Ísafold - 25.08.1900, Blaðsíða 3

smalar bankastjórans bafa veitt undir
kosningarskuldbindingarnar til hans,
að þeir hafi farið og heimtað nöfn sín
strikuð út aftur, er þeir sáu eftir á, hverj-
um brögðum þeir höfðu beittir verið til
þess og taumlausum blekkingum. Bn
von bráðar er tekið til óspiltra málanna
að veiða þá aftur. Að einum slíkum
gerði gangnafonnginn 3 atrennur, í
síðasta sinni með góðri vínbeitu. A-
fengið gerði kjósandann svo einurðar-
góðan, að hann vildi fá að vita hjá
gangnaforingjanum, hvernig hann færi
að lóta sér vera ant um að koma
á þing manni, er hann hefði sjálfur
haugað yfir í sín eyru skömmu áður
mestu lastmælum. pá varð hmum ó-
greitt um svör.
Hann kvað hafa verið á þindar-
lausri liðbónarrás fram og aftur um
kjördæmið nú upp á síðkastið, prófast-
urinn á Borg á Mýrum, en fengið
býsnamörg hryggbrot.
Einn kíminn Árnesingur segir svo
um þingmenskuáskoranirnar • handa
jpjóðólfsmanninum, að þær muni eiga
að skiljast hjá sumum að minsta kosti
á líkan hátt eins og hann skíldi á-
skorun sína og þeirra félaga þá frá í
fyrra vor um hlutafélagsbankastofnun,
— sem sé eins og kænskubragð til að
draga háskavélræði útlendra auðkýf-
inga fram á sjónarsviðið, til þess að
eíga hægra með að fletta ofan af þvf.
Eins vilji Árnesingar hafa manninn
til sín á kjörfund, ekki til að greiða
bonum atkvæði, heldur til að eiga
kost á að lesa yfir hausamótum hans
eins og þá lystir.
Gengi vídalínska embættismannsins
B. B. í Gröf meðal Borgfirðinga —
hann er hálaunaður hrossageymir Mr.
Vídalíns, nokkurs konar marskálkur
hans —, segja kunnugir að styðj-
ist aðallega við frægð þá, sem hann
hafi getið sér með skammaræðu um
höfðingjana, er hann á að hafa flutt
á þingi árið sem hann sat þar, sællar
minningar. Hann ferðaðist þá með
ræðu þessa prentaða bæ frá bæ um
kjördæmið veturinn eftir, las hana fyr-
ir »fólkinu« og lét það óspart dást að
einurð sinni og málsnild. |>ví enn
er til svo hrapallega lítilsiglt fólk hér
á landi, að það metur hrottaleg ill-
mæli um höfðingjana hreystibragð og þá
mesta þingskörunga og ritgarpa, er
þeim beita ósparast. En hvað sem
því líður, þá var sá annmarki á þessu
hreystiverki áminsts þingskörungs, að
hann — flutti aldrei ræðu þessa í þing-
salnum, heldur samdi hana eftir á eða
lét semja fyrir sig og afhenti þing-
skrifurunum hana til innlimunar í
þingtíðindahandritið og prentunar með
því!
Prestkosningahueyksli.
Enn berst út um landið eiti hneyksl-
issagan af undirbúningi prestskosning-
ar, í þetta sintt úr Vatnsfjarðarpresta-
kalli, sbr. brófkaflann úr ísafjarðarsyslu
í þessu blaði.
Aðferðin, sem þar hefir verið beitt:
að skuldbinda lítilsigldasta fólkið fyrir
fram til þess að kjósa þann prestinn,
sem kunnugir vita, að ekki gæti ann-
ars með nokkuru móti komið til greina,
og reyna á þann hátt að hafa
áhrif á veitingarvaldið, mundi þykja
mjög vítaverð, hver sem í hlut ætti og
við slíkt fengist. En alveg fer skörin
upp í bekkinn, ef það er umsækjand-
inn sjálfur, sem bin/.t fyrir slíkum að-
förum.
En auðvitað getur enginn þurft. að
bera kvíðboga fyrir því, að þetta at-
ferli beri nokkurn árangur. Þó að hlut-
aðeigandi umsækjandi gæti að öðru leyti
komið til greina, mundi hvert veiting-
arvald, sem gæta vill virðingar sinnar
og gagns og sóma þjóðarinnar, sneiða '
hjá honum, forðast að setja hann á
kjörskrá, ef þess væri nokkur kostur—
þó ekki væri til annars en venja menn
af þessum hneykslis-aðförum, sem eru
að verða blettur á þjóð vorri og atu-
mein kirkjulífsins.
Auk þess er hór auðvitað að ræða
um tilraun til þess að svifta kirkju-
stjórnina því litla valdi, sem hún hefir
enn yfir veitingum brauða. Fari hún
að taka til greina slikar kosningar, er
gerast áður eu hún velur úr umsækj-
eudum á kjörskrá, þá er það vald
gjörsamlega komið úr hennar höndum.
En móti þeirri breytingu hefir lands-
höfðingi mælt fastlega, þegar þingið
hefir fram á hana farið, í brófum til
ráðgjafans dags. 11. nóv. 1893 og t>.
nóv. 1895.
Fráleitt getur því verið nokkur vafi
á undirtektum hans undir þessar aðfar-
ir í Vatnsfjarðarprestakalli. Enda hafa
og sams konar málaleitanir verið að
engu hafðar, svo sem meðal annarsþeg-
ar kjósendur í Garðaprestakalli báðu
um síra Júlíus Þórðarson.
Um Vatnsfjarðarprestakall
sækja prófastarnir Páll Ólafsson á
Prestsbakka og Sigurður Jensson í
Flatey, og prestarnir Bjarni Símonar-
son á Brjánslæk, Björn Jónsson á
Miklabæ, Eyólfur Jónsson í Árnesi,
Guðmundnr Guðmundsson í Gufudal,
Oddgeir Guðmundsen í Vestmanney-
um, Páll Stephensen á Melgraseyri,
Sigurður Stefánsson í Vigur og þor-
steinn Benediktsson á Bjarnanesi.
Um Landprestakall
í Bangárvallarsýslu sækja þeir síra
Ófeigur Vigfússon í Guttormshaga,
Ólafur Briem kandídat á Stóranúpi, og
síra Bichard Torfason á Bafnseyri.
Um Hvamm í Uaxárdal
sækja: síra Björn L. Blöndal á Hofi
á Skagaströnd og síra Arnór Árnason
á Felli.
Kynlegt skjal.
Hinn 20. p. m. barst oss á skotspón-
um skjal, sem á að vera ritað af hr. L.
Zöllner í New Castle, þess efnis, að hann
hafi ekki spilt markaðsvonum Islendinga
við þá Parker & Fraser, og að því til
sönnunar muni hann eiðfesta þá Parker
& Fraser, þegar hann fái því við komið.
Fyrir neðan þessa yfirlýsing er svo rit-
uð krafa til ísafoldar um að prenta
hana.
Undir hvorutveggja, yfirlýsingunni og
kröfunni, stendur nafnið »Louis Zöllner«.
Vfirlýsingin er dagsett 4. þ. m.
Kynlegast við skjal þetta er það, að
það getur ekki verið frá hr.
JLouis Zöllner. Fyrir því eru þrjár
sannanir:
1. Það er ritað á góðri íslenzku,
sem hr. Zöllner kann ekki, og sama
hönd á því eins og á nafninu sjálfu,
sem er e k k i hönd hr. Zöllners.
2. Þess er ekki getið á skjalinu,
h v a r f veröldinni það sé samið eða
undir það ritað. Með öllu er óhugs-
andi, að hr. Zöllner hefði látið slíkt
skjal frá sór fara jafn-hirðulauslega úr
garði gjört.
3. Það kemur til vor að minsta
kosti 10 dögum eftir komu skips þess,
er það hefði átt að koma með frá út-
löndum, ef hr. Zöllner hefði sent það.
I meira lagi ólíklegt er það, að hann
hefði sent það nokkurum manni hór,
sem hefði gert sig sekan í því skeyting-
arleysi, að halda þessu skjali 10 daga
hjá sér, í stað þess að leitast við að fá
það prentað seús fyrst.
Alt þet-ta sýnir ljóslega, að frá lir.
Zöllner er skjalið ekki.
Það er sýnilega frá einhverjum vini
hans hór, sem lætur sér ant um að
friða hændur sim stssnd, meðan þeir eru
að ráðstafa sauðfé sínu < haust. Og
yfirlýsingin auðvitað hættulaus fyrir hr.
Zöllner eftir á, rneð því að hann get-
u r æ v i n 1 e g a s a n ts a ð, a ð h si n s ó
ekki frá sér, hann hafi hvorki rit-
að hana sjálfa ísó nafuið undir henni.
Hór var því ekki ókænlega að farið —
traustið að eins nokkuð mikið á þá
fljótfærni hlaðsins að athuga ekki skjöl
þau, sem því eru send.
Ef tekist hefði að koma blaðinu til að
prenta skjal þetta athugalaust, var
nokkur von um, að bændur hefðu
triiað því nokkurar vikur — trúað því
þangað til fjártakan er um garð
gengin. Og refarnir sýnilega til þess
skornir.
Auðvitað befði þar verið um mikla
trúgirnis-raun að ræða.
Því að fjögur atriði eru bændum al-
knnn, eins og ölluisrs heilvita mönnum á
landinu:
a ð enginn maður í veröldinni gat
haft hag af að spilla fyrir fjárkaupun-
um í haust, nema þeir Zöllner og
Yídalín;
a ð naumast er hugsandi, að þeir
Parker & Fraser hefðu leitað vitneskju
hjá nokkurum möntium um fjárkanp
hér, nema hjá sínum eigin erindrekum
og þeim Zöllner og Vídalín;
a ð erindrekar þeirra Parkers og
Fraser fara hóðan fagnandi út af við-
skiftahorfunum hér og búa fjárkaupin
undir á allan hátt, sem þörf var á; og
að þeir Zöllner og Yídalín hafa þrá-
sinnis leikið sama bragðið áður — af-
stýrt því. að Islendingum gæfist færi á
að selja skepnur sínar nokkurum öðrum
en sjálfum þeim.
En þrált fyrir alt og alt var reynandi
að treysta á trúgirni bænda með þessu
skjali.
Sem betur fer, hefir það mistekist.
Skjalið reynist ekki annað en flekunar-
tilraun.
Og íslendingar liafa ástæðu til að gæta
sín enn betur eftir en áður.
Biskupsvísitazían.
Eins og getið var í ísafold um dag-
inn, varð biskup vor lasinn á vísitazíu-
ferð sirsni fyrir norðan, en hólt henni
þó áfram og lauk við það sem hann
ætlaði sér, að öðru leyti en því, að einni
kirkju (Knappstaða) varð að sleppa. En
þegar hann var nýlega riðinn á staðfrá
síðustu kirkjunni, á Bsp, áleiðis út í
Sauðarkrók til heimferðar þaðan með
strandferðaskipinu (Ceres), datt með
hann hestur svo slæma byltu, að Isisk-
up m e i d d i s i g mikið í vinstra hand-
legg og öxl. Það var hjá túngarðinum
í Ási í Hegranesi; en þar á bænum var
þá staddur hóraðslæknir Skagfirðinga,
Sigurður Pálsson, svo að kostur varjjiá
læknishjálp að vövmu spori. Hasin hélt,
að öxlin hefði gengið úr liði ogu' liðinn
aftur sjálfkrafa, esi að hints mikli sársauki
af meiðslinu stafaði af því, hve hand-
leggurinn hefði reynst og marist í bylt-
unni. Biskup komst heim með Ceres,
eu hafði miklar þjáiiirsgar af nseiðslinu
alla tið, og ekki s/zt, er Sig. lækuir fór
að nudda öxlitsa til að liðka liðinn. 'En
er heim kom, og heimilisiæknir biskups,
Guðm. Magnússon læknakennari, rann-
sakaði meiðslið, reyndist Is a n d 1 e g g-
u r i n n a 1 v e g b r o t i n n, upp við
öxlina; og er búist við, að brotið rnuni
verða lengi að gróa, margar vikur, er
það heiir verið svo lengi óviðgert. Ligg-
sir hiskup nu rúmfastur og vei'ður sjálf-
sagt að vera það um hríð;
Hann vísiteraði í ferðinni Eyjafjarðar-
prófastdæmi alt, isema Grímsey, og -f
af Skagafjarðarprófastsdænii, 35 kirkjur
alls.
Frá útlöndum
Með »Laura« bárust í dag ensk blöð
til 18. þ. m., og segja svo frá af ó-
friðnum í Kína, að bandamannaliðið út-
lenda hafi komist til Peking 15. þ. m.
og hitt þar sendiherrana á lífi, alla
nema hinn þýzka, er löngu var vitað
um að myrtur var 18. júní. En sá
er hangur á þessari frétt, eins og hin-
um fyrri fréttum aí sendiherrunum, að
hún er eingöngu frá Kínverjum kom-
in. Hershöfðingjar Norðurálfumanna
þar á móti engiu skeyti sent 18. þ. m.,
og þar af leiðandi óvíst talið, að fregn-
in sé sönn.
Sameiginlegur yfirhershöfðingi banda-
liðsins útlenda í Kína er kjörinn
Waldersee greifi, þýzkur, vildarvin
Vilhjálms keisara. Hann átti að leggja
á stað austur þessa dagana með fríðu
föruneyti.
Af Búa-ófriðinum fátt öðru nýrra.
Sami rekspölurinn, sem áður, að Búar
gera Bretum skráveifur við og við, en
eru þó á undanlsaldi alla tíð.
Upp komst nýlega samsæri í Pretoríu
nseðal hertekimsa manna af Búaliði, er
Bretar höfðu lausa látið við drengskap-
arheiti, og stefndi að því, að ná Bóberts
lávarði og fleirum hershöfðingjuns Breta
á vald Botha Búahershöfðingja. Söku-
dólgarnir nú fyrir dómi.
Járubrautarslys varð á Ítalíu 12. þ.
m., skamt frá Róm. Biðu 14 menn
menti bana, en 40—50 lemstraðir.
Farþegafjöldi
mikill hingað með strandferðaskipun-
um þessa viku, Skálholti og Ceres, eins
og í þau komst hór um bil. Og með
Ceres þsirfa svo margir að komast utan
núna á mánudaginn, að alt verSur troð-
fult, og sumir verða að vera í lestinni,
eða verða eftir að öðrum kosti.
Fundur Aílir þeir af með-
limum G.-T.-Reglunnar hér í bænum
er hafa kosningarrétt til alþingis, eru
beðnir að mæta á fundi, sem hald-
inn verður sunnudaginn 26. þ. m.
kl. 8 SÍðdL. í G.-T.-húsinu.
Sjá auglýsingar á götunum.
f Hjartans þakkir kann eg ölluns þeim, er
með návist sinni eða á annan hátt heiðruðu
minningu minnar elskulegu konu, Guðnýjar
«ál. Þórðardóttur, við burtför hennar héðan
8. þ. m. og við jarðarför hennar i Reykja-
vik 10. s. m.
Eyrarhakka 18. ágisst 1900.
H. L. Möller.
Fæði selur undirskifuð stúdentum,
skólapiltum og öðrum frá 1. okt.
Bvík (Thorvaldssensstr. 4) 25. ág. ’1900
<A. Halhrímsson.