Ísafold - 24.08.1904, Blaðsíða 2

Ísafold - 24.08.1904, Blaðsíða 2
218 vini sinum og skjólstæðing, Lárnsi sýsln- manni Bjarnason, að þetta kemnr nú alt fyrir almennings sjónir. Loks er þetta niðurlag greinarinnar: Mér er það ljóst nn, að hann (L.) hef- ir ekki ástœðu til að óttast núverandi yfirboðara sína. Það talast vœntanlega svo til milli hans og þeirra, að engin hœtta er á rekistefnu, þó að eitthvað kunni að koma upp úr kafinu, sem blaðam'ónnum og öðrum embœttisleys- ingjum kann að þykja kynlegt. Og jafn-ljóst er mér hitt, hvernig á því getur staðið, að hvorki hann né vinir hans hér á landi, sem yfir bann ern settir, eru fikn- ir i ráðgjafa, sem getur lesið íslenzku blöðin. Öll þau framangreind ummæli, sem hér eru auðkend með skáletri, hafði Lárus heimtað dæmd og fengið dæmd í héraði dauð og marklaus; og sömu* leiðis nokkur orð í inngangi greinar- innar (»að fletta ofan af atferli hans sem skiftaráðanda«). En landsyfirréttur hefir ekkert við þau að athuga, heldur telur þau ö 11 r é 11 m æ t, ekki vægari en þau eru. Hann kemst svo að orði þar að lútandi: »þ>essi ummæli greinarinnar, sem hér hafa verið tilgreind, miða að því, og eiga að réttlætast við það, að stefndi hefir sem skiftaráðandi í áður áminstu dánarbúi lagt kapp á það, að fá keypta húseign búsims fyrir 7000 kr., þótt i hana hafi verið boðið frá annari hálfu 8000 kr. |>að virðist og nægilega sannað með gögnum þeim, sem fram eru komin í málinu, að stefndi hafi lagt kapp á þetta, bæði meðan hann var sjálfur skiftaráðandi búsins og einkanlega eftir að hann vék sæti sem skiftaráðandi í því, enda lýsti hann þá húsinu svo, að það væri í laklegu ástandi og eigi einu sinni 7000 kr. virði, sbr. bréf hans til Thomsens kaupmanns 9. ágúst 1896. Af bréfi yfirboðara hans, amtmannsins í Vest- uramtinu, dags. 6. okt. 1896, sést, að amtmanni hefir verið þetta kunnugt, að honum hefir mislfkað það og að hann hefir álitið þetta atferli rangt. Amtmaður kemst meðai annast svo að orði: »f>að er merkilegt, að L. B. (stefndi) skuli ekki finna, að hann sem skiftaráðandi á fyrst og fremst að líta á hagsmuni bús þess, sem hann hefir til meðferðar; í stað þess rær hann öllum árum að því, að búið œissi 1000 kr.« í grein þeirri, sem er sak- arefni, er nú þessi meðferð stefnda á búinu átalin, og verður eigi með til- liti til þess, sem fram er komið í mál- inu, lútandi að henni, álitið, að grein- in sé í heild sinni of nærgöngul stefnda, eða að öll hin átöldu ummæli verði talin meiðandi fyrir hann, svo að við lög varði«. f>etta eru landsyfirréttarins óbreytt orð. Hann telur með öðrum orðum a 11- an framanskráðan áburð á sýslumann fullsannaðan, ekki fegri en sú lýsing er á hátterni hans. Lárus hefir því farið hér hina mestu hrakför. Sannleikurinn hefir þó sigur unnið i þ e 11 a sinn. f>að er gagnslítill plástur á það sár, er landsyfirréttur hefir haft á fáeinum þessu atriði alveg óviðkomandi orðum í sömu grein. f>ar er verið að minnast á það, að hinn setti skiftaráðandi hafði látið stefnda í té honum til varnar á- minst amtmannsbréf til hans frá 6. okt. 1896. f>ar um segir svo í grein- inni: Letta bréf lét sira Sigurður af hendi við mig, eftir áskorun frá mér, þegar hann fekk að vita, að Lárus befði haft einurð til að lögsækja mig meðal annars fyrir þau ummæli, að eg hefði ekki gert mér sérlega háfleygar hugmyndir um óhlutdrægni hans, þvi eg þekti hann nokkuð af afspurn. Sira Sigurður gat þess við mig, þegar hann af- henti mér bréfið, að nann teldi sig gera það í þjónustu réttlætisins og sannleikans. Hann gat ekki fengið af sér að neita um annað eins skjal og þetta, jafnauðsætt * og það var, að það átti nú að koma fram í dagsbirtuna. Fyrir þetta hellir nú Lár- us yfir hann ókvœðisorðum i hverri Þjóðólfsgreininni eftir aðra — fyrir það, að prófastur hefir ekki viljað hylma yfir atferlí hans, jafn-óskaplegt og það hefir\verið. En það veit eg, að hver mað- nr með óspilta réttlætistilfinning finnur það og kannast við, að í þessu hafi síra Sig- nrði farist, eins og honum er títt, sem sam- vizkusömum sæmdarmanni, manni, sem ekki lœtur troða réttlœtið undir fótum, án þess að styðja það, ef hann á þess kost. Sira Sigurður tók það jafnframt fram við mig, að hann teldi amtmann hafa sæmd, en ekki vansæmd af þessu bréfi. Og vit- anlega er það alveg satt. Hann hefði reyndar að sjálfsögðu haft enn meiri sóma af því, ef hann hefði gert gangskör að því, að fá Lárus rekinn frá embœtti fyrir þessar aðfarir. Lárus vildi fá og fekk í héraði ó- merkingardóm yfir ummæli þau, sem hér eru auðkend með skáletri. Mið- klausuna (»ekki lætur troða réttlætið undir fótum«) telur landsyfirréttur ekki móðgandi, en er sammála héraðsdóm- aranum um hinar tvær, segir þauum- mæli »ekki nægilega réttlætt«; en færir sektina niður í 30 kr. Málskostnað (12 + 15 kr.) lætur hann og lenda á stefnda, — þ ó a ð hann ónýti i raun- inni héraðsdóminn að mestöllu leyti. það sést greiniiega á því, sem að framan segir, að hann hafi sýknað Btefnda í því, sem var mergurinn máls- ins, í öllum aðalatriðunum. Ekki þarf að ganga gruflandi að því, að vegna þessarar litlu sektar fyrir eitt aukaatriði í málinu muni bæði Lár- us sjálfur og honum þjónandi málgögn reyna að hafa hausavíxl á réttu og röngu, og láta svo, sem hann hafi unnið frægan sigur. En miklu er það meir en ofætlun öllu því liði, að villa sjónir fyrir almenniugi í jafn-einföldu máli og þetta er. Mislingarnir eru nær alveg um garð gengnir á ísafirði og í þeim sveitum við Djúpið, er þeir homu fyrst upp í. En skamt komnir í Jökulfjörðum. Ekkert bygð- arlag virðast þeir ætla að skilja eftir þar í Norður-Isafjarðarsýslu, sem og aldrei þurfti við að búast, úr því að ekki var sóttkvíað minna eu sýslan öll í heilu lagi. En varist hefir bær og bær innan um, og meira að segja dæmi þess á ísafirði, að af 2 fjöl- skyldum í sama húsi, uppi og niðri, hefir önnur enga mislinga fengið. f>að sýnir eitfc meðal annars, hve hægt er að verjast sóttinni, ef ekki skortir ein- lægan vilja og ráðdeild. f>að ber kunnugum saman um, að héraðslæknir ísfirðinga, Davíð Sch. Thorsteinsson, hafi sýnt af sér mikla skyldurækni og alúð við ráðstafanir gegn sóttinni, upp frá því er honum var fullkunnugt um hana. Hann hefir átt við megna mótspyruu að etja, einkum framan af. Meðal annars voru hafðar fyrst mestu liðleskjur fyr- sóttverði. f>ví kipti landritari í lið, er hann kom vestur. Enda hefirtek- ist vonum betur að verja sóttinni leið á landi, einkum í vestursýsluna. Norður í Steingrímsfjörð og suður í Gufudalssveit komst sóttin snemma, fyrir óhlýðni við yfirvaldsskipanir. Hún hefir komist á 6 bæi við Stein- grímsfjörð og 8 f Gufudalssveit; hún hefir ekki komist þar vestur yfir Gufu- dalsháls. Enn fremur hefir hún komist nýlega á einn bæ í Reykhólasveit, Hofstaði. Unglingsmaður þaðan sótti sér hana norður á Arngerðareyri. Hefir þá sjálfsagt komist fram hjá verðinum ó- ráðvandlega. f>á hefir sóttin komist á einn bæ á Fellsströnd, Orrahól, með þeim hætti, að þar kom maður vestan af ísafirði, er farið haíði sjóleiðis til Stykkishólms og þaðan inn á Strönd, en lagðist er hann kom á þennan bæ. Hann hafði komið á 3 bæi aðra þar á Fellsströnd- inni. f>eir kváðu hafa verið sóttkví- aðir. Maður þessi á að hafa verið meira en hálfþrítugur, og enginn því varað sig á honum, en hann sjálfur þá annaðhvort haldið sig hafa fengið mislinga á barnsaldri (1882) eða skrökv- að til um það. Loks gerði sóttin vart við sig í Haukadal í Dýrafirði snemma í þess- um mánuði, í manni, er þangað kom veikur sjóveg á fiskiskútu frá ísafirði, og hefir formaður sjálfsagt brotið sótt- varnarlögin, þótt hann þrætti fyrir það. Húsið, sem maðuriun lagðist í, var sóttkvíað þegar, og bygðin öll þar að auki, Haukadalur, til vonar og vara. Ekki höfðu aðrir sýkst þar fullum hálfum mánuði eftir, er Ceres kom að fúngeyri. f>ar er ungur lækn- ir og ötull mjög, Andrés Féldsted, og hafði hann beztu vonir um, að tekist hefði að stöðva sóttina þar. f>ví þykir mega treysta örugt, að sóttiu berist alls ekki með öðrum en þeim, sem hana hafa, annaðhvort svo, að bert sé, eða að hún er ekki kornin út á þeim, en á því getur staðið 10— 12 daga. Nauðsynlegt samgönguhaft til tálmunar sóttinni getur því éngan veginn þunghært heitið. Ekki er ann- að en að láta þá eina annast allar samgöngur, sem fengið hafa mislinga áður, en það eru nú yfirleitt þeir, sem eru eldri en 21 —22 ára. f>að e r því sýnileg handvömm, ef sótt þessi er nú látin berast til muna víðar en orðið er. f>að er m j ö g s v o vandalítið að verjast henni. f>arf ekki nema einlægan vilja af almenn- ings hálfu, sem hlýtur þó að sjá sér tóman hag í fullkominni löghlýðni í þ e s s a r i grein, hvað sem öðrum líður. Alþingismaður Seyðflrðinga er orðinn Jón Jónss'on kaup- stjóri frá Múla. Hann einn gerði kost á sér þar á tiiteknum fresti, fyr- ir 13. þ. mán. Honum veitir því yfirkjörstjórnin kjörbréf kjörfundar- laust, samkvæmt hinum nýja kosn- ingarlögum. f>að er blessaður fyrir- hafnarsparnaður bæði fyrir þingmanns- efni og kjósendur. f>ingmálafund ætlaði hann að halda sunnudaginn var (21. þ. m.), og mun þá hafa komið fram með þingmála- trúarjátning sína. Ekki getur það kallast mikil fíkn í þingmensku meðal Seyðfirðinga, er enginn hefir lyst á henni þar nema þessi eini maður. Hann mun og hafa haft meðmæli manna úr báðum flokk- um, hvort sem hann hefir alment fylgi þeirra eða ekki. Heimastjórnar- flokksmann kvað hann þó hafa tjáð^ sig ekki vera né verða nokkurn tíma. Yms tíðindi erleud. Drotning Rússakeisara hefir alið honum son 12. þ. mán. f>að fær hon- um og þegnum hans yfirleitt mikils fagnaðar. f>au hjón höfðu eignast áð- ur 4 dætur, en engan ríkiserfingja, Pilturinn er skírður Alexis, eftir ein- um forföður keisaraættarinnar. f>að kvað ekki hafa við borið 2 aldir full- ar, að nokkrum Rússakeisara hafi fæðst sonur í keisaradómi hans. Læknir sá, er sat yfir drotningu, fekk um 200,000 kr. í ómakslaun. Drotn- ing Rússakeisara, Alexandra, frá Hess- en, er dótturdóttir Viktoríu heit- Bretadrotningar. Dáinn er á Frakklandi 10. þ. m_ einn hinn mesti stjórnskörungur, er þar ’nefir uppi verið síðan er Gambetta leið. f>að er Waldeek Rousseau. Hann var ráðgjafi með Gambetta 1881, og síðan hjá Jules Ferry 1883 til 1885.. Loks ráðaneytisforseti 1899—1902. f>á reyndist hann hinn mesti skörung- ur og þjóð sinni hinn þarfasti maður. Hann tók svo í taumana í Dreyfus- málsófögnuðinum, að hjá varð stýrt vandræðum. f>ingmaður var hann lengi, fyrst í fulltrúadeildinni, en síð- an í hinni efri. Hann komst hátt á sextugs aldur. Hann varð mjög harm- dauði löndum sínum, og var jarðaður á ríkisko3tnað með mikilli viðhöfn. Snemma í þ. mán. rakst enskt gufu- skip, Hoangho, sem var á ferð aust- ur í höfum, þar á klefct og sökk þeg- ar. f>ar druknuðu um 350 manna, af 400 alls á skipinu. f>á fórst á 2. hundrað manna af járnbrautarslysi í Ameríku 7. þ. m., brotnaði brú undan lestinni og steyptist hún niður í gljúfur. Meira en 300 hús brunnu 4. þ. m. í bænum Heilbronn á f>ýzkalandn Lítið manntjón þó. Þingmannaefni. f>að er einn kostur hinna nýju kosn- ingarlaga, að eftir þeim getur enginn verið í kjöri nema boðið hafi sig fram 4 vikum fyrir kjörfund og með 12 með- mælendum í minsta lagi. f>á er hvorki hægt að koma flatt upp á kjósendur með framboð kjörfundardaginn eða rétt fyrir hann, né heldur að sigla inn á þing á sexæring eða reyna það á fimm-manna-fari. Hér í höfuðstaðnum eru nú í kjöri þeir Guðmundur héraðsl. Björnsson og Jón Jensson yfirdómarí. f>ar næst hafa boðið sig fram á ísafirði þeir síra Sigurður Stefánsson í Vigur fyrrum þingmaður, og síra f>or- valdur prófastur Jónsson á ísafirði. Og á Akureyri Magnús kaupmaður Kristjánsson og Páll amtmaður Briem. Loks í EyjafjarSarsýslu dr. Finnur Jónsson háskólakennari, og Stefánar tveir, Stefán Bergsson bóndi á f>verá, og Stefán Stefánsson hreppstjóri í Fagraskógi, fyrrum þingmaður. Hvern flokk þessi þingmannaefni muni vilja fylla, vita menn og vita ekki til fulls, nema um suma þeirra.. Sumt eru gamlir þingmenn og reynd- ir, sumt nýgræðingar, ýmist líklegir e ð a ekki líklegir.

x

Ísafold

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ísafold
https://timarit.is/publication/315

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.