt>>iOCOH(M(M(M Ol H H (M H <M H (M (M (M
a 1 fn 'flðtd • u S-S 1 g-P.'1'l-l S •<—»«H 8 8 eð 8 .8».8»-8 -M Cfl tfl O 80
’S SJ (n O Ol H H iO H O O Ol O CO O O O O ! tH tH (Ö1 tH Ol (M Ol rH tH tH
«0 <6 •flí S-g § p-g'lls *>*>'£,;£ C5-o g •r-»«P 8 8 8 S .8».8,-8 -cd m O o 8 O
a ro tn OKMb-HiOOiOiC-OGOOiOOOO (M (M H H (M H H (M H (M (M (M 1
u © yA . h ■flð m & ú S-S 1 I1I-I5 bcec-g.SS-1 8 •r-»«p 8 8 8 8 -8» .8,-cð -03 cfl 0 0 8 rc
$ <M co co tH H (M H t- iO CC (M (M (M (M ! <M H H (M tH (M tH (M (M <M
'Ö fO < 8 _Q H J— 8 8» -*-s -*-i -H> in U 8*Ph2.§-8 bD Ph p^-8 -O qj •r—»«*—< 8 8 8 8 • 1—>■'—>-8 -8 co co O 8 Ttí t— COOO(MCPXt-(7iCOHa5l>t>t-l> tH tH (01 tH (01 Ol (Nl rH tH tH
£ títí .1.42 S S §• Sg-'Srg •§ J
U) OOHOOHHOlXOCOOlHOO tH (M tH T—1 (M <M H (M h
•flC — -h > ö Jq.3 2 fc'‘3'3"33 6n'S "S-0 ífl 8 0 0 a h- 8 d-8-8 rr rM"~j 2 • >—»«♦_, «f_i 8 8 8 8 •'—••r—s-03 -8 co 0 8 hO
P3 ^HrjiO^Þ-WCC^HOCOt^COCO Ol Ol rH Ol rH <M tH CO tH
s * Sí •oð M tf Sl I 1 £<111 ececUU|-| 8 • r—»«*—1 8 8 8 8 -8».8,-8 -cð co m 0 8 Htí ■^OCOWCOiOiOiOHOt-OKOOKM tH (M (01 tH 01 vH Ol tH rH rH
u a •flÖ -r-5 g'g'g I p<l-g-g-'3 et)P<P-3|-| 2 •r—»«*H «4H 8 8 8 • 8» • 8»• 8»-co co co 0 8 O
ji -þj 0>OCO-+<aOTH(M(Mao<X>HjHCO(MGOCO tH (M (M th h (M (M tH (Mth
-ji a •<s> •flð'd s s sl 1 &T11-tí • r—»• r—»«*H 8 «3 8 8 .8»t-»-8 -C3 Cfl O fl 8 COO(Mt-(MiOt-OCOOOt-OHH (M (M H H (M H <M H (M H
e8 1 rií « £ §1 £<111 ep*>tí.tU<-| 8 *r—»«*H 8 8 03 8 ,r-».t-»-8 ® M CO O 08
a 4- £ •M 8 O co X CO lO O O (M o CO t^ O (Ol (M tH (M <M tH (01 (M (M H tH rH
J1 © ■flð mlt rjdd 2 *“■ X 5 8X3 t -H H -H í> Cfl cð <V <V d Pi fl -8 -S -d ^ Pi P-r^ *P ^ •8»«h «*H 8 8 8 'r—»»r—»• 8»—8 Cfl Cfl O flo
O lO X ^ 05 H Ol (MOOCOrtHCOCMGOCO H (M (M H H Ol öl H (M H
V ^M •03 -ri ■h > ÖÖr0^^íéð8ÖX»»_t-HH3!>co 8 8 <D ö ^d d*P*8 tUD p 'O <v •'—»•’—»«h 8 8 8 8 •-—»•8,-8 -8 co O 8 rO
Pí ^OCOCOCOCOCOÞ-^HOCOt-OKN COíMhh (Mh(MhoOh