Ísafold - 22.06.1901, Blaðsíða 3

163
Bn samt leggur bankastjóri mestu á-
herzlu á að koma því inn hjá mönn-
um, að nefndin, sem um málið fjall-
aði í neðri deild og hafði hann fyrir
formann, nafi misskilið þetta,
hafi ímyndað sór, að ákvæðum frum-
varpanna væri alt annan veg farið en
nokkur heilvita maður getur út úr
þeím lesið. Bg nenni ekki að vera
að þræta um það. Hann um það og
samnefndarmenn hans, ef þeim hefir
verið um megn að skilja eitt aðalat-
riðið 1 sínu eigin frumvarpi — sem
bankastjórinn annars, þótt kynlegt sé,
ruglar hvað eftir annað saman við
nefndarálit í grein sinni!
f>á fer og bankastjórinn mjög hörð-
um orðum um það, að eg skuli hafa
sagt, að landshöfðingi hafi flutt hing-
að til lands söguna um sölu banka-
vaxtabréfaDna í Kaupmannahöfn — þó
að eg sé búÍDn að leiðrétta þessa mjög
svo lícilfjöriegu missögn. Bg hafði ekki
heyrt söguna fyr en eg heyrði hana eftir
landshöfðingja. Og eg stend við það
enn, að eg tel mér óhætt að hafa það
eftir um landsmál, sem eg veit að
landshöfðingi hefir sagt. Enda ekkert
annað en hlægilegur naglaskapur, og
hann fremur óviðfeldinn, að ætla
sér að halda því leyndu, hvernig verð-
bréf landsins eru seld.
Að endingu skal eg afdráttalaust
mótmæla sem gersamlega tilhæfulausri
þeirri staðhæfing bankastjórans, að all-
ar mínar greinar hafi lotið að því að
sanna það, að vitlaust sé að kaupa
bankavaxtabréfin hærra verði en 85°/0.
f>að, að bankastjórinn getur komið
með aðra eins staðhæfingu, sýmr all-
óþyrmilega, að hann er ekki einu sinni
fær um að skilja það, sem ritað er
um það mál, sem hann er að vasast
í öðrum málum fremur, hvað þá held-
ur að eiga þátt í umræðum um það.
Mér kemur það reyndar ekkert á
óvart, og fráleitt neinum öðrum, sem
til þekkir.
Eldsvoði.
Um mið'jan dag í gær kviknaði í byrgi
þvi bér við bæinn, skamt frá Skanzinum,
sem steinolinforði kaupmanna er í geymd-
ur, nú að eins um 150 tunnur, sem eldurinn
komst brátt i og brann alt á skammri
stundn. Eldsmagn og reykjarmökknr i svæsu-
asta lagi, og var lán, að mjög var vind-
lítið og áttin hagstæð — lagði ekki á bæ-
inn, heldur npp yfir landshöfðingjatúnið.
Rifa varð geymsluskýli fyrir vegatól, er
landssjóður átti rétt fyrir ofan steinolíu-
byrgið, en næsta hús inn með sjónum,
geymsluhús, með löngu sundi í milli, varið
með blautum seglum. Brennunni höfðu
valdið nokkurir (4) drengir á óvita-aldri, er
voru að leika sér inni í byrginu — kveiktu
í bréfum og öðru rusli »til að gera reyk«!
Orsök að slysinu ber þvi aðallega að telja
slseman frágang á girðingunni, sem var úr
bárujárni — lafhægt hverjum smástrák að
komast þar inn—, og lítió eftirlit: stein-
olíupollar bæði innan girðingarinnar og
utan.
Meiri hlutinn af steinoliunni mun hafa
verið í eldsvoðaábyrgð, en nokkuð ekki.
Frekari skemdir urðu ekki; fiski bjargað,
sem breiddur var til þerris á klappirnar
nærri byrginu.
Miltisbruni
hefir gert vart við sig í kúm hér í
bænum í vikunni þessari: 4 dauðar.
Líklegast talið, að stafi af útlendri,
ósútaðri húð, er bleytt hafði verið í
vor í vatni í keraldi að húsabaki hjá
kaupmanni einum og iðnaðarmanni á
Laugavegi; þar kom sóttin upp og
drápust 2 kýr af 3 hjá honum, og
hafa að líkindum drukkið úr vatnsker-
inu. En yfirsjónin sú, að vatnið var
haft óblandað, í stað þeas að blanda
það með klórkalki (1 : 12), sem drep-
ur sóttkveikjuna. Virðist því miður sem
þar að lútandi lagafyrirmælum sé harla
lítið skeytt hér, — varla að kaupmenn
viti af þeim. En hér er meir en lít-
íll voði á ferðum — sýnn háski búinn
öllum búpeningi bæjarins, kúm og
hrossum, auk mannhættu, ef óvarlega
er með farið kjöt at skepnum þeim,
er drepist hafa úr miltisbruna. þessar,
sem drepist hafa hér nú, hafa verið
grafnar niður þar sem þær urðu til —
nema sú fyrsta, er eigandi hafði haft
til manneldis, áður en vitnaðist., hvers
kyns sóttin var, — og girðing sett um-
hverfis blettina, sem þær höfðu hafst
við á.
Krítarstilliiu) nafntogafli við latínu-
skólaun er nú kveðinn alveg niður með
ráðgjafaúrskurði* svo langt þurfti rektor
að skjóta því máli, og verður nú að gera
sér að góðu upp frá þesso, að bafa alls
engan stíl við inntökupróf í iatínuskólann,
hvorki með »krít« né öðru visi.
Um Laufás eru í kjöri Arni próf. Jóns-
son á Skntustöðum, síra Eyólfur Kolbeins
á Staðarbakka og síra Björn Björnsson,
aðstoðarprestur i Laufási.
Um 'Velli í Svarfaðardal eru síra Sveinn
Guðmundsson í Goðdölum, síraPállH. Jóns-
sen á Svalbarði og prestaskólakand. Stefán
Kristinsson.
Veðurathuganir
í Reykjavik, eftir aðjunkt Björn Jensson.
1901 Júní Loftvog millim. Hiti (C.) t>- ert- ct- <1 o c* æ Of Skýmagn Urkoma millim. Minstur hiti (C.)
Mvdl9.8 754,4 9,2 N 1 10 4,1 6,2
2 752,5 11,8 SSE 1 10
9 751,4 9,3 0 10
Fd. 20. 8 749,4 11,3 SE 1 8 8,6 7,8
2 749,8 11,6 W 1 7
9 748,3 10,3 NW 1 8
Fsd.21.8 746,2 11,6 0 8 1,5 8,9
2 746,1 11,5 N 1 10
9 747,3 10,4 SW 1 10
Sigling. Frá Hamborg 19. þ. mán.
Minna, seglskip (76, Oestermann), með ýms-
ar vörur til kaupm. B. Kristjánssonar.
S. d. frá Mandal seglskip Ferona (182,
Petersen) með timburfarm til kaupm. B.
Gruðmundssonar.
Þingmálafundir.
Rangæinga.
Laugardaginn 15. júní 1901 var
þingmálafundur fyrir Rangárvallasýslu
haldinn að Stórólfshvoli samkvæmt
fundarboði þingmanna kjördæmisins,
dags. 30. apríl.
Fundurinn kaos síra Skúla Skúla-
son í Odda fyrir fundarstjóra, en skrif-
ari var kosinn síra Ólafur Binnsson í
Kálfholti.
Til þess að mæta á fundinum höfðu
verið kosnir fulltrúar úr öllum hrepp-
um kjördæmisins, nema Fljótshlíðar-
hreppi, og skyldu þeir einir hafa at-
kvæðisrétt, er kosnir höfðu verið, en
aðrir að eins málfrelsi. Með því að
Fijótshlíðingar höfðu enga fulltrúa
kosið, og neituðu að kjósa þar á fund-
inum, þótt þeim væri gefinn kostur á
því, og jafnvel á þá skorað, lét fund-
urinn í ljósi með atkvæðagreiðslu, að
þeir hefðu að eins málfrelsi, en eigi
atkvæðisrétt. Á fundinum mættu 31
kosnir fulltrúar.
|>essi mál voru tekin til umræðu:
1. Framfærslumálið. Kom
fram sú tillaga, að fundurinn skorar á
þingmennina að halda því fram, að
framfærslutíminn yrði styttur sem
mest, og æskilegt að dvalarhreppur-
inn yrði framfærsluhreppurinn, en að
milliþinganefnd yrði sett til að taka
fátækralöggjöfina til rækilegrar íhugun-
ar. Var hún samþykt.
2. Styrkur til búnaðarfé-
1 a g a. Fundurinn skorar á alþingi,
að hlutast til um, að leiguliðar fái
meiri styrk en landsdrotnar; að taka
fleira' inn í búnaðarfélagsvinnu (haugs-
hús, safnforir, vírgirðingar, heyhlöður);
a ð verja jarðir fyrir skemdum af
völdum náttúrunnar sé tekið í búnað-
félagsvinnu; a ð veittur sé ríflegri
styrkur til búnaðarfélaga.
3. Ábúðarlögin. Fundurinn
skorar á alþingi, að taka ábúðarlögin
til rækilegrar fhugunar í heild þeirra.
í sambandi við það leggur fundurinn
sérstaka áherzlu á, að leiguliðí og
hreppsfélag að honum frágcngnum eigi
heimting á að fá keypta ábýlisjörð
sfna, og reynt sé að koma í veg fyrir
skifting jarða í smáhluta bæði til eign-
ar og ábúðar.
4. Afnám ábúðar- og lausa
fjárskatts. Fundurinn skorar á
alþingi að aínema ábúðar- og lausa-
fjiírskattinn.
5. Kjötverkun. Fundurinn
skorar á alþingi, að sjá til þess, að
slátrunarhús verði stofnað í Reykjavík.
6. M j ó 1 k u r b ú. Fundurinn skor-
ar á alþingi, að veita lún með sem
vægustum kjörum til stofnunar mjólk-
urbúa.
7. Fundurinn skorar á þingið, að
gefa upp lánið til Olfusárbrúarinnar
og láta landssjóð taka að sér brúar-
gæzluna.
8. Fundurinn skorar á alþingi að
veita 16,000 krónur til lagfæringar^ á
Stokkseyrarhöfninni.
9. Fundurinn skora,r á alþingi að
veita fó til brúargjörðar á Ytri Rangá
hjá Árbæ.
10. Fundurinn skorar á alþingi að
bæta við viðkomustaði strandbátanna:
Stokkseyri, og til vara Eyrarbakka. og
þorlákshöfn, og að láta þann 200 kr.
styrk, sem síðasta alþingi veitti til
ferða meðfram suðurströnd Iandsins,
halda sér.
11. Kosningar til alþing
ís. Fundurinn skorar á alþingi, að
lögum um kosuingar til alþingis verði
breytt á þann hátt, að atkvæðagreiðsla
sé leynileg og kjörstaður í hverjum
hreppi.
12. Prestadaunamálið. Fund-
urinn álítur ekki fært að launa presta
að neinu leyti úr landssjóði, en vill
bæta kjör þeirra með því að fækka
þeim að nokkuru.
13. B a n k am á 1 i ð. Fundurinn
skorar á alþingi að gera alt sem í
þess valdi stendur, til þess að auka
peningamagn í landinu, en áskilur sér
þó að peningaráðin séu trygð lands-
mönnum svo sem frekast eru tök á.
14. Eftirlaunamálið. Fund-
urinn skorar á alþingi að halda því
máli fram í sömu stefnu og á síðasta
þingi.
15. Stjórnarskrármálið.
Fundurinn skorar á alþingi:
a, að samþykkja stjórnarskrárfrum-
varp, sem ákveði, að sérstakur ráðgjafi sé
skipaður fyrir Island, er ekki hafi öðrum
stjórnarstörfum að gegna, mæli á ís-
lenzka tungu, mæti á alþingi, beri á-
byrgð á allri stjórnarathöfninni, og
tryggi frv. fjárráð þingsins. Samþykt
með 18 atkv. gegn 5.
b. Fundurinn telur heppilegt, að
auka-alþingi þau, er 61. gr. stjórnar-
skrárinnar gerir ráð fyrir, falli burt,
en vill halda því ákvæði greinarinnar,
að þingið sé leyst upp og stofnað til
almennra kosninga, nema þvf að eins,
að þjóðkjörnum þingmönnum í efri
deild verði að minsta kosti fjölgað um
t v o. Samþykt með 14 atkv. gegn 7.
10. Botnvörpulög. Fundur-
iun skorar á alþingi að herða þannig
á hinura núgildandi botnvörpungalög-
um, að skipstjóri sæti sjálfur fangelsi
og sektum fyrir landhelgisbrot, og að
hver sá sæti hegningu, er mök á við
botnverpinga, til annars en þess, að
bjarga þeim 1 sjávarháska.
17. B i n d i n d i s m á 1 i ð. Fund-
urinn skorar á þingið, a ð banna alla
áfengissölu á höfnum inni, og a ð
hækka áfengistollinn, sem nú er, um
þriðjung að minsta kosti.
18. Fundurinn skorar á þingið, að
veita sem allraríflegastan styrk til
fyrirhugaðrar íhleðslu í Markarfljót.
19. Fundurinn skorar á þingið, að
leggja toll á smjörlíki, sem nemi 10
aurum.
Fleira eigi rætt. Fundi slitið.
Skúli Skúlason. Ólafur Finnsson.
I heljar greipum.
Frh.
»Hver veit, ntma maðurinn segi
satt, Cochrane«, mælti Belmont og leit
spurnarangum á hersinn. »Hvers vegna
ættí þetta ekki að geta verið svona,
eins og hann segir? Hvers vegna ættu
þetta ekki að geta v;:rið vinir okkar?«
»Við eigum enga vini hérna megin
við fljótið«, sagði hersirinn þurlega.
»Eg er alveg viss um það. f>að er
ekki til neins að gera sér neinar tál-
vonir. Við verðum að búast við því
versta#.
En þrátt fyrir þessi ummæli hans
stóðu þau grafkyr eins og lfkneskjur
í þéttri þyrpingu og störðu út á slétt-
una. Taugarnar voru afivana af þess-
ari skyndilegu geðshræringu, og öllum
fanst þeim þetta líkjast óljósum draumi,
sem eklcert kæmi þeim við og ekkert
væri annað en hugarburður. Menn-
irnir á úlföldunum voru að tínast út
úr gilinu rétt hjá veginum, sem ferða-
fólkið hafði farið. Engin leið var því
til þess að hverfa aftur.
Svo var að sjá af rykinu og því,
hve halarófan var löng, sem þetta
væri mikill liðsafli, sem þarna var á
leiðinni fram úr ásunum; það fer all-
mikið fyrir 70 mönnum á úlföldum.
þegar komið var út á sandsléttuna,
fóru þeir að engu óðslega og fylktu
liði í hægðum sínum, þannig að hver
var við hlið annars; svo kvað við gjall-
andi lúðurmerki og þá fór allt liðið á
brokk; mislit fötin flöksuðust fram og
aftur og sandurinn rauk eins og gult
ský undan fótum úlfaldanna.
I sama bili, sem þeir lögðu á stað
aftur, hopuðu svörtu hermennirnir á
hæli, og, eins og reyndum dreifskyttum
er títt, fólu þeir sig bak við björgin
utan í hlíðinni á ásnum og héldu á
riflum sínum. Jafnframt marraði í
byssubógunum, því að riðilstjórinn
bauð að hlaða byssurnar.
Alt í einu breyttist fyrsta magn-
leysi ferðamannanna í ónýtt og æðis-
gengið kapp. Allir hlupu vitleysislega
ringlaðir fram og aftur, án þess að
vita, hvað þeir voru að hlaupa, líkt
og hræddir fuglar í hænsagarði. þeir
gátu ekki' fengið af sér að gera sér
það ljóst, að ekki væri neinn vegur
til að flýja. Hvað eftir annað þutu
þeir fram á brúnina á hömrunum miklu,
sem stóðu upp úr fljótinu; en jafnvel
sá þeirra, sem yngstur var og djarf-
astur, hefði aldrei getað komist þar
ofan.
Konurnar tvær læstu sig utan í
túlkinn, sem skalf og nötraði; þeim
fanst eins og hann bæri ábyrgð á því,
að ekkert yrði að þeim, samkvæmt
embættisstöðu sinni. Hann þaut fram
og aftur og tyrkneski sloppurinn, sem
hann var í, og pilsin þeirra slógust
saman. Stephens málfærslumaður var
alt af við hlið ungfrúarinnnar og stag-
aðist ósjálfrátt alt af á sömu orðunum:
»Verið þér ekki hræddar, frk. Adams,
blessaðar verið þjer ekki hræddarU
Samt fóru kippir um allan líkama
sjálfs hans af æsingunni.
Monsieur Fardet þrammaði fram og
aftur, var kokmæltur á r-unum og
leit reiðulega til förunauta sinna, eins
og þeir hefðu svikið hann á einhvern
-hátt. En presturinn feitlagni stóð með
útþanda regnhlíf og starði dauflegum,
stóruin angistaraugum á mennina á
úlföldunum. Cecil Brown var fölur,
en sneri upp á litla, fallega yfirskegg-
ið með fyrirlitningarsvip. Hersirinn,
Belmont og ungi stúdentinn frá Harvard
voru stiltastir og hugsuðu öðrum frem-
ur um, hvað til bragðs skyldi taka.
»Bezt er fyrir okkur að halda sam-
an«, sagði hersirinn. »Við getum hvort
sem er ekki sloppið, svo við getum
ekki haft neitt ilt af að halda hópinn«.