Ísafold - 09.12.1905, Blaðsíða 1

Kenmr út ýmist eion einni eöa
tvisv. i vikn. Yerð árg. (80 ark.
minnst) 4 kr., erlendis 5 kr. eöa
J.1/, doll.; borgist fyrir miðjan
júli (erlendis fyrir fram).
ISAFOLD.
Uppsögn (skrifleg) bnndin viö
áramót, ógild nema komin sé til
átgefanda fyrir 1. október og kanp-
andi skuldlans við blaðið.
Afgreiðsla Austurstrœti 8.
XXXII. árg.
Reykjavík laugardag/inn 9. desember 1905
78. blað.
I. 0. 0. F. 87I2I581/,. 0.
IO% IO% IO% EDINBORG ,IO% IO % IO%
Verzlunin Ekki þurfa Reykjavíkurbúar að ganga á sokkunum um jólin, því verzlunin EDINBORG selur nú frá þessum degi (8. des.) og til jóla alt útlent skótau mót peningum með 10 % afslætti. Stí » s-. & < 7?
io'% IO% IO% — Lítill ág-óöi, fijót skil. — IO% IO% IO%
I INGOLFSHVOL
er nýkomið úrval af allsk.
vefnaðarvöru
|)ar á meðal margar teg. af
= silkitauum =
sv<jrtum og mislitum m. m.
Gufub. Beykjavík fer 13. des. npp i
Borgarnes og kemur við á Akranesi.
Tvo daga í viku
kemur ISAFOLD út til
\
jólaima, niiðvikudaga og
laugardaga, — næst mvd.
13. des.
Hákon VII. til konungs tekinn.
Um það er mikil frásaga í dönsk-
am og norskum blöðum.
jþess er áður getið, að alþýðu atkvæði
í Norvegi honum fylgjandi varð 4/b
greiddra atkvæða, en % í móti og með
lýðveldi. Já-in urðu nær 260 þús. og
nei-in nál. 70 þús.
En í einu hljóði var hann því næst
til konungs kjörinn af stórþinginu
laugard. 18. f. mán., með öllum 116
atkv., sem þar eru til auk forseta.
|>jóðvaldssinnar á þinginu, um 30 að
tölu, gerðu það sér til sóma og þjóð
sinni, að skerast ekki úr leik, er mikill
meiri hluti þjóðarinnar hafði kveðið
upp úr það er hún vildi vera láta.
Sama dag samþykti stórþingið til
fullnaðar minni háttar breytingar þær
á stjórnarskránni, er af því leiddi, að
Norðmenn og Svíar lúta ekki einum
konungi framar.
þá var og samtímis kosin sendinefnd,
er ferðast skyldi til Khafnar á fund
Kristjána konungsog beiðast samþykkis
hans til þess, að sonarsonur hans tæki
kouungdóm í Norvegi. Nefndin var
akipuð 8 þingmönnum, af öllum stétt-
«um og flokkum í þinginu, og var einn
íþeirra mjög ákveðinn þjóðvaldssinni;
tveir voru bændur, einn erfiðismaður o.
s. frv. Formaður nefudarinnar var
Berner stórþingisforseti, en annar nafn-
kendastur maður í henni Hagerup pró-
fessor, fyrrum ráðaneytisforseti.
þeir komu til Kaupmannahafnar
daginn eftir, sunnudagskveldið 19. nóv.,
og var tekið þar með miklum virktum.
Daginn eftir, 20. nóv., gengu þeir á
konungs fund. Var þar saman komin
i glæsilegasta hallarsal konungs hið
mesta stórmenni Dana, innan hirðar
og utan, ásamt konungsefni Norðmanna
og drotningar. |>ar var og keisara-
ekkjan rússneska, Dagmar drotning,
og systir hennar þyri, hertogafrú af
Cumberland, og maður hennar. þar
var og öllu til tjaldað, er til viðhafnar
horfði. Konungsskikkjan hin dýra var
lögð yfir hásætÍBStólinn, en konungur
stóð framan við hann uppi á hásætis-
skörinni.
Berner forseti flutti Kristjáni kon-
ungi þá bæn af hálfu stórþingsins
norska, að hans hátign gyldi jákvæði
við því, að hans konnnglega tign Karl
prinz tæki konungdóm í Norvegi eftir
eiuróma kjöri stórþingsius. Fór hann
um leið fögrum orðum um samúðarþel
það, er hvor þjóðin bæri til annarar,
Danir og Norðmenn, og tjáði alúðar
þakkir fyrir góðvild þá og vinarhót, er
þeir Norðmenn hafa átt að fagna af
hálfu Danakonungs og hans fólks og
dönsku þjóðarinnar. Enda kvað hann
Norðmenn vera þess fullörugga, að inni-
legt trúnaðartraust muudi þegar í stað
komast á milli hins nýja konungs og
þjóðarinnar.
Kristján konungur svaraði svo máli
Berners forseta, að hann kvaðst verða
með gleði við ósk hinnar norsku þjóðar
um, að sinn kæri sonarson Karl prinz
tæki við hinni gömlu konungskórónu
Norvegs, og kvaðst treysta því öruggur,
að þjóðin norska ætti fagra framtíð
fyrir höndum á leið með bonum. '
J>á gat konungur þess, að hinn ungi
konungur og þau hjón ætti kyn sitt
að rekja til fornkonunga Norðmanna/
enda mundi hann hitta fyrir í ríki
sínu margar sameiginlegar sögulegar
menjar fyrrí sambúðar sinnar þjóðar
og ættar við Norðmenn.
Eftir það ávarpaði hann konungs-
hjónin ungu, *sín kæru barnabörn*,
hjartnæmum orðum; bað Guð að veita
þeim þrótt og styrk til að vinna landi
þeirra og þjóð með trúmensku og ráð-
vendni; »þá munuð þið ávinna ykkur
ást þjóðarinnar, og þykja sem þið séuð
sjálf norsk, fremst í flokki í iðjunni
fyrir farsæld lands ykkar og framtíð
þes8«. — »Farið guði á vald«, mælti
hann að lokum, »frá landi því og ætt
þeirri, er ykkur hefir alið, til lands þess,
er nú hefir kvatt yður til sín« o. s. frv.
Hinn háaldraði konungur klöknaði
mjög, er hann mælti þetta. Konungs-
hjónin ungu lögðu hönd á handlegg
honum, til ástaratlota, og brá við það
af honum, svo að hann fékk lokið máli
sínu.
|>á kváðu við 27 fallbyssuskot frá
Sixtus-virki við Khöfn; þangað lágu
rafþráðartengsli frá konungshöllinni.
Svo mörgum skotum eru konungar
kvaddir eða keisarar, en aðrir ekki.
f>á var Karl prinz konungur orðinn og
ávarpaður hátignarnafni upp frá því.
Stórmikið var um dýrðir í Khöfn
þessa daga og hina næstu á eftir,
margs konar samkvæmi innan hirðar
og utan og annar mannfagnaður.
Dönum þykir stórmikill vegsauki í
því, er niðjar konungs þeirra hljóta
konungstign eða keisara hver á fætur
öðrum víðs vegar um lönd. Fyrst son-
ur hans einn konungur á Grikklandi
fyrir meira en 40 árum, þá dóttir hans
ein keisaradrotning á Rússlandi, og
önnur því næst drotning á Englandi.
Og nu barnabörn hans tvö konungur
og drotning í Norvegi.
|>rem dögum eftir, 23. nóv., lögðu
þau Hákon konuDgur og drotning hans
á stað til Noregs, á konungsskipinu
Dannebrog, og voru því fengin til föru-
neytis 2 herskip dönsk, Olfort Fischer
og Geysir. f>á var svo mikill fólks-
sægur niður við höfn (við Tollbúð og
á Löngulínu), að nema mundi að sögn
100,000. J>egar kom norður úr Eyrar-
sundi, slóst í förina þýzkur bryndreki,
Braunschweig, meiri vexti miklu en
dönsku skipin, og fyrir honum Heinrich
keisarabróðir, yfiraðmíráll herskipaflota
|>ýzkaland8. Svo mikið vildi Vilhjálmur
keisari við hafa, bæði af vinsemd við
Kristján konung og hans fólk, og þau
Játvarð kouung móðurbróður sinn og
Alexöndru drotningu, og af því, hve
miklar mætur hann hefir á Norðmönn-
um. Síðar bættist við enskur bryn-
dreki, Cæsar, og fyrir honum Arthur
Moore aðmíráll. Loks fylgdu flotanum
2 farþegagufuskip frá Khöfn, frá Sam.
félaginu, full af áhorfendum þaðan.
Konungsflotinn fór sér hægt, lá kyrr
um nætur; hrepti og storma og myrk-
viðrisþoku.
|>egar kom inn í Víkina, kom í móti
honum mestallur herskipafloti Norð-
manna, og fyrir honum Börresen að-
míráll, á Heimdalli, helzta skipinu í
þeim flota. J>ar var stjórn Norðmanna
innanborðs, þeir Michelsen forsætisráð-
gjafi og hans félagar. J>eir gengu á
konungsskipið og fögnuðu þar þeim
konungi og drotningu hans. Eftir það
hurfu þeir aftur, og höfðu konungs-
hjónin því næst skipaskifti, létu flytja
sig á gnfuferju yfir á Heimdall, ásamt
sveininum syni þeirra, konungsefni
Norðmanna, sem nú er orðinn og Ólaf-
ur nefnist, á 3. ári. f>á var dregin
upp konungsveifa á Heimdalli og
jafnharðan drundi við fallbyssuskot-
hríð frá hvorumtveggju herskipunum,
dönskum og norskum, ásamt Cæsar og
Braunschweig, og frá kastalanum Osc-
arsborg. Eftir það hélt flotinn hvoru-
tveggi inn til Kristjaníu.
f>ar hafði verið hafður mikill fyrir-
búnaður að fagna konungi, og segja
menn, að meiri hátíðarbragur hafi ald-
rei sést á bæjarlýð þar, né meiri
mannfagnaður.
§etta var laugardag 25. nóvbr.
Fyrst fagnaði bæjarstjórn Kristjaníu
þeim konungi, er þau stigu á land, og
því næst óku þau um höfuðstræti
borgarinnar, sem kent er við Carl
Jóhann (Bernadotte) upp að konungs-
höllinni. f>ar var reistur hver sigur-
boginn eftir annan, auk margvíslegrar
prýði annarrar.
Múgur og margmenni hafði safnast
til höfuðstaðarins víða af landinu, og
var alt á lofti.
f>egar til konungshallarinnar kom,
voru þar fyrir ráðgjafarnir og þingmenn
allir, og kvaddi konungur þá með
handabandi hvern um sig.
Samfagnaðarskeyti bárust þeim kon-
ungi frá flestum þjóðhöfðingjum í
heimi, hvert öðru vinsamlegra, þar á
meðal frá Oscar Svíakonungi II., afa-
bróður Hákonar konungs. Roosevelt
forseti kvaðst samfagna honum að vera
seztur í hásæti Hákonar, Ólafs, Har-
alds og Sigurðar. — Roosevelt er kunn-
ugur fornsögum Norðurlanda og hefir
á þeim miklar mætur.
Mánudag næstan eftir, 27. f. mán.,
vann konungur eið að stjórnarskránni
í stórþinginu, með þeim formála, er
stórþingisforsetinn mælti fyrir. f>að
var mjög svo hátíðleg athöfn. f>á tók
hann við stjórn.
Ráðaneytið, þeir Michelsen og hans
félagar, sögðu þá af sér. En konung-
ur bað þá alla halda embættum sín-
um áfram, og það gera þeir.
Ræður flútti konungur margar þessa
viku hina fyrstu, eftir það er hann
tók konungdóm, svör við hinum mörgu
fagnaðarávörpum, er honum voru flutt,
og þótti vel segjast. Hann gat þess
við sendinefnd stórþingsins, er hún
gekk fyrir hann í Khöfn, er hann var
nýorðinn konungur, að það heíði verið
að sínu undirlagi gert, er leitað var
alþýðuatkvæðis um konungkjörið. Eg
vildi vera þjóðkonungur, en ekk flokks-
konungur, mælti hann. J>etta líkaði