Ísafold - 09.04.1902, Qupperneq 3

71
sér á tá og trana sér fram, enda hef-
ir talið hitt mundu duga, að láta það
skiljast greinilega hins vegar.
En hvernig er þetta notað?
|>ann veg, að daginn eftir er fjöldi
amala þotinn á stað af hálfu aftur-
haldsliðsins út 'um alla bæjarins land-
areign með þann boð.,kap, að Jón
Jensson ætli alls eigi að verða hér 1
kjöri! Surnir, hinir ósvífnustu, bæta
því beint við, að hann hefði lýst því
yfir á fundinum kveldið fyrir, að hann
ætlaði e k k i að gefa kost á sér!
Ymsir, sem enga hugmynd höfðu
um það, er gerst hafði á fundínum,
urðu til að trúa þessu, og þá var til-
ganginum náð, — þeim, að gera þá
Ijúfari á, að aðhyllast annantveggja
hinna, sem í boði eru (J. Ó. eða Tr.
G.).
En skammgóður vermir varð þeim að
þessu hrekkjabragði, atkvæðasmölun-
um. Bæði gátu hinir og þessir, er
hinir fiekuðu kjósendur hittu að máli
og verið höfðu á fundinum, borið aft-
ur þennan uppspuna, og í annan stað
kom um miðjan dag í fyrra dag upp
auglýsing á götuhorn hér frá hr. Jóni
Jenssyni, þar sem hann lýsir framan
greinda sögusögn xtilhæfulausan upp-
8puna«, og bætir við, að hann »geri hór
með heiðruðum kjósendum Beykjavík-
urkjördæmis kunnugt, að hann cetli sér
að gefa kost á sér til þingmensku fyrir
þetta kjördœmi við kosningu þá, er
fram fer í öndverðum júnímán. þ. ««.
f>að er ekki hætt við, að afturhalds-
iiðið sé af baki dottið, þótt þetta
bragð yrði þeim ekki endingarbetra eu
þetta. f>að má búast við daglegum
oppspuna af ýmsu tægi til að reyna
8ð spilla fyrir þingmannsefni framfara-
flokksins, hér sem annarsstaðar.
Undan Jökli.
I 8. töliibl. »Þjóðólfs« þ. á. stendnr
fréttagrein með fyrirsiigninni: »Fréttir und-
an Jökli« og er undirskrifuð af einhverjum
pilti, er kallar sig »Jöklara«; en þar sem
grein þessi lýsir annaðtveggja ókunnugleik
á efni því, er hann ritar um, eða þá óvana-
legum hæfileikum lians í því, að fara i
kringum sannleikann, þá verð eg að álíta,
að hann eigi ekki »Jöklara«-nafnið, beldur
hafi tekið það til láns, og sigli þannig
undir fölsku flaggi.
Eigi er svo, að eg ne.nni að elt.ast við
öll ósannindi þessa nafnlansa skuggasveins.
Eg ætla að eins að leiðrétta það, sem
hann segir um verzlanirnar hér. Hann
segir fyrst, »að verzlunarástandið hafi
&ldrei verið glæsilegt hér undir ».Tökli«, og
er vist með þvi að gefa í skyn, að það
sé verra hér en alment gerist. En eg get
Wlvissað almenning um, að verzlanir hér
eru ekkert lakari en alment gerist og þol-
lr fyllilega samanburð við verzlanir út um
landið, og get eg sýnt fyrir því skilriki
hverjum sem vill; en hér mun vera eins og
oftar, að »hverri mús þykir verst i sinni
holu«.
Þá segir hann, »að reynsla undanfarinna
ara hafi sýnt, að skortur hafi verið á
helztu nauðsynjavörum um og fjnrir miðjan
vetur«.
Sannleikurinn er sá, að undanfarið hafa
sllar helztu nauðsynjavörur náð saman ár
eftir ár hér í verzlunuuum, og veit þetta
almenningur hér eins vel og eg, enda getur
þessi svo nefndi »Jöklari« fengið að sjá
það í verzlunarbókum hér, ef hann óskar.
Loks segir hann: »Nú kvað vera skort-
Or á öilum nauðsynjavörum, að lieita má,
við verzlun hins íslenzka verzlunar- og
fiskifélags i Ólafsvik, en Gramsverzlun
vað hafa eitthvað af skornum skamti að
miðla sinum viðskiftamönnum«.
l-’essi setning er framsett svo illgirnislega
1 garð hinnar fyrnefndu verzlunar og krækt
s'° baglega fyrir sannleikann, að undrun
sætir.
Almenningur hér veit og viðurkennir, að
verzlun Isl. Handels- og Fiskericomp. birgði
verzlun sína i Olafsvik mjög vel siðastl. ár
og engu lakara en að undanförnu, og á
síðastl. hausti komu til hennar óvanalega
miklar birgðir af nauðsynjavörum.
En þó nú sé skortur á flestum nauð-
synjavörum hjá benni, þá vita allir, að það
stafar einungis af þvi, að Gramsverzlun
birgði verzlun sina i Olafsvik svo litið ár-
ið sem leið, að allflestir viðskiftamenn
hennar hafa síðan i október siðasti. haust,
ef ekki fyr, orðið að leita til hinnar
verzlunarinnar til að fá nauðsynlegt bjarg-
ræði
Einnig veit almenningur hér um slóðir,
að töluverðar birgðir af nauðsyujavörum
voru fyrirliggjandi á síðasta nýári i verzl-
un Isl. Handels- og Fiskericomp., og enn þá
eiga Neshreppar báðir nokkuð af kornvöru
geymt hjá henni, sem og, að brauðgeiðar-
hús verzlunarinnar hefir verið i gangi til
þessa tima
Önnur ósannindi hins svonefndá »Jöklara»
hirði eg ekki um að reka ofan í hann; en
af þessn sést, hve áreiðanlegur fregnritari
þessi er, og af þvi má marka, iiver sann-
indi aðrar sögusagnir hans bafi i sér
fólgnar.
Ólafsvik 24. marz 1902.
Einar Markússon
Að kasta fyrsta steininum.
|>e8S kvað getið vera í afturhalds-
múlgaguinu síðast, að þeir hafi verið
ekki færri en 30, er til fundarins boð-
uðu hér um daginn, 2. þ. m., til að
hlýða á bankastjóra-»hjálpræðið« snæ-
felska og fá laumað á samþykki fyr-
ir tvísaga fundarályktuninni alræmdu,
þeirri er lýst var í aíðasta blaði.
þessir 30 hafa auðvitað verið hús-
karlar og skósveinar bankastjórans,
sumir lágt, en sumir hátt settir í
mannfélaginu, eins og gerist.
Alt og sumt, sem þeirri fríðu sveit
hefir tekist að ánetja af kjósenda-
liði höfuðstaðarins, er þá kringum 20
sálir, e/ þeir hafa allir verið kjósend-
ur, sem atkvæði greiddu með marg-
nefndri ályktun.
|>að er sama sem hér um bil 3°/0
af kjósendatölunni hér.
það er oft talað um misjafnan sauð
í mörgu fé, kjósendalýð í borgum, hér
sem annarsstaðar, og gert lítið úr
mentunar- og skilningsþroska þorra
hans.
En mundu nú þau kjördæmi svo
ýkja-mörg, þar sem ekki tækist að fá
nema 3 af hundrað/il að samþykkja
vanhugsaða og vitlausa fundarálykt-
un ? Og það með slíku harðfylgi,
sem hér var beitt, eigi síður en bí-
ræfinni kænsku, þar sem varast var
að skýra rétt og samvizkusamlega
fyrir mönnum, hvað í tillögunni væri
fólgið, —varast að láta þá vita, hve
hlægileg mótsögn það var ?
J>eim ferst þá fyrst að hreykja sér
upp yfir Reykjavík, hinum kjördæm-
unum, er þau geta ábyrgst, að ekki
séu fleiri þar en 3 af 100, sem takast
mætti að glepja líkt og hér var gert.
f>á geta þau kastað fyrsta steinin-
um, en fyr ekki.
Dalasýsla 21. marz:
Fréttir héðan úr héraði helzt þessar:
Tiðin hefir verið ærið köld og óstöðug,
ýmist hörkufrost eða asahlákur, stuttar og
meira til ógagns en gagns. Siðast í febr-
úar gjörði afarstórfelda rigningu og urðu
öll vötn ófær. Laxá i Laxárdal ruddi sig
þá og gekk svo hátt, að langt tók upp
fyrir brúarstöplana, og segja þeir, er
slcoðað hafa, að ekki muni nægja að
að hækka þá minna en 3 álnir, til þess
brú verði þar óhult. Áin tók i þetta skifti
hrúartré, er eftir héngu á stöplunum siðan
í haust, og hafa þau ekki fundist siðan,
svo kunnugt sé. Yerður þetta ekki til að
flýta fyrir brúargjörðinni. Mörgum er nú
farið að lengjast eftir að haldinn verði
sýslnfnndur tii að taka einhverja ákvörðun
nm þetta og fleira; en sýslnmaðnr var ný-
lega ekki farinn að boða til fundarins.
í síðasta mánuði (febr.) voru i.ðalfu/Áiir
haldnir i verzlunarf'élagi Dalasýslu og
kaupfélagi Hvammsfjarðar. Verzlunor-
félagið hafði skaðast á fjársöln sinni sið-
ast.liðið ár; var nú sainþykt, að senda ekk-
ert. fé á fæt.i na;st,a haust, heldnr saltkjöt.
Félagið er nú orðtð litið hjá þvi sem áð-
ur var, og verzlunarfjnrhæðin lítil. Kaup-
félagið blémgast ve! og litur út fyrir að
það muni eiga góða framtíð fyrir höndum.
Stjórnendaskifti nrðu nú í verzlunarféiag-
inu. Torti skólastjóri i Ólafsdal, stofnandi
félagsins og formaðnr til þessa, sagði af
sér. I hans stað var kosinn Benedikt kenn-
ari Magnússon i Olafsdal.
I þingmálaheiminum gerist hér ekkert
markvert; menn hiða nú átektanna fram að
þingkosningunni. Talið er vist, að þeir
muni bjóða sig fram háðir, sira Jens Páls-
son og Björn sýslum., eins og siðast, og er
varla uokkur efi á, að sira Jens mnnibera
sigur úr býtura, þótt isfirzka höfðingjamái-
gagnið hafi skýrt öðruvisi frá; virðast
jafnvel ýmsir helztu fyigismenn Bjarnar
vera húnir að niissa vonina. Þó er ekki
sparað að bergmála ósannindi Þjóðólfs,
og gera þá tortryggilega, sem áður fylgdu
frumvarpinu frá siðasta þingi. Það virð-
ist vera velferðaratriði fyrir hann og hans
fylgifiska, að ala á flokkadrættinum, þótt
ótrúlegt sé. Menn gerðu sér vist vonir um,
að ekki væri um annað að deila, eftir að
konungshoðskapurinn kom, en það, hvort
þingmannsefnið væri hetri þingmannskost-
um búið; en sú von befir brugðist. Getur
verið, að mennirnir baidi að þetta sé eina
ráðið til að koma sinum »heimastjórnar-
manni(!)« að. Mun raunar engum skynj-
andi manni þykja fremur ástæða t.il að
kalla Björn sýslumann heimastjórnarmann
en sira Jens, þvi báðir mnnu fylgja sömu
stefnu í Bfjórnarskrármálinu. Þess er þvi
getið til, að Birni muni gefið j>etta nafn
vegna stjórnsemi lians heima i héraði,
sdr. greinina: »IJr Dölum vestan« i ísafold
81. tbl. f. á.
i
I heljar greipum.
Frh.
Mér hefir verið skipað að
hafa ykkur saman; því nú kemur
kennimaðurinn til að telja trú fyrir
ykkur öllum. Eg er búinn að segja
houum, að það sé hátt í ykkur öllum,
að vera sama sinnis og hann«.
Ekki verður neitt um það sagt með
vissu, hvað mikið Monsoor hefir full-
yrt. En í sama bili kemur Múham-
eðskeDnimaður labbandi til þeirra með
föðurlegt ánægjubros á vörum, svo
sem ætti hann hægt og ljúft verk fyr-
ir höndum.
Hann var gráhærður og hafði grá-
ýrótt skegg undir hökunni, feitlaginn
í andliti, en svo að sjá, að hann hefði
verið feitari áður, með því að andlitið
var alt í fellingum. Grænan túrban
bar hann á höfði, er lýsti því, að
hann var Mekka-pílagríraur. Hann
hélt á í annari hendi mórauðri ábreiðu
lítilli, en í hinni kálfskinnshandnti
af kóraninum. Hann breiddi ábreið-
una á jörðina, benti túlknum til sín,
sneri sér hringinu kring og rétti frá
sér hendina til marks um, að band-
ingjarnir ættu að skipa sér umhverfis
sig, benti síðan niður til merkis ura,
að þeir ættu að setjast.
þ>au settust allir í hvirfing í grasið.
Eu í miðjum hringnum sat klerkur,
stuttur og gildur; hann rendi auga
aftur og fram um mannhringinn og
flutti þeim fræði sín, helztu undir-
irstöðuatriði trúarinnar.
fau hlýddu á með athygli og kink-
uðu kolli, er Mansoor túlkaði fyrir
þeim það, sem klerkur sagði, og því
meir sem vottaði fyrir auðsveipni af
hálfu áheyrendanua, því ástúðlegri
varð klerkur í orðum og viðmóti.
»því hvers vegna ættuð þið að vera
að deyja, lömbin mín, úr því að alt
og sumt, sem til er ætlast af yður,
er ekki amiað en að þér hafnið því,
sem bakar yður eilífa vansælu, en þýð-
ist í þess stað lögmél Allah, eins og
það er ritað af spámanni hans og
færa muu yður óumræðilegan fögnuð,
svo sem heitið er í kóraninum? f>ví
hvað segir hinn útvaldi?«
Hér nam hann staðar til að hafa
yfir einhverja kredduua, sem höfð er
í röksemdar stað fyrir þeim átrúnaði
sem öðrum.
»Er oigi þar að auki bersýnilegt,
að drottinn er með oss. Alt í frá
upphafi, er vér höfðum ekki neraa
lurka að vopnum f móti rifium Tyrkja,
hefir sigursældin fylgt oss. Höfum
ver eigi unnið E1 Obeid, uunið Khart-
um, farið með haDU Hicks, drepið
iiann Gordon, unnið sigur á hverjum
þeim, er sendur hefir verið í móti oss?
Hveruig er þá hægt annað að segja
en að blessun drottius sé yfir oss?«
Meðan kennimaðurinn flutti tölu
aína, hafði hersirinn litast um og veitt
því eftirtekt, að dervisjarnir voru að
fægja vopn sín, telja skothylki og hafa
að öllu leyti þann viðbúnað, sem
vandi er til, er búist er við vopna-
viðskiftum þá og þegar. Höfðingjarn-
ir réðu ráðum sínum alvarlegir á svip,
og er útvarðarforinginn talaði við þá,
benti hann í áttina til Egiptalands.
|>að er sýnilega eitthvert útlit til
bjargar, ef hægt væri að dvelja fyrir
svo sem 1—2 stundir enn. Ulfaldarn-
ir vóru ekki orðnir aflúnir enn eftir
hinn langa áfanga, og væri svo, að
eftirfararliðið væri skamt undan, mátti
ganga nærri því að því vísu, að það
næði þeim.
•Blessaðir verið þér, Fardet, reynið
þér að halda honum við trúna«, segir
hersirinn. »Eg held að við gætum haft
einhverja von, ef okkur lánaðist að
hafa þá af okkur eina stund enn eða
sem því evarar».
En frönskum fyrirmanni rennur ekki
svo fljótt reiðin. Fardet sat í þungu
skapi og þungbrýnn upp við pálma-
tré og togaði sig f skeggið.
•Byrjið þér nú, Fardetj við reiðum
okkur á yður« segir Belmont.
•Látið hanu Cochrane hersi gera
það«, segir Fardet í nöprum róm. —
»Hann tekst svo margt á hendur,
þe8si Cochrane hersir«.
»Og hæ og hæ« segir Belmont, eins
og hann væri að reyna að spekja ör-
litlan óvita. »Eg er sannfærður um,
að hann Cochrane hersir segir sér
þykja miður farið þetta, sem ykkur
hefir á milli farið, og kannast við, að
hann hafi haft rangt fyrir sér« —
»Mér dettur það ekki í hug«, grípur
hersirinn fram í.
»f>að er þar að auki ekki annað en
krytur ykkar á milli« heldur Belmont
áfram sínu máli. »En það er öllum
hópnum til heilla, er vér mælumst til,
að þér talið við kennimanninn. Við
finnum það öll, að til þess eruð þér
færastur*.
En Fardet gerði ekki nema ypti
öxlum og gerðist enn þungbrýnni.
Kennimaðurinn leit framan í þá
hvern að öðrum og góðvildarsvipurinn
fór að renna af stórleitu andlitinu með
fellingarnar. Munnvikin sigu niður á
við og svipurinn gerðist harður og
strangur.
»Hafa þeir þá, þessir vantrúðu þrjót-
ar, verið að gera gabb að okkur« seg-
ir hann við túlkinn. »Hvernig stend-
ur á því, að þeir eru að talast við
sín í milli, en hafa ekkert að segja
við mig«?
»Hann er farinn að verða óþolin-
móður« segir Cochrane. »f>að er lík-