Ísafold - 11.04.1904, Blaðsíða 4

80
einkum kunnur fyrir málfræðisrann-
sóknir í sankrít. Hatin kostaði hér um
árið eina suðurför (Afr/kuferð) Stanleys,
ásamt Bennett ritstjóra i New York.
Herkostnaður
Hver reiðinnar ókjör hernaður kost-
ar, má marka á þessu yfirliti yfir það,
sem eyðst hefir beinlínis til þess að
standast helztu styrjaldir í heiminum,
síðasta mannsaldur.
Viðureign Frakka og ftjóðverja 1870
—1871 kostaði f>jóðverja rúmar 900
miljónir kr., en Frakka rétt að segja
10,000 miljónir, þ. e. 10 miljarða. —
f>að er samtals nærri því 11 miljarðar
í krónunt.
f>ar af létu f>jóðverjar Frakka greiða
sér í skaðabætur 3 miljarða 600 þús.
kr.
f>að voru 5 miljarðarnir nafnkendu,
i frönkum.
f>688U næst er að minnast á viður-
eign Tyrkja og Bússa árin 1877—1878.
8á hernaður kostaði 1 miljarð og 200
þús. kr.
f>ar af voru Tyrkir látnir greiða
Bússum 570 miljónir í skaðabætur.
Hernaður Breta á hendur Búum
kostaði þá (Breta) um 4 miljarða og
300 þÚ8. kr.
Loka er viðureign Japana og Kin-
verja árin 1894—1895. Hún kostaði
langminst, eða ekki nema um 320
miljónír.
þetta er beini kostnaðurinn.
Hitt kann enginn tölur að telja,
hvað hernaður kostar heiminn óbein-
línis, bæði þá, er í honum eiga sjálfir,
og hina, er þar koma hvergi nærri,
en verða þó að þola ærið þungar bú-
sifjar af hans völdum.
Reiðhestarnir íslenzku.
Hr. búfræðiskand. og búnaðarráðu-
nautur Guðjón Guðmundsson
hefir ritað nýlega í danskt tímarit, er
heitir Tidsskrift for Hesteavl og er
hálfsmánaðarrit, allítarlega grein um
íslenzka reiðhesta og birt þar meðal
annars árangur af mælingum þeim og
öðrum rannsóknum, er hann hefirgert
um hestakyn vort. Stærsti hestur,
er hann hefir mælt, var 55V2 þmh á
hæð. En meðalhæð 200 besta, er
hann mældi, öO1/^ þml. Hann lýsir
því næst allítarlega sköpulagi íslenzkra
hesta, og telur kost og löst á þeim,
einkum reiðhestum vorum. Nefnir
og hvað þeir kosti alment, bæði reið-
hestar og áburðarhestar, og hvað margt
selst hafi til annarra landa síðari árin.
Heetar hafi verið töluverð útflutnings
vara nú um hálfa öld. Síðustu árin
hafi fluzt út 5—6 þús. á ári og meðalverð
á þeim 50—60 kr. Bretar kaupa ®/10,
en Danir hítt.
Mestur mældur flýtir á íslenzkum
reiðhestum segir höf. sé 160 faðmar
á 17 sekúndum, við þjóðhátíðarkapp-
reiðar hér á Beykjavíkurmelum. |>að
verður dönsk míla á 81/,2 mfnútu. En
hann fullyrðir, að hér muni vera til
töluvert fljótari hestar.
Heimsku og skaðræði telur hann
að hafa úrkastið til útflutnings. Til
þess eigi einmitt að velja af betri end-
anum. |>á fyrst kemst varan í álit.
Grein þessi er í 25., 26. og 27. tbl.
fyrnefnds tímarits, í nóv. og des. f. á.
Bitstjórn blaðsinB hefir bætt þar aft
an við nokkrum athugasemdum. fíenni
þykir höf. hafa bundið sig beldur mik-
ið við útlit íslenzkra hesta, en verið
heldur fáorður um kosti þeirra: þol
og þrek, fótfimi, nægjusemi og vits-
muni. Hún stórfurðar sig á því,
að Danir skuli ekki taka íslenzka
hesta fram yfir öll smáhestakyn, sem
þeir hafa reynt; þeir séu þeim vafa-
lau8t fremri að öllu, nema útlitinu einu.
Meðal annars, sem með þeim mælir,
sé það, að á Islandi hafi aldrei vart
orðið við hrossakvef (Snive), er valdið
hefir og veldur enn stórtjóni á hross-
um í Danmörku.
Blaðið segir, að ef tekinn væri upp
sá siðurí Danmörkusemsumstaðar ann-
arsBtaðar, að láta fótgöngulið hafa sumt
hesta meðferðis til reiðar, þá mundu ís-
lenzkuhestaYnir langbezttilþesskjörnir,
Greininni fylgja myndir af íslenzk-
um hestum bæði frá höf. og eftir danska
listakonu, frk. Agnes Lunn, er hér var
á ferð 1902. f>ar er og vísað í grein
í sama tímar., 24. tbl. 1900, um íslenzka
hesta, eftir Lund-Larssen höfuðsmann,
er hér hefir stýrt landmælingum und-
aufarið og mörgum er góðkunnur. þar
lýkur hann mésta lofsorði á íslenzka
reiðhesta. Em af myndunum í fyr-
nefndu tbl. frá í fyrra er og eftir
hann.
það er eins og vant er um greinar
um ísland eða íslenzk málefui í
dönskum ritum, einkum ' blöðum og
tímaritum, að þar þarf að stafsetja
nærri hvert íslenzkt orð eða heiti ram
vitlaust. Jafnvel nafn höfnndarins
sjálfs kemst í þessari grein ekki hjá
þeim Ó8köpum. Hann er riefndur 2
eða 3 sinnum, og aldrei nema vitlaust.
Stundum heitir hann Godjón Godmunds-
son og stundum Godjan Godmundsson.
Einhversstaðar ertalað þar um öburðar-
hest. Enn fremur nefndir Kodalsstöder
í Borgarfjórdur, Bongorvallosyssel og
Bangörvallasyssel, Skagofjórdur o.fl.—-
þetta er vitanlega að kenna fyrst og
fremst ógreinilegri rithönd. f>eir ættu að
hugsa eftir því, allir landar, sem
rita á dön9ku og koma þar meðíslenzk
orð eða heiti, að rita þ a u svo skýrt,
hvern staf, að ekki verði mislesin, rita
þau með prentletri, ef þeir geta. f>au
koma annars alveg rambjöguð á prent.
Og það veitir þar að auki ekki af að
gera sér þá að reglu, að hafa aldrei
neitt upp yfir o-inu í íslenzkum orðum,
engan brodd eða þv< um líkt. f>að
er segin saga, að úr því verður ö hjá
Dönum. Ólafur verður Olafur; Jón
verður Jön og Jónsson Jönsson;
Halldór verður Halldör o. s. frv. f>að
eru engin ráð að komast hjá þeirri
hvimleiðu afoökun önnur en að rita að-
eins o, broddlaust; þá bera Danir nafn-
ið rétt fram að jafuaði. Fyrrum
var haft það ráð, að bæta h aftan við
o-ið, til þess að framburðurinn yrði
réttur: rita oh fyrir o, t. d.\ John fyrir
Jón. En það kann enginn við nú orð-
ið; finst það vera að rangnefna sig.
Danir kannast vel við brodd yfir stöf-
um í frönsku og hafa þá rétta. En í ís-
enzkueru þeir of miklir menn tilað leggja
sig niður við 3líka nákvæmni, jafnt
lærðir sem leikir yfirleitt,— nema auð
vitað ekki reglulegir vísindamenn. Og
þó hafa allir skólagengnir menn þar nú
orðið kynst það forn-norrænu, er þeir
svo kalla, að þeir ættu að vita vel,
að 6 er ekki sama aem ö. (Danir rita sem
sé yfirleit ö með að eins einum broddi
yfir: ó; þar af sprettur ruglingurinn
á prenti).
Kong Inge fastur.
|>að fréttist með Jarlinum vestan af
ísafirði, eftir fiskiskútum frá Akurevri
og Siglufirði, að Thore-gufuskipið Kong
Inge hefði borið upp á sandrif á
Bakkafirði eystra í þoku á útleið
frá Norðurlandi um 20. f. m. Skipið
kvað vera óskemt og von um að það
losnaði í næsta stórstraum, e f ekki
hvesti mikið þangað til af óhagstæðri
átt.
Thore-gufuskip Jarlkomigær vest-
an að aftnr og fer á morgnn beina leið
til Þórshafnar og Khafnar. Með þvi kom
að vestan eitthvað af farþegum, þar á tneð-
al Carl Proppé faktor i Olafsvik.
Hjer með auglýsist öllum hlutað-
eigendum að samkvæmt ákvörðun
bæjarstjórnarinnnr og heimild í opnu
brjefi uni byggingarnefnd í Reykja-
vík 29. maí 1839 verða lóðarmæl-
ingar þær, sem 31. desbr. þ. á. verða
2 ára gamlar eða eldri og ekki eru
notaðar samkvæmt útmælingunni, þá
ógild.tr, og hverfa lóðirnar aptur til
bæjarins. Sarna er um allar lóðar-
mælingar, sem eptir þann tíma (31.
desbr. þ. á) verða 2 ára gamlar, án
þess að lóðirnar sjeu notaðar sem fvr
segir.
Ef sjerstakar ástæður eru fyrir
hendi og meðmæii bvggingarnefndar
koma til, getur bæjarstjórnin veitt
undanþágu frá tjeðri ákvörðun.
Bæjarfógetinn i Reykjavík 9. apr. 1903.
Halldór Daníelsson.
Síld
til beitu, góða og vel frysta, geta menn
feogið hjá Islandsk Handels- & Fiskeri-
kompagni, Patreksfirði.
Fyrir þilskip, sem stunda veiðar
vestra, er styzt og hægasta innsigliug
á Patreksfjörð.
P. A. Ólafsson.
Nærfatnaður.
Hjá mér undirrituðum fæst alls kon-
ar Dærfatnaður karla, kvenna og barna,
auk ýmislegra annara algengra vöru-
tegunda.
Matthías Matthiasson
Aðalstræti 6.
cflóaíum ðoósmaó ur
hér á landi fyrir vátryggingarfélagið
„8UN «
eitt hið elzta á Norðurlöndum, er
Matthías Matthíasson.
Skrifstofa Aðalstræti 6.
Óafgreidd
álnavara.
Allir þeir, er eigi enn þá hafa sótt
álnavöru þá, er þeir hafa falast eftir
hjá kaupm. Jóni Helgasyni frá »Varde«-
klæðaverksmiðju, eru beðnir um að
vitja hennar til Matthíasar Matthías-
sonar, Aðalstræti nr. 6, og borga
vinnulaun og flutningskostnað, þar eð
álnavara þessi verður að öðrum kosti
seld til lúkningar vinnukostnaði.
Húsið nr. 22 við Laugaveg fæst
til kaups og ábviðar frá 14. maí n.k.
þ>að er eitt af vönduðustu húsum
þessa bæjar með innréttaðri sölubúð.
Lysthafendur snúi sér til Jóns |>órð-
arsonar kaupm. fyrir 1. mai.
f
Omissaudi
fyrir allar húsmæður er kökuefn-
ið »Bak bekvern«, tilbúið efni í
ýmiskonar kökur, svo sem jóla-
kökur, .sandkökur, keisarakökur,
prinsessukökur 0. s. frv. Pakkinn
vigtar eitt pund og er i hverjum
pakka fyrir sig etnið í eina köku
nefnil. hveiti, gerdupt, sitrónu
dropar, eggefni, sukkat, kórennur
0. s. frv. Það parf að eins að láta
mjólk saman við kökuefnið og svo
baka kökuna.
Þetta er alveg nýtt og reynist
ágætlega, er ódýrt. Biðjið um
»Bak bekvem« hjá kaupmönnun-
um.
Einkasölu tii Islands og Fær
eyja hefir
Jakob Gunnlögsson.
Afhending timburs.
f>eir af meðlimum »VöluDdar«. sem
sækja vilja um afhendÍDgu á timbri
við verzlun fólagsins, eru beðnir að
senda umsókn sína til stjórnar félags-
ins fyrir 14. þ. mán.
Beykjavík 8. apríl 1904.
Stjórnin.
Til neytenda hins ekta
Kína-Iífs-elixírs.
Með því að eg hefi komist að raun
um, að margir efast um, að Kína-líf8-
elixir sé eins góður og áður, skal hér
með leitt achygli að því, að elixírinn
er alajörlega eins og hann hefir verið,
og selst sama verði og fyr, sem sé
1,50 aur. hver flaska, og fæst hjá
kaupmönnum alstaðar á Islandi. Á-
stæðan til þess, að hægt er að selja
hann svona ódýrt 6r sú, að allmiklar
birgðir voru fluttar af honum til ís-
lands, áður en toilurinn var lögtekinn.
Neytendurnir áminnast rækilega um,
að gefa því gætur sjálfs sín vegna, að
þeir fái hinn ekta Kína lífs elixír með
merkjunum á miðanum, Kínverja með
glaé í hendi og firmanafninu Walde-
mar Petersen, Frederikshavn og v'pF
< grænu lakki ofan á stútuum. Fáist
elixírinn ekki hjá þeim kaupmanni,
sem þér verzlið við, eða verði krafist
hærra verðs fyrir hann en 1 krónu
50 aura, eruð þér beðnir að skrifa
mér um það á skrifstofu mína á Nyvei
16, Köbenhavn.
Waldemar Petersen,
Frederikshavn.
Í I Í
Vandaður ódýrastur
í
Aðalstræti 10.
h h h
Til heimalitunar viljum vér sér-
staklega ráða mönnum til að nota
vora pakkaliti, er hlotið hafa verð-
laun, enda taka þeir öllum öðrum lit-
um fram, bæði að gæðum og litarfeg-
urð. Sérhver, sem notar vora liti,
má öruggur treysta þv<, að vel muni
gefast. — í stað hellulits viljum vér
ráða mönnum til að nota heldur vort
svo nefnda »Castorsvart«, því þessi lit-
ur er miklu fegurri og haldbetri en
nokkur annar svartur litur. Leiðar-
vísir á fslenzku fylgir hverjum pakka.—
Litirnir fást hjá kaupmöunum alstað-
ar á Islandi.
Buchs F arvefab r i k .
Ljómandi góður reiðhestur til sölu uú
þegar. . Ritstj. visar á.
eru beðnir
að vitja Isa-
foldar i af-
greiðslustofu blaðsins, Austurstræti 8,
þegar þeir eru á ferð í bænum.
Ritstjóri Björn Jónsson
Igato'darprentsiniOia