Ísafold - 25.05.1904, Blaðsíða 1

Ísafold - 25.05.1904, Blaðsíða 1
Kemur út ýmist einu sinni eÖa trisv. í viku. Yerð árg. (80 ark. minnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eöa l‘/j doll.; borgist fyrir miÖjan ’Ali (erlendis fyrir fram). ISAFOLD. Uppsögn (skrifleg) bundin viö áramót, ógild nema komin sé ti) átgefanda fyrir 1. október. AfgreiÖslustofa blaðsins er Austurstrœti 8. XXXI. árg. Reykjavík miðvikudaginn 25. maí 1904 33. blað. ! 0. 0. F. 865279 Augnlækning ókeypis 1. og 8. þrd. á hverjnm mán. kl. 11—1 i spltalamim. Forngripasafn opið mánud., mvd. og Id. ' 1 —12. Frílœkning á gamla spitalanum (lækna- •skólanum) á þriðjudögum og föstudögum kl. 11—12. K. F. U. M. Lestrar- og skrifstofa op- in & hverjum degi kl. 8 árd. til kl. lOsiðd. Almennir fundir á hverju föstudags- og sunnudagskveidi kl. 8'/a síðd. Landakotskirkja. Guðsbjónusta kl. 9 og kl. 9 á hverjum helgum degi. Landakotsspítali opinn fyrir sjúkravitj- «adur kl. 10‘/2—12 og 4—6. Landsbavkinn opinn bvern virkan dag fel 11—2. Bankastiórn við kl. 12—1. Bankastjóri við kl. 11—2. Landsbókasafn opið hvern virkau dag kl. 12-3 og kl. 6—8. Landsskjalasafnið opið á þrd., fimtud. •«g ld. kl 12—1. Ndttúrugripasafn, i Vesturgötu 10, opið á sd. kl. 2—3. Tannlœkning ókeypis í Pósthússtræti 14b L og á. mánud. hvers mán. kl. 11—1. Af ófriðinum Frá 10. til 18. maí. Meiri háttar tíðindi hafa engin orð- ið þann tíma. |>eir hafa nú herkvíað Port Arthur, Japanar, bæði á sjó og landi. Her- virki sín í Dalny hafa Eúsaar ónýtt, áður en þeir hrukku þaðan fyrir Jap- önum. Kínverjar hyggja, að Port Arthur muni naumast, fá varist lengi. Kuropatkin herBhöfðingi kvað vilja láta gefa hana upp og setuliðið þar halda norður eftir og renna saman við meginherinn, er hann stýrir, norður í Mukden. Bn það vill ekki Alexeieíf jarl. Hann segir, að þá sé úti um flotann rússneska í Port Arthur, þetta lítið sem eftir er af honum, og óvíst nema Japönum takist að ráða niður- lögum setnlíðsins, ef það hætti sér brott þaðan. Sagt er, að skoðun Alexeieffs hafi byr í Pétursborg. Kússneskt tundurdufl sprengdi tund- urbát fyrir Japönum við austurströnd- ina á Líaó-tung skaga. |>ar týndust 7 ménn og nokkrir urðu sárir, — f>að er fyrsta herskipið, er Japanar hafa mist í ófriðinum. Níú-tsvang, fyrir botni Líaó-tung-flóa, yfigáfu Eussar alveg fyrra mánudag. f>á voru Japanar að eins ókomnir þangað með óvígan her, um 20,000, er þeir höfðu hleypt á land suður það- an vestan á skaganum og stefndu uorður, en Eússar hrokkið fyrir. Kuroki Japana-hershöfðingi, sá er vann orustuna við Yaluelfi 1. þ. m., var kominn með sinn her allnærri Líaó-Yang og Múkden, og stefndi lið- inu enn norðar sumu. Lvent var til um það, hvort Eúss- ar mundu bíða átekta og leggja til höfuðorustu við Japana þar um slóð- ir, eða halda undan norður í Charbin (eða Harbin). f>arkvað Kuropatkin Big munu hafa á að skipa 120,000 manna og eiga von á 105,000 vestan afEúss- landi þangað í viðbót áður en Japan- ar komist svo langt ; til þess veiti þeim ekki af 6 vikum. Kússar þykjast hafa komist að því, að Kínverjar hafi heitið Japönum að styðja þá með þeim hætti, er hér segir: Japanar hugsa sér að hrekja Kuropatkin með sinn her vestur yfir landamæri Mandsjúríu og vest- ur í Mongólíu (sjá afstöðuuppdráttinn í Isafold 19. marz), sem Kínverjar eiga umyrðalaust, og gera þá þann veg seka í því, að hafa vaðið inn í hlut- laust ríki. f>ar er fyrir hershöfðingi sá kínverskur, er Ma heitir, með all- miklu liði, viðbúinn að taka á móti Kússum og eigi vinsamlega; svo hafa Japanar lagt undir fyrir fram. f>á væri ekki hægt að brigzla Japönum um, að þ e i r hefðu gengið á hlutlaust land, og Kínverjum ekki heldur um, að þeir hefði gengið á heit sín um, að koma hvergi nærri viðskiftum Eússa og Japana í Mandsjúríu. Kósakkasveit hafði ráðist suður í Kóreu aftur austarlega, um fjöll og firnindi. Japanar snerust í móti þeim, og kunna menn það síðast af þeim að segja, að Japanar höfðu króað þá af 200 og höfðu í sveltu. Meir en 2000 lík rússnesk kváðu nú Japanar hafa fundið í valnum eft- ir Yaluelfar-orustuna og jarðsett. f>eir fullyrða, að manntjón Eússa þar muni hafa numið 3x/2 þús. Kjötsölutilraunirnar °g alþm. Hermann Jónasson. Eins og lesendum ísafoldar mun vera kunnugt, tók alþingism. Hermaun JónassoD að sér, að sjá um þær 2000 kr., er alþingi hafði veitt til kjötsölu- tilrauna í fjáraukalögum fyrirárið 1903. Hann sígldi fyrir þær í miðjum októ- bermán. í haust til Khafnar í þeim erindum, og kom aftur hingað til Beykjavíkur í miðjum aprílm. í vetur. Skýrsla um ferð hans er nú prentuð í Búnaðarritinu. í skýrslu þessari, sem er 25 bl.síður, kennir margra grasa. Ýmist er höf. að fræða lesendurna á, að hann hafi heimsótt þennan eða hinn, orðið þeim eða þeim samferða, fengið bréf, þar sem bréfritarinn hafi verið honum sam- dóma o. s. frv., eða að hann hafi unn- ið að uppskipun á rúg á Seyðisfirði fyrir rúmum 20 árum, m. fl. f>ess á milli er hann að skýra Erá »rann8Óknum« sínum eða æfisögu Sig- urðar Jóhannessonar stórkaupmanns í Kaupmannahöfn, sem virðist hafa á einhvern hátt orðið honum að veru- legu liði. Hér skal ekki minst frekara á hina mörgu útúrdúra og miklu málaleng- ingar og mælgi höf., sem honum er svo eiginleg, heldur skýrt frá aðalefni ritgjörðarinnar og árangrinum af för- inni. Hermann hafði með sér 11 tunnur af saltkjöti, og 1 tn. af söltuðum sauð- arlærum. Af þessu kjöti voru 4 tn. frá Blönduós, 3 frá Húsavík, 1 frá Seyðisfirði og 4 frá Keykjavík. Alt var kjötið beztu tegundar, af vænum dilkum, og vænum veturgömlum og tvævetrum sauðum. Megnið af því var höggvið þannig, að læri, bógar og slög voru höfð heil, síður lítið höggn- ar og hryggur smáhöggvinn. A söltunina virðist H. ekki hafa lagt mikla áherzlu. Kjötið frá Beykja- vík og Seyðisfirði sést ekki hvernig hefir verið saltað, og hitt er auðsjáan- lega saltað að handa hófi, þótt saltið í það hafi verið vigtað að nafninu til. í dilkakjötstunnu frá Blönduós voru Iátin 12 pd. af salti og lítið eitt af saltpækli, en í hinar tunnurnar það- an hverja um sig 25 pd. af salti, og 18 pd. í hverja tn. af Húsavíkurkjöt- inu. Auk þess var látið í kjötið syk- ur og saltpétur; en hvað mikið var látið í hverja tunnu, sér H. ekki ástæðu til að geta um. Flestar tunnurnar virðast hafa verið pæklaðar; en hvað mikið af salti fór í þær á þann hátt, sést ekki. Til þess að fá sem bezt samræmi í tilraunirnar lét H. svo salta sumt af kjötinu með smágjörðu salti, nokkuð með grófu salti, og sumt með salti, sem hann hvorki nefnir eða lýsir. Vel er nú á stað riðið! Enda er yfirbyggingin í fullu sam- ræmi við undirstöðuna. f>egar til Kaupmannahafnar kom, fór Hermann að leita að hinum »rétta manni« til að taka að sér söluna á kjötinu »á réttum stað«, og komst eftir mikla vafninga og fyrirhöfn að þeirri niðurstöðu, að það væri Sigurður Jó- hannessou stórkaupmaður, sem mörg- um löndum mun kunnur að því, að þykja vænt um aurana. |>ví næst voru tunnurnar fluttar til S. J. og kjötið grandskoðað. «Við kaupmaðurinn# sáum ekkert athuga- vert við kjötið; en af sérfræðingi voru 2513 pd. dæmd nr. 1, 247 pd. nr. 2, en tunnan með lærunum talin frá. Af nr. 2 voru 192 pd. frá Reykjavík, 50 pd. frá Blönduós og 5 frá Seyðisfirði. Að svona mikið af kjötinu frá Beykjavík lenti í 2. flokki, segir H. að aðallega stafi af því, að vín hafi áður verið í tveim tunnunum og kjötið fengið keim þar af. f>etta getur þó ekk’i verið rétt, því alvanalegt er, að nota vín- tunnur undir kjöt, og í fyrra haust sendi Landsbúnaðarfélagið út nokkuð af kjöti, er saltað var með líkum hætti og kjöt það, er H. fór með, í tunnur, sem áður höfðu verið undir víni. Kjöt þetta þótti mjög gott og seldist mikið betur en kjötið hjá H., sem síðar mun sýnt verða. Sanna orsökin er óefað sú, að sunnlenzkt kjöt er ekki eins gott og norðlenzkt, og stenzt því ekki nákvæman samanburð við það. Úr dilkakjötstunnunni frá Blönduós, sem minst var saltað í, dæmdi skoðunar- maður 45 pd. heldur lítið söltuð og setti þau í 2. fl.; 10 pd. (5 frá Bl. og 5 frá Sf.) voru sett í 2. fl. af þvf, að læri höfðu verið illa skorin. Eins og áður er sagt, var kjötið saltað mjög mismunandi mikið. í sumum tunnunum virðist hafa verið að minsta kosti þrisvar Binnum meira salt en í öðrum, og svo þar í milli. Mætti því ætla, að H. hefði látið skoð- unarmann segja ákveðið um, hvað af kjötinu var hæfilega saltað, og hvað yfir höfuð var athugavert við söltun- ina. Nei, það forðast hann sem heit- an eld. En til hvers var hann þá að láta salta mismunandi? Hafði ein- hver sagt honum það, þegar hann »tók að sér tilraunirnar«, og var hann svo búinn að gleyma því þegar til Kaupmannahafnar kom? j?á er salan á kjötinu. J>að seldi Sig. Jóh. kaupmaður; tunnuna með lærunum (241 pd.) á 33 au. pd., kjöt nr. 1 (2513 pd.) á 22 au. pd. að með- altali, og nr. 2 (247 pd.) á 8 aura pundið. Alt kjötið sem H. hafði með sér var úrvalskjöt, og að dómí hans sjálfs og seljanda (S. J.) mjög vel út lítandi, þegar það var selt, sem einnig má sjá á því, að skoðunarmaður dæmdi það nærri því alt í fyrsta flokk. Hætt er því við, að fáir verði hrifnir af þess- ari sölu, ekki sízt þegar athugað er, að H. segir á bl.síðu 10, »að hverja einustu tunnu af íslenzku saltkjöti hefði að þessu sinni mátt selja að minsta kosti fyrir 47—48 kr.«, eða á rúml. 21 eyri pd., sem er fast að hálfum eyri á pd. meira en hann seldi sitt úrvalskjöt. Við nánari athugun kemur þó í ljós, að salan hefir verið enn verri en þetta. Á bl.síðu 13 segir H., að af því að ísl. saltkjötið 3é ekki fiokkað eftir gæðum, og af því að það hafi ekki áreiðanlegt vörumerki o. s. frv. sé »ekkert af kjötinu frá íslandi keypt sem u r. 1«. |>etta er al- veg rétt hjá H., enda margsagt áður. En þegar vér skoðum kjötsölu hans í þessu ljósi, virðist hún ekki glæsileg. Hann selur sem sé nr. 2 af sínu kjöti á 8 au. pd., en nr. 2 (eða jafnvel nr. 3) af öllu íslenzku kjöti má selja á sama tíma, eftir hans eigin orðum, að minsta kosti á 21 eyri pd. e ða n ær því 3 sinnumhærra. Hér við bætist, að umboðsmaður Zöllners í Kaupmannahöfn seldi í fyrra, þegar ísl. saltkjötið var sem óðast að falla í verði, 3 tn. af kjöti fyrir Landsbún- aðarfélagið frá sama kaupmanni í Eeykjavík og H. fekk sitt kjöt frá, saltað á líkan hátt, fyrir 55 kr. eina tunnuna og 75 kr. hinar hvora um sig. Bftir að Hermann er búinn að fimbulfamba á 23 blaðsíðum um »alla sína þekkingu«, virðist einhver ljós- glæta renna upp fyrir honum, svo að hann sér, að ekki muni vera mikið að græða á því sem komið er. Hann byrjar því seinasta kafla skýrslunnar á þessa leið: »Aðalárangur ferðar minn- ar er sá«, .... að kaupm. Sigurður Jóhannesson leyfir, að kaupfélög,-kaup- menn eða einstakir menn á 8—10 höfnum á Iandinu, þar sem kjöt er bezt, megi senda séríumboðssölu næsta haust 2000 tn. af kjöti. f>etta er þó meðal annars bundið því skil- yrði, «að valinn verði eftirlifsmaður, sem má treysta að drengskap og fram- kvæmdum« (Hermann sjálfur ? ?) Eins og höf. tekur rétt fram, er þetta aðalárangurinn af ferð hans og hið eina nýja í skýrslunni. En nú er eftir að vita, hvort kaupmenn og aðrir kjötsalar meta þennan »árangur« eins hátt og H. sjálfur. Elestir fslenzkir kaupmenn, sem verzlað hafa með salt- kjöt á seinni árum, munu þekkja hr. S. J. að minsta kosti að nafni, og

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.