Alþýðublaðið - 29.08.1922, Blaðsíða 2

s
Steinoliu-einkasabn.
I
Sú ráðstöfun stjórnarinaaf, að
láta koaia til framktfæmda í byrj
un næsta árs, heimiidsrlögin um
eiískasölu á steinoHu frá 1917,
mun hafa mælst vel fyrir meðal
allra landsmasna, ar.nara en nokk
urra kaupsýslumanns, eriendra og
innlendra, hér í Reykjavík og
áhangenda þeirra Þeir eru aftur
á móti sárgramir og hafa kaup
mannablöðin, Morgunblsðið og
Ví*ir gert hinn furðulega^ta hveii
út af þessari sjálfsögðu ráðstöfoa
stjórnarinnar og borið á borð fyr
ir Iesendur sfna, hverja fjarstæð
una annari verri um olíueinkasðl
una og rikisverzluo yfiíleitt T. d.
minnast þessi blöð aldrei þannig
á þessa fyrirhuguðu einkasölu svó
að þsir kaiii hana ekki einokun.
ViIJa þau þannig tengja óbeit þá
er Iandsmenn hafa frá fomu fari
á þessu orði við bjargráðaráðstaf-
anir gegn ssnskailaðri einokun,
eins og hsfir t. d. verið á stein
olfuverzluninni undanfarið alt fram
á sfðaita ár. Slfkar blekkingar
hafa samt eigi önnur áhrif meðal
þjóðarinnar, en að spiiia enn meir
fytir vondum málstað kavpmanna-
Hðsini.
Drögia til einkasöiutmar er
óþarfi að fara um mörgum orð-
usk hér. Allir iandsmeiin vita af
dýrksyptri reynslu hvflfkt böl
olfuverzlun Steinoiíuféiagsins hefir
verið fyrir Iatidið nm langt skeið.
Það var þvf einhuga ósk megin-
þorra landsmanns, sérstaklega sjáv-
arútvegsmasna, sð tækist að losna
undan oki þessa erlenda félags.
Arið 1917 voru heimildariögin
sett, og á árunum 1917—18 haíði
landsverzlnnin æði mikinn hiuta
af olfuverziuniuni, ea varð að
hætta víð hsns er brezku uma-
ingarnir gengu f gildi 1918 Steis
olfuféiagið varð þá aftur eitt um
hitcna. Þessi oifverzlun Lands-
verzlunar varð landimönnum miklu
hagkvæmari en verzlun Steinolía-
féiagsins, enda seidi fé'agið þ:í
aidrei síaa olíu fyr en birgðir
Landsvsrzlunarinuar voru þrotnar.
Frá því 1918 og þangíð til saemma
á árinu 1921 var Steinolífélagið
avo að k&Ha einvaldt um olfusöiu
hér og'.var verzínnin þá svo óhag-
atæð, að vlð sjálft lá að vélbáts-
á.í,l'f'ÐHSL&ÐlD
útvegurinn gereyðilegðht. Hsfi þvf
"h okkurntínéa verlð ástæðá tii fð
skamma stjórn hndiins « sam
baitdi við lögiu frá 1917, þá vsr
það stjórn J. M sera ætti skamm
irnir skiiið fyrir að vsra ekki
fyrir löngu búia i-8 hrinda einka
söiunni í framkvæmd. Á œeðan
hirðir Steinoiíuféiagið miljóaagróða
slnn, en laudsmönnum blæðir.
Hversvegna hrópuðu kaupmsnna
blöðm þá ekki uœ cinokun? Fyrsta
bjargráðavíðleiínin gegr. þe@sum
ófögnuði var þsð, er Laadaverzi
unia hóf saœkepai við Steinolfu
íélsgið urri olfuvetzlufflina (íebfúar
1921. (Frh).
Sigurður Jónasson
Verkföll.
(Niðurl.j.
Auðvaldið tdsr um hversu það
sé mikill skaði fyiir efnahag þjóð
anna þessi verkíöll — slíkt megl
ekki eiga sér stað.
Auðvaldsblöðin eni sífeit að
stagast á því, hvað þjóðirnar hafi
tapað á þessu og þessu verkfaili.
Eh aftur á raóti heyrast þau
aldrei tala um þ&ð, hvað ýras
skamæapör auðvaidsius hafa kout
að þjóðirnar.
Auðvaldsblöðin tala ekki um
það, að það voru að eins örfáir
peningamenn, sem komu heims-
styrjöldinni á stað og öllum þeim
hörmungura, sem af henni hlutust
Að auðvaldið er orsök f öliu
þvf atvinnuleysi, peeingstapi og
haliærum, sem ern afleiðingar
síríðsias.
Einnlg eru hinar skeifilegu af
Ieiðiiigár fjárkreppa«na, ism ávalt
koma með tiltölulega stuttu milli
bili, jafnt hvoJt setn strið á sét
stað eða ekki, eingöngu aðkenna
slæmri stjórn bji auðvaldiau á
framlefðsiunni.
Morgunbiaðið var einu sinni að
burðast við að reikna út hvæð
hásetaverkfallið hefðl kostað landið;
það var f fyrra að reyaa, að sýna
fram á hvað eftirvinnudeilan hefði
kostað útgetðíaa mikið fé. Eti
það hefir aldrei reynt að rcikna
það út, hvað landið tapaði mlklu
á þvf, sd láta togarana vera bundna
við hafnargarðíaa um há bjarg-
ræðisUmann, og hvers vegna hefir
það ekki gert þaðf Vegna þess
að þið veit, að það er auðvafd-
iau að keana, að togararnir eru
bundnir hér við hafnargarðana.
Nei, það et bezt fyrir auðvaidið
að faia ekki t neimt saæanburð’
vegna þess, að þsð fé, sem tapast
í vejkfölbm er svo smávaegilegt
samanborið við þí.au skaða, ta
auðvaidið bika/ aiatenniagi, bæði
bsinlfnis og óbeinlínis rr.eð xtjórn
sinni á framleiðsiutækjunnœ.
Það er vfst, sð meitur hluti af
aSiri þdrri eymd og vsnsælu, sem
á sér stsð í hcirainum, er auð-
valdsskipuiaginu: að kéaBt, eða-
öilu heidar þvi skipubgsieysl, sem
á sér stað á öiium svíðum hjá
auðvaldinu.
Auðvaldið sfigist viija frjálsa
framieiðslu og vetziua, Við Jafn-
aðartnenn viljum skipulagða fram-
Idðriu og verzian.
Það er naaðsynlegtl
Horður,
Khöfn, 28, ágúst.
Bandalag aukið.
Frá Marienbad er simáð, a&
bandalagið milli Jugosíaviu og Ték-
kóilovzkfu hafi verið esdurnýjað og
r ukið, svo að það nái nú einnig
til fjáraiála og verzlunarœála.
Augturríki.
Frá'París er símað, að frsnska
stjórnin heimti að raál Aasturrfkis
verði lagt fyrir þjóðabasdalagið
fyrir fyrsta næsta mánsðar, þvi
kansiarinn heimti svar íyrir 15.
september.
gannið I Svíþjðð
Khöfn 26. ágúst.
Andbanningar halda að bannið
rerði samþykt.
Víðbúnaður bannmanna f Svf-
þjóð undir banis’aga-atkvæða-
greiðslnaa hefir verið tnjög mikill
og undirróður þeirra siðustu vik-
urnar stórfeldur, — Andbaaninga-
blaðið .Dagens Nyheter", sem