Ísafold - 18.05.1904, Blaðsíða 3

123
skoðun. María átti þetta, og til kenuar
þurfti það að komast skilvislega.
Stýrimaður vildi þá vita nánari deili á
Maríu. Einhvers dóttir hlyti hún að vera
til dæmÍ8.
En um það varðist strákur allra frétta.
V’ö það skildu þeir, og mannþyrping
®ú fór sina leið, er safnast, hafði að til að
klýða á þetta skrítna viðtal.
Stýrimaður gerir sér vafalanst, alt far
nin að reka erindið vel og dyggilega. En
vafningar geta á þvi orðið, að finna Mar-
ín þessa, leita hana uppi innan um iands-
1118 á að gizka 500 Maríur. Nokkur stuðn-
'fgur er það að visu, að vita að hún á
heima á einhverjum af landsins 10 Hof-
etöðum.
Til hans xonar míns í stríðinu, skrif-
&ði józk kerliug utan á bréf eða lét skrifa.
^erra var þ a ð viðfangs.
Þilskipa-aflinn
Vetrarvertíðin
Nú hafa ekki gengið nema 38 þil-
skip til fiskjar héðan úr bænum og af
Nesinu.
En í fyrra 47.
f>au standa þá líklega 9 uppi eða
fleiri jafnvel, hafi eitthvað verið keypt
í viðbót. Einhverju kann þó að hafa
verið fargað, eða þau hafa dottið úr
sögunni hins vegar.
|>að mun vera tólksskorturinn, sem
mesbu veldur um fækkunina, eða þó
fremur það, að sumir útgerðarmenn
hafa ekki talið sér fært að gjalda svo
hátt kaup, sem farið hefir verið íram á.
Skipunum hefir og líklega fjölgað hér
um eitt leyti heldur ört, meðfram af
þvf, að sumir, sem eigi báru gott skyn
á þilskipaútgerð, keyptu skip og gerðu
út, buðu ef til vil meira en góðu hófi
gegndi í miður nýta háseta, gerðu sitt
til að sprengja Upp kaup háseta yfir-
leitt, hvort sem hábt kaup áttu skilið
eða ekki, og gera útgerðina dýrari; en
urðu svo sjálfir fyrir tjóni og hættu.
Líklegt er og æskilegt, að skipunum
smáfjölgi aítur; en þó því að eins,
að þeir menn geri út, er gott vit hafa
á þilskipaútgerð og fara nærri um,
hve mikið er leggjandi í sölurnar.
Næstur er Th. Thorsteinsson kon-
súll með 5 skip og 103 þús. afla.
f>á hefir Jes Zimsen kaupmaður og
hans félagar 3 skip og hefir aflað á
þau 531/., þús.
Tvö skip hefir f>orst. f>orsteinsson
skipstjón og aflað ekki minna en 57
þús.
Engir aðrir hafa nema 1 skip, og
fleiri en einn um sum þeirra.
Aflamestur er í þetta sinn Björn
Ólafsson frá Mýrarhúsum, á skipi
samnefndu. Hann hefir fengið 33 þús.
En skipið er stórt og mannfleira en
ella tíðbast.
f>á er næstur Sigurður f>órðarson
hér úr bænum, á Golden Hope, með
3lVa Þúa-
Af skipum Geirs kaupmanns hefir
Sjana aflað mest, 29 þús.; og af Thor-
steinssons skipunum Emilie mest, 27
þús.
Um 30 þús. hefir Jafet Ólafsson feng-
ið á Sophie, eign hans o. fl.
Minstur afli á skip er 10 þús. Nokk-
ur hafa fengið 12—15 þús. Fiest
eitthvað yfir 20 þús.
Vér eigum konsúl Th. Thorsteinsson
að þakka að vanda aflatölurnar allar.
En »hér um bil« þarf að hugsa sór
framan við þær allar. Full nákvæmni
ekki fáanleg að svo stöddu.
Af ófriðinum
Til 10. maí.
Fyrra þriðjudag árla, 3. þ. m., söktu
Japanar 4 grjótbyrðingum í hafnar-
mynnið á Port Arthur og teptu þar
með alla umferð nema fyrir tundur-
báta og þaðan af minni fleytur. Eitt-
hvað 3—4 grjótbyrðingum öðrum í
sömu erindum grönduðu tundurdufl og
önnur slys. Ofsarok var. Manntjón
mikið Japanamegin fyrir það meðfram.
f>etta er eitt hið mesta hreystiverk
er sögur herma.
Alexeieff jarl hafði forðað sér á brott
úr Port Arthur á undan þessum tíð
iudum og norður í Charbin (eða Harbin)
f>að þótti Japönum sárast. f>eir kenna
honum um ófriðiun mest, metnaði
hans og glapræði. Aftur er það borið,
að Bússakeisari hafi kvatt hann heim.
Ekki kemst Skrydloff, nýi aðmíráll
inn, sem er á leiðinni austur í Port
Arthur að taka þar við yfirforustu
skipahersins, þar inn í borgina úr
þessu.
Eyatrasalteflota sinn svo nefndan
voru Bússar að búa á stað að vestan,
frá Kronstadt; en hættu nú við það,
eftir 8iðustu ófarirnar.
Borgina Níútsvang við botninn á
Líaótung flóa höfðu Bússar yfirgefið í
fyrri viku. f>ar höfðu þeir þó haft
allmikinn viðbúnað til að varna Jap-
önum landgöngu.
Nú er fullyrt, að um 3000 manna hafi
fallið af Bússum eða orðið óvígir í orust-
unni við Yaluelfi 1. þ. m. Japanar höfðu
dysjað 1500 lík rússnesk, og 503 sára
menn af Bússum höfðu þeir í sjúkra-
húsum sínum. Meir en 300 hertekn-
ir menn rússneskir úr þessari orustu
voru komnir 9. þ. m. til Tokio, höfuð-
borgarinnar í Japan.
f>að slys vildi Bússum til í orust-
unni við Yaluelfi 1. þ. m., að þeir
viltust á Japönum og einni sveit sinna
manna. Sumir segja það hafi verið
um nóttina. f>eir vógust þar á sjálfir,
og er mælt, að eigi hafi þeir vaknað
við því fyr en fallnir voru af þeim 110
manna, en 70 aðrir óvígir af sárum.
f>að er haft eftir kínverskum erind-
rekum, að allur her Bússa í Mands-
juríu og Síbiríu austanverðri sé ekki
nema 187 þúsundir, og að fallbyssur
eigi þeir þar alls 256. f>eir hafa ver-
ið haldnir stórum mun liðfleiri þar.
En svo er fyrir að þakka, að þess-
ari fækkun skipanna núna hefir ekki
íylgt samsvarandi rýrnun aflans.
f>að er öðru nær.
Hann er töluvert meiri samtals á
skip núna en á 47 skip í fyrra.
Hg þó þótti þá hafa verið mikið
gúð vertíð.
Aflinu er að vísu nú sem fyr mið-
aðar
eingöngu við fiskatöluna. En
hlutfallið getur vel verið að marka
fyrir því. Og segja kunnugir, að fisk-
urinn muni vera yfirleitt fult eins
vænn nú og í fyrra. Gota og lifur í
^eira lagi.
f>etta er þá sennilega vottur þess,
aú úr hafi gengið nú rýrari skipin og
rýíara fólkið; og er það eins og á að
Vera- Bosatíð mun hafa verið þessa
^ertíð etlgU mjnnj en { fyrra; og er
P Því rneira í varið afla framförina.
hér * Var ^ fyrra meðal-afli á skip
irr 1 Beykjavík vetrarvertíðina rétt
16 þús.
Dú er hann 20,400.
|að er mikill munur.
1P>n af Nesinu öfluðu í fyrra (7)
að meðaltali i8i400. en nú 21,400.
„ 8 er a®lnn núna hér 593 þús., og
á Nesinu 193 þÚ8_ Saintala 786 þÚ8_
á 38 skip alls.
Hann var í fyrra rám 638 þús
hérna og 129 þús. á Neainu. Sam.
tals 767 þús. á 47 skip alls---
Mestan skipastól hefir nú sem fyr
Geir kaupmaður Zoega; enda hefir afl-
mest. Hann hefir 6 skip 0g hefir
aflað á þau 123 þús.
f>rem dögum síðar, fyrra föstudag,
var landher Japana kominn norður í
Feng-huang-cheng (sjá ísafold 7. þ.
m.) og höfðu Bússar sig á brott það-
an viðnámslítið. Þykir liklegast, að
þá nemi þeir ekki staðar á undanhald-
inu fyr en vestur í Líaó-yang. f>að
er bær við járnbrautina sunnan frá
Port Arthur, um 6 þingmannaleiðir í
útnorður frá Yalu-elfi og 2 þingmanna-
leiðir suður frá Mukden, höfuöborginni
í Mandsjúríu.
Síðari part fyrri 'viku, fimtudag,
föstudag og laugardag (5.—7. maí)
tókst Japönum að koma her á land á
3 stöðum á Liaó-tung skaga, 8—14
mílur norður frá Port Arthur, 20 þús-
undura að vestanverðu, við Petsjilí-flóa,
þar sem heitir Kinsjá og Fúsjá, 10
þús. á hvorum staðnum, og 10 þús.
austan til, við Kóreuflóa, þar sem
heitir Pi-tse-wo. Bússar höfðu þar
ekkert viðnám veitt. f>eir höfðu bú-
ist sízt við Japönum þar, heldur miklu
norðar. Skaginn er þar mjór fremur
og stóð ekki lengi á því fyrir Japön-
um, að rjúfa járnbrautina, er liggur
norður eftir skaganum endilöngum
sunnan frá Port Arthur.
f>ar með er Port Arthur einnig
króuð af landmegin. Og er hætt við,
að þá fari að styttast í vörninni þar.
Hraðfrétt að austan frá 8. þ. mán.,
fyrra sunnudag, segir, að þá séu Jap-
anír seztir um Dalny, hina borgina,
sem Bússar eigaá Líaó-tung skagafram-
anverðum, aðra en Port Arthur, um
þingmannaleið norðar betur, austan-
megin, Önnur frétt, dagsett í Tokio
þriðjudaginn var (10.), segir, að þá sé
Dalny unnin. Bússar era þá sýnilega
hættir við að verja annað þar á skag-
anum en Port Arthur sjálfa.
Við ísafjarðardjúp 2. mai. Hér eru
stórharðindi til lands og sjávar. Veturinn
var að vísn góður að tiðarfari. En með
sumrinu byrjuðu frost og snjóar. Hefir
enginn dagur enn komið kafaldslaus á
sumrinu, naerri hálfum mánuði, og frost-
hörkur dag og nótt.
Fiskvart hefir varla orðið við alt ísa-
fjarðardjúp siðan fyrir jól. Stöku skip
í Bolungarvík náð í ofurlitinn afla úti á
hafi. En mjög sjaldan gefur þangað sök-
um sifeldra storma,
Framtíðarhorfur almennings eru því hér
mjög bágar, ef ekki rætist því bráðara úr
um björg úr sjónum.
Strandferðab. Hólar (Örsted) lagði
á stað héðan austur um land í fyrra dag,
með á að gizka hátt á 2. hnndrað farþega
og meira en hlaðinn að öðru leyti; varð
að skilja eftir mikinn flutning.
Meðal annara kom og fór með Hólum
Jakob kaupmaður Hdlfdánarson á Húsa-
vík.
Hlutabankinn og fasteignarlán.
jþað er misskilriirigur, að ímynda
sér, að þeir sem hafa að eius fasteign-
arveð fram að bjóða til tryggingar lán-
um, er þeir kunna að vilja fá sér, geti
þá ekki fengið lán í hlutabankanum.
það verður engin fyrirstaða á því.
það eru veðdeildarlán, sem þeir
geta ekki fengið þar.
Fyrir þ e i m hefir Landsbankinn
einkarétt. Svo er um búið með lög-
um. En fyrir öðru vísi fasteignarlán-
um hefir engin peningastofnun hér
einkarétt. þan eru þeim öllum jafn-
heimil.
Enginn ráðherra og ekkert banka-
ráð getur bannað hlutabankanum að
veita hins vegar Ián gegn fasteignar-
veði, hversu mikla löngun sem til
þess kynni að hafa.
Yms tíðindi erlend.
þriðjudagsmorgun var, 10. þ. m.,
lézt í Lundúnum H, M. Stanley,
Afríku-landkönnuðurinn frægi, sá er
fann Livingstone og bjargaði Emin
paaja o. s. frv., 63 ára.
Bretar áttu fyrri viku 2 orustur
austur í Tibet, við þarlenda meno,
fimtudag og föstudag 5. og 6. þ. m.
þeir höfðu sigur í báðum og stöktu
hinum á flótta. þar létu Tibetsmenn
250 manna í fyrri bardaganum og 200
í hinum síðari. En Bretar 27 alls í
báðum.
Kronstadt heitir höfuðkastalaborg
Bússa í Eystrarsalti, skamt út frá
Pétursborg. þar er og aðalherskipa-
lægi þeirra. þar var gerð nýlega til.
raun til að kveikja í tundurbirgðum,
er mundu bafa gjöreytt kastalann og
borgina alla, og líklega flotann með,
ef tekist hefði. Grunur lá á því, að
japanskir erindrekar hefðu átt þar
hlut í. Allir erlendir verkmenn í kast-
alanum voru látnir fara þaðan.
Kennaraprófi
við Flensborgarskólann luku um
fyrri helgi (d. = dável; v. = vel; fyrri
einkunnartalan er fyrir bóklega kunn-
áttu, en hiu fyrir verklega):
1. Benedikt Einarsson, bónda á Elín-
arhöfða á Akranesi, f. 3. apr. 1877,
v. + (4,50) d. (5,17).
2. Friðrik Bjarnason, organista Páls-
sonar á Stokkseyri, f. 27. nóv. 1882
v. + (4,50), d. + (4,67).
3. Guðrún Anna Björnsdóttir, bónda
Sigfússonar á Kornsá, f. 28. júní 1884,
d. (5,17), d. f- (4,84).
4. Hermann þórðarson, bónda þor
steinssonar á Glitstöðum í Norðurár-
dal, f. 19. febr. 1882, d. + (5,50), d.
(5,50).
5". Jóhanaa Margrét Eiríksdóttir,
bónda Jónssonar frá Fossnesi í Árnes-
sýslu, f. 12. júní 1886, d. + (5,50), d.
(5,17).
6. Jóhannes Friðlaugsson, bónda
Jónssonar á Fjalli í Aðaldal, f. 29. sept.
1882, v. + (4,50), v. (4,17),
7. Jón Jónsson, bónda Guðmunds-
sonar á Móbergi í Langadal f. 24. sept.
1877, d. + (4,84), d. + (4,67).
8. Lárus Bjarnason, bónda Björns-
sonar á Eystri-Tungu f Landbroti, f.
1. marz 1876, d. + (5,33), d. + (4,84).