Ísafold - 03.07.1897, Side 3

183
að vjer þiggjnm boöið. Gerurn nú ráð fyrir
að vjer þiggjum það ekki.
Hvað þá?
Annaðhvort verSum vjer að halda áfram
sjálfstjórnarbaráttunni við stjórn, sem oss er
andvíg í hugsunum, orðum og gerðum, eins
og vjer gerðum fram að síðasta. þingi með
stjórnarskrárfrumvörpum og a.lgerðu vonleysi
um árangur, eða vjer trjenumst upp á öllu
amstrinu og leggjum árar í bát. Hvorttveggja
er jafn-vænlegt til sigurs. Hvorttvegja leiðir
til jafnvirðulegra úrslita á baráttunni fyrir
sjálfstjórnarrjetti þjóðar vorrar!
Því að það verða menu að hafa hugfast,
enda er það öllum mönnum vitanlegt, að ann-
hvort verðum vjer að sætta oss til bráðabirgða
við það sem nii byðst, eða fá ekkert um lang-
an aldur að öðrum kosti. AnnaShvort er að
reyna nú þessa nýju ieið, eða halda áfram út
í sömu vonleysisógöngurnar og' áður.
Og einmitt með hliðsjón á sjálfstjórnarbar-
áttu vorri á ókominni tíð er vert að gefa því
fullar gætur, að með þessari breytingu er oss,
auk annara hlunninda, boðinn nýr kastali,
nýtt vígi í stríðinu. Því að ólíkt eigum vjer
óneitanlega aðstöðu, þegar vjer höfum stjórn
vora til fylgis við oss gagnvart Dönum, eða
þegar vjer, eius og að undanförnu, höfum ráð-
gjafa vorn, sjálfan dómsmálaráðherra Dana,
ef til vill fyrir vorn helzta andstæðing.
Er það hyggileg herstjórn að þiggja ekki
vígið? Að öllum jafnaði eru menn að sækjast
eptir kastölum á ófriðartímum.
Alþingi sett.
Landshöfðingi setti þingið í fyrra daga, eins
og til stóð, í umboði konungs, að undangeng-
inni guðsþjónustu í dómkirkjunni og stje Sig-
urður próf. Jensson í stólinn. Þingmenn voru
allir komnir og viðstaddir. Ben. Sveinsson
hrópaði: lengi lit'i konungur vor Kristján hinn
níundi, og rómaði þingheimur það á venjulegan
hátt. Landshöfðingi las upp og lagði fram
boðskap þann frá konungi til alþingis, er hjer
fer á eptir.
Með fundarstjórn hins elzta þingmanns, Sig-
hvats Arnasonar, voru kosnir fyrst embættis-
menn í samein. þingi, forseti
Hailgrímur Sveinsson
biskup, og skrifarar Sigurður Stefánsson og
Þorleifur Jónsson.
Þá skipuðu þingmenn sjer í deildir, og kusu
neðri-deildarmenn sjer forseta
Þórhall Bjarnarson
lektor, og skrifara Einar Jónsson og Klemens
Jónsson; en efri deild forseta
Árna Thorsteinsson
landfógeta, en skrifara Jón A. Hjaltalín og
Þorleif Jónsson.
Boðskapur konungs til alþingis.
Vjer Kristján hinn Níundi, af Guðs náð
o. s. frv.
Vora konunglegu kveðju!
Vjer þökkum hjartanlega fyrir hinar góðu
oskir til handa Oss og Vorri konunglegu ætt,
er neðri deild alþingis hefur tjáð Oss í ávarpi
td Vor, og Vjer metum mjög mikils hollustu
þá, er þar og svo opt áður hefir komið fram
við Oss af hálfu alþingis.
Vjer höfum mjög alvarlega hugleitt þings-
ályktanir þær, er báðar deildir alþingis hafa
samþykkt og mælt er fram með í ávarpinu til
Vor, þar er skorað er á stjórn Voraaðkoma
til leiðar mikilvægum breytingum á stjórnar-
fyrirkomulagi hinna sjerstöku íslenzku mála,
en Vjer höfum eigi sjeð Oss fært að taka þær
til greina, og eru til þess þær ástæður, er ráð-
gjafi Vor fyrir Island mun skýra frá á öðrum
stað.
Hinsvegar mun alþingi í ýmsum lagafrum-
vörpum, er nú verða fyrir það lögð, mega sjá
vott um tilraunir Vorar og stjórnar Vorrar til
þess í samvinnu við þingið að efla og vernda at-
vinnuvegi Islands, bæta samgöngur þess og gæta
heilbrigðis almennings og einstaklinga og viuna'
þannig að framförum í þeim greinum, er mest
um varðar fyrir landið nú um stundir.
Oss hefur verið það sönn ánægja að taka
eptir þeim framförum, er orðið hafa þegar í
þessum greinum á síðustu áratugum, og er
það von Vor, að sá apturkippur, er hætt er
við að hinir skaðvænu jarðskjálptar síðastliðið
haust kunni að hafa í för með sjer fyrir þau
svæði, er þeir gengu yfir, reynist skamm-
vinnur.
Með innilegri ósk um að starfi alþingis verði
landinu til hamingju og blessunar, heitum Vjer
því hylli Vorri og konunglegri mildi.
Ritað í Amalíuborg 21. maí 1897
Christian R.
Rump.
1 gær var ekki annað gert en að landshöfð-
ingi lagði stjórnarfrumvörpin öll, þau er fyr hefir
getið verið hjer í blaðinu, 22 alls, sinn helm-
ingiun í hvorri deild. Sömul. lagt fram eptir-
farandi stjórnskrárbreytingarfrv. frá dr Valtý:
Prumvarp
til stjórnarskipunarlaga
um breyt ngar á stjórnarskrá um hin sjer-
staklegu málefni Islands, 5. janúar 1874.
Flutningsm.: Valtýr Guðmuudsson.
I stjórnarskrá um hin sjerstaklegu máleíni
Islands, 5. janúar 1874, breytist 3., 25., 34. og
61. gr. ásamt 2. ákvörðun um stundarsakir
sem hjer segir:
1. gr. 3. grein orðist svo: I þeim málefn-
um, sem getið er í fyrra lið 1. gr., ber ráð-
gjafinn ábyrgð á stjórnarathöfninni. Aþingi
kemur fyrir sitt leyti ábyrgð fram á hendur
ráðgjafanum eptir þeim reglum, sem nákvæm-
ar verður skipað fyrir um með lögum.
2. gr. 1. liður 25. gr. orðist svo: Fyrir
hvert reglulegt alþing, undir eins og það er
saman komið, skal leggja frumvarp til fjárlaga
fyrir ísland fyrir tveggja ára fjárhagstímabil-
ið, sem í hönd fer. Með tekjunum skal telja
bæði hið fasta tillag og aukatillagið, sem sam-
kvæmt lögum um hina stjórnarlegu stöðu Is-
lands í ríkinu, 2. janúar 1871, 5. gr., sbr. 6.
gr., er greitt úr hinum almenna ríkissjóði til
hinna sjerstaklegu gjalda Islands, þó þannig,
að greiða skuli fyrirfram af tillagi þessu út-
gjöldin til hinnar æðstu innlendu stjórnar ís-
lands, eins og þau verða ákveðin af konung-
inum.
3. gr. 34. gr. orðist svo: Ráðgjafanum fyr-
ir ísland skal heimilt vegna embættisstöðu
sinnar að sitja á alþingi, og á hann rjett á
að taka þátt í. umræðunum eins opt og hann
vill, en gæta verður hann þingskapa.
Ráðgjafinn getur einnig veitt öðrum manni
umboð til að vera á þingi við hlið sjer og láta
því í tje skýrslur þær, er virðast nauðsynleg-
ar. I forföllum ráðgjafa má veita öðrum um-
boð til þess að semja við þingið.
Atkvæðisrjett hefir ráðgjafinn eða sá, sem
kemur í hans stað, því að eins, að þeir sjeu
jafnframt alþingismenn.
4. gr. 2. málsgr. 61. gr. greinar orðist svo:
Nái uppástungan um breytingu á stjórnar-
skránni samþykki beggja þingdeildanna, og
vilji stjórnin styðja málið, skal leysa alþingi
upp og stofna til almennra kosninga af nýju.
5. gr. 2. ákvörðun um stundarsakir orðist
svo: Þangað til lög þau, er getið er í 3. gr.,
koma út, skal hæstirjettur ríkisins dæma mál
þau, er alþingi höfðar á hendur ráðgjafanum
fyrir Island, eptir þeim málsfærslureglum, sem
gilda við tjeðan rjett.
Gufuskipið Jyclen, 400 smál., skipstj. C.
Lund, kom hingað í nótt frá IVIiddlesbro með kol
og salt. Það er aukaskip landsútgjörðarinnar;
átti að vera »Constantin«, en hann forfallaðist.
Með skipinu komu 2 Englendingar og cand. theol.
Friðrik Hallgrimsson (bisknps).
Frá útlöndum frjettalítið. Friður ekki full-
gerður enn með Tyrkjum og Grikkjum. Það eru
sendiherrar stórveldanna í Miklagarði, sem eru
að sjóða hanu saman, með soldáni. Mælt er að
Tyrkir haldi eigi síður ótæpt á herbúnaði og muni
hugsa helzt til, að halda Þessaliu.
Bmbættisprófi við háskólann í guðfræði
lauk 12. f. mán. Friðrik Hallgrímsson með 2.
einkunn (laud II.).
Heimspekispróf eða forspjallsvisinda við
háskólann tóku í f. m.: Guðm. Björnsson, Guðm.
Finnbogason og Halldór Júlíusson með ágætis-
einkunn; Steingr. Matthíasson, Arni Þorvaldsson,
Edvald Möller og Skúli Magnússon með 1. eink.,
og Sveinn Hallgrimsson með 2. eink.
Heiðurssamsæti. Milli 40—50 bæjarmenn,
embættismenn og háskólagengnir menn (flestir)
hjeldu dr. Finni Jónssyni háskólakennara sam-
sæti í gærkveldi á hótelinu ísland. Síra Jón
Helgason mælti fyrir minni heiðursgestsins, en
hann fyrir minni Islands. — Dr. F. J. leggur af
stað í næstu viku landveg norður á Akureyri.
Utför Jóns Olafssonar útvegsbónda mánudag
5. júli kl. 11 ‘/a.
Á morgun verður EKKI haldin eptir-
middags-guðsþjónusta.
Takið eptir. Enginn af þeim, er auglýst hafa
hestajárn eða aðrar smíðar, selur eins ódýrt og
undirskrifaður. Sömuleiðis ljábkka, sljettunar-
spaða, grjótverkfæri, þakrennur, olíubrúsa,
tekvarnir, torfljái og margt fleira, sem hvergi
fæst nærri eins ódýrt.
Allar smíðar, fljótt og vel af liendi leystar.
Kristófer Sigurðsson
járnsm., Rvík.
Bnndizt hefir reiðbeizli á veginum úrtirinda-
vík og niður í Almenning. Rjettur eigandi má
vitja þess, hjá Bjarna Pjeturssyni í Hafnarfirði,
en borga verður hann þassa auglýsing.
MAÐUR, sem er alvanur skrifstofustörfum og
hefir góð meðmæli, óskar að fá atvinnu. Ritstj.
vísar á.
Fundizt hefur silfurbúin svipa á Laugarvegi
Ritstj. visar á finnanda.
UflP Seltirningar geri svo vel að vitja
ísafoldar í afgreiðslu blaðsins (Austur-
I str. 8), þegar þeir eiga leið um.