Ísafold - 18.11.1903, Qupperneq 4

284
óprentað, með því að Bkjalaparturinn
(C-deildin) var þegar fullprentaður í
þinglok.
Kaupendur eru, þó ótrálegt sé, færri
en að undanförnu. Ber það ekki vott um
hinn vaxandi áhuga og framfarir, sem
alment er verið að tala um. Miklu
fremur hið gagnstæða.
Fórn Abrahams.
(Frh.)
En fyrir utan musterið sté maður
upp á bægistein, og er söfnuðurinn
streymdi með sálubót sína át ágötuna,
hóf hann ræðu sína.
|>etta er alt saman lygi, hrópaði hann
hárri röddu.— Lygi og tál! Sorg ekkj-
unnar er ekki sönn, hroki kaupmanns-
ins og sjálfstál veslings móðurinnar.
Hann hefir brigzlyrði í frammi, muldr-
aði mannfjöldinn og ylgdisig. Drott-
inn er ekki með oss, því vér göngum
ekki á vegum hans. Fórnir vorar eru
ekki þær, sem hann heimtar, og reyk-
urinn af fórnareldi vorum stígur ekki
til himins, heldur fellur til jarðar.
Hann heimtar að vér fórnum hroka
vorum, að vér temjum sjálfselsku vora,
en vér höfum daufheyrst við röddu
hans . . .
Hann guðlastar, þrælmennið, nöldr-
aði manngráinn og tók að svipast um
eftir steini.
En rödd hins einræna manns yfir-
gnæfði hávaðann og öruggur í trá sinni
hélt hann áfram.
Veit nokkur ykkar hvað maður ekkj-
unnar hugsaði dagiun sem hann var
frá viti af kvölum, daginn sem hann
bað um það eitt að fá að deyja?
Biðja heilbrigðir menn, hraustir og
Sterkir um dauðann? Á eg að svara?
Nei, hugsið sjálfir. Hvaða tílfinningar
vöktu f brjósti kaupmannssonarins,
þegar hann rotnaði lifandi, yfirgefinn
og öllum gleymdur? Hvað hugsuðu
synir móðurinnar þegar sprengikálu-
brotin voru skorin át ár blóðugu holdi
þeirra, án þess unt væri að bjarga
lífi þeirra? Enginn yðar veit það, eng-
inn. Og þeir sem koma örkumlaðir
heim aftur, segja það eitt, sem þeir
vita að aðrir óska eftir að heyra af
vörum þeirra, þeir endurtaka orð, sem
aðrir hafa lagt þeim í munn og þeir
draga sjálfa sig og aðra á tálar af
hræðslu við að verða fyrir vanþóknun
annara. Nei, komið í sjákraskýlin,
komið á vígvöllinn, hlustið á kveinstafi
hinna særðu, hlustið á hinar brennandi
bænir þeirra, hinar ömurlegu formæl-
ingar, heyrið orðin, sem kvalirnar leggja
á varir þeirra, heyrið lokleysuna, sem
sárasóttaróráðið knýr þá til að mæla
lémagna af þorsta. En eg segi yður,
að hinn almáttugi hefir ekki í náð
þegið fórnir vorar, því að þá mundi
hann ekki hafa látið hverja þásundina
á fætur annari þjást og deyja eins og
þessir menn hafa. Friður á jörðu og
guðs velþóknun yfir mönnunum, og þú
skalt ekki mann deyða, eru orð hans,
og alt annaðer lygi.
Föðurlandssvikari! öskraði reiðiþrung-
in rödd, og um Ieið þaut steinn gegn
nm loftið í áttina til mannsins. Að
yísu hitti hann ekki, en aðrir komu á
eftir og hann hörfaði undan. Grjót-
hríð glumdi í kirkjuveggnum að baki
honum, hann fekk sár á höfuðið og
lagaði úr því blóðið. f>á öskraði mann-
þyrpingin eins og ólmt villidýr, menn
kreptu hnefann og grenjuðu.
Svikari, svikari!
Og maðurinn féll og var troðÍDn
niður í sorpið. Blóð hans féll át í
steinræsið og rann burt með óhrein-
indum næsta lokræsis, svo var hann
ár sögunni.
Hugsið Bjálfir! voru síðustu orð hans
og honum var svarað:
Svikari, svikari!
Maður féll, það var alt og sumt.
En í vímu sigurfagnaðarins hólt
mannfjöldinn áfram eftir götunum til
að hrópa húrra áti fyrir húsi þess
manns, er talinn var frumkvöðull strfðs-
ins. Á leiðinni námu nokkrir staðar
við búðarglugga einn. |>ar var til
sýnis vasaár, ofur algengt, lá hjá því
pappírsmiði og var þetta ritað á:
|>etta ár var tekið ár fjandmanns
vasa eftir orustuna.
Mannþyrpingin hrópaði húrra og hélt
áfram. Hán færði frumkvöðli stríðs-
ins hollustumark það, sem hann átti
svo margsinnÍ8 skilið, og að því búnu
skildu menn í bróðerni eftir bendingu
lögreglunnar. Og daginn eftir stóð
stjórnvitringurinn upp á þinginu og
mælti:
þjóðin hefir látið til sín heyra, það
er heilög skylda vor að beygja oss
fyrir vilja hennar.
Maður féll, einn til, og einn til.
Hver8 vegna?
Svona er það nú.
Spyrjið ekki, hinar mörgu spurning-
ar eru þreytandi og svörin verða þeim
svipuð.
Orustan við Koopmansgarð.
J>að leit át fyrir að framhald yrði
á vopnaviðskiftum herdeildanna tveggja.
Af skotfylkingunni úti á sléttunni voru
þrír fallnir, en fimm særðir, inni í
garðinum fekk einn Búi skot í öxlina
og var honum komið til trúboðans, er
annaðist hann í bráð. Nú voru 20
mínútur frá því er orustan hófst. Skot-
hríðin var þótt, smá rykgusur þyrluð-
ust upp hvervetna og hurfu aftur á
svipstundu, en árangur varð lítill.
Báar skutu í hægðum sínum og nægði
það til að hamla upp á móti óvina-
liðinu, er átti yfir bers«æði að sækja.
Van der Nath ætlaði að eins eftir mætti
að haida því í hæfilegri fjarlægð þang-
að til rökra tæki, því í rökrinu þóttist
hann eiga hægt um undanhaldið.
Loks virtist þolinmæði Englending-
anna á enda; skotfylkingin geystist
fram og þokaði sér hundrað föðmum
nær en áður. þegar liðsmennirnir
fleygðu sér aftur niður, lágu tólf félag-
ar þeirra í valnum, því Búar hertu á
skothriðinni undir eins og hinir komu
í skotfæri. Meðan ein sveitin gerði
þannig harðar árásir, skundaði önnur
utan skotmáls yfir sléttuna og stefndi
á hæðahraukana norður frá. Skildu
þeir, sem gerðið vörðu, ekkert í, hvað
hán ætlaði fyrir sér. þriðja sveitin,
varaliðið, hreyfði sig hvergi ár gilinu.
Van der Nath reis upp með gætni
bak við steinana og horfði á eftir sveit-
inni, er burtu hélt og þyrlaði upp
rykmekki eftir sér í sólskininu. Hann
varð ein8kis vísari og hnipraði sig aft-
ur saman. Úr liði Englendinga kom
kúla, er flattist át við steininn fyrir
framan hann, þeytti nokkrum smá-
flísum í andlit honum og sýndi þanDÍg
að Hka voru til góðar skyttur í liði
óvinanna.
Skothríðin hafði nú staðið hálfa
stund frá beggja hálfu og enn var 400
faðma bil á milli herfylkinganna. Kúl-
urnar þutu án afláts yfir sléttuna,
snmar þeirra smugu milli steinanna,
svo að Báar urðu að hafa alla var-
kárni við. f>rír særðir menn lágu ná
við kvíarnar og einn dauður. Trúboð-
inn las bæn sioa háum rómi og barst
hljómurinn af rödd hans við og við
til eyrna þeirra, er stríðið háðu, og
vakti umhugsun þeirra. Biddararnir
stóðu í þröng á litlum bletti og voru
í illu skapi, er þeir urðu að sitja fyrir
skotum landa sinna, er enga vitneskju
1 höfðu um þá. Hafði steinflís sært
einn þeirra; talaði hann óráð um blóð
og dauða.
Sveitin, sem norður hélt, sveigði
nú skyndilega til hægri handar, skip-
aði sér í skotfylkingu þverbeint við
fylkinguna úti á sléttunni og þokaði
sér í áttina að garðinum. Báar sáu
á svipstundu hvað í húfi var. |>eir
höfðu nú óvini sína á tvær hendur og
voru skjótt umkringdir, ef Englend-
ingar færðu fylkingararminn austur á
bóginn. Eftir því sem fylkingarnar
stóðu, var ekki völ á undanhaldi í
aðra átt en þá, sem Báar höfðu kom-
ið úr, en þeim sundum var líka lokað,
er nokkur hluti vara-Iiðsins hélt suður
eftir.
Van der Nath var þó enn vandan-
um vaxinn. Hann skifti sveit sinni
í þrjár deildir og skyldi hver verja
sína hlið. Meginliðið hélt kyrru fyrir
þar sem skýli var bezt, en minni deild-
irnar tvær héldu uppi vörninni gegn
fylkingarörmum Englendinga, er ná
þokuðust nær. En þó mótspyrnan
væri hin snarpasta, hafði óvinaliðið
unnið sér mjög í hag með flutningnum
og Báar sáu að innan skamms yrði
þeim ekki unt að halda velli. Hálf-
fallnir gerðismúrarnir voru ónógt varn-
arvirki, er skotin dundu á þeim frá
þrem hliðum, og liðsmenn litu kvíða-
fullir hver til annars. Tóku þeir nú
að skjóta í flaustri, augu þeirra tindr-
uðu, þeim varð þungt um andardrátt-
inn og hugrekkið tók að dofna, þótt
bardagaæsingin yxi. Ná kom ekki til
nokkurra mála að miða nákvæmlega,
aðalatriðið var að láta sem flest skot-
in dynja yfir óvinaliðið og Mauser-
byssurnar smullu án afláts. í þetta
skifti kom hin margumrædda skot-
fimi þeirra að litlu haldi, því hennar
ueyta ekki aðrir en þeir, sem vita að
þeim er óhætt, og halda því jafnaðar-
geði sínu óskertu.
Stjórnarvalda-augl. (ágrip).
Skiftaráðandinn i iteykjavik kallar inn
sknldakröfur i dánarbúi spitalagjaldkera
Hjálmars Sigurðssonar á G mánaða fresti,
að telja frá 30. oktúber siðastl.
Skiftaráðandinn i Gullbringn- og Kjósar-
sýslu auglýsir skiftafnndi á skrifstofu sýsl-
unnar i eftirnefndum búum:
14. deseniber: i dánarbúi Björns Olafs
sonar frá Traðarkoti kl. 12; í db. Hinriks
Ólafssonar frá Ólafsvelli kl. 1; i þrotabúi
Kristjáns Kristjánssonar frá flvammi kl-
4; i db. Jóns Jónssonar frá Saltvík kl. 5.
15. desember: i dbúi Guðm. Ivarssonar
frá Brunnastöðum kl. 12; í db. Margrétar
Eggersdóttur frá Minni-Vatnsleysu kl. 1; í
db. Sigurðar Gestssonar frá Gerðabakka
kl. 1; i db. Jónasar St. Gunnarssonar frá
Hvalsnesi kl. 4; i dánarbúi Árna Einars-
sonar í Görðunum i Rosmhvn. hr. kl. 5. *
16. desember: i db. Árna Sveinbjörsson-
ar frá Sandhól kl. 12; i db. Jóns Jónsson-
ar i Lásakoti kl. 1; i db. Hjörleifs Stein-
dórssonar frá Móakoti kl. 4; í db. Guð-
mundar Jónssonar frá Óttarstöðum kl. 5.
bflÍTI Cflm 8kulda mér.ogekki
i Bli StjIIlhafa sam,ð um
skuldirnar við mig
eða borgað mér reglulega skuld-
ir sínar, aðvarast hjer með, að svo
framt enginn samningur verður gerð-
ur fyrir lok þ. m., þá afhendi jeg akuld-
irnar Kristjáni þorgrímssyni og mun
hann innheimta þær með lögsókn á
koBtnað skuldunauta.
Reykjavík 17. nóvemb. 1903.
Gunnar Gunnarsson
Hafnarstræti nr. 8.
YerzlunarsM
Tveir unglingspiltar (16—20 ára),
sem rita vel og reikna, geta fengið at-
vinnu frá næsta nýári.
Ásgeir Sigurðsson.
Idet jeg afrejser til Norge,
hvor jeg overtager den
personlige ledelse af min
derværende forretning,
bringer jeg herigjennem
miné ærede kunder, venner
og bekjendte min venligste
hilsen.
Reykjavik, den 16/n 1903.
Grustay O. Abrahamsen.
Adresse:
Stavanger, Norge.
Dppboð
Föstudaginn 20. þ. m., kl. 11 árd.
verður opinbert uppboð haldið í Aðal-
stræti 3 (Brydes-hús) og þar meðal
aDnars seld ýmisl. húsgögn: skápar,
rámstæði, talsvert af álnavöru og braki
o. fl.
Reykjavík 17. nóv. 1903.
Laura Nielsen.
Kvenhúfa fundin á Laugaveg. Vitja
má í afgreiðslu ísafoldar.
Til ábúðar
fæst i næstu fardögum (1904) hálf heima-
jörðin Innri-Njarðvik i Njarðvikurhreppi í
Gullbringusýslu.
Jörðin er talin með beztu jörðum í Suð-
ursýslunni, hefir mjög stór og grasgefin
tún, viðáttumikið lieiðalarnd; er mjög vel
löguð jafnt til báta og þilskipaútgjörðar
Eiskverknnarpláss óþrjótandi.
Um byggjingarskilmála, Bem verða mjög
aðgengilegir, má semja við Helga Asbjarn-
arson i Njarðvik eða undirritaðan.
Garðhúsum 4. nóv. 1903.
FÁnar G. Einarsson.
eru beðnir
að vitja ísa-
foldar í af-
greiðslustofu blaðsins, Austurstræti 8,
þegar þeir eru á ferð í bænum.
Zeolinblckiö góöa
er nú aftur komið i afgreiðslu Isafoldar.
Streingleikar
ljóð eftir
GUÐM. GUÐMUNDSSON
stud. med.
eru nýprentaðir, og fást í
bókverzlun ísafoldar. Verð 50 aur,
Nýjar bækur íslenzkar.
Hugleiðingar og tillögur G u ð m.
kandiuats Finnbogasonar í lýð-
mentunarmálinu. Akureyri 1903. 230
bls. Verð 2 kr.
Alþýðufyrirlestrar eftir Jón Jóns-
so n sagnfræðing. Rvík 1903. 256 bls.
Verð 2 kr. Skautb. 3 kr.
Fást báðar í bókverzlun ísafoldarj
SKANDINAVISK
Bxportkaffi-Snrrogat
Kjebenhavn. — F- Hjorth & Co-
Útgefandi Björn Jónsson.
Ábm. Ólafur Bósenkranz.
ísafoldarprentsmiðja