Ísafold - 13.05.1903, Qupperneq 3

103
af mér ósönn lastmæli. Ýmislegt íieira,
sem eg hefi að segja, geymi eg þang-
að til næsta ritgerð hans birtist. Eg
mun svara honum á einhvern hátt,
nema hann kynni að taka upp á því
að klingja út með bögu í þjóðólfi.
|>á mundi eg telja mig sigraðan.
Ólafsvík 1. mai 1903.
Helgi Árnason.
Alþingiskosniiigarnar.
Bornar hafa verið brigður á, að hér-
aðslækni þórði J. Thoroddsen væri al-
vara að hætta við að gefa kost á sér
til þingmensku fyrir Kjósar- og Gull-
bringuBýslu, eftir samkomulagi við dr.
"Valtý Guðmundsson, sem hugsar til
að verða þar í kjörí í hans stað, sbr.
ísaf. 6. þ. m. En það sýnir eftirfar-
andi yfirlýsing frá hr. |>. J. Th., að
ekki er til neins að vera að rengja
það :
Að gefnu tilefni lýai eg þvi hér með
yfir, að eg alls ekki býð mig fram til
þingkosninga þeirra, er fram eiga að
fara á þessu vori.
Keflavík ll. maí 1903.
JÞórður J. Thoroddsen.
Jón þórarinsson skólastjóri hefir tjáð
sig ekki munu verða í kjöri í þetta
sinn, og tvísýnt talið, hvort Halldór
Jónsson baukagjaldkeri muni bjóða
sig fram. Um aðra ekki að tefla í
því kjördæmi.
Víðast verða nú í kjöri sömu menn
og í fyrra.
Fáeinna er getið nýrra.
Jpar á meðalí Vestur-ísafjarðarsýslu,
nýja kjördæminu, Jóhannes Ólafsson
hreppstjóri á þingeyri.
jpar næst í Húnavatnssýslu Jón Ja-
kobsson forngripavörður. En tvímæli
á, hvort Jósafat muni bjóða sig.
Hannes Hafstein, er barðist í fyrra
heijma hjá sér og verið hefir síðan á
flökti landshorna í milli í kjördæma-
leit, mun nú mega fullyrða að varpað
hafi loks skkerum í Eyjafirði. þ>ar
hefir cand. mag. Guðm. Einnbogason
ráðgert að bjóða sig fram. Aðrir ekki,
utan þingmennirnir frá í fyrra.
Ólafur F. Davíðsson býður sig ekki
fram í N-Múlasýslu. En Jón frá Sleð-
brjót mun verða þar í kjöri aftur, þótt
sumir beri brigður á það orðið, svo
og Jóhannes sýslumaður og síra Ein
ar í Kirkjubæ.
Sunnmýlingar er mæit að muni nú
eiga um að velja eigi færri en 7 þing-
mannaefni. Fyrst og fremst þá tvo,
er þeir sendu á þing síðast; þá Axel
V, Tulinius sýslumann, Olafur Thorlac-
ius lækni, síra Magnús Blöndal Jóns
Son í Vallanesi, Jón frá Múla Jónsson
kaupstjóra og sfra Jón á Skorrastað
Guðmundsson.
þorleifur hreppstjóri Jónsson í Hól-
um býður sig nú fram í Austur-Skafta
fellssýslu, auk þeirra tveggja, er þar
þreyttu um þingmensku síðast.
Ný þingmannsefni í Bangárvalla
sýslu eru þeir landshöfðingi og Tómas
bóndi á Barkarstöðum Sigurðsson.
Vestmanneyingar munu nú búa að
landritaranum einum.
Bæjarstjórn Beykjavíkur veitti
1- þ. m. að fengnu áliti erfðafestunetndar,
þeim J6h. T. Egiissyni og Baldi Bene-
Jiktssyni erfðafestu fyrir ö dagsl. land-
®pildu norðan við Hafnarfjarðarveg, lOáln-
,r fl-a veginum, norður undan útmæling
Ejsrna á Bergi.
l alið var nefndinni að afmarka óútvísað
°g uppgrafið mógrafaland í Kauðarárdaln-
um í hæfiiega stóra erfðafestubletti og gera
af uppdrátt; til kostnaðar veitt allt að 30
kr.
Ekki vildi bæjarstjórn fyrst um sinn
veita erfðafestn fyrir landi norðan við
mugaveg ofan við Laugabús og þær mýr-
ar, og ekki beldur í Kauðarárhoiti norðar
en segir bein stefna í austur frá norðurjaðri
á túni Sveins Jónssonar.
Bæjarstjórn vill fá yfirmat á húseigninni
nr. 7 við Smiðjustig, er hún ætlar að
kaupa til að laga Hverfisgötu.
Til veganefndar var vísað beiðni frá
Bjarna Jónssyni um að lengja Klapparstíg
upp að Grettisgötu.
Falið var veganefnd að frambvæma að-
gerð 4 veginum frá Læknum að timbur- og
kolaverziunarhúsum Björns Guðmundssonar;
sömuleiðis að leggja veg frá búsum þeim,
sem nú eru í smiðum í miðju Thorvaldsens-
túni, suður að Skálholtskotsstig, með því
móti að það kosti bæjarsjóð litið eða ekkert.
Bæjarstjórnin sá sér ekki fært að verða
við beiði Jóns Hannessonar í Austurkoti í
Kaplaskjóii um veg heim að húsi hans,
sakir vegalengdar og kostnaðar.
Kosnir í alþingiskjörstjórn hér í vor úr
bæjarstjórn (ruðm. Björnsson héraðslæknir,
og utan bæjarstjórnar cand. jur. Hannes
Thorsteinsson.
Bætt var Sig. Thoroddsen við í nefnd
þá, er gera á tillögur um girðing Austur-
vallar og aðgerð á honum.
Hafa skal vörzlu á bæjarlandi þetta
sumar eins og áður.
Bæjarstjórn afsalaði sér forkaupsrétti að
Steinstaðabletti, er eigandinn, Einar Finns-
son, vill selja fyrir 2100 kr., en áskilur sér
rétt til ókeypis vegarstæðis gegnum blettinn.
Ný gata innan við Kauðará i suður frá
Langavegi skirð Rauðarárstigur.
Samþyktar bruuabótavirðingar á þessum
13 húsum: Jóns Sígurðssonar við Hvert'isg.
6991 kr.; Guðm. Þórðarsonar við Laugaveg
6411; Hróbj. Péturss. við spítalastig 6324;
Þorl. Halldórssonar o. fl. við Hverfisgötu
6221; Bjarna Þorlákss. við Grettisg. 6242;
Tómasar Jónss. o. fl. við Kaplaskjólsveg
4429; Bened. Benediktssonar við Skóla-
vörðustig 3853; Jóns Einarsr. við Nýlendu-
götu 3730; Dráttarbrautarfélagsins við Ný-
lendugötu 3359; Friðr. Sigmundssonar við
Bergstaðastr. 3010; Rannveigar Gislad.
við Laufásveg 2652; Pálma Sigurðssonar
við Grettisgötu 2197; Ingvars Guðmundss.
við Yitastíg 137t.
Dæmdir sauðaþjófar.
Landsyfirréttur dæmdi 27. f. m.
í sauðaþjófuaðarmálinu úr Vopna-
firði, er getið var um í Isaf. 8. nóv.
f. á.
Tildrög málsins eru þessi:
A afréttarbýlinu Hamri í Vopnafirði
hefir nokkur ár undanfarin búið mað-
ur að nafni Jónas Jónsson. Hann
hefir orðið uppvis að því, að hafa með
aðstoð souar síns, Jóns Einars, og
stjúpsona sinna tveggja, Davíðs Ó-
lafssonar og þorsteins Júííusar þor-
steinssonar, stolið og hagnýtt sér
samtals 10 kindur, er ýmsir áttu, á
árunum 1897—1901. Kindunum slátr-
aðibann, og matreiddi þær kona hans,
Björg Davíðsdóttir, þótt hún vissi, að
sumar þeirra væri stolnar.
Vorið 1899 fluttist Davíð Ólafsson frá
stjúpföður sínum að afréttarbýlinu
Mælifelli og bjó þar 2 ár. þorsteinn
JÚ1ÍU8, hálfbróðir hans, var þá vinnu-
maður hjá honum. Á þeim árum
stálu þeir bræður í félagi samtals 17
kindum og slátruðu flestum, en mörk-
uðu hinar undir mark Davíðs. Her-
dís Benediktsdóttir, kona Davíðs, mat-
reiddi kindurnar, sem hún vissi að
sumar voru stolnar; en mjög hafði
henni verið það í móti skapi.
J>eir Jónas og Davíð höfðu verið
dæmdir í héraði í 12 mánaða betrun-
arhússvinnu, en landsyfirréttur hækk-
aði hana upp í 15 mánuði. Að öðru
leyti staðfesti yfirréttur héraðsdóminn,
en þar hafði þorsteinn Júlfus verið
dæmdur í 15 mánaða betrunarhúss-
vinnu, Jón Einar JónasBon 8 mánaða,
og þær Björg Davíðsdóttir og Herdís
Benediktsdóttir í fangelsi við vatn og
brauð, Björg 8 daga og Herdís 5
daga. Svo voru þau og dæmd til að
greiða iðgjöld þýfisins og málskostnað
fyrir báðum dómum.
Hornafjörður og Hölar.
það er kunnugra en frá þurfi að
segja, hve herfilega vér Hornfirðingar
höfum orðið út undan um komu strand-
bátsins Hóla hér á Hornafjörð, þar
sem vér höfum orðið að sætta oss við
þau fyrirmæli í ferðaáætluninni, að
alveg er undir geðþótta skipstjórans
komið, hvort Hólar koma hér við eða
ekki. þessu höfum vér unað illa frá
upphafi, sem von er; alt hefir verið á
huldu og í óvissu um komu skipsins
hingað, og menn íyrir það beðið þann
baga, sem ekki verður til peninga met-
inn. þegar svo Hornafjörður hafði
verið mældur nákvæmlega, og glögg
innsiglingamerki sett af kapt. Hamm-
er sumarið 1900, þá vonuðum vér að
nú mundi ekki neitt því til fyrirstöðu,
að strandferðabáturinn kæmi hér við,
þegar þess væri nokkur kostur vegna
veðurs.
En þær vonir hafa þó brugðist.
jþá var gerð enn ein tilraun til að
fá þessu kipt í lag, með þeim hætti,
að sýslunefnd Austur-Skaftafellssýslu
gerði það eftir bendingu frá kaptein
Hammer, að láta setja upp straum-
merki og kosta mann til að gefa strand-
ferðabátnum ákveðnar bendingar í
hvert sinn, sem hann á að koma hér
á Hornafjörð.
Allar þessar ráðstafanir voru tilkynt-
ar skipstjóranum á Hólum snemma í
maímánuði 1901. En þrátt fyrir alt
þetta neitaði hann að koma hér við,
nema þegar honum sýndist sjálfum.
þá tók sig til þingmaður okkar, sem
nú er, þorgrímur héraðslæknir þórð-
arson í Borgum, fór suður til Beykja-
víkur og kærði þetta atferli skipstjór-
aus fyrir landshöfðingja. Mun þá
landshöfðingi hafa talað um þetta við
nefndan skipstjóra og hann heitið því,
að koma við hér á Hornafirði þá í
austurleið með allmiklar vörur, er
hann hafði meðferðis hingað. En
ekki urðu þó betri efndir á þesau lof-
orði skipstjóra en það, að hann siglir
beint fram hjá Hornafirði í bezta og
blíðasta veðri með þorgrím lækni og
vörurnar, og skaut því í land á Djúpa-
vogi. Fekk þá læknirinn, um leið og
siglt var hjá ósnum, vottorð hjá sjö
hinum helztu farþegum, er með bátn-
um voru í það sinn, um þetta atferli
og óorðheldni skipstjóra. Kærði hann
síðan enn af nýju fyrir landsdöfðiugja og
sendi skaðabótakröfu frá öllum þeim
hér í sýslunni, er vörur áttu með skip-
inu, fyrir flutningskostnað á vörunum
frá Djúpavogi landveg til Hornafjarð-
ar og sjóskemdir á þakjárni.
Nú líður svo hálft annað ár, að
ekkert heyrist um þetta mál frekara,
og hugðu allir, að þessum kröfum
mundi ekki verða sint frekara og það
því fremur, sem Jakobsen skipstjóri
hafði ótvírætt látið í ljósi við menn
hér, að kærurnar og kröfurnar mundu
virtar að vettugi.
En nú í síðastliðnum febrúarmánuði
fær landshöfðinginn bréf frá ráðaneyt-
inu þess efnis, að Sameinaða gufu-
skipafélagið hafi loks látið til leiðast, að
borga Au8tur-Skaftfellingum 1000 kr.
eða hér um bil 68°ý upp í kröfu þeirra,
þar á meðal helming af andvirði hins
sjóskemda þakjárns.
þannig hefir þá þrautseigja þor-
gríms læknis í þessu máli borið, ef
ekki hinn æskilegasta árangur, þá samt
þann, sem eftir atvikum má vel
við una, og eru þessi málalok ljós
vottur þess, að ekki er þörf fyrir oss
íslendinga, þótt lítilmagnar séum, að
láta traðka rétti vorum að ósekju, ef
einhver hefir kjark og áræði til að
halda fram réttmætum kröfum, eins
og þorgrímur læknir hefir gert í þessu
máli, þar sem hann hefir hér sem
oftar sýnt, að hann er maðurinn, sem
bezt kann að standa á verði fyrir oss
samsýslunga sina og gæta hagsmuna
vorra.
Vér vonurn, Austur-Skaftfellingar, að
þessi málalok verði til þess, að strand-
ferðirnar hingað á Hornafjörð komist
nú í það horf, sem allir æskja, svo
að öllum deilum og óánægju út af
því máli megi linna.
Einn af átján.
HeiniiHs-sparibaukíir.
Mesta framför væri það fyrir þessa
þjóð, ef henni lærðist hstin sú að
spara, að draga saman það sem hún
eignast, að geyma fé og ávaxta, en
eyða ekki að þarflausu, að láta margt
smátt gera eitt stórt, að gera sér hug-
stætt, að safnast þegar saman kemur,
og haga sér eftir því.
Oddfellow-reglan hér í bænum hefir
tekið sig til og vill reyna að eiga þátt
í að kenna þessa list með því að
koma því á, að sem flest beimili hér
í bæ (fyrst og fremst) afli sér svo-
nefndra heimilis-sparibauka.
þessir sparibaukar hafa það umfram
þess kyns ílát áður algeng, að eigandi
kemst ekki sjálfur í þá og því síður
aðrir, utan að eius sparisjóður sá
eða banki, er tekið hefir að sér að
ávaxta jafnóðum það sem í þá kem-
ur. Sendimaður þaðan kemur einu
sinni í mánuði og hirðir það sem
safnast hefir, kvittar fyrir og leggur í
sparisjóðsbók eiganda.
þetta hefir reynst fyrirtaks-uppörf-
un og aðhald til að draga saman fé í
smáskömtum, og jafnvel stórum, ef
verkast vill. Baukarnir taka alls kon-
ar peninga, silfur, gull og seðla, og
geyma vel. þeir eru vanalega festir
á vegg eða því um líkt. þeir eru all-
haglega gerðir og ramlega, og mjög
snotrir útlits. þeir eru stofuprýði, auk
gagnsins. f>eir kosta 10 kr., og verð-
ur naumast betur varið þeirri fjárhæð
í afmælisgjöf eða fermingar eða þess
háttar.
Landsbankinn tekur að sér að á-
vaxta það, sem í sparibauka þessa
kemur hér í bænum, sbr. auglýs. í
síðasta blaði.
það eru Bandaríkjamenn í Vestur-
heimi, er hafa fyrstir komið upp með
þessa heimilis-sparibauka; og er það
til marks um, hve ótrúlega miklu það
fær til leiðar snúið, að bafa jafnhand-
hægt tæki til að draga saraan aura og
þar eftir tryggilegt, að í einum tveim-
um ríkjum þar af nær 50, ríkjunum
New-York og Massachusetts, kvað hafa
safnast raeð þeim hætti sem svarar því,
er gjalda mætti með allar ríkisskuldir
Bandaríkjanna,
Seyðisfirði i marzm. Þá er fyrst að
minnast á t í ð a r f a r i ð. Framan af vetr-
inum var hér einmuna tíð, og það má reynd-
ar segja það nm tiðarfarið nú, þó það hafi
verið nokkuð óstöðugt siðan um nýár.
Frostlitið, en vindasamt nokkuð. Snjólítið
jafnt á fjöllum og láglendi. Þó kvað heit
ekki vera sem bezt á Héraði um þessar
mundir. Þó munu hændur margir heybirg-
ir, ef ekki vorar mjög illa; og er vonandi
að það verði betra vor nú en í fyrra, því
ekki hefir spurst til Handsins forna fjanda«T
hafissins, ennþú.
Sú var tiðin, að Seyðisfjörður var ekki
eftirbátur annarra veiðistaða með a f 1 a-
f ö n g, en nú er þyi öðruvisi farið. Bjarg-
ræðisskortur er nú að verða svo tilfinnan-
legur hér við sjávarsiðuna, að til vandræða
horfir fyrir sveitina og kaupstaðinn.
Af þessu leiðir, að Amerikuhugur