Ísafold - 24.09.1902, Blaðsíða 3

251
og í vetur sem leið kendi hanu sjúk-
dóms þess, er varð banamein hans, en
hann bar þjáningar sínar með kristi-
legu þreki og trúarfestu, sem alla æfi
einkendi lífsferil hans, og þráði
lausnarstund sína.
Jarðarför hans fór fram 2. ág. við
Garpdaldskirkju, og flutti sóknarprest-
ur hans húskveöju á heimili hans, en
í kirkjunni fluttu ræður sóknarprest-
urinn og síra Arnór Árnason á Felli.
X.
Hinn 11. júní þ. á. andaðist að
heimili sfnu eftir langvinnan sjúk-
dóm Guðmundur bóndi í v a r s-
8 o n á Brunnastöðum, 65 ára gamall,
fæddur 1. jan. 1837. Hann kvæntist
1864 eftirlifandi ekkju Katrínu And-
résdóttur, systur prófasts síra M. And-
réssonar á Gilsbakka og þeirra syst-
kina; eignuðust þau hjón saman 10
börn, sem 8 eru á lífi, — 4 synir og
4 dætur.
Guðm. sál. var stakur atorkumaðnr
á meðan heilsan entist, framúrskarandi
formáður og aflamaður, enda átti
margur fátæklingurinn í nágrenni við
hann honum margan málsverð að
þakka. Hreppstjóri var hann í Vatns-
leysustrandarhreppi 3 ár, hreppsnefnd-
armaður 6 ár og sýslunefndarmaður
jafnlengi (6 ár). Störfum þeim gegndi
hann með alúð og samvizkusemi, og
sparaði engan kostnað til að leysa
þau vel af hendi, þó hann (eins og
flestir, sem þeim störfum gegna af
bændafólki), þyrfti hvorki að vænta
launa né þakklætis.
Guðm. sál. var mikið vel greindur,
gætinn og lipur í umgengni, friðsamur
húsfaðir og nágranni, og sáttfús við
þá, sem eitthvað gjörðu á hluta hans;
hann hafði að vísu öra og viðkvæma
lund, en stilti sig manna bezt.
Allan sinn búskap bjó hann á sama
stað, Brunnastöðum. Um miðbik æf-
innar var hann meðal efnuðustu
bænda í hreppnum; en á síðari árum
átti hann við marga erfiðleika að
stríða, sárstaklega vanheilsu og afla-
leysi, og fór því efnahag hans mjög
hnignandi síðustu árin. G.
Ýmislegt ntan úr heimi.
Flotas/ning stórkostleg suður í
Ermarsundi, við Spithead, var ein við-
höfnin, er fylgdi kryningu Englakon-
ungs í sumar. Hún var haldin viku
síðar, 15. ágúst. Þar voru saman kom-
in 100 herskip brezk, öll af járni gerð,
sum heljarbákn, heimsins mestu bryn-
drekar, en önnur smærri.
Það var merkileg tilviljun, að í því
bili,er sjóliðsstjórninenska, nokkrir aðmír-
álarnir og gestir þeirra, um 800 alls,
ætluðu að leggja á stað frá Sonthampton
út í Sundið, á 2 gufuskipum, La Plata
°g Clyde, ber þar að landi heljarmikið
flutningagufuskip, Saxon, sunnan úr
Suður-Afríku, með n ar 2000 hermanna
enskra og auk þess 3 frægustu Búahers-
höfðingjana, Louis Botha, Christian de
Wet og Delarey. En fyrir voru þar á
sjóðliðsstjórnarskipinu öðru þeir Kitch-
ener lavarður, Roberts marskálkur og
Chamberlain ráðherra, og kvöddust þar
hvorirtveggju meðvirktum og hjöluðust
við stendarkoru, en mannmúgurinu, er
v'ð var staddur, laust upp fagnaðar-
ópum. »l>ar stóð Róberts marskálkur,
sem er maður lítill vexti og var h’kast-
ur til aðsjá gráhærðum fermingardreng,
og skeggræddi af mestu alúð við de
Wet, sem var mjög viðhafuarlaust bú-
inii, óhkt Botha, sem var klæddur eftir
allra-n} justu tízku. Delarey gaf sig
elcki í talið, og Kitchener, sem gnæfði
upp yfir þá alla, — hann er enn hærri
en Botha — sagði að vanda ekki nokk-
urt orð«.
Svona segir viðstaddur fregnriti frá.
Erindi Búahershöfðingjanna hingað
norður í álfu var uppi látið það, að
leita samskota handa ekkjum og mun-
aðarleysingjum eftir fallna Búa í ófrið-
inum. En Englendingar sumir grunuðu
þá um þá fyrirætlun, að hefja fjand-
samlegan undirróður á Hollandi gegn
Bretum. Kitchener hafði boðið þeim,
að mælt var, að vera við flotasýninguna;
en þeir afþökkuðu það og liéldu leiðar
sinnar til Lundúna.
Um 200,000 skemtiferðafólks var statt
í Southampton og Portsmouth þentian
dag til að vera við flotasýninguna, og
5. hverja mínútu kom brautarlest frá
Lundúnum með fullfermi fólks.
Konungur lá út við eyna Wight á
skemtiskipi sínu Albert and Victoria og
lagði af stað þaðan kl. 2 fram hjá
flotanum, er hafði skipað sér í 4 fylk-
ingar og hleypti af öllum fallbyssum
sínum, er konungsskipið bar að, en
flotaliðið alt, nær 40,000 manna, raðaði
sér fram nteð borðstokknum og upp um
reiðann, og var hrópað 3-faIt húrra frá
hverjn herskipi, er konungsskipið bar
fram hjá. En konungur stóð á stjórn-
pallinum og bar hátt, eins og Ólaf
konung í lyftingu á Orminum langa.—
Og er hann var kominn alla leið fram
hjá flotanum, var skotið merkisskoti af
fallbyssu og laust þá allur skipaher-
inn fagnaðarópi upp í einu lagi, svo að
kvað við langt á land upp.
Margt hinna beztu skipa og mikil-
fenglegustu í flota Breta var ekki heima
við, heldur víðs vegar út um heim á
varðbergi, að vanda, og sögðu kunnugir,
að sum þeirra, er s/ningarflotann fyltu,
væri forngripir, sem flytu rétt að eins
undir sjálfum sér á lygnum sjó, en
aldrei mundi tekið í mál að hafa í or-
ustum.
Roosevelt Bandaríkjaforseti komst í
mesta 1 í f s h á s k a fyrir skömmu, 10.
þ. m. Hann var á ferð í brenum Lenox
í Massachusetts og ók liart í vagni.
En þá rekur sig á hann með fullri ferð
rat'magnssporvagn, mölvar vagn forseta
í spón, en þeir, sem í houum voru, hent-
.ust langar leiðir og biðu tveir bana
samstundis, ökumaðurinn og leynilög-
regla, er sat hjá íorseta og Craig hét.
Ritari forseta, Cartelyu, er var 4. mað-
ur í vagninum, stórmeiddist. En for-
seti sjálfur gerði ekki nema hruflaðist
dálítið á höfði. Það þótti frábær guðs
mildi og nær alveg óskiljanleg. Báðir
hestarnir fyrir vagninum fótbrotnuðu og
voru skotnir undir eins.
Játvarður konungur sendi Roosevelt
forseta hjartuæma fagnaðarkveðju vegna
lífgjáfarinnar og Vilhjálmur keisari aðra
svolátandi: »Ásamt öllum Ameríku-
mönuum lofa eg forsjónina, sem forðað
hct'ir lífi yðar við hræðilegu slysi«.
Fátækramálanefndin,
milli þinga, þeir amtm. Páll Briem,
lándritari Jón Magnússon, og Guðjón
með hinn 3., Strandaþingmaður, hafa
nú setið hér á ráðstefnu 3 vikurnar
framan af þessum mánuði og unnið
af kappi að sínu verkefni. Nefndin
hefir aðallega fengist við að yfirfara
fátækralöggjöfina, bæði hina almennu
og svo um vitfirringa, um vinnuhús,
o. fl. Nýmæli um ellistyrk eða eftir-
laun handa almenningi (alþýðu) hefir
hún og haft í smíðum og er langt
komin með.
Næst ætlar hún að koma saman í apríl
í vor, á Akureyri — Guðjón með — og
lúka, þá við fátækralöggjöfina. Bn tel-
ur vafasamt, hvort hún kemst yfir að
ganga frá sveitarstjórnarlöggjöfinni fyr-
ir næsta þing.
Antmaður P. Br. fer með Skálholti
á föstudaginn, en Guðjón ekki með;
hann fór í morgun með Reykjavík upp
í Borgarnes og heldur þaðan landveg
norður.
Guðlaugur Guðmundsson sýslu-
maður hefir verið sæmdur rauðu arnarorð-
unni af 3. flokki af Yilhjálmi Þýzkalands-
keisara.
Dannebrogsmenn eru orðnir auk
Olafs Olafssonar, sem áður er nefndur, þeir
Jón Jónsson hreppstj. 1 Bygðarholti í Aust-
urskaftafellssýslu og Páll Ólafsson, hóndi
á Akri í Húnavatnssýslu.
Póstgufuskip Vesta (Kiær) gat ekki
athafnað sig hér i gær fyrir illviðri og
komst því ekki á stað fyr en í dag síðdeg-
is. Fjöldi farþega með.
Fórn Abrahams.
(frh.).
Tvö fótgönguherfylki komust niður
að áuni, og ranu hverjum manni kalt
vatn milli skinns og hörunds, er hann
hugsaði til þess, að nú dyndu skotin
yfir. þ>að var steiuhljóð; herinn hélt
niður í sér andanum tvær sekúndur,
og beið. Engin hræríng, ekkert skot
vottaði, að óvinaliðið biói beint fyrir
handan ána, og þó vissu allir, að þar
var það.
»Hver fjandinn ætli nú sé sé á seyði
fyrir þóim«, spurðu 2 þúsund heilar;
en ekki bærðust varirnar. Og enn
áfram ekkert annað en sama djúp og
hátíðleg þögn. Dátarnir litu hver til
annars, eins og þeir skildu ekkert í
þessu; það fór titringur um allan
múginn, og enn var tekið til fótanna.
Ekkert annað en köld og ömurleg
dauðaþögn hinu megin.
Að halda svona blindandi móti ein-
hverju, sem maður þekkír ekki, og get-
ur verið dauðinn; að þramma beint
inn í eitthvað, sem engar hefir út-
göngudyr, — það er meir en þolnustu
taugar fá staðist. þeim varð ósjálf-
rátt að bogna í bakinu, hermönnun-
um; handtakið um byssurnar linaðist
og margir rösuðu, þegar þeir komu að
ánni; vöðvarnir á þeim urðu alt í einu
eins linir eins og ull, og þvertóku blátt
áfram fyrir að gera skyldu sína. En
þá kom þeim það í hug, að þeir voru
enskir hermenn; þeir réttu úr sér aft-
ur og fylkingiu stóð aftur keik eins
og kornekra, er vindhviða hefir lagt
yfir og sveigt fullþroskuð öxin við
jörðu. Hún varð nákvæmlega samstiga
og fótatakið hraðara. Hvers vegna
þeir gerðu það ? |>að vissi enginn.
Sumir héldu að hennar hátign drotn-
ingin vildi svo vera láta, og fyrir hana
vildu þeir fúsir leggja lífið í sölurnar;
aðrir höfðu heyrt pata af því, að þetta
væri alt saman stórfenglegt tál og
glæfrar. En það kom ekki þeim við;
þeir voru hermenn, sem vissu, hver
var skylda þeirra, og þá ekki meir um
það. þ>eir 'höfðu tekið við málanum
frá *ekkjunni« [Viktoríu drotningu] og
unnið heit f móti, og það heit ætluðu
þeir að standa við fram í rauðan dauð-
ann.
Og sólin skein glatt á heiðum himn-
inum. Kring um þá var alt í iðandi
fjöri og glaumi. En »sú hin kalda
undiralda*, háskinn og hörmungin, lá
í leyni fyrir þeim. Hún var ekki sýni-
leg. En þeir vissu af henni aliir.
Hún lagðist eins og martröð yfir brjóst
þúsuud hraustra drengja. Hún kreisti
þá svo fast, að hverjum manni fanst
sem hann heyrði glögt hjartasláttinn í
félögum sínum. Hvað ætli nú muni
að höndum bera næstu sekúndu ?
Hve margir ætli komist nú með lífi
úr þessum bardaga ? Hvaða heimska!
J>etta voru synir Albions hins mikilláta
[Englands]; þeir kunnu eigi að hræð-
ast. Jpeir gerðu hvorki að heyra né
sjá og þrömmuðu áfram, þótt stund-
um fyndist þeim eins og fæturnir væru
límdir við jörðina.
Stórskotaliðarnir stóðu hjá fallbyss-
um sínum og kúlnadælum, og teygðu
fram álkuna. þeir lögðu við hlustirn-
ar og horfðu úr sér augun. En er ó-
vinaliðið leyndist eigi að síður með
mesta þrái í fylgsnum sínum, þraut
fyrir þeim þolinmæðin, svo þeir tóku
til messu á sínar spýtur og að öllum
fornspurðum.
þetta var það einmitt, sem sóknar-
herinn, fótgönguliðið, þarfnaðist. Há-
reystin og gauragangurinn bak við þá
stælti í þeim taugarnar og hleypti
fjöri í fæturna. Martröðin, sem Ieg-
ið hafði á þeim, leið frá og hvarf.
þeir losnuðu við þá þungu þraut, að
þurfa að vera að hugsa. Skothvellirn-
ir og hvinirnir á hlið við þá og að
baki þeim hafði þau áhrif á þá, að
það var eins og þeir yrðu mjög örir
af víni. þyrkingurinn hvarf úr munn-
inum á þeim og fremstu fylkingarað-
irnar stukku út í ána. Nú var alh
undir því komið, að komast áfram.
Að staðnæmast eða láta koma hik á
sig, var sama sem að eiga dauðan vísan.
En nú var alt annað verkefni fyrir
höndum : að vega menn, að sigra.
þeir óðu ána furðuhratt, þótt hún
næði þeim minstu undir hendur, þar
sem hún var dýpst. f>eir óðu vatnið
í langri röð, klemdu saman varirnar
og brann eldur úr augunum. Að sigra
eða falla að öðrum kosti, — þess voru
þeir albúnir.
Og enn sem fyrri ekkert vart við
hina; ekki vitund. þeir voru komnir
upp úr ánni og farnir að feta sig upp
brekkuna. En ekkert kom skotið í
móti þeim. Alt af ný viðbrigðin frá
hinu ósýnilega fjandmannaliði, sem alt
af var þar, sem ekki var að því leit-
að, en aldrei þar, sem var við búist.
Hátt og drynjandi húrra heyrðist
úr tvö þúsund kverkum, og herfylkin
tvö í úlfgráum einkenDÍsbúningi þustu
upp brekkuna, og var breið vatnsrák
eftir þau í grasinu.
þau þurftu 5 mínútur til þess að fá
fulla vitneskju um, að þarna höfðu
þau unnið virki, er hver hræða var
horfin úr fyrir tveimur sólarhringum f
minsta lagi. |>á horfðu fyrirliðar og
dátar hvor framan í annan með
heimskusvip, hristu höfuðið, og könn-
uðust við, að þeir skildu ekki skapað-
an hlut í þessari hernaðar-aðferð, er
þeim fanst fara í þveröfuga átt við
allar hugmyndir þeirra um reglulega
herför. J>að, sem fyrst flaug þeim í
hug, líktist í meira lagi slæmum von-
brigðum; síðan setti þá hljóða og urðu
ömurlegir að sjá, því líkast sem þeir
fyriryrðu sig fyrir sjálfum sér.
jþað leið heill mánuður áður en her-
fylkin náðu sér nokkurn veginn aftur.
En að þeim tíma liðnum komust þeir
'í samt lag. f>ví í blaði nokkru, sem
loksins barst þeim í hendur, sáu þeir,
að þeir höfðu unnið mikinn sigur og
sýnt af sér aðdáanlega hreysti — það
var skrásett með feitu letri, til æfin-
legrar endurminningar. J>að var líka
alveg satt, þótt það hefði verið raun-
ar alveg þarflaust, en þess var til allr-
ar hamingju látið allsendis ógetið. J>á
blessuðu þessir tvö þúsund hermenn
yfir fregnritarana, er þeir höfðu hlegið
hjartanlega að áður, og ásettu sér að
virða og í heiðri hafa þá útvöldu sann-
leikspostula alla tíð upp frá því.
En þetta gerðist alt sfðar og kemur
mikið Iítið við förinni norður yfir ána.
J>egar fótgönguliðið var komið norð-
ur yfir, sem fyr segir frá, voru Iagðar
yfir ána í mesta snatri tvær bátabrýr, og
urðu hennar hátignar drotningarinnar
írsku riddarar fyrstir allra yfrum. J>eir
héldu í tauminn á hestum sínum og
létu þá synda með brúnni. J>ví næst