Ísafold - 06.07.1904, Blaðsíða 1

'Xemur út ýmist einn ginni eöa
tvisv. í viku. Yerð árg. (80 ark.
minnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eða
.l'/í doll.; borgist fyrir miðjan
■’iilí (erlendis fyrir fram).
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bundin viÖ
áramót, ógild nema komin sé til
átgefanda fyrir 1. október.
Afgreiðslustofa blaðsins er
Austurstræti 8.
XXXI. árg.
jfúiéJaíli yf'faAýO'lMb
T 0. 0. F. 86789
Augnlœkning ókeypis 1. otr 3. þrd. á
ihverjum mán. k). 11—1 í spitalanum.
Forngripasafn opið mánud., mvd. og
Id. H—12.
Blutabankinn opinn kl. 10—U og
«‘/i-71/.-
K. F. TJ. M. Lestrar- og skrifstofa op-
dn á bverjnm degi kl. 8 árd. ti! kl. lOsiðd.
Almennir fnndir á hverju föstudags- og
isnnnudagskveldi kl. 8'^ siðd.
Landakotskirkja. Guðsþjónusta kl. 9
ag kl. ti á hverjum helgum degi.
Landákotsspitáli opinn fyrir sjúkravitj-
'@ndnr kl. 10'/2—12 og 4—B.
Landsbankinn opinn hvern virkan dag
(kl 11—2. Bankastjórn við kl. 12—1.
Bankastjóri við kl. 11—2.
Landsbókasafn opið hvern virkau dag
'kl. 12—3 og kl. 6—8.
Landsskjalasafnið opið á þrd., fimtud.
-*g ld. kl 12—1.
Náttúrugripasafn, í Vesturgötu 10, opið
i sd. kl. 2—3.
Tannlækning ókeypis i Pósthússtræti 14b
1. og 3. mánud. hvers mán. kl. 11—1.
Lúðrafélags
Rvíkur
er ákveðio til
Keflavíkur
useata sunnudag 10. þ. m. Nánara á
götuauglýsingum.
Þjóðhátíð
Reykjavíkur
Stjórn þjóSminninngardags Reykjavík-
ur 1904 leyfir sór hér með að skora á
þau fólög í bænum og þá einstaka borg-
ara, er óska að fd til leigu hátíðardaginn
sérstakt svæði fyrir tjöld, skúra, rólur,
skotbakka eður eitthvað þess háttar til
gleðakapar, að senda sór um það skrif-
lega beiðni innan 15. júlí næstkomandi,
Til þess að mega selja áfenga drykki
a hát.íðarsvæðinu þarf leyfi lögreglustjóra
kaupstaðarins.
Reykjavík 4. júlí 1904
Kristján Þorgrimsson. Indriði Einarsson.
Hannes Hafliðason. Guðmundur Jakobsson.
Pétur Jónsson.
Eðlileg afleiðing.
Ekki er það beint stjórnin sjálf,
heldir einhverir vildarmenn hennar
°g sporgöngumenn, sem það er haft
ehir, að ekki sé neitt tiltökumál, þótt
yfirvald álykti sakamálsrannsókn á
hendur saklausum manni, eins og
SnsefellÍQgayfirvaióijð tjáist hafa gert,
með þvf að þessi saklausi maður hafi
ekki veitt því kjörfylgi til alþingis
°g meira að segja haft í frammi
hhfðarlausan andróður í þeim við-
skiftum. þetta sé eðlileg a f-
1 e i ð i n g af því, 0g þá sjálfsagt af-
sakaDlegt. það er með öðrum orðum,
að þó ftð það athæfi sýslumanDS varði
annars við lög, og það svo freklega,
að vægasta hegning er embættismiss-
ir og 3 mánaða faDgelsi, þá sé engin
hærgætni að vilja láta það gilda, úr
því að svona standi á, — úr þvf að
yfirvaldinu er illa við manninn af
góðum og gildum ástæðum. Ekki
Reykjavik miðvikudaginu 6. júlí 1904
megi taka hart á því, sem þá er látið
fjúka.
Stjórnin lætur ekki sjálf þetta til
BÍn heyra að svo stöddu. En haft
er það eftir þeim, sem eru annars
vanir að bergmála hennar röddu eða
mæla af hennar anda og innblæ3tri.
Fróðlegt væri að vita, hvort sömu
reglu ber að beita hvaða afbrot
sem yfirvald fremur við þá, sem
því eru undirgefnir og því er illa við
af því sem kallað er réttmætum ástæð
um.
Hitt væri þó enn meira í varið, ef
vitringar þessir vildu leysa úr þeirri
spurningu, hvort uudirmaðurinn megi
einnig að ósekju hafa í frammi við-
líka óhæfu við yfirmann sinn, ef líkt
á stendur. Hvort ekkert hefði sagst
á slíku, ef síra Helgi hefði gerst álíka
brotlegur og yfirvald hanB hefir nú
gerst við hann, hefði h a n n verið
þingmaður Snæfellinga, en sýslumað-
ur sýnt sig f því að vilja spilla fyrir
kosningu hans.
Svipað nokkuð er það, sem fyrir
hefir flogið úr sömu átt um mál Dala-
sýslumannsins. það er látið réttlæta
hann, að kærendurnir hafa veitt hon-
um mótspyrnu í þihgfararleiðangrum
hans. þó hefir hvorugur þeirra þreytt
við hann um þingför nokkurn tfma.
Og enginn hefir heyrst bregða þeim
um ofstopa eða ofstæki. þeir eru hér-
aðsins merkustu menn, mestu sæmd-
armeun báðir, er hvorugur vill vamm
sitt vita, og yfirvaldinu það fremri um
flesta hluti eða alla. að þar kemst
hann aldrei með tærnar, sem þeir
hafa hælana. Loks er á það að líta,
að seint mundi í liðinn kipt því sem
aflaga fer hjá yfirvöldum, ef biða ætti
eftir kvörtunum frá skósveinum þeirra
og rænulausum fylgifiskum.
f>að verður ilt að verja það, ef ekki
á að skifta sér af þessum málum.
Nema með svo feldu móti, að kjör-
sigur flokks og höndlun valda hafi í
för með sér sakfrelsi allra, sem flokk-
inn fylla. En þá fer að verða úrelt
kenningin sú, að með lögum skuli
land byggja.
Ingi kongur,
(Kong Inge), Thorefélags-gufuskipið,
sem strandaði í vetur á Bakkafirði
eystra, 22. marz, er aftur genginn og
kominn til Noregs. Hafði verið sent
þaðan björgunarskip, er tókst að losa
hann og gera skriðfærann til Noregs.
þ>ar á að gera við hann til hlítar.
Skipin lögðu í haf bæði 29. júní
og höfðu samflot. Ingi kongur ekki
hafður í seil, heldur gekk fyrir sjálfs sín
gangvél. Allar líkur til, að hann
verði jafngóður aftur.
Strandferðab. Hólar (Örsted) kom i
fyrra dag norðan um land og austan.
Heldur fátt farþega i þetta sinn. Þeirra
á meðal P á 1-1 Ólafsson skáld, nú
til heimilis á Presthólnm.
Af' ófriðinum.
Tvær stórorustur enn,
á sjó og landi.
Rússar enn halloka á sjó.
Leikslok óvis á landi.
Svo segir hraðfrétt frá Tokio fyrra
laugardag, að þá hafi daginn fyrir
Jónsmessu, fimtudaginn 23., staðið sjó-
orusta við Port Arthur, og Japanar
sökt þar einum höfuðorustudreka fyr-
ir Rússum, á reki við Peresviet, en
gert 2 skip önnur óvíg fyrir þeim, og
var annað höfuðorustudreki með sama
sniði og Sevastopol, en hitt brynsnekkja
eins og Díana. þetta hafði Togo að-
míráll tilkynt keisaranum, og er þá
líklega satt. Skipin þekkjast ekki á
löngu færi. |>ví er svo að orði kom-
ist, að þau séu það eða það stór, eða
með því eða þvf sniði. |>að geta vel
hafa verið einmitt þessi skip, svo
nefnd, en líka einhver önnur á sömu
stærð og með sömu gerð.
það er merkilegt, að einmitt þau
tvö skip, sem hér eru nefnd, voru ein
eftir óskemd af öllum höfuðorustu-
drekum Rússa í Port Arthur eftir á-
fallið mikla 13. apríl, þar sem Petro-
paulowsk sökk. — Díana skemdist í
fyrstu orustunni þar, 9. febr., en hafði
verið gert við hana aftur.
Væri þetta sönn frétt, ætti flotinn
rússneski í Port Arthur að vera nú
alveg frá hér um bil, eða að minsta kosti
allur í lamasessi. f>ó hafði verið gert
við eitthvað af skipunum, sem laskast
höfðu þar fyr og síðar í vetur. En
líklegast ekki til fullrar hlítar.
f>að er svo að sjá á þessu, að Rúss-
um hafi hepnast að losa svo um
tappann í hafnarmynninu á Port Art-
hur, að fært hafi orðið stórskipum
þeirra út þaðan. f>eir hafa þá lagt
út óskemdu skipunum og ætlað að
vinna Japönum geig tneð þeim. —
|>eim hefir þótt ilt að liggja þar inni
og hafast ekki að. En það fylgir
sögunni, að skip Japana hafi farið
sama sem óskemd af þeim fundi.
Hraðfrétt var í frönsku blaði á
Jónsmessu frá Pétursborg, um að
barist befði verið þá 3—4 daga sam-
fleytt þar nærri, er heitir Kla-sjá og
mun vera einhversstaðar nærri Líaó-
tuDgskaga miðjum. f>ar á að hafa
orðið mikið mannfall, enda 140,000
manna í þeim bardaga af hvorum-
tveggjum, og véttvangur full þing-
mannaleið á breidd. |>ar hafa þeir
þá lagt saman líklega, Oku og Nodzu,
hershöfðingjar Japana, ef hæft er í
þessu (sjá síðar).
Landorustan 14. og 15. f. m. (júní),
á Líaótungskaga, sú er fyr segir frá
(ísafold 25. f. m.) og kend er ýraist
45. blað.
við Wa fang-ká eða Telissú (Telisse),
hefir verið mjög mannskæð. Rússar
kannast sjálfir við, að þeir hafi mist
þar hátt á 4. þús. manna, en haft er
eftir hermannastéttar fyrirmönnum í
Pétursborg, að það framtal muni vera
mikils til of lágt. Kínverjar nefna
7000 miust, og frá Tokio hefir komið
sú staðhæfing, að tjónið muni hafa
numið 10 þúsundum.
Stackelberg barón er sá nefndur, er
Rússaher stýrði f þessum bardaga.
Hann hélt undan norður á bóginn eft-
ir orustuna með góðri skipan. Hann
segir sjálfur í sinni skýrslu, að fallið
hafi í bardaganum um 1200 sinna
manna.
Ekki er getið mannfallsins af Jap-
önum. |>að mun og hafa verið all-
mikið.
Liðsmunur var lítill sem enginn.
Japanar sagðir hafa haft 44 herfylki
og Rússar 42. það mun vera kring
um 30 þús. hvorum megin.
þrjú örnefni eru nefnd í frásögum
um bardaga þennan: Wa-fang-tien,
Wa-fang-ká og Telissú. f>að hefir
vilt menD, og því verið gerðar úr þessu
2 orustur; hafi hin fyrri staðið við
Wa-fang-tien 14. og 15. júní, en sú síð-
ari við Telissú (eða Wafangká) 18.
júní. En það er misskilningur. Or-
ustan var ein, og hófst 14. júní þar
sem heitir Wa-fang-tien, en lauk dag-
inn eftir, 15., á hinum stöðunum. Mun
því bardaginn verða kendur við Telissú,
með því að þar lauk honum og skildi
með vegendum; þar voru síðustu virk-
in, sem Japanar unnu. Fyrri daginn
hröktu þeir Rússa af vígstöðvum
þeirra við Wa-fang-tien.
Sigurinn er þakkaður sérstaklega
herkænsku Japana, og því þar með,
að þeir höfðu betri stórskotaútbúnað.
f>etta var á Liaótungskaga vestar-
lega, 17—18 mílur danskar norður frá
Port Arthur. f>aðan eru 23—23 míl-
ur norður að Liaó-Yang, en þar situr
Kuropatkin með meginherinn rúss-
neska. f>angað áleiðis mun Stackel-
berg hafa haldið. Nema Japönum
hafi tekist að kvía hann af; ekki grun-
laust um það, eftir síðustu fréttum.
Til skilningsaulra um, hversu til hag-
ar þar, er þeir eigast nú við á landi,
Rússar og Japanar, er sízt fjarri að
hugsa sér Líaótungskaga líkt og Snæ-
fellsnes, með Skarðströnd, og væri þar
land sem Hvammsfjörður er. f>á er
Lfaótungflói Breiðifjörður og Faxaflói
sama sem Kóreuflói. f>ó er Snæfells-
nesskaginn allur, inn í Gilsfjarðarbotn
og inn á Mýrar, helmingi minni fyrir-
ferðar en Líaótungskagi. Landslag er
og öðru vísi: fjöll lítil sem engin, en
fell og hæðir og hæðabryggir. f>á ætti
Port Arthur að vera nærri Stapa,
Dalny þar sem Búðir eru, Kin-tsjá
(stórorusta þar 25. maí) nær Grund-
arfirði, og Telissú á Skarðströnd vest-
arlega, langt frá sjó þó. fetta Iætur
nokkuð nærri að eins, en getur ekki
líkt heitið verulega.