Ísafold - 08.07.1903, Blaðsíða 3

Ísafold - 08.07.1903, Blaðsíða 3
lí>7 koma að eins 1—3 nemeodum fyrir á sama stað, svo að þeir njóti sem allra- mestrar verklegrar æfingar. Sama regla ætti auðvitað að gilda hér. Ef t. d. 6—8 nemendum væri komið fyrir hjá einum bónda, þá mundu þeir að öllum líkindum fá enn þá minni æfingu en þeir fá nú í búnaðarskól- unum, og er hún þó alt of lítil. Ef stofnaður væri bóklegur búnaðarskóli í Reykjavík, með nokkurn veginn að- gengilegum kjörum, þá mundi hann strax verða fjölsóttur, og styður tvent að því. Islendingar eru gefnir fyrir bókfræði og sækja mjög að öllum bókfræðsluskólum; og í annan stað er Reykjavik aðlaðandi fyrir unga menn. — Nemendurnir mundu Iíka vonast eftir því, að mikið yrði sótt eftir þeim að afloknu námi, af því að þeir yrðu svo miklu lærðari menn heldur en hin- ir, sem útskrifast hafa frá gömlu bún- aðarskólunum. ]pað munu að undan- förnu hafa verið 40—50 nemendur í ölium fjórðungaskólunum, og ekki má gera ráð fyrir færri nemendum við Reykjavíkurskólann. Ef þessir nem- endur ættu allir að fá kenslustaði samkvæmt hugmyndinni, þá yrði að finna í minsta lagi svo sem 20 bænd- ur, sem færir værú til að taka að sér verklegu kensluna. Gerum nú ráð fyrir, að þessir menn séu til; þá er ekki alt fengið samt. Fyrst er óvíst, að þeir vildu allir taka nemendur til þess að láta þá fá nægilega verklega æfingu. |>að eru miklu meiri líkur til hins, að margir af þessum bændum vildu ekki taka eða gætu ekki tekið nemendurna nema einhvérn tíma að vorinu og haustinu. — Flestir bændur hafa allan sinn vinnukraft við hey- vinnuna um sláttinn, og mundu ekki taka alveg óvana menn til þess að láta þá einsamla basla við að slétta tún, gera skurði, eða vinna að öðrum jarðyrkjustörfum um þann tima, sem þeir geta ekki sjálfir verið með þeim, eða látið annan vanan mann vera það. Ofan á þetta bætisr, annað. Bændur mundu ekki vilja gjalda þess- um nemendum kaup, nema þeir mættu jafnframt bafa þá við heyskap og fleira, sem fyrir féíli á heimiliuu, — og það er þó ekki tilætlunin. Nemendurnir mundu fæstir vilja vinna kauplaust, og ekki hafa ei'ni á því. Og hvað ætti þá að gera? Ætti landssjóður að gjalda þeim kaupið? Einhver kann að svara: þeim er ekki verra að vinna kaupiaust hjá bændum en í búnaðar skólunum. En þar er þó ólíku saman að jafua. í búnaðarskólunum fá nem- endur kenslu að vetrinum og alt ann- að borgunarlaust. En eftir tillögu Björns eiga nemendur eftir að kosta nám sitt í Reykjavík í 2 vetur. J>urfa þeir því að halda á því kaupi, sem þeir gætu unnið sér inn árinu á und- an, nema svo sé, að landssjóður kosti þá að öllu leyti í skólanum í Reykja- vík. Menn kunna líka að segja, að danskir bændur gjaldi þeim nernend- um kaup, sem Búnaðarfélagið danska kemur fyrir hjá þeim. þaðersatt. En þar eru nemendur allir fulltíða menn, vinna hjá bændutn að eins að því, sem þeir eru meira og minna vanir áður, — að því einu sem bændur þurfa að láta vinna hvort sem er. Hjá oss yrði öðru máli að gegna. Nemendur kæmu til bænda sumir lítt þroskaðir; allir yrðu þeir öllum jarðyrkjustörfum óvanir, og ef þeir ættu að fá að starfa svo mikið, að verkleg æfing gæti tal- ist, yrðu bændurnir oftast að láta vinna meira að jarðyrkju en þeir ann- ars mundu gera, og það telja þeir sér kostnað í minsta lagi í bráð. í>ó svo væri nú, að nógu margir kenslustaðir væru til, þá mundu stað- irnir tæplega fást, nema nemendurnir ynnu kauplaust. J>að mundu þeir ekki geta gert til lengdar, og niður- staðan yrði þá sú, að annaðhvort gengju fáir í búnaðarskólann í Reykja- vík eða flestir af þeim sem í hann gengju fengju alls enga verklega kenslu, og gerðu sig harðánægða með að »vita og kunna nokkuð til gagnsn bóklega. En hvort bændur yrðu þá eins á- nægðir þegar þeir færu að reyna þessa Reykjavíkurmenn, það lofa eg öðrum að dæma um. f>að er annars ólíkt ástatt um verklega búnaðarkenslu hér á landi og í öðrum löndum. Hér á landi þarf að kenna búnaðarnemendum öll jarðyrkjustörf frá rótum; í öðrum lönd- um kunna nemendur þau áður en þeir byrja búnaðarnámið (verklegt og bók- legt). Erlendis lærir hver sveitamað- ur heima hjá sér handtökin að öllum verkum, sem fyrir koma hjá bændum, og önnur verk koma ekki fyrir í búnaðarskólunum, svo aö nokkuð kveði að. Sá sem gengur í búnaðarskóla þarf því ekki að læra handtökin að verkunum. En hann getur lært þar ýmsa tilhögun á verkshætti, og ýmsa nýbreytni, sem er betri en hann hefir vanist. |>egar nemandinn kemur í skólann, getur líka verið, að hann vanti þá æfingu, sem gerir mann út- sjónarsaman og verkséðan (hagsýnan) — þá æfing, sem gerir hann að góð- um verkstjóra. þ>essir hæfileikar eru að vísu, eins og þrek, viljakraftur o. s. frv., að nokkru Ieyti meðfæddir, en þeir skerpast, aukast og þroskast við æfingu. Eins og vöðvarnir verða ekki sterkir og þolnir við snögga og skammvinna áreynslu að eins, heldur við jafna og langvinna starfsemi, eins þroskast ekki verkstjórnarhæfileikarn- ir nægilega við það, að stjórna verki fáeina daga. Til þess þarf margra mánaða æfingu. jþessa æfingu geta nemendur auðvitað ekki fengið til hlítar í nokkrum búnaðarskóla. En hún fæst ekki heldur hjá bændunum, nema svo sé, að nemendur séu látnir ganga í fararbroddi — séu látnir vera verkstjórar — um langan tíma. Og til þess að viðlit sé að fela þ im vérk- stjórn, verða þeir fyrst og fremst að kunna þau verk, sem þeir eiga að stjórna. þannig er ástatt um nem endastofnun Dana. J>ar eru nemend ur látuir vera verkstjórar hjá 3 góð- um bændum, sitt árið hjá hverjum, undir þeirra umsjón. þetta er æfing, sem gagn er í. f>ess konar æfingar fengju nemendur ekki við kenslufyr- irkomulag Björns, fremur en í bún- aðarskólunum. Neínendur urðu fyrst að læra haudtökin að hverju verki, og til þess þarf alllangan tíma. |>ar á eftir getur svo komið til tals að æfa sig í að stjórna verkum en þá yrði námstíminn á enda. Bæjarstjórn ReyJtjavíkur hafnaði á aukafundi 27. f. m. tillögu hafnarnefnd- ar um að kaupa fyrir fé bafnarsjóðs af þrotahúi Helga kaupm. Helgasonar húseign- ina nr. 2 í Pósthússtræti fyrir alt að 4500 Mælt var með, að Yilhjálmur Bjarnarson á Rauðará fengi verðlaun af Rsektunarsjóði Islands. Þá samþykti hæjarstjórnin á næsta fundi, 2. þ. m., frumvarp til laga um heimild fyr- ir Reykjavikurkaupstað til að selja lóðir undir hús. Sömuleiðis frumvarp til við- aukalaga við lög nr. 17, 13. sept. 1901, um breyting í tilskipun 20. apríl 1872. Enn- fremur frumvarp til laga um stækkun kaup- staðarlóðarinnar, og skyldu takmörk henn- ar vera að austan skurður og garður aust- an Eélagstúns upp í Laugaveg, að snnnan lína þaðan frá Laugavegi, i suðurhorn Grrænuborgartúns, þaðan i snðurjaðar Sauða- gerðistúns yfir í Kaplaskjólsveg og þaðan til sjávar i enda Framnessvegar í Granda- hót. Samþykt var og, að merkisteinar skyldu settir fyrir þessum takmörkum verzl unarlóðarinnar. Frumvörp þessi öll þrjú var þingmanni kaupstaðarins falið að flytja á þingi í sumar. Bæjarstjórn samþykti, að veita viðtöku blómsveigasjóð Þorbjargar Sveinsdóttur og hafa á hendi stjórn hans; en hann er ætl- aður lil að hlynna að fátæknm sængurkon- nm og er nú orðinn 1500 kr. Bæjarstjórn- in fól þeim 3 konum, er staðið höfðu fyr- ir eflingu sjóðsins, frúnum Jarðþrúði Jóns- dóttur, Katrínu Magnússon og Lovísu Jens- son, að standa fyrir styrksúthýtingu úr honum. Bæjarstjórnin vildi ekki taka til greina heiðni frá Jóni Valdasyni um breikkun á vegi heim til hans. Út af ítrekaðri heiðni frá Sveini Ingi- mundssyni á Seii var veganefnd falið að setja griphelda girðingu með Lágholtsvegi að norðan með fram túniau, með sem minst- um kostnaði. Magnúsi Einarssyni bæjarfulltrúa var hætt i nefndina, er á að semja frnmv. til heilbrigðissamþyktar fyrir kaupstaðinn. Bæjarstjórnin samþykti kirkjugarðsstefnu þá, er Knud Zimsen fór fram á. Bæjarfógeti skýrði frá, að hann hefði kvatt Guðmund Jakobsson snikkara til þess fyrst um sinn að hafa fyrir hæjarstjórnina eftirlit með hrunahótavirðingum. Samþyktar voru þessar brunahótarvirð- ingar : húseign D. Thomsen nr. 17 i Hafn- arstræti 17,027 kr.; Baldurs Benediktssonar við Bergstaðastræti 10,225 kr.; Jóh. P. Guðmundssonar við Vatnsstig 5811 kr.; Erlends Guðmundssonar við Vesturgötu 5714 kr.; Þórðar Ólafssonar við Spitalastíg 44c'5 kr.; Guðm. Jakobssonar við Baróns- stig 4313 kr.; Gríms Grimssonar við Berg- staðastræti 1896 kr.; bær Árna Jónssonar við Holtsgötu 1452 kr. íslenzkur listasaumur. Eins og vönduðustu litmyndie. Hér dvelur um tíraa í bænura ís- lenzk hannyrðamær, frk. E 1 í n N i e 1- s e n, sem á heima í Khöfn og hefir stundað þar í mörg ár í hjáverkum þá list, að sauma eftir litmyndum svo líkt, að ekki þekkist frá þeim, og tekist það með mik’.um afbrigðum, hlotið fyrir það lof á sýningum þar og nú ferða- styrk hingað í þess notum úr listfröm- uðssjóði einum (Reiersens), eftir með- mælum ágætismálara danskra, Macke-' prangs og Thorv. Nissens, í því skyn að kynna sér gamlar hanDyrðir hér á landi. Hún hefir hér til sýnis (í Unglinga- félagshusinu, sbr. auglýs.) 2—3 mynd- ir, er hún hefir saumað tvær eftir frægum litmyndum eftir Mackeprang: hjörtur og hind með hjartarkiði, og önn- ur mínni af hirti í skógi í aftureld- ingu. joriðja myndin er frumleg, eftir hana sjálfa, af eplum. Margur mundi fús að veðja um, að þetta væri vanalegar litmyndir og þær gerðar af mikilli list. |>ær eru óþekkj- anlegar frá þeim. |>etta er og ákaflegt yfirleguverk. Til dæmis eru ekki færri en 300 litir í annari (stærri) myndinni, og þeir ótrúlega haglega saman settir. |>etta er ákaflega fágæt líst, og hefir margt ólíklegra orðið en að frk.* Niel- sen verði heimsfræg fyrir. Hún er að hugsa um að ferðast með eitthvað af myndum sínum til Vesturheims og hafa þar á heimssýningunni miklu í St. Louis að sumri. Frk. Elín Nielsen er fædd og upp alin norður í Skagafirði. Hún er bróðurdóttir frú Sylvíu Thorgrimsen frá Eyrarbakka og systurdóttir ?rú Augustu Svendsen hér í bænnm. Þlngnefntlir. Landstjórnarfyrirkomulagið: Björn Kristjánsson, Hannes Hafst., Jóhannes Ólafsson, Jón Magnússon, Lárus H. Bjarn., Ól. Ólafsson, Skúli Thoroddsen. Ráðgjafaábyrgð: Guðlaugur Guð- mundsson, Hannes Hafst., Hermann, Lárus H. Bjarn., Skúli Thoroddsen. Landsreikningasamþykt: Guðlaugur Guðmundss., óllafur Briem, Ólafur Thorl. Gagnfræðaskóli á Akureyri: Björn Bjarnarson, Einar J>órðarson, Hannes Hafst., Hannes þorst., Stefán Stef. Kláðamál: Arni Jónsson, Jóhannes Ólafsson, Magnús Andrésson, Ólafur Thorl., Stefán Stefánsson. Kosningalög: Eiríkur Briem, Guð- jón Guðl., Guttormur Vigf., Hallgr. Sveinss., Sigurður Jensson. Eftirlaun og ellistyrkur: Eir. Briem, Guðjón Guðl., Hallgr. Sveinss. Heilbrigðissamþykktir: Guðjón Guðl., J. Jónassen, jporgr. þ>órðarson. Skipun læknishéraða: J. Jónassen, Valtýr Guðm., jporgr. |>órðarson. Líkskoðun: Guttormur Vigfúss., J. Jónassen, jþorgr. fórð. Hagfræðisskýrslur: Eir. Briem, Kristján Jónsson, Sigurður JeDsson. Samgöngumál: Eiuar J>órðarson, Guðl. Guðm., Hannes Hafst., Jón Magnúss., Larus Bjarn., Magnús And- résson, Ólafur Thorl. Landbúnaðarmál: Björn Bjarnarson, Eggert Pálsson, Hermann Jónasson, Ólafur Briem, J>órhallur Bjarnarson. Þingsályktunartillögur. 1. Um að skipa í neðri deild 5 manna nefnd til að taka fjárkláða- málið til íhugunar og koma fram með tillögur til ráðstafana til algerðrar út- rýmingar fjárkláðanum. Flm. Árui Jónsson, Ól. Briem og Stef. Stefáns- son. 2. Um að skipa í nd. 5 manna nefnd til að íhuga landbúnaðarmál. Flm. þórhallur Bjarnarson, Stef. Stefánsson, Binar jpórðarson, Pétur Jónsson og Björn Bjarnarson. 3. Um að útvegaður verði og send- ur hingað sem fyrst sérstakur fall- byssubátur til strandgæzlu á Faxaflóa. Flm. Valtýr Guðmundsson. 4. Um að setja nefnd í neðri deild til að íhuga og gera tillögur um sam- göngumál landsins. Flm. Lárus Bjarn., Hannes Hafst., Olafur Thorl. og Hannes |>orst. 5. Um að setja nefnd í efri deild um sama. Flm. Sig. Jensson, Valtýr Guðm. og Jón Jakobsson. 6. Um að skipa í neðri deild nefnd til að íhuga mentamálið og gera til- lögur um það. Flm. Lárus Bjarn., Hermann Jónass., Eggert Pálss., H. Hafstein, Ólafur Thorl., Tryggvi Gunn., Jóh Ólafsson og Hannes f>orst. I> i i) íí m a n > > a l'i' i mi v ö r p. 1. Um skyldu embættismanna til að safna sér ellistyrk eða kaupa sór geymdan lífeyri. Sama og lá fyrir síðasta þingi. Flutningsmaður Guðjón Guðlaugsson. 2. Um ráðherraábyrgð. Flm. Guðl. Guðmundsson og Skúli Thoroddsen. 3. Um bæjarstjórn í Hafnarfirði. Flm. Valtýr Guðmundsson og J. Hav- steen. 4. Um að skifta Kjósar- og Gull- bringusýslu í tvö sýslufélög. Flm. Björn Kristjánsson og Rórh. Bjarnar- son. 5. Um viðauka við lög 9. jan 1880 um breyting á tilskipun um sveitar- stjórn á íslandi 4. maí 1872. Flm. Björn Kristjánsson og Jóhannes Ó- lafsson. 6. Um aðflutningsgjald að smjör- líki. Flm. Eggert Pálsson. 7. Um heimild handa sýslunefnd- um og hreppsnefndum til að hækka

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.