Ísafold - 01.03.1902, Blaðsíða 2

38
Mannalát og slysfarir.
Dáinn er 3. f. m. J ó n Jasonson
veitingamaður á Akureyri, 67 ára, vel
látinn maður og áreiðanlegur.
Maður hvarf 31. jan. frá Ósgerði í
Olfusi, Bjarni Magnússon, að
nafni, og fannst skömmu síðar örendur
spöikorn frá bæftum. Kvað hafa verið
bilaður á geðsmunum.
All-margir menn hefir enn frézt að
úti hafi orðið 1 vetur víðs vegar um land.
Meðal annara var snemma í janúarm.
maður, er B e s s i hét, að reka fé
norðan af Langanesi til Vopnafjarðar.
Hann varð úti á Sandvíkurheiði. Þá
vrðu og 3 menn úti snemma í janarm.
í Múlas/slu : Bjarni Eirfksson,
búfræðingur úr Skriðdal, Ó 1 a f u r
Hinriksson frá Urriðavatni í Fell-
um ogStefán Jónsson frá Foss-
völlum í Jökulsárhlið.
Maður druknaði 6. f. m. / Jökulsá á
Sólheimasandi að nafni Guðmundur
frá Sólheimahjáleigu, ókvæntur. Tveir
menn aðiir voru honum samferða, en
fengu ekki bjargað, því að áin var í
vexti og maðurinn hvarf snögglega í
strenginn.
Hér í bænum andaðist 22. f. m. J ó-
hanna Ólafsdótir Schjöth,
ekkja eftir Knud Ole Schjöth 1 Stykkis-
hólmi, eftir hálfsmánaðar legu, rúmlega
sjötug. Hún var vel metin dugnaðar-
og sómakona. — Jarðarför 4. þ. m.
Hinn 20. nóvemb. f. á. andaðist að heim-
ili sinu Arnarbæli i Grímsnesi merkis- og
sómakonan Sigríður Stefánsdóttir, eftir
langar þjáningar af brjóstveiki. Sigriður
sál. var fædd að Heiði i Mýrdal. Voru for-
eldrar hennar sira Stefán Stefánsson og
Kristín Ólaísdóttir Árnasonar, bróður Páls
orðbókahöfundar og þeirra merku syst-
kina — Sira Stefán var fyrst prestur að
Heiði, þar sem Sigriður fæddist 20. janúar
1832, og siðan að Felli, og þar dó hann
þegar Sigriður var á 1**. ári. Eftir lát föður
sins dvaldist Sigríður 4 ár í Felii hjá síra
Gisla Thorarensen, sem þar varð prestur
eftir föður hennar. Þá giftist móðir henn-
ar i annað sinn hinum alþekta dugnaðar-
og sómamanni Ófeigi Vigfússyni hreppstjóra
1 Fjalli á Skeiðum. Fluttist Sigriður þang-
að með móður sinni og dvaldist þar 9 ár.
Þá giftist hún Jóni Sigurðssyni frá Arnar-
bæli i Grimsnesi og lifðu þau saman á 9.
ár, og eignuðust 6 börn, er 4 lifa enn. —
Jón sál. var atgervismaður og lipurmenni,
en mjög heilsutæpur; stóð þó hagur þeirra
allvel og þótt ómegð væri æðimikil og litil
efni að byrja með. A öðru ári eftir lát
manns sins giftist Sigriður afturBjarna Ög-
mundssyni frá Oddgeirshólum í Flóa; lifðu
þau saman 37 ár og eignuðust 5 börn;
2 lifa, en 3 dón ung. Stóð hagur þeirra
jafnan með blóma, enda voru þau samtaka
i flestu þvi, sem að gagni má verða hverju
heimili, svo aem dugnaði, framsýni, fyrir-
hyggju, skynsamiegum sparnaöi og þrifn-
aði, og var heimilið um allan þann tima,
er þau stjórnuðu því, eitt hið snotrasta og
myndarlegasta heimili þessa bygðarlags, og
ætið mjög vel þokkað, þvi samfara áður-
nefndum kostum var góðvild og gestrisni
og hjálpsemi við alla þurfandi.
Sigriði sál. má óefað telja með hinum
merkustu konum þessa bygðarlags. Hún
var prýðisvel gáfuð, einörð i allri fram-
göngu, falslaus, en þó lipur, en samfara
þessu var gott og guðelskandi hjartalag,
framúrskarandi táp og þrek, reglusemi.
hyggindi og framsýni. Hennar mun þvi
lengi saknað af náungum og vinum og
hennar lengi minst sem prýði stöðu sinnar.
St.
Skrifað norðan úr Skagafirði 27. des. f. á.:
»Tvær mjög merkar konur hafa andast
hír í sýslu á þessu liðna ári: frú Ólöf
M. Hallgrlmsdóttir, kona verzlunarstjóra
Stefáns Jónssonar á Sauðárkrók, og frú
Níeltína Holm, kona kaupmanns Carls
Hólms i GrafarÓB. Frú Olöf andaðist hinn
24. sept. n. 1. á sjúkrahúsinu á Akureyri,
og varð sullaveiki henni að bana. Hold-
skurður var tvivegis gjörður á henni. Hún
var mesta gæðakona, og fyrirmynd annarra
í siðprýði og stillingu og mannkostum.
Faðir frú Ólafar var Hallgrímur gull-
8miður á Akureyri Kristjánsson prests á
Völlum Þorsteinssonar prests i Stærra-
Árskógi; en móðir hennar er frú Óiöf Ein-
arsdóttir Thoriacius, prests i Saurbæ, og
lifir hún enn. Frú Ólöf giftist St. J. 1879,
og er einn sonur þeirra á lífi, Jón að
nafni, sem stundar nám við Kaupmsnna-
hafnarháskóla.
Lik hennar var flutt vestnr til Sauðár-
króks með Ceres, þar sem hún var jarð-
sungin hinn 6. okt., og sótti mesti mann-
fjöldi jarðarförina af sjáifsdáðum, jirátt
fyrir mjög vont veður. Jarðarförin fram
fór með mikilii viðhöfn. Kæður héldu
þeir sira Árni Pjörnsson (2), síra Hallgr.
Thorlacius, sira Pálmi Þóroddsson og síra
Zóf próf. Halldórsson.
Við úthafninguna af spitalanum héldu
þeir síra Geir og sira Matthias ræður, og
lj ið voru sungin þar eftir Matth J.
Hin konan, frú Nielsina Holm, sndaðist
skömmu fyrir jólin, 18. þ. m., eftir langa
og þunga legu, fædd 1. jan. 1857 á Brúar-
landi. Hún er einnig mjög harmdauði
manni sinum, því að hún var mikið val-
kvendi, og var alment elskuð og virt. —
Faðir hennar var Tómas prcstur Þorsteins-
son á Brúarlacdi.
Hjá kaupmanni C. Holm eru því alvar-
leg og sorgleg jól, þar sem hin elskaða og
góða kona hans liggur þar liðin nár.
2. sept. n. 1 andaðist ungfrú Sigríður
Jósefsdóttir, dóttir Jósefs skólastjóra á
Hólum í Hjaltadal, að eins 15 ára, mjög
mannvænleg stúlka.
Ýmislegt ntan úr lieimi.
Bréf frá Miklagarði, ritað núna á
annan í nýári, lýsir voðalega bag og
horfum kristinna manna í ríki Tyrkja-
soldáns, jafnt Armena sem annarra.
Svo sé að sjá og heyra, sem áformið
sé, að uppræta kristinn lýð um alt ríkið,
nema í stórborgunum, svo sem Mikla-
garði, Saloniki og Smyrna m. fl., af
því, að þar er svo margt um kristna
Norðurálfumenn, og þora Tyrkir síður
til við þá. Lagavernd hafi þeir ella
víðast ekki meiri en skynlausar
skepnur.
Hörmungum Armena léttir aldrei,
fyr en búið er að kvelja til bana hinn
síðasta mann af því kyni, segir bréf-
ritarinn. Helzt er það, að auðmönn-
um lánast að kaupa'á sig frið, meðan
efnin leyfa; en þegar þau eru þrotin,
verður lífið þeirra ekki mikils virði,
fremur en hinna.
Hér í Miklagarði er sjaldan farið
í berhögg við kristna menu, með því
að soldáni og böðlum hans stendur
nokkur ótti af sendiherrum stórveld-
anna; en það er ekki tínt né talið, sem
aðhafst er á laun.
það bar til fyrir fám dögum, að
ermskur kaupmaður, er á sér sölubúð
við Miklubrú, seldi tyrkneskum manni
belti, eftir mikla leit í búðinni að því,
er honum væri mátulegt. Sama kveld
koma tveir menn úr leynilögregluliði
borgarinnar og gera þjófaleit hjá
kaupmanni, þar til er þeir finna í öskju,
sem beltið hafði verið í geymt, ljós-
mynd af Murad uppgjafasoldáni, bróð-
ur Abdul Hamids soldán3, þesser hann
hratt frá völdum og hefir haldið f
dýflissu síðan meir en fjórðung aldar,
en að honum hænast Ung-Tyrkir, um-
bótaflokkurinn í ríkinu. Kaupmann-
inum var snarað í dýflissu, eigur hans
gerðar upptækar, og áformið vitanlega
að hola honum niður í Sæviðarsund
einhverja nóttína. En þetta kvisaðist;
og með því að hafa sig alla við og
hóta að fara til stórvelda-sendiherr-
anna, fengu vinir hans borgið lífi hans.
En leysa varð hann sig út með
ærnu fégjaldi.
Belgíukonungur er yfirdrotnari
Congoríkis i Afríku, og er því stjórn-
að aðallega heiman frá Briissel, og
sondir þangað belgiskir valdsmenn til
héraðsstjórnar. Borist hafa öðru
hvoru hálf-ljótar sögur af viðbúð
þeirra sumra og annarra Belgíumanna
við þarlendan lýð, Blámennina —
vottur um grunnstæða siðmenning
hámentaðs Norðurálfulýðs, er svo ræð-
ur við að horfa. Hroðalegasta saga
af slíku nýlega er þessi.
Maður er nefndur Bunow, höfuðs-
maður að nafnbót. Hann rak kon-
ungserindi þar syðra og kom hsim í
fyrra. Hann sagði svo frá valdsmanni
einum í yfirstjórn Congoríkis í Briissel,
að siður væri þar sumstaðar, að hýða
Blámannakonur á hverjúm degi; og
ljósmynd sýndi hann af Blámanni, er
dátar úr Congo-her Belgíukonungs,
höfðu höggvið af báðar hendur. Stjórn-
arhöfðinginn reif sundur myndina og
fleygði henni í eldinn. Frekara var
eigi því máli sint þá.
Bunow sagði ennfremur svo frá, að
þegar hann skyldi hverfa heim sunn-
an úr Congoríki á öndverðu fyrra ári,
var eitt síðasta embættisverk hans, að
hefja réttarrannsókn gegn framkvæmd-
arstjóra fyrir belgisku félagi, er sakað-
ur var um morð og um að hafa örv-
að menn til mannáts. Sakargögn
kvað hanu vera bæði í sínum vörzl-
um og 8tjórnarinnar. þar beri það
skilríki vitni og engum háð, að maður
þessi hafi sjálfur skorið á háls 11 her-
tekna Blámenn, 9 karlmenn og 2 kven-
menn, og goldið verkamönnum sínum
þarlendum líkin í kaup. »Takið þið
við«, mælti hann, *og hámið þið þau
í ykkur«. Ennfremur, að hann hafi
keypt gúmmí af Blámannahöfðingja
fyrir 6 karlmenn og 2 konur lifandi,
og sagt, að hann mætti gera við þau
’nvað sem hann vildri, slátra þeim og
eta, ef hann lysti.
Nú kvað vera komið skipulag á
landsstjórn í eynni Kúbu, þjóðveldi, í
verndarskjóli Bandaríkja og forseti
kjörinn. Sá heitir Palma.
Aðmíráll einn amerískur í ófrið-
inum út af Kvibu við Spánverja var
dæmdur í vetur í hermáladómi frá em-
bætti fyrir bleyðiskap. Það sannaðist,
að hann hafði látist ekki sjá flotann
spænska, er honum var ætlað að berj-
ast við, og haldið sig í hvarfi bak við
nes eður höfða. Maður þessi heitir
Schley, og er þetta fágæt hneisa, er
hann befir orðið fyrir.
Einkennilegar óspektir gerðu stú-
dentar í Aþenu f vetur rétt fyrir jóla-
föstuna. þeir ruku upp með ærslum
og óhljóðum og jafnvel barsmíðum og
spellvirkjum, út af því, að birt hafði
verið á prenti nýgrísk þýðing á Nýja-
testamentinu, er áður hafði ekki til
verið nema á forngrísku, er alþýða
manna þar í landi skilur eigi nú orð-
ið. þykir miður vel á því fara út í
frá, að háskólanámsmenn, er vera
ættu frömuðir fróðleiks og mentunar,
amist við því, að lýðurinn fái að lesa
heilagt hjálpræðisorð á þeirri tungu,
er hann skilur. En bæði þykir þeim
og kennilýðnum gríska metnaður f
því, að gríska kirkjan er hið eina
kirkjufélag í heirni, er haldið hefir
Nýjatestamentinu á frummálinu einu
alt frá dögum postulanna. 8vo er og
í annan stað lýðnum hleypt upp með
því, að telja honum trú um, að þýð-
ingin hafi gerð verið að undirlagi
Bússa, og í því skyni að rýra veg og
sjálfstæði ríkiskirkjunnar á Grikk-
landi. Var það og auðsótt vegna þess,.
að Olga drotning, sem er rússnesk,,
hafði að sögn stutt að hinni ný-grísku
útgáfu testamentisins. Fyrir því
beindust óspektirnar meðfram að
henni og konungsfólkinu og ollu ráð-
herraskiftum. Heitir hinn nýi ráða-
neytisforseti Zamis.
það þótti vera og voru mikil tíðindi
með Bandamönnum í Norður-Ameríku,
er loks tókst í vetur snemma að koll-
varpa ríki Tammany-samkundunnar í
New-York, sem þar hefir ráðið lögum
og lofum um langan aldur og verið
frömuður margvfslegrar lögleysu og
siðspillingar. Upptök þess sigurs voru
samtök ýmsra ágætismanna þar í borg-
inni fyrir mörgum árum um samkynja
félagsskap, með þeim einum mun, sem
mestu skiftir, að markmiðið var að
styðja almenningsheill og hnekkja
hvers konar rangindum.
Einn meðal hinna mestu máttar-
stólpa í því liði var Boosevelt, forset-
inn nýi. Hann barðist vasklega gegn
Tammany-samkunduhöfðingjunum f
ræðum og ritum. Við fráfall fyrirrenn-
ara síns í forsetatigninni í haust varð
hann að flytja sig búferlum suður í
Washington. En það er til marks
um fylgi hans og alvöru, að ferð gerð
hann sér aftur norður í New-York, er
kosið var þar í bæjarstjórn, til þess
að greiða atkvæði gegn Tammany-bóf-
unum, er og féllu með 30,000 atkvæða
mun, en tala kjósenda alls skifti mörg
um hundruðum þúsunda.
Marka má, með hve miklu kappi
kosningabaráttan var sótt á báðar
hliðar, á því, að formælendur Tam-
many samkundunnar fluttu 7000 tölur
og eyddu 3| miljón kr. í kostnað.
Talsmenn umbótalíðsins fluttu 7120
tölur, og vörðu til kosningaleiðangurs-
ins nær 2 miljónum kr.
Svo sem siður er til í hinum enska
heimi, er mikið stendur til, gekk ákaf-
lega mikið á með veðjanir fyrir fram
um leikslokin, og segja menn, að þær
hafi numið í þessari kosningahríð 7£
miljónum kr. þær eru birtar í blöð-
um daglega og þykja vera hinn bezti
veðurviti um kosningaúrslitin.
Kjördagar eru jafnan hvíldardagar
hvarvetna um Bandaríkin. Svo beisk-
ur og ofsafenginn sem undirróðurinn
er á undan, þá er alt með friði og
fyrirmyndarreglu sjálfan kjördaginn,
meðan á kosnmgarathöfninni stendur.
Kjörstaðir mesti sægur, og verður því
enginn troðningur um kjörborðin. En
f jörugt er í borginni, er degi hallar, og
vitnast fer um leikslokin. Blöðin sýna
með ljósmyndum í gluggum hjá sér
jafnóðum atkvæðatölu á hverjum kjör-
stað. þess í milli eru sýndar í glugg-
unum myndiraf bæjarfulltrúaefnunum,
bæði réttar og afskræmdar, og fylgja
sköll og óhljóð í múgnum úti fyrir.
Eða þá að ekið er um strætin með
líkneski höfuðgarpanna í kjörbardag
anum, af léttvægu efni gerð, og þau
leikin alla vega, eftir því sem múgn-
um liggur hugur til þeirra manna, og
oft brend á báli að Jokum. Lögregl-
an lætur sig það engu skifta; hún
meinar ekki »börnunum« að leika sér.
Að kosningahríðinni afstaðinni er
sem allur fjandskapur og flokkarígur
sé horfinn um hríð að minsta kosti.
Kosningaúrslitin eru metin sem hæsta-
réttardómur, og er það eitt meðal
þess, sem fagurt er í fari þjóðarinnar
og eftirbreytnisvert.
Fast við hálfa miljón náðu fólks-
flutningar til Bandaríkja skýrslu-ár,
það, er á enda rann 30. júní f. á. —•