Ísafold - 06.05.1903, Síða 1

Kemur út ýmist einu sinm eða
tvisv. í viku. Yerð árg. (80 ark.
minnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eða
l'/2 doll.; borgist fyrir miðjan
júli (erlendis fyrir fram).
ÍSAFOLD.
Dppsögn (savifleg) bundin við
áramót, ógild nema komin sé ti)
útgefanda fyrir 1. október.
Afgreiðslustofa blaðsins er
Austurstrœti 8.
XXX. árg.
JíuóÁldó jftíl/lýOyil'IV
Walker’s Biscuits
John Wdlker Ltd Glasgow
baka allar tegundir af h'num ljúf-
fengu smákökum og; ódýra skips-
brauði. Biðjið ætíð um þeirra
brauð.
Einkasalar að þeirra brauði eru.
G. Gíslason & May, Leith.
I. 0. 0 F. 855l58‘/2.
Augnlœkning ókeypis 1. og 8. þrd. á
iverjum mán. kl. 11—1 í spitalanum.
Forngripasafn opið md., mvd. og ld.
11—12.
K. F. U. M. Lestrar- og skrifstofa op-
*jn á hverjum degi kl. 8 árd. ti) kl. lOsiðd.
Almennir fundir á hverju föstudags- og
sunnudagskveldi kl. siðd.
Landakotskirkja. Guðsþjónnsta kl. 9
og kl. 0 á hverjum helgum degi.
Landsbankinn opinn hvern virkan dag
kl 11—2. Bankastjórn við kl. 12—1.
Landsbókasafn opið hvern virkan dag
k). 12—2 og einni stundu lengur (til kl. 3)
md., mvd. og ld. ti) útlána.
Náttúrugripasafn, í Doktorshúsi, opið
i sd. kl. 2-3.
TaniUœkning ókeypisiPósthússtræti 14b
1. og 8. mánud. hvers mán. kl. 11 — 1.
Loftriti til íslands.
það eru mikil tíðindi og góð, er
póstBkipið Cere8 flutti hingað í fyrra
dag,"að nú er svo langt komið því
langþráða framfarastigi, að ísland
komiet í jafnnáin máltengsli við um-
heiminn og ella gerist landa í milli
um hinn mentaða heim, að samningur
er fullgerður milli Marconifélagsins í
Lundúnum og nokkurra auðmanna í
Khöfn, er gengið hafa í fólag í því
skyni, um að koma á loftritun með
Marconí-aðferð milli Skotlands og
Reykjavíkur og enn fremur milli
Reykjavíkur og helztu verzlunarstaða
á íslandi. Símskeyti kom frá Lund-
únum til Khafnar með þessi tíðindi
19. f. m.
Dagana næstu á eftir birtust lang-
ar greinar um málið í öllum helztu
blöðunum í Khöfn. Létu þau flest í
'ljósi ánægju sína yfir því, að mál þetta
væri nú komið 1 svo gott horf, J>ar
sést og, að fremstir í félagsskap þess-
um eru þeir L. Arntzen hæsta-
réttarmálfærslumaður og A 1. W a r-
b u r g stórkaupmaður.
Eitt blaðið, hægrimannablaðið Na-
tionðfftidende, tók þó nokkuð öðruvísi
i streng. f>að talaði öfluglega máli
Ritsímafélagsins norræna; kvað það hafa
verið að vinna að því um mörg ár, að
koma íslandi í ritsímasamband við
umheiminn, hefði varið til þess miklu
fé, sent verkfræðinga til íslands til
þess að mæla landið o. s. frv. Held-
Reykjavik miðvikudaginn 6. maí 1903.
ur blaðið þvf fram, að stjórnin geti
ekki veitt eða megi veita öðrum en
því félagi leyfi til þess að koma Islandi
í fregnsímasamband við umheiminn.
Ekki hafa önnur blöð tekið neítt
undir þetta.
Hitt þykjast menn vita, að Eitsíma-
félagið hafi nú vaknað af blundi og
muni róa að því öllum árum, að
Marconífélagið fái ekki leyfi stjórnar-
innar til loftritasambands við ísland.
|>ví stendur stuggur af Marconiaðferð-
inni, sem við er að búast. |>að yrði
því geysimikill hnekkir, af Marconi-
aðferðin ryddi sér til rúms. jpað hef-
ir allmikinn sjóð, sem ætlaður er ein-
göngu til að vinna á móti Marconi-
aðferðinni.
f>etta, sem hér hefir verið frá skýrt,
er ísafold skrifað frá Khöfn að mestu.
Að öðru leyti tjáir oss hr. Einar
Benediktsson, er töluverð afskifti mun
hafa haft af þessu máli, að verið geti
að loftritunarsambandið verði haft
milli Jótlandsskaga og íslands, fremur
en Skotlands og íslands. Danastjórn
muni eiga þar kost á um að velja, ef
hún vill leggja fram kostnaðarmuninn.
f>að hefe menn verið ásáttir um frá
upphafi, e.ð stjórnin danska annaðist
ekki sjálf þetta mál, loftritasambandið
við ísland. En félagið hefir ávalt ver-
ið f samréði við hana frá því er fyrst
kom til orða, að Marconífélagið seldi
rétt sinn að þessu leyti úr höndum
sér. Helzti ráðunautur stjórnarinnar
hefir verið Meyer, forstjóri ritsímamála
í Danmörku,
Eríend tíðindi.
Khöfn 2T. apri) 1903.
D a n m ö r k. Sunnudagsmorgun 19.
þ. m. geröi hér aftakarok með fann-
komu. Þegar á daginn leiö, tók heldur
að slota veSrinu, en snjóhríðin hólzt,
og snióaði hér tvo sólarhringa sam-
fleytt.
Yeður þetta hefir gert mikinn skaða
víða um land. Rússneskan bryndreka
sleit upp hér á höfninni og rak á land.
Honum var þó náð út aftur. Snjó
festi svo mikinn á járnbrautum, að
eimlestir komust ekki áfram og urðu
að láta þar fyrir berast, er þær voru
staddar. Ritsímaþræðir og talsíma
hrukku í sundur um land alt og var
Khöfn því um tíma algerlega fróttum
sneidd þanu veg. Veðrinu lótti þriðju-
daginn; hefir sólin nú brætt allan snjó
og nvx komin mesta sumarblíða.
Bech-Olsen, glímumaðurinn frægi, sem
talinn hefir verið um mörg ár mestur
glímumaður í heimi, fóll í dag fyrir
tyrkneskurn glímumanni, er Nourlah
heitir. Nourlah þessi er 'rúmar 3 áln-
ir á hæð og vegur 35 fjórðunga.
F i n n 1 a n d. Um miðjan þ. m.(16.)
birtist í finskum blöðum svolátandi til-
skipun frá Nikulási Rússakeisara:
»Yfirlandstjóranum á Finnlandi veit-
ist um óákveðinn tíma heimild til, a ð
loka veitingastöðum öllum í landinu,
bókasölum, verzlunum og xxtsölu á iðn-
aðarmunum, a ð banna allar samkomur
hvort heldur opinberar eða einstakra
manna, a ð sundra félagsskap einstakra
manna, og loks, að gera þá alla land-
ræka, er hann telur hættulega fyrir al-
mennan frið og spekt í landinu.
Yfirlandstjóranum er þar með í hend-
ur fengið fullkomið alræðisvald yfir
Finnlandi, gildandi lög og stjórnarskrá
Finna, sem Rússakeisari vann eið að,
er hann tók við stjórn, eru algerlega
vettugi virt. Rússastjórn hefir með til-
skipun þessari lagt smiðshöggið á þetta,
sem hún tók til við 1899, að varpa fyr-
ir borð sjálfsforræði Finnlendinga og
gera landið að skattlandi Rússa með
engum sórstaklegum landsróttindum.
Það hugðu flestir að tilskipunin væri
einungis ætluð til þess að skjóta mönn-
um skelk í bringu, en að minna mundi
verða um framkvæmdir hennar. En
raunin varð önnur, svo serr. við mátti
búast, með því að yfirlandstjórinn, Bobrik-
off er mesti grimdarskeggur og ákafur
sporgöngumaður Rússastjórnar.
Fjórum dögum eftir að tilskipunin
var hirt, var þeim Mannerheim greifa ,
og Reguell Wolff, nafnkunnum verk-
smiðjueiganda, boðið að hafa sig af
landi brött á 7 daga fresti. Manner-
heiin greif; er þjóðkuunur ágætbmalfcfr
og langhelzti frömuður alþýðumentun-
arinnar á Finnlaudi. Hyggja menn
persónulega hefudargirni Bobrikoífs hat'a
miklu ráðið um útlegð greifans, með
því að hann kvað liafa sagt Bobrikoff
skorinort til syndanna og eigi sóst fyr-
ir. Þá hefir og Bobrikoff leitað (þjófa-
leit?) í híbýlum nokkurra merkismanna
og lýst eigur þeirra upptækar.
Búist er við, að Finnar flýi land
hrönnum saman eftir þessar aðfarir.
F r a k k 1 a n d. Dreyfus höfuðsmað-
ur hefir ritað hermálaráðherranum á-
skorun um að rannsaka skjöl þau, er
hann var dæntdur eftir í Rennes, en
það var hergagnaskráin, er hann átti að
hafa selt Þjóðverjum og var með at-
hugasemdum Villijxílms keisara. Það er
öllum mönnum vitanlegt, að skjöl þessi
eru fölsuð. Fkki hefir stjórnin svarað
Dreyfns enn.
Loubet forseti er á ferð um lönd
Frakka i Afríku (Alzír m. nx.) og 'et'
hvarvetna vel fagnað.
B r e t u m gengur skrykkjótt leið-
angurinn suður í Sómalilandi, á austur-
skaga Afríku. Þeir biðu þar töluverð
au ósigur fyrir skemstu, — nær strá-
feld fyrir þeim 220 manna sveit, þar á
meðal 10 fyrirliðar.
Játvarður konungur á ferðalagi sttður
um Miðjarðarhaf á skemtiskipi sínu
Victoria and Albert og með föruneyti
6 bryndreka. Kom við í Portugal og
hafði miklar fagnaðarviðtökur þar af
Dom Carlos konungi. Þaðan hólt hann
til Gibraltar, kastalans fræga, er Bretar
eiga við Njörfasund, og þá austur til
eyjarinnar Malta, er þeir eiga og. Þar
eiga og Bretar vígi mikið og hafa þa ■
aðalherskipastöð sína í Miðjarðarhafi.
Eyjarskeggjar eru nær 200,000. Þar
var stórmikið um dýrðir og fagnaðar-
viðtökur. Þaðan var haldið til Neapel
og þá til ltómaborgar, að heimsækj»
24. blað.
Viktor Emanúel konung III. Loks var
ferðintii heitið til Marseille og þaðan
landveg norður í París.
Talað er um, að ekki só þetta ein-
tómt skemtiferðalag, heldur muni það
vita á samdrátt með vesturríkjunum,
einkum Frökkttm og Englendingum.
En löngum verið vingott með Bretum
og Itölum. Ekki líta Þjóðverjar rneir
en svo hýru auga til þeirra vinarhóta.
Enn um
endurreisn landbúnaðarins.
Víst er landbúnaðurinn í lakara á-
standi víða hvar heldur en æskilegt væri;
en ráð þau, sem þessi hr. 0. kemur með
í 6. tbl. Isaf. þ. á., verða honum aldr-
ei til viðreisnar.
Flestir bændur hafa þó enn nokkr-
ar skepnur undir hendi, þótt fáar séu;
en hvernig eru þær nú meðhöndlaðar?
Aðalreglan mun það vera, að þeir,
sem fæstar skepnur eiga, hirða þær
og fóðra allra manna verst; og nær
hefði þessum hr. O. verið að kenna
þeim að meðhöndla svo skepnur sínar,
að þær framleiddu svo mikinn arð,
sem þær frekast geta af sér gefið eftir
eðli sínu, heldur en að kenna þeim að
sníkjasérút lán til að gera ástand sitt
verra en það er.
Hvað vantar landbúnaðinn?
Hann vantar — í sem fæstum orð-
um — að geta aflað heyja.
|>eir sem þeirra geta aflað, lifa hér
góðu lífi og geta fullnægt öllum sann-
gjörnum kröfum þess.
En til þess þarf fólk til að vinna.
Hverjar eru nú sannar orsakir þess,
að það vantar?
Mór mun verða svarað: þilskipa-
útvegurinn rífur frá oss vinnufólkið
með sínu háa kaupgjaldi, sem land-
búnaðurinn stendur sig ekki við að
bjóða.
Vera kann, að eitthvað sé hæft í
þessu; þó mun það oft ekki vel at-
hugað, og munurinn er víst oft minni
en af er látið, þegar öllu er á botninn
hvolft.
En eg held að hér sé fleira á ferð-
inni.
Yngra fólkið vill ekki orðið vinna
að landbttnaðarvinnu; því þykir hægra
að vera við sjóinn og á fiskiskipunum;
en í rauninni er það sjálfræðið, sukk-
ið og svallið, sem dregur það frá
landvinnunni, þó það slái því fyrir, að
það fái hærra kaup.
þjóðin er að verða vilt.
Hjá langflestum unglingum klingir
nú: Eg vista mig ekki; eg fer að
verða laus og menta mig.
Og það gerir alvöru úr þessu; fer
til Reykjavíkur eða eitthvað í kaup-
stað.
Hvað lærir svo þetta fólk?
Helzt til margir það eitt, að kunna
ekki neitt og eignast ekki neitt, og
býr sig þann veg á sinn hátt undir
Btðara hluta æfinnar.
Jpetta er sjúkdómur, sem þörf væri
að lækna, en hætt er við að ekki sé
auðlæknaður, og að fólk þetta þurfi
fyrst að kenna á afleiðingunum.
Hugsunarhátturinn þarf að breytast
í þá stefnu, að verða sjálfum sér og
fósturjörðinni að liði.