Ísafold - 01.08.1900, Page 3

191
aftur. Hann getur vel verið «á8trík-
ur eiginmaður, faðir og húsfaðir«, einB
og stendur í líkræðunum; hann getur
vel verið námsgáfna-jötunn og lærdóms-
hít; en um landsmál er honum áreiðan-
lega svo ósýnt, sem framast má verða,
með þar af leiðandi ósjálfstæði (sbr.
t. d. hringsnúning hans í bankamál-
inu, skemst á að minnast). það er
ekki nokkur minsti efi á því, að meira
erindi mundi hann ekki eiga á þing
né betri för gera þangað en andlegur
félagi hans, búvitringurinn í Gröf (-
Eeykjakoti). Hann (B. B.) erhonum
þó sjálfsagt greindari og skynbetri á
landsmál.
Tilraunir hafa verið gerðar til þess
að vekja óánægju í K j ó s a r- og G u 11-
bringusýslu með þingmensku
Jóns skólastjóra þ>órarinssonar, ger-
samlega að ástæðulausu. Sérstaklega
hefir honum verið fundið það til for-
áttu, þótt ótrúlegt sé, að hann hafi
reynt að styðja skólastofnun þá, sem
hann sjálfur veitir prýðisgóða forstöðu,
með svo lágum launum, að hann gætí
ekki framfleytt sínu mikla skylduliði,
ef hann stundaði ekki jafnframt aðra
atvmnu af atorku og fyrirhyggju.
Ekki hefir hann verið að ásælast
landssjóðs fé fyrir sjálfan sig, heldur
leitast við að gera nemendum sem að-
gengilegast að nota þá góðu tilsögn,
sem á boðstólum er við þennan skóla,
og jafnframt búa svo um hnútana, að
stofnanin sé sem óhultust. Sannleik-
urinn er sá, að töluverð eftirsjón væri
að J. þ. af þingi, eigi að eins fyrir
þá sök, hvað hann er skýr maður og
samvizkusamur, heldur og vegna þess,
að hann ber alþýðumentamálið meir
fyrir brjósti og hefir meira vit á því
en flestir, ef ekki allir þingmenn aðr-
ir. Málskrafsmaður er hann enginn
á þingi, þó að hann sé mjög vel máli
farinn; hefir enga freistingu til þess
að láta mikið á sér bera og lengja
þingtíðindin með mælgi. Stök slcamm
sýni væri það, að telja það þingmensku-
löst á honum, sem er mikill kostur,
eða meta landsmála-áhuga hans eða
annara þingmanna eftir skrafinu einu
á þingmannabekkjunum.
Litill vafi getur á því leikið, að
J>órður læknir Thóroddsen verði end-
urkosinn. —Nýju þmgmannaefnin hafa
að líkindum öll nokkurt fylgi, að und-
anteknum Gísla búfræðing og »kaup-
manni«. þingmenskuhugur hans vek-
ur hlátur mikinn, hvar sem á hann er
minst, og fráleitt fær hann nokkurt
atkvæði, með því að hann er ekki
sjálfur kjósandi í kjördæminu.
Bæjarstjórnarfundir.
Samkvæmt tillögu fjárha> snefndar
samþykti bæjarstjórnin fundi 5. þ.
mán. að taka tilboði stjórnarinnar um
sölu á gamla kirkjugarðinum fyrir
600 kr. í landssjóð með svo feldu móti,
að bænum væri þá fengin skilyrðis-
laus eignarréttur að kirkjugarðinum.
Nefnd kosin til að íhuga erindi frá
Mr. Payne um að fá leigðan eða keypt-
an veiðiréttinn fyrir kleppslandi: form.,
Tr. G. og Jón Jensson.
Bæjarstjórnin vildi ekki taka til
greina málaleitan frá W. Christensens-
verzlun um að hætt verði við fyrir-
hugað lóðarnám frá verzluninni vegna
vegalagningar ofan að sjó fyrir aust-
an geymsluhús hennar, samkv. álykt-
un á næsta fundi á undan
Tr. Gunnarssyni greiddar 80 kr.
fyrir viðgerð á Ves^urgötu, er hann
hafði á hendur tekist.
Lagt til af formanni, að veittur væri
styrkur úr bæjarsjóði til sómasamlegr-
ar viðtöku hinna dönsku stúdenta í
næsta mánuði.
H. Andersen skraddara veitt sam-
kvæmt tillögu erfðafestunefndarinnar
viðbót við erfðafestuland hans vestur
á bóginn og niður til sjávar, um
dagsl., gegn 8 álna eftirgjaldi fyrir
hverja dagsláttu á ári og með þeirri
kvöð, að bærinn áskilur sér rétt til að
leggja veg yfir landið ofan tii sjávar,
endurgjaldslaust til erfðafestueiganda.
Nefndin í málinu um veiðirétt fyrir
Kleppslandi skýrði fró, að Mr. Payne
fengist ekki til að láta fyrir hann það,
sem bæjarstjórnin óskaði helzt, nefnil.
Bústaði, heldur að eins peninga, 150
pd. sterl. Sömu nefnd þá falið að í-
huga til næsta fundar tilboð frá Bjarna
snikkara o. fl. um leigu á veiðiréttin-
um og gjöra tillögu um rnálið.
Sótari bæjarins vildi fá 200 kr.
launaviðbót handa aðstoðarmanui, en
annar maður, Jón G. Sigurðsson, bauðst
til að taka að sér sótarastörfin fyrir
100 kr. minna en sótarinn nú fer fram
á. Báðum erindum vísað til bruna-
málanefndar til íbugunar.
Beiðni frá Jes Zimsen, Hannesi
Thorarensen og Jóh. Nordal um út-
mælingu á erfðí-festu, 1 dagsláttu vest-
anvert við Melblett nr. 2, frestað til
næsta fundar.
Samþykt brunabótavirðing á húsi
Árna Gíslasonar pósts á Lækjarbakka,
2544 kr., og á húsi Hallgr. Melsteds
bókavarðar 3425 kr.
Veittur alt að 800 kr. til kostnaðar
við heimsókn dönsku stúdentanna.
Jón Jensson kosinn í veganefnd í fjar-
veru Sig. Thoroddsen.
Afráðið að fresia fyrst um sinn
þetta árið viðgerð á rennu í Austur-
stræti, er áætlaðar voru til í vetur
1200 kr.
Til umbóta á girðingunni kring um
Austurvöll skyldi verja alt að 60 kr.
Fara skyldi þess á leit við lands-
höfðingja, að bærinn fengi í vinnu
verkfræðing landsins næsta sumar um
alt að 2 mánaða tíma.
Ófrýnilegar aðfarir.
--- — ,
Atkvæðasmölunin hér í bænum fyr-
ir Tryggva bankastjóra Gunnarsson er
fremur rekin af kappi en forsjá. Nú
hefir hún farið fram eitthvað á aðra
viku að minsta kosti, og »kaupmaður«
einn hefir lokað búð sinni 6 daga, að
sögn, meðan hann hefir verið á mesta
erlinum. Árangurinn nauðalítill af
því vikuverki, enda alt bvað öðru
samboðið: raarkmiðið, að bola frá
þingmensku hér í bæ einum af nýt-
ustu og sjálfstæðustu mönnum, sem á
þingi sitja; traustið, sem menn hafa á
þessum senlimanni fyrir vitsmuni,
sannsögli og samvizkusemi; og ráðin
sem beitt er til þess að sannfæra
kjósendur. Smalarnir annars 10—12.
Auðvitað eru ósannindin, sem borin
eru út um mótstöðumenn Vídalíns-
liðsins í þessari smalamensku, ekki
öðru vísi en við mátti búast, —■' svo
gífurleg, að þau eru nauraast eftir haf-
andi.
Hitt er nærri því undarlegra,
hve lofið, sem borið er á bankastjór-
ann við kjósendur, er einkennilega
skringilegt.
Einum kjósanda að minsta kosti, en
að líkindum mörgum fleirum, talintrú
um það, að bankastjórinn væri stað-
ráðinn í að segja af sér bankastjórn-
inni, ef hann næði nú þingmensku!
Hann væri auðvitað búinn að átta sig
á því, eins og allír aðrir, að illa færi
á því, að hann væri hvorttveggja, þing-
rnaður og bankastjóri. En hann ætl-;
aði að leggja embætti sitt í sölurnar
mað þeim 5000 krónum á ári, er því
fylgdu, fyrir þingmenskuna! Og þá
væri ekki nema sjálfsagt að gera hon-
um kost á því, því að bankastjóri
væri hann lélegur, en á þingi væri
hann alveg ómissandi!
Sumstaðar eiga nú þessar fortölur
alls ekki við. f>ar er látið mikið af
þeirri umbun, sem fátækir menn, er
örðugt eigi með að standa í skilum
við baukann, eigi í vændum, ef þeir
kjósí bankastjórann; það verði aldrei
gengið hart eftir við þá í haust. þar
á móti megi þeir vara sig, sem verði
með nokkura óþægð á kjördegi. Og
langréttast sé að skrifa undir, til þess
að taka af öll tvfmæli þ9gar í stað.
Einn kjósandi, sem þessum fortöl-
um var beitt við, lét f ljósi nokkurn
efa um, að þetta gæti verið á rökum
bygt. I fyrsta lagi væri bankastjór-
inn ekki líklegur til þess að láta menn
njóta þess eða gjalda í bankanum,
hverja stjórnmálasannfæring þeir
hefðu; gerði hann það, væri af því
auðsætt, að hann væri hvorki hæfur
til að vera þingmaður né bankastjóri.
I öðru lagi væri hann ekki einu í ráð-
um og gæzlustjórarnir mundu fara eft-
ir alt öðrum reglum við lánveitingar
og lánlengingar en atkvæðum manna
á kjörfundi. J>egar sendimaður fann,
að þar var ekki komið að tómum kof-
unum, vildi hann ekki halda þessari
rökfærslu lengra áfram; sagði, að þetta
gæti nú verið satt, »en það er nú samt
svona, að hvað bindur annað«. Og
svo fór hann út, til þess að telja um
fyrir þeim næsta.
Meinlausust eru ósannindin um
þann aragrúa af kjósendum, sem eiga
að vera búnir að heita bankastjóran-
um fylgi við kosningarnar, skrifa und-
ir skuldbindingar þess efnis.
Vér göngum að því vísu, að banka-
stjóranum séu þessar aðfarir mjög á
móti skapi. |>ær hnekkja kosningu
hans, en greiða ekki fyrir henni.
Meinlegastar eru honum auðvitað
hótanirnar um að láta menn gjalda
stjórnmálasannfæringar sinnar í bank-
anum, og svo umbunarloforðin. Mönnum
finst eðlilega tilraun vera gerð til að
setja á sig þrælstnarkið, þegar slíku
er beitt og minnasr, þess með ríkari
tilfinning en endranær, að þeir eru
frjálsir menn.
J>ess vegna þyrfti bankastjórinn eigi
að eins að banna sendimönnum sín-
um að hafa slíka óhæfu í frammi,
heldur og að birta yfirlýsing um, hve
fjarri slíkar aðfarir séu sínu skapi, og
hve mikil fjarstæða sé vaðallinn um, að
hann ætli að láta kosningarnar hafa
áhrif á embættisfærslu sína.
Rangárvallasýslu 11. júli.
f vor hafa ITtfjallamenn unnið nývirki,
sem mikils þykir nm vert, en það er, að
stífla einn álinn af Markarfljóti.
Eins og oft úður, rann fljótið anstur með
Ejöllunum, gerði þjóðveginn ófæran, skemdi
landið og flóði yfir engjar, svo til stór-
vandræða horfði. Hófust þeir þá handa,
Ejallakarlarnir, og stifluðu i aðalálinn, og
þykir enginn vafi á, að fteppan dugi til
langframa.
Með þessu er fengin sönnun fyrir þvi,
að bægja megi fljótmu frá með grjótgörð-
um, en mikið verk verður það og bostnað-
arsamt, og engin von til þess, að Vestur-
Eyafjallahreppur geti gert það af eigin
rammleik, enda ættu þeir að fá styrk
nokkurn úr landasjóði, þar sem þjóðvegur-
inn er í voða, ef eigi er að gert.
Jarðábœtur hafa verið unnar hér í sýslu
með mesta móti, þrátt fyrir inflúenzuna,
þar á meðal tvö stórvirki: að mestu lokið
við framræsluskurðinn í Safamýri, og Aust-
ur-Landeyingar komnir langt með affærslu-
8kurð gegnum miðja sveit; með því er
bjargað miklum og góðum slægjum á mestn
vatnsjörðnnum, er dáið hafa úti ár eftir ár.
Samkvæmt skýrsluni búnaðarfélaganna
unnu rúmlega 20 menn yfir 50 dagsverk
hver að jarðabótum 1899, einn meira en
200 dagsverk.
Talsvert virðist hærri tónninn i bændum
hér en undanfarin ár. Veldur þvibæðigott
tíðarfar og sauðamarkaðurinn, sem Ás-
geir Sigurðsson útvegaði okkur. Á hann
miklar þakkir skilið fyrir það og ættu
bændur hér austanfjalls að styðja verzlun
hans hér eystra betur en gert hefir verið
þvi hún er gegn og góð og á henni fram-
fara-bragur.
Flöavegurinn ófær iyrir vagna og hafa
menn orðið að hætta við flutning á vögn-
um í þetta sinn, til mikils meins fyrir
marga. Virðist sjálfsagt að bera ofan i
veginn nú i sumar, því tilgangslaust er að
hafa ófcera vagnvegi, svo illa, að ferða-
menn forðast þá eins og heitan eldinn og
rekja skurðina þar sem hægt er. Sigurð-
ur Pétursson ing. hefir lýst veginum alveg
rétt. Hafa flestir neyðst til að fara Asa-
veginn gamla og eru þó brýr á honum viða
ónýtar og vegurinn afleitur í rigningum;
nú i vor hafa þurkarnir hjálpað, en 1 haust
komust menn hann alls ekki.
Tvíveðrungs-vitleysan-
Fáráðlingsháttur þykir það af al-
þýðumönnum, þegar þeir tjá sig fúsa
til að kjósa þá menn á þing, er mót-
fallnir eru skoðunum sjálfra þeirra á
helztu landsmálum, eða þegar þeim
þykir ráðlegt að senda á þingúrsama
kjördæminu tvo menn með gersamlega
aud8tæðum skoðunum.
Ekki er heldur því að leyna, að
lítilsigldari og þroskaminni getur
landsmála-skilningurinn naumast verið.
Hvað á þá um það að segja, er
þessi fáráðlingsháttur kemur fram hjá
æðstu embættismönnum landsins?
Landlæknir vor, dr. J. Jónassen, tek-
ur fyrir rúmu ári við konungkjöri til
alþingis í því skyni að styðja stjórn-
arbótina, í stað annars mauns, er set-
ið hafði á þingi konungkjörinn, en var
stjórnarbótinni andvígur.
Nú gengur hann um bæinn með á-
skorana-eyðublað fyrir bankastjórann,
einhvern einbeittasta stjórnarbótar-
óvininn á öllu landinu, og beitir mikl-
um fortölum við menn til þess að fá
þá til að gerast Jóni Jenssyni frá-
hverfir.
Auðvitað er ekki þessi tvídrægni
kynlegri en hitt háttalag sama manns-
ins, sem skilorðir menn bjóðast til að
sanna: að ganga um bæinn og vekja
óvild gegn þeim sóttvarnarráðstöfunum
við skarlatssóttinni, er hann hefir
sjálfur lagt til að gerðar væru og
landshöfðingi fyrirskipað eftir hanstil-
lögum.
Úr þessu fer að verða fróðlegt að
vita, hvað tvíveðrungs-vitleysan getur
hæst komist hér á landi!
Skemtisbipið Cuzco
kapt. W. S. Shelford sjóliðsforingi,
lagði á stað sunnud. 29. f. mán. nálægt
miðaftni, eius og til stóð. Höfðu all-
margir farþeganna ferðast til J>ing-
valla og 2—3 til Geysis. þrent af
fólkinu var frá Ástralíu, mæðgur 3
enskar, Mrs. Hill og dætur hennar
tvær. Tignast af ferðafólki þessu,
var greifafrú de Heriz frá Eóm og greifa-
hjóu frá Lewes, viscount Gage og Lady
Gage. Ennfremur barón, Sir J. H.
Gibson Craig frá Edinaborg og dóttir
hans. Japansmennirnir 4,allirfrá Kyoto,
heita: T. Honda, K. Hori, K. Otani
og T. IJehara.