Ísafold - 28.05.1902, Qupperneq 3

127
Kemur hyergi nærri!
Skósveinn og nágranni Dalaþing-
mannsleysisins frá aíðasta þingi kvað
vera í síðasta tbl. máitólsins þeirra,
afturhaldshöfðingjanna, að reyna að
þvo af honum öll afskifti af koaninga
unrlirbúningi í sínu kjördsemi.
Yitanlega færi betur á því og væri
satnkvæmara stöðu hans sem kjörstjóra,
að þetta væri satt.
Bn dettur nqkkrum manni í hjart-
ans hug, að svo sé, þeim er nokkuð
til þeirra félaga þekkir og alls þeirra
hátternis?
þesa skal þá getið rétt til stnekks, að
snemma í vetur barst keppinaut sýslu-
manns, síra .Tens prófaati í Görðum,
skjal frá nál. 30 Suðurdalamönnum,
með hendi hins alkunrta skósveins
sýslumauns, þar sem undirskrifendur
segjast vilja »ráða yður (o: síra Jens
prófasti) frá að hugsa til þingmensku
í þessu kjördæmi#.
Undir þetta skjal, sem ritstj. ísa-
foldar hefir í höndum, hefir sýslumað-
Ur ritað sjálfur nafn sitt,
meðal anuarra!
Hann ritar sjálfur undir undirróð-
ursskjal, sem margnefndur skósveinn
hans hefir óefað gengið með um hrepp-
inn til undirskriftasmölunar, og að hans
ráði, þar sem reynt er fyrir fram að
aftra því, að keppinautur hans eigi
neitt vió að bjóða sig fram, til þess
að sýslumaður geti orðið einn um hit-
una!
Og svo lætur hann seuda J>jðlf vott-
orð um, að hann komi hvergi nærri
kosningaundirróðri!
Mörgum mun og minnisstæð fram-
koma hans (Dalaþingmannsins) á síð-
asta kjörþiugi (1900), — að hún var svo
bneykslanleg og hlutdrægnisleg hon-
um í vil, að flokksmenn hans á þingi
þóttust þurfa að kæfa niður með at-
kvæðaafli alla nánari rannsókn á því
athæfi.
f>á hafði hann og húsvitjað um
sýsluna fyrir kjörfund og beðið kjós-
endur um að greiða sér atkvæði hvar
sem hann hélt sig geta gert sér nokk-
ura von. f>eir komu margir til síra
Jens á kjörfundinum og báðu hann
innilega að misvirða ekki við sig, að
þeir hefðu ekki komist undan áleitn-
Um bænum sýslumanns um atkvæði!
Á manntalsþingi uð Ásgarði þá um
Vorið eða sumarið tók hann það fram
berum orðum, að aðstöðu bænda við
eýslumenn væri svo varið, að óhyggi-
legt væri fyrir þá, að veita mótspyrnu
sýslumönnum, er þeir vildu á þing
komast og byðu sig fram til kosn-
ingar!
PÍ8tilshöf. þessi og sýslumannsdind-
ill þarf svo jöfnum höndum að veitast
að manni, kennaranum í Búðardal,
fyrir þá dirfsku hans, að skýra í vet-
Ur eatt og rétt frá hinum frægu af-
8kiftum sýslumanns af Laxárbrúnni.
Hann gerði sig sjálfan þar að yfirsmið
að öllum íornspurðum og ráðskaðist svo
■Ueð fé það, er til brúarinnar var ætl-
að, að sýslunefnd »fellir« reikninginn,
en amtsráð vísar honum heim. Og fer
Þ6 ekki mikið orð af tiltakanlegum
^trangieik amtsráðs-oddvitans að minsta
0sti. við yfirvald þetta, þótt eitthvað
V®rði bonum á í reikningsmensku eða
° rurn euibættisafgreiðslum.
Hitt mun sannanlegt með nægum
Vottorðum skilríkra manna og mjög
svo heiðvirðra, að kennarinn í Búðar-
a, hr. Jón Jónasson, er ekki einung-
is fyrirmyndarmaður að mannkostum
og mesti gáfumaður, heldur að hann
stendur svo í stöðu sinni, að sýslu-
maður kemst þar eigi með tærnar í
sinni stöðu, sem hann hefir hælana.
Eitt flosrit enn.
Bnn hafa þeir eitt flogrit á prjón-
unum, afturhaldshöfðingjarnir hérna,
og á að ltoma út núna fyrir helgina.
það er síðasta ádrepan og sjálfsagt
mergjaðasta.
|>ar er meðal annars- þessi
snildarlega fyndinn og smekkvíslegur
nýgervingur: Bympingar, er lærðir
menn segja tilbúinn vera úr nafninu
Bump og kvað eiga að þýða sama
sem Valtýingar; og mun þá valtýskan
vera sktrð Bympa!
Fyr má nú rota en dauðrota!
Eitda fer ekki hjá því, að þar hef-
ir lagt að haga höud einhver landsins
mesti og frægasti >vísinda-stórgripur«.
Moskus - nautpeningur.
Grein er í Berlingi 19. f. mán. um
það, hvort ekki mundi reynandi að
flytja hingað til lands, Tslands, villi-
nautakyn það, er moskusnant er nefnt
og heima á í heimskautslöndum Norð-
ur-Ameríku, þar á rneðal á Gr^enlandi,
austurströnd þess norðarlega einkum.
Er höf. greinarinnar á því, að oss
gæti orðið að því mikill arður, og er
þess mjög fýsandi, að tilraun sé gerð
til þe8s.
Hann getur þess fyrst, að sænskur
maður nokkur hafi aflað sér fyrir 2
árum þriggja moskus-nautgripa græn-
lenzkra, er norskir selveiðamenn hand-
sömuðu á austurströnd Grænlands.
j>að voru 2 kýr og 1 graðungur. |>eim
var hleypt inn á umgirt svæði á bú-
garði einum á Jamtalandi. þau voru
ekki fullvaxin, en hafa dafnað, og góð-
ar horfur á, að þau auki kyn sitt og
að af þeim stofni komi upp með tím-
anum bæðí nýtt veiðidýrakyn, er haf-
ist við í skógum og fjalllendinu í Sví-
þjóð norðanverðri, og eins, að úr þeim
geti orðið arðsamur búpeningur.
Kjöt og mjólk þessara gripa eru beztu
búsnytjar, en þar að auki fæst af þeim
mikil ull og góð, nokkuð lík ull af
lama-dýri, sem þykir fyrirtak, auð-
spunnið úr benni, þæfist vel og er
mjög létt í sér. Svíar eru farnir að
vefa úr henni í föt. Konungsefnið
þar hefir látið gera sér úr henui al-
fatnað, veiðiföt, og lætur mjög vel
yfir.
Moskus nautgripir eru smærri vexti
en kúpeningur vor; ná meðalmanni í
mjaðmarhöfuð (39 þuml.). f>eir þola
kulda og útigang hverri skepnu betur;
krafsa sér björg, þótt hvergi sjái í
dökkvan díl, og halda beztu holdum.
J>au gæti hafst hér við í óbygðum að
höf. ætlar engu síður en hreindýr.
Hann segir, að moskusnaut hlytuað
geta orðið bér á skömmum tíma ágæt
veiðidýr, þótt hitt kynni að eiga lengra
í land, að gera þau að búpeningi.
f>au mundu hæna að sér útlenda ferða-
menu, einkum Englendinga, er séu
ólmir í þess kyns veiðar, en að því
gæti landinu orðið stórmikill hagur,
svo sem marka mætti af aðstreymi
enskra ferðamanna til Noregs bæði til
dýraveiða og laxveiða.
Höf. vill, að vér látum eigi undan
dragast að afla oss moskusnautakyn-
stofns frá Grænlandi, meðan tími er til;
þau muni vera þar bráðum á þrotum;
þau eru veidd þar miskunnarlaust af
farmönnum, sem þar ber að landi við
selveiðar og hvalveiðar, oftast skotin
til bana, en stundum veidd lifandi,
með því að þau eru keypt dýrum
dómum handa dýragörðum.
...-i m 9 ^ >-
Presti vikið frá embætti.
Hinn 24. þ. m. hefir landshöfðingi
eftir tillögum biskups vikið síra Filipp-
usi Maguússyni að Stað á Bej'kjanesi
frá embætti um stundar sakir vegna
megnrar i>rúnsemdar um, að hann hafi
gerst sekur í legorði og brotið gegn
hegniogarlögunum.
I heljar greipum.
Frh.
Fardet gengur að klerki, lyftir hönd-
inni og tekur stór, gljáandi pálmavið-
araldini úr skegginu á honurn. Hann
gleypti það og tíndi það síðan út úr
vinstri olnboganum á sér. Hann hafði
oft leikið þær smá-sjónhverfingar á
gufuskipinu oa hafði samferðafólk hans
stundum hlegið að honum fyrir þær
góðlátlega; því hann var ekki svo leik-
inn í list siuni, að blekt gæti glögg-
skygtta og greinda Norðurálfumenn.
En nú leit svo út, sem þessar óvöldu
brellur haos ætluðu að verða ef til vildi
það hjálpræði, er þau ættu öll undir
forlög sín. Megn undrunarkliður heyrð-
ist í hóp Araba og varð enn ákafari,
er Fardet dró nýtt aldini út úr nös-
inni á einurn úlfaldanum og henti því
svo hátt í loft upp, að enginn sá það
koma niður aftur. Félögum hans var
víddin á ermiuni hans næg skýring;
en hitt er víst, að Fardet naut þar
mikils stuðnings við íþrótt sína, sem
húmið var.
Áhorfendur voru ýmist svo ánægðir
eða önnum kafnir að horfa á þetta,
að þeir veittu því naumast eftirtekt, að
maður kom ríðandi á úlfalda inn í
milli pálmanna. Hefði ef til vill alt
farið vel, ef Fardet hefði ekki orðið
svo hreykinn af fimleik BÍnum, að
hann ætlaði að hafa yfir sama leik-
inn aftur, en þá datt aldinið út úr
lófanum á honum. |>á var pretturinn
uppvís orðinn.
Hann ætlaði að reyna að halda á-
fram viðstöðulaust með einhverja aðra
list sína. En kennimaðurinn segir 1—2
orð og Arabinn einn rekur högg milli
herðanna á Fardet með spjótshala
sínum.
»f>að er nóg komið hér af bernsku-
pörum«, segir klerkur fokvondur. »Er-
um við þá krakka-óvitar, úr því þið
eruð að reyna að blekkja okkur svona?
Hér er krossinn og kóraninn. Kjósið
annaðhvort«.
Fardet leit vandræðalegur til félaga
sinna.
»Eg get ekki meira gert«, segirhann
við Cochrane. »j§>ér báðuð um 5 mín-
útur; þær hafið þér fengið«.
»Og það er ef til vill nóg«, anzaði
hann. »J>arna koma höfðingjarnir«.
Maðurinn á úlfaldanum, sem þeir
höfðu heyrt til álengdar, hafði stefnt
á fund þeirra höfðingjanna, boríð þeim
fáorða frétt og bent hvað eftir annað
í sömu átt og hann kom úr. J>eir
töluðust við hvatlega fáein orð og skund-
uðu síðan þangað sem förunautar þeirra
stóðu umhverfis bandingjana. J>eir
voru að vísu hjátrúaðir siðleysingjar,
en þó harla tígulegir á velli, er þá bar
þar að í rökkurdimmunni í pálmalund-
inum. Hinn hvatskeytlegi, gráskeggj-
aði öldungur lyfti upp höndinni og
mælti hratt fáeinar sundurlausar setn-
ingar, og förunautar hans tóku undir
hvellum róm — eins og gjammandi
hundar utan npi veiðimann.
Eldur sá, er brann úr drembilegum
augum hans, endurskein í hundrað
augum öðrum. |>að leyndi sér ekki
þarna, hve öflug og hættuleg varupp-
reisn falsspámannsins. Andlitin af-
skræmd, handleggirnir uppréttir í hvirf-
ing, huguriun allur í báli og óskaði
sér einskis framar en að hníga fyrir
blóðgum brandi, ef blæða létu fjand-
mönnum sínum áður.
• Hafa bandingjarnir tekið sanna
trú?« spurði Abderhaman emír og leit
á þá grimdaraugum.
Klerkur átti orðstír sinn að verja
og honum var annað nær skapi en að
játa á sig ósigur.
»f>að var rétt að því komið, þeg-
ar —«
•Látið málið kyrt Iiggja um stund*
8egir hinn.
Hann skipaði eitthvað fyrir og Ar-
abar fóru til úlfalda, sinna. Vadlbra-
him emír rauk þegar á stað með nær
helming liðsins. Hinir sátu ferðbúnir
á baki og höfðu dregið smokkana af
riflum sínum. »Hvað er um að vera?«
spyr Belmont.
»það glaðnar til!« anzar hersirinn.
»jpað veit heilagur Gyrgir, að mér er
nær að halda að við séum að sleppa
úr greipum þeim. Úlfaldasveitin e-
gipzka er alveg á hælunum á okkur«.
• Hvcrnig vitið þér það?«
»Hvað ætti það annars að vera, sem
gert hefir þá svona skelkaða«?
»Æ, hersir, haldið þér að það geti
verið, að okkur sé borgið?« spyr Sadie
og grét.
Andstreymið hafði þjappað það að
þeim, að taugarnar voru orðnar svó
magnlausar, að það var eins og ekk-
ert af því tægi hefði framar næm’ á
hrif á þan. En er vonarneistinn glædd-
ist nú svona snögglega, var sem þau
kendu til, eins og þegar freðin tá eða
fingur þiðnar og lifnar við aftur. Svo
stiltur og þrekmikill sem Belmont var,
þá sagði honum nú þungt hagur um.
Hann hafði alið með sér örugga von,
er engar líkur voru til bjargar; nú fór
hann að titra og skjálfa, er hjálpin
virtist vera á næstu grösum.
»J>eir koma þó ekki of fáliðaðir, vona
eg«, mælti hann. »|>að veit trúa mín,
að hafi fyrirliðinn gert það, þá skal
bann vera dreginn fyrir herdóm«.
•Viðerum vafalaust í drottins skauti«^
mælti kona hans í hóglátum róm sín-
um írskum. »Látum oss krjúpa á kné,
elskan mín, ef komin er hinzta stund
vor, og biðja drottin að láta okkur
aldrei skilja, hvorki á himni né jörðu«.
•Gjörið ekki það! Gjörið ekki það«!
kallaði hersirinn smeykur. f>ví hann
sá, að kennimaðurinn hafði á þeim
augun.
En það var um seinan. |>au voru,
hjónin kaþólsku, fallin bæði á kné og
farin að krossa sig. Klerkurinn Araba
umhverfðist í andliti af vonzku, er
hann leit þenna óræka vott fyrir al-
menningssjónum um gersamlegan ó-
sigur í trúarhvarfsiðju hans.
Hann snýr sér við og segir eitthvað
við emírinn.
»Standið upp!« kallaði Mansoor.
•Standið upp! Líf ykkar liggur við.
Hann er að beiðast leyfis til að drepa
ykkur«.
•Lofið honum að gera það sem hon-
um sýnist«, anzaði írinn óbifanlegur.
»Við stöndum upp, þegar bæn okkar er
lokið, en fyr ekki«.
Emírinn hlýddi með vonzkusvip á
hjónin á knjánum. J>ví næst skipar
hann eitthvað fyrir í snatri og er þá
komið með 4 úlfalda. Áburðarúlfald-
arnir, sem þau höfðu riðið þangað til,
stóðu eu reiðverslausir þar, sem þeir
höfðu verið tjóðraðir.
»Ekki vera óviti, Belmont!« kallaði
hersirinn; »alt er undir því komið, að
við höfum þá í góðu skapi. Blessað-
ar verið þór, standið þér upp, frú
Belmont. J>ér gerið ekki nema espið
þá«.
Fardet ypti öxlum, er hann leit á
þau.
•Drottinn minn !« mælti hann. »Haf-
ið þið nokkurn tíma sóð aðra eins
kálía! Hana nú«, bætti hann við og
kallaði upp yfir sig. J>ær frænkur
amerísku féllu á kné í sömu svipan
við hliðina á frú Belmont.